Background
ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ဟိုပုံးမြို့နယ်တွင် တည်ဆောက်လျက်ရှိသော မြန်မာ့ပထမဆုံး ထောပတ်သီး သန့်စင် ထုပ်ပိုးသည့် စက်ရုံကို လာမည့် ထောပတ်သီးရာသီတွင် စတင်လည်ပတ်နိုင်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် တင်ပို့ ရောင်းချသူများအသင်းမှ သိရသည်။
လက်ရှိတွင် အဆိုပါစက်ရုံကို တည်ဆောက်ထားပြီးဖြစ်ကာ စက်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင်ရန်သာ ကျန်ရှိပြီး အဆိုပါ စက်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင်နိုင်ရန်အတွက် သိန်း ၈၀ဝ၀ ကျော်ခန့် ကုန်ကျမည်ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။
ပြည်ဈေးကွက်တွင် ယခင်နှစ်က မိုးစပါး ၄၆ ပေါင် တင်း ၁၀ဝ လျှင် ကျပ် ၁၁၅၀ဝ၀ဝ ဈေးရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် ကျပ် ၁၈၀ဝ၀ဝ၀ ဈေးရှိသည်။ နွေစပါးတင်း ၁၀ဝ လျှင် ယခင်နှစ်က ကျပ် ၆၉၀ဝ၀ဝ ဈေးရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ် နွေစပါးပေါ်ချိန်တွင် ကျပ် ၁၄၇၀ဝ၀ဝ ရှိသည်။ ဆန်ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ဧည့်မထ (အဟောင်း) တစ်အိတ်လျှင် ယခင်နှစ်က ကျပ် ၃၉၅၀ဝ ရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်မှာတော့ ကျပ် ၆၅၀ဝ၀ - ၆၂၀ဝ၀ ရှိခဲ့ပြီး ဧည့်မထအသစ်မှာ ယခင်နှစ်ပေါ်ချိန်က ကျပ် ၂၅၀ဝ၀ ဈေး ရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် ကျပ် ၅၅၀ဝ၀ ဈေး ရှိသည်။
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ပြည်ခရိုင်အတွင်းသို့ ဝါး/ဝါးကပ်များ နေရာအနှံ့အပြားမှ ဝင်ရောက် လျက်ရှိရာ ရခိုင်ရိုးမလမ်းပေါ်ရှိ ညောင်ချိုးဒေသ မှထွက်ရှိသော ခရင်ဝါးမှာ အခေါင်းပွသော ကြောင့် ထရံရက်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသည်။ ခရင်ဝါးကို ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အများဆုံး တွေ့ ရှိရသည်။ ရခိုင်လူမျိုး အများစုအနေဖြင့် ခရင်း ဝါးကို အလုံးလိုက်သော်လည်းကောင်း၊ ငြမ်းဆင် ရာတွင်လည်းကောင်း အသုံးပြုကြသည်။ ပြည် ခရိုင်အတွင်းရှိ ဝါး၊ ဝါးကပ်ဆိုင်များအနေဖြင့် ခရင်ဝါးကို ထရံရက်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသည်။ ခရင်ဝါးသည် အအေးပိုင်းဒေသတွင်သာ ပေါက်ရောက်ပြီး မျိုးစေ့မှာ မက်မန်းသီးအရွယ် ခန့်ရှိကာ စ၍အပင်ပေါက်ခါစ နှစ်နှစ်အကြာတွင်
ယခု ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ် မိုးရာသီ အတွက် ကနဦးအနေဖြင့် ဓာတ်မြေသြဇာ တန်ချိန် ၁ ဒသမ ၂ သန်းခန့်နှင့် ပိုးသတ်ဆေး တန်ချိန် ၃၈၀ဝ၀ ကျော် ခွင့်ပြုထောက်ခံပေးရန် ယူရီးယား ဓာတ်မြေသြဇာ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး ဦးဆောင် ကော်မတီသို့ တင်ပြထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ မြေသြဇာ၊ မျိုးစေ့နှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းမှ သိရသည်။
မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ တောင်သူများသည် စားဖိုဆောင်သီးနှံမျိုးစုံကို ဧကထောင် ပေါင်းများစွာ စိုက်ပျိုး လျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် ထန်း၊ မန်ကျည်း၊ တမာနှင့် ဆီးကဲ့သို့သော သီးနှံပင်များသည် သဘာဝအလျောက် အလေ့ကျပေါက် ရောက် ပြန့်ပွားခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ လူတို့စိုက်ပျိုးခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း နေရာအနှံ့ အပြားတွင် ဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိသည်။ တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း၌ ပခုက္ကူခရိုင်နှင့် မကွေးခရိုင်တို့သည် ဆီးသီးပင်များကို စိုက် ပျိုးလျက်ရှိရာ စိုက်ဧကအများဆုံးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။
မော်လမြိုင်မြို့၌ မေလတတိယပတ်တွင် ဘိလပ်မြေဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ရှိ နေပြီး ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်နေကြောင်း သိရှိရသည်။ ဈေးကွက်ထဲ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ဖြစ်နေသော ဈေးမှာ ယခုအပတ်တွင် ကြံ့နှစ်ကောင်(အနီ) ကျပ် ၁၂၀ဝ၀၊ ဆင်(ထိုင်း) ကျပ် ၁၆၅၀ဝ၊ ကြံ့တံဆိပ် (အပြာ)ကျပ် ၁၁၂၀ဝ ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ် နေပြီး မော်လမြိုင်မြို့၌ ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ် ဆေးဈေးနှုန်းမှာ အရောင်းအဝယ် အေးနေပြီး ဈေး နှုန်းအနည်းငယ် မြင့်တက်လာကြောင်း သိရှိရ သည်။ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသောဈေးမှာ ကွန် ပေါင်း (မြန်မာ့သြဘာရွှေကောမက်) ၁၅း၁၅း၁၅ 50Kg ပါတစ်အိတ် ကျပ် ၁၂၄၀ဝ၀၊ ကွန်ပေါင်း ၂၀း ၁၂း၁၂ 50Kg ပါ တစ်အိတ်မှာ
ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း)၊ နမ့်ဆန်မြို့နယ်တွင် လက်ဖက်များကို အဓိကထားစိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရ သည်။ လက်ဖက်မှာ မိုးလွတ်ရွှေဖီဦးနှင့် မိုးမလွတ်သည့် ခက်ကန့်(သို့မဟုတ်) ခါးကန့်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိကြောင်း သိရှိရ သည်။ မိုးလွတ် ရွှေဖီလက်ဖက်ကို မတ်လအကုန် ဧပြီလပိုင်းတွင် ခူးဆွတ် ပြီး ခက်ကန့် (သို့မဟုတ်)ခါးကန့်ကို မတ်လမှ စက်တင်ဘာလအထိ ခူးဆွတ် ရကြောင်း၊ ခက်ကန့်(သို့မဟုတ်)ခါးကန့် အရွက်များကို မိုးကြောင့် လက်ဖက်စို ပြုလုပ်ကြကြောင်း သိရှိရ သည်။
မွန်ပြည်နယ် ကျိုက္ခမီမြို့နယ်နှင့် ရေးမြို့နယ်တို့မှ ထွက်ရှိသည့် ငါးခြောက်များမှာ ငါးနှပ်ခြောက် (အာပြဲ ခြောက်)၊ ငါးပုပ်ခြောက်၊ ငါးနီတူခြောက်၊ ငါးလိပ်ကျောက် ခြောက်၊ ငါးရွှေခြောက်၊ ငါးအူမြင်းခြောက်၊ ငါးကွင်းဆက် ခြောက်၊ ငါးတံခွန်ခြောက် (အကောင်သေး)၊ ငါးတံခွန်ခြောက် ခွဲခြမ်း၊ ငါးဖောင်ရိုးခြောက်၊ ငါးစရိုင်းခြောက်၊ ပုစွန်ခြောက် (အကြီး)၊ ပုစွန်ခြောက်(အလတ်)၊ ပုစွန်ခြောက် (အသေး)၊ ပုစွန်ခြောက်အခွံပါ အမှုန့်ခြောက်တို့ဖြစ်သည်။
မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နေလှန်းဆားဈေးကွက်ပေါက် ဈေးမှာ ပြီးခဲ့ သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ကာလတူထက် ဈေးနှစ်ဆ ကျော်ရရှိနေကြောင်း ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။
ဒေသဆားဈေးကွက်သည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းက ဆားအသစ် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၈၀ ဝန်းကျင်ရရှိခဲ့ပြီး ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဇန်နဝါရီလကုန် ပိုင်းအထိ ဆားအသစ် တစ်ပိဿာ ၁၈၀ ကျပ် ဝန်းကျင်ပေါက် ဈေးရရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။
"ဒီထက် ဈေးပိုရလာရင်တော့ အဆင်ပြေလာမယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆားထွက်တဲ့ မတ်လနဲ့ဧပြီလတွေမှာ မိုးမမိဖို့လည်း လိုတယ်"ဟု မွန်ပြည်နယ် ရေးမြို့နယ်အတွင်းမှ ဆား လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။
မိတ္ထီလာခရိုင် မလှိုင်မြို့နယ်တွင် အိမ်ခြံဝင်းအတွင်း အလေ့ကျပေါက်သော မန်ကျည်းပင်မှ ဝင်ငွေရလျက်ရှိသည်။ ယခုနှစ်တွင် အသီးနှုန်းကောင်း၍ အထွက်နှုန်းကောင်းကြောင်း သိရသည်။ မန်ကျည်းသီးမှည့်သည် ဟင်းလျာများချက်ပြုတ်ရာတွင်လည်း အသုံး ပြုကြသည့်အပြင် မြန်မာတိုင်းရင်းဆေး ဖော်စပ်ရာတွင်လည်း အသုံးဝင်သော ဒေသထွက်ကုန်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။