Background
မြန်မာ - ထိုင်းနယ်စပ်ရှိ မြိတ် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းက ၂၀၁၃ ခုနှစ်သြဂုတ်လတွင်ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၆၂၀ သန်းတန်ဖိုးရှိ ကဏန်း ၆၈ တန်နီးပါးကဏန်းပျော့ ၃၈ တန်ကျော်၊ ကဏန်းသေး(အသေ) ၃၆ တန်ကျော်၊ သဲကဏန်း ၁၁ တန်နီးပါး၊ ရွှံ့ကဏန်း ၄ တန်ကျော်၊ ကဏန်းနီ ၁ တန် ကျော်တင်ပို့နိုင်ခဲ့တဲ့အပြင် ကန်ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၅၉၁ သန်း တန်ဖိုးရှိ ငါးမျိုးစုံ ၅၉၂၉ တန်ကျော်၊ ရေငန်ပုဇွန် ၂၂၆ တန်ကျော်၊ ငါးမှုန့် ၉၅၂ တန်ကျော်၊ ကင်းမွန် ၅၁ တန်ကျော်၊ ငါးကြိတ်သား ၂၅ တန်ကျော်နဲ့ ပင်လယ်စာများရော အနည်းငယ် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံက ရှည်လျားတဲ့ ကမ်း ရိုးတန်းကြီးရှိနေတဲ့အတွက် ရေဧရိယာ အလွန်ကျယ်ဝန်းပါတယ်။ အဲဒီ ကျယ် ပြန့်တဲ့ရေပြင်အောက်က မုတ်ကောင် လေးတွေ၏ မျက်ရည်ကိုပုလဲအဖြစ်ရ ယူရုံသာမက မုတ်ခွံတွေကိုပါတန်ဖိုးမြှင့် ထုတ်ကုန်တွေထုတ်လုပ် ရရှိနိုင်ပါတယ်။
ယခုအပတ် ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်မှ ၁၆ ရက်ထိတာကာလအတွင်းမှာ မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် ၁၀၅မိုင်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဇုန်နဲ့ ချင်းရွှေဟော်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးစခန်းမှ ကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၃၀၉ သန်းတန်ဖိုးရှိ ရေထွက်ကုန် ၉၄၂ တန်ကျော်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံမှ အေးခဲကြက်သား များတရားမဝင် ဝင်ရောက်မှုကို ဖမ်းဆီး နေခြင်းကြောင့် လတ်တလော မှာဝင် ရောက်မှုနည်းလာပြီး၊ ဈေးကွက်မှာရှိ နေတဲ့ဘဲသားများတရုတ်နိုင်ငံမှဝင်ရောက် ခြင်း ရှိ၊ မရှိစစ်ဆေးရန်လို အပ်ကြောင်း၊ ကြက်ဥ၊ ကြက်သားမွေးမြူ ထုတ်လုပ် ရောင်းချသူများအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌဒေါက်တာ ကျော်ထင် ကပြောပါတယ်။ " မန္တလေး ဈေးကွက်မှာ ပီကင်းဘဲကင်ဆိုတာ တရုတ်ကဝင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ရွှေဘဲဆို ရန်ကုန် မှာ မွေးမြူမှုရှိနေတယ်။ ပီကင်းဘဲကင်ဆိုင်တွေက မန္တလေးမှာ များတယ်။ဘယ်ကဝင်လည်းဆိုတာ စစ် ဆေးခြင်း မရှိဘူး။ တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေး နှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာနကလည်း ညွှန် ကြားချက်ရှိမှဖော်ဆောင်လို့ရမှာပါ။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ H7N9 ကြက်ငှက်တုတ် ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားနေတော့ ဘဲသားဝင် ရောက်မှုကိုစစ်ဆေးသင့်တယ်။ဘဲ အကောင်မှာ ကရောဂါသယ်ဆောင်လာပြီး၊ သူကိုယ်တိုင်ကျမသေဘဲ ရောဂါဖြန့်ေ၀ ပေးတယ်။ ဘဲခြံ ၁၀ ခြံစစ်ရင် ၉ ခြံ က ရောဂါရှိတာတွေ့ရတယ်။ ကြက်မွေး မြူရေးသမားတွေက ကြက်ခြံနားမှာ ဘဲ လာမှာ အရမ်းကြောက်တာ '' လို့ ဒေါက်တာကျော်ထင်က ပြောပါတယ်။
၂၀၀၆ ခုနှစ်က ကြက်ငှက်တုတ် ကွေး ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းကြောင့် ကြက်မွေး မြူရေးသမားများဆုံးရှုံးမှုများခဲ့လို့ရောဂါ ကူးစက်မှာစိုးရိမ်လျက်ရှိပြီး၊ ကြက်သား စား သုံးမှုလည်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်း လာကြောင်းသိရပါတယ်။ ကြက်ဥ ကြက်သား မွေးမြူထုတ်လုပ်ရောင်းချ သူများအသင်း၊ အတွင်းရေးမှူး ဒေါက် တာနေသူရိန်က '' ကြက်ပေါက် တရား မဝင်တင်သွင်းနေတဲ့အတွက် ဧပြီ ၂၅ ရက်နေ့က ၁၆ မိုင်ဂိတ်မှာ ကျွန်တော်တို့ အဖွဲ့သွားရောက် သတင်း ပေး ခဲ့တော့ နောက်ရက်မှာ ကြက်သားနဲ့ ဆက်စပ် ပစ္စည်းတွေဖမ်းဆီးရမိတယ်လို့ သတင်း စာ မှာတွေ့လိုက်တယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကြက်ငှက်တုတ်ကွေးဖြစ်နေတော့ဈေးပေါ ပေါနဲ့ဝင်လာမှာစိုးရတယ်။ကြက်ပေါက် အဝင်နည်းလာပေ မယ့်ကြက်နဲ့ ဆက်စပ် ပစ္စည်းတွေတော့ ဝင်နေတုန်းပဲ။ လားရှိုး ဘက်ကလည်းကြက် ပေါက်အနည်းအ ကျဉ်း အဝင်ရှိနေပါတယ် " လို့ ပြော ပါတယ်။ မန္တလေး ခရိုင်မှာ ကြက်ခြံ ၄၀၀ ကျော်မွေးမြူလျက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ဇူးဇူး - မန္တလေး
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအခြေအနေတည် ငြိမ်မှုမရှိသော်လည်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် ၂၀၁၃ခုနှစ်အတွင်း ရေထွက် ပစ္စည်းတင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ဘီလျံအထိ ရောက်ရှိမည်ဟု အင်ဒိုနီး ရှားရေလုပ်ငန်းဝန်ကြီးမှ ခန့်မှန်းထား ကြောင်း သိရသည်။
အိန္ဒိယ နိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်မြို့တွင် ရေထွက်ပစ္စည်းစစ်ဆေး ရေး၏စခန်းစတင်ဖွင့်လှစ်ပြီးသည့် အ ချိန်မှစ၍အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ပုစွန်ဖြူထုတ် လုပ်မှုမှာငါးဆခန့်တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အမေရိကသို့ ပင်လယ်စာ တင်သွင်းမှုစာရင်းများအရ ၂၀၁၂ခုနှစ် တတိယသုံးလပတ်အတွင်းတွင် ပင်လယ်စာ တင်ပို့မှုသည် အနုတ်လက္ခဏာပြလျက်ရှိကာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ဒသမ၇ ဘီလျံသာရှိကြောင်း သိရသည်။
အမေရိက၏ပင်လယ်စာတင်သွင်းမှုများကို ကြည့်ပါက စုစုပေါင်း ပင်လယ်စာတင်သွင်းမှု၏ ၁၈ရာခိုင်နှုန်းကို ကနေဒါနိုင်ငံမှ တင်သွင်းခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ကနေဒါနိုင်ငံ၏တင်သွင်းမှုသည် ယခင်နှစ်က တင်သွင်းမှုနှင့် နှိုင်း ယှဉ်ပါ က ၃ ဒသမ ၃ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းခဲ့သည်။ ချီလီမှတင်သွင်းမှု ၁၇ ရာ ခိုင်နှုန်းတက်ခဲ့သော်လည်း ထိုင်းမှ တင် သွင်းမှုတွင် ၂၁ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
မလေးရှားအစိုးရသည် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ပုစွန်ဖြူမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း ဆောင် ရွက်နိုင်ရန်အတွက် မြေဧရိယာ ဟက်တာပေါင်း ၁၀၉၀ ဟက် တာကို အတည်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။အတည်ပြုပေးခဲ့သည့်နေရာမှာ Terenggaru အရှေ့ အလယ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး အဆိုပါ ပုစွန်ဖြူမွေးမြူရေးအတွက် ရင်း နှီးမြှုပ်နှံမှုမှာ မလေးရှားရင်းဂစ် ၁ ဒသမ ၈ ဘီလျံ (အမေ ရိကန်ဒေါ်လာ ၅၇၇ ဒသမ ၈သန်း)ဖြစ်ကြောင်း သတင်းများ က ဖော်ပြထားချက်များအရ သိရသည်။
ပဲလောက၏ တတိယမျိုးဆက်သို့ တည်ဆောက်ပေးအပ်ခဲ့ရမယ့် ၂၀၁၀-၂၀၁၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပင်လယ်ရေ ကြောင်းကုန်သွယ်မှု မှ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ နိုင်မှုမှာ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၈၇ သန်း ကျော်၊ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၅၁ သန်းကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ သဖြင့် ကာလတူထက်တန်ဖိုး ၁၄၆ သန်းကျော် ပိုမိုတိုးမြှင့်တင်ပို့ခဲ့သည် ကို တွေ့ရှိရပါသည်။
ပြည်တွင်းအသားစားသုံးမှု ဖူလုံရုံသာမက ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ဖို့ရည်ရွယ်ပြီး၊ အသားတိုးနွားမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်၊ ကံကြီးကျေးရွာရှိ သာလွန်နွားမွေးမြူရေးခြံမှာ စတင်အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိရာ တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေး နှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဒေါက်တာအောင်ကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဦးစီးမှူး ဒေါက်တာသောင်းထိုက်၊ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်မှ ဒေါက်တာစိုးလွင်နဲ့တာဝန်ရှိသူများမှ ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။