Background
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ပြင်ဦးလွင်မြို့မှ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် အရည်အသွေးမြင့် အထူးတန်းဝင် ကုန်းမြင့်ကော်ဖီ ပြည်ပတင်ပို့မှု တန် ၅၀ဝနီးပါး ပြန်လည်မြင့်တက်လာကြောင်း ယင်းမြို့နယ် ကော်ဖီ သုတေသနနှင့် နည်းပညာ ပြန့်ပွား ရေးဗဟိုဌာနမှ သိရသည်။ကိုဗစ်(၁၉)ကပ်ရောဂါကြောင့် ပြီးခဲ့သည့်၂၀၂၁ခုနှစ်က ပြည်ပသို့ ကော်ဖီတင်ပို့မှုနှုန်း ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ပုံမှန်တင်ပို့နေရသည့်အခြေအနေကို ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီး ပြည်ပနိုင်ငံ ရှစ်နိုင်ငံ သို့ တန် ၅၀ဝနီးပါး တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း ယင်း ဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဧပြီ ၂၀ ရက်တွင် ပြောသည်။“ကော်ဖီတင်ပို့မှုက ခါတိုင်းထက်တော့ ဒီနှစ် နည်းနည်းစော တယ်။ အရင်နှစ်တွေက ကော
အညာဒေသရှိ ထန်းတက်ရာသီ၌ ထန်းလျက်ဈေးကောင်း ရရှိနေကြောင်း မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ရေနံချောင်းမြို့နယ် ဒေသခံများထံက သိရသည်။ ထန်းရည်ချိုကို ပြာသိုလနှင့် တပို့တွဲလတို့တွင် ရာသီစာ အဖြစ် နေ့စဉ် ထန်းလုပ်ငန်း များ လုပ်ငန်းခွင်ဝင်နေသောကြောင့် ထန်းတက် တောင်သူများ ထန်းလျက်ရောင်း ချခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေရရှိနေသည်။ ယခုနှစ် ထန်းလျက်အဟောင်း တစ်ပိဿာ ကျပ် ၂၀ဝ၀ မှ ၂၇၀ဝ အတွင်း ရောင်းခဲ့ရသဖြင့် ယခုနှစ်ထန်းလျက်ဈေးမှာ တစ်ပိသာ ကျပ် ၂၂၀ဝ ကနေ ကျပ်၂၇၀ဝ ရောင်းရကြောင်း ထန်းတက်တောင်သူများထံက သိရသည်။ထန်းလျက်ကို ပုဂ္ဂလိကမုန့်လုပ်ငန်းများနှင့် ရာသီစာအဖြစ် စားသုံးကြကာ ပုံမှန်အရောင်းအဝယ် ပိုသွက်ကြောင်း သိရ သည်။ ရေနံချောင်းမြို့နယ်၌
ကွမ်းသီးနှင့် သီဟိုဠ်များသည် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မွန်ပြည် နယ်တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်။ ကွမ်းသီးတွင် ကွမ်းသီးအလုံးဈေးနှင့် ကွမ်းသီးခွဲခြမ်း ဈေးဟူ၍ ဈေးနှုန်းနှစ်မျိုးရှိပြီး သီဟိုဠ်စေ့ တွင် အခွံမချွတ်ရသေးသောအပင်မှဆွတ်ခူးသောအသီး အကြမ်းဈေးနှင့် အခြောက်လှန်းသန့်စင် ပြီး အချောဈေးဟူ၍ ဈေးနှုန်း နှစ်မျိုးရှိကြောင်းသိရှိရသည်။တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး ထားဝယ်မြို့ပေါ်ရှိ ယခုဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော ကွမ်း သီး ဈေးမှာ ဧပြီ ၁၉ ရက်တွင် ကွမ်းသီးအလုံး(အခွံမပါ) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၅၃၀ဝ နှုန်းရှိပြီး ကွမ်းသီးခွဲခြမ်း တစ် ပိဿာလျှင် ကျပ် ၅၅၀ဝ ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ သီဟ
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ရွှေဘိုခရိုင်သည် စပါးအဓိက စိုက်ပျိုးသည့် ခရိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ်မိုးစပါးဧက ခြောက် သိန်းကျော်နှင့် မိုးရွာသွန်းမှုအပေါ်မူတည်ပြီး ဆည်ရေရရှိပါ က နွေစပါး ဧကနှစ်သိန်းကျော် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်များတွင် မိုးရွာသွန်းမှု နည်းပါး၍ သဖန်းဆိပ်ဆည်သို့ ရေဝင်ရောက်မှု နည်းပါးသဖြင့် ဆည်မှ ရေလုံလောက်စွာ ပေးဝေနိုင်မှုမရှိသောကြောင့် နွေ စပါး စိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ အခြားသီးနှံများဖြစ်သည့် နှမ်း၊ ပဲတီစိမ်းနှင့် မတ်ပဲတို့ကိုသာ စိုက်ပျိုးခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးရာသီတွင် မိုးရွာသွန်းမှု များပြားခဲ့သဖြင့် သဖန်းဆိပ်ဆည် နှင့် အခြားဆည်မျာ
၂၀၂၂ ခုနှစ်မတ်လတွင် ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀ ဒသမ ၉၀၇သန်း တန်ဖိုးရှိ ဆန်တန်ချိန် ၁၁၆၅၀ဝ ကျော် တင်ပို့ခဲ့ကြောင်းသိရှိရသည်။ဆန်တင်ပို့မှုအနေဖြင့် အာရှနိုင်ငံများသို့ ဆန်တန်ချိန် ၂၃၅၄၀ ခန့်၊ အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသို့ ဆန်တန်ချိန် ၆၅၄၆၀ ခန့်၊ အာဖရိက နိုင်ငံများသို့ ဆန်တန်ချိန် ၂၇၅၇၀ ခန့်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံသို့ ဆန် သုံးတန်နီးပါး တင်ပို့ခဲ့သည်။မြန်မာနိုင်ငံ မှ ဆန်တင်ပို့မှုအများဆုံး နိုင်ငံများမှာ ကင်မရွန်း နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၂၅၀ဝ၀ ခန့်၊ နယူးဂီနီနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၂၅၇၀ ကျော်၊ အာရှနိုင်ငံများဖြစ်သော တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသို့ တန် ချိန် ၁၀၃၈၀ ကျော်၊ ဖိလစ်
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတောင်ငူမြို့နယ်တွင် မုန့်ဟင်းခါးဖို ၂၀ခန့်နှင့် မုန့်ဖတ်ခြောက်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူကိုးဦးခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။ မုန့်ဟင်းခါးသည် ဒေသအလိုက်ရေမြေနောက်ခံအရ စားသုံးကြသောအစားအစာများတွင် တစ်မျိုးအပါ အဝင်ဖြစ်ပါသည်။ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ တောင်ငူမြို့နယ်တာဝန်ခံသည် မတ် ၁၇ ရက် နံနက်ပိုင်းက သရဖူအမှတ်တံဆိပ် မုန့်ဟင်းခါးခြောက်ထုတ်လုပ်သူဦးသိန်းနိုင်မြင့်နှင့်တွေ့ဆုံပြီး မုန့်ဟင်းခါးခြောက် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချ နေမှု အခြေအနေများကို မေးမြန်းခဲ့သည်။ မုန့်ဟင်းခါးဖတ် ထုတ်လုပ်ရာတွင် ဆန်လတ်ဆန်များကို အဓိကကုန်ကြမ်းအဖြစ်အသုံးပြုရကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် ဒေသထွက်ဆန်တစ်အိတ်လျှင်
စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနစားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနစစ်တွေခရိုင်ပေါက်တောမြို့နယ်တာဝန်ခံဦးကျော်သိန်းအောင်နှင့်ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန မြို့နယ် ဦးစီးမှူး ဦးမောင်တင်တို့သည် မတ် ၈ရက်နံနက် ၈နာရီခွဲတွင် ပေါက်တောမြို့အရှေ့ပိုင်းရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ထူးချွန်ကဏန်းရောင်းဝယ်ရေး အဝယ်ဒိုင်သို့သွား ရောက်ကာ ပိုင်ရှင်ဦးခိုင်ကျော်လှနှင့် တွေ့ဆုံကာကဏန်းတင်ပို့မှုနှင့်ပတ်သက်၍တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ရာထူးချွန်ကဏန်း ရောင်းဝယ်ရေးအဝယ်ဒိုင်အနေဖြင့်ပြည်ပနိုင်ငံများ သို့ ကဏန်းတင်ပို့ခြင်းကို၂၀၁၀ခုနှစ်ဇန်နဝါရီလမှစ၍ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ရေထွက်ပစ္စည်းများထုတ်လုပ်မှုမှာ ရေချို၊ရေငန်၊ငါး၊ပုစွ
အညာဒေသတွင် လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်နားချိန်၌ ပျားရှာပျားဖွတ် လုပ်ကိုင်သူများ လက်ရှိ ပျားရည်ဈေးကောင်းမွန်သောကြောင့် ဝင်ငွေရနေကြောင်း မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ချောက်မြို့နယ်က ပျားရှာသူများထံမှ သိရသည်။
ကျောက်မဲမြို့ (၇)ရပ်ကွက်၌ ထုတ်လုပ်၊ဖြန့်ဖြူး၊ ရောင်းချလျက်ရှိသည့် အိမ်တွင်းမှုစားသောက်ကုန် လုပ်ငန်းဖြစ်သော “သင်းရနံ့”အမှတ်တံဆိပ်၏ ကုန်စည်အား မတ် ၃ ရက်တွင် စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီး ဌာနမှ ဝန်ထမ်းများ သွား ရောက်၍ ကုန်ကြမ်းမှတစ် ဆင့် ကုန်ချောအဖြစ် ထုတ်လုပ်နေမှုများကို ကွင်း ဆင်းလေ့လာစစ်ဆေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ယင်းသို့စစ်ဆေး ခဲ့ရာတွင် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းဖြစ်သော အာလူးကို အောင်ပန်းမြို့မှ တိုက်ရိုက်မှာ ယူခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ အောင်ပန်းမှ အာလူးသည် ယခုလက်ရှိ ဝယ်ဈေးနှုန်း မှာ ပိဿာချိန် ၃၀ တစ်အိတ်လျှင် သယ်ယူစရိတ်အပါ အဝင် ၈၀ဝ၀ဝကျော်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။
ကတွတ်ပင်သည် သဘာဝပေါက်ပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး မြန်မာ နိုင်ငံအနှံ့ သစ်တောတိုင်းလိုလိုမှာ ပေါက်ရောက်တတ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်းဒေသများတွင် ပိုမိုတွေ့ရတတ် ပြီး ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး အနောက် ပိုင်း ပြည်မြို့နယ်အတွင်း အနောက် ရွာသစ်ကျေးရွာနှင့် ပျဉ်းပင်ကိုင်းကျေးရွာအနီး သစ်တောကြိုးဝိုင်း များတွင် အလေ့ကျပေါက်ရောက်နေကြောင်း သိရှိရသည်။=ကတွတ်ပင်သည် နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်ပြီး ညောင်ပင်မျိုး တွင်ပါဝင်၍ အမြဲစိမ်းလန်းသောအပင်မျိုးဖြစ်သည်။ အသီးမှာ အဝါရောင်ရှိပြီး အညိုရောင်အမွေးနုများ ဖုံးအုပ်ထားသည်။ ကတွတ်သီးမှာ အချိုသီး နှင့်အချဉ်သီးဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။ကတွတ်သီး ကို ရှေးနှစ်ပေါင်း ၅၀ဝ၀ ကျော်ကတည်းက