Background
၂၀၁၃ ခုနှစ်အစ ဇန်နဝါရီလရဲ့ ပထမပတ် ပခုက္ကူ ကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့ အရောင်းအဝယ်နိဒါန်းကို ကြည့်ရအောင်ပါ။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်မှာ ပဲစင်းငုံနီသစ် တစ်ပိဿာ ၈၆၀ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၁၇၂၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၃၀၀၊ ပဲတီစိမ်း သေး တစ်ပိဿာ ၁၁၀၅ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၂၁၀၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၅၀၀၊ ၂ ရက်နေ့မှာ ပဲစင်းငုံနီသစ်က တစ်ပိဿာ ၈၆၅ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၁၇၃၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၃၅၀၊ ပဲတီစိမ်းသေး တစ်ပိဿာ ၁၀၇၈ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၂၀၅၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၁၅၀၊ နှမ်းနက် တစ်ပိဿာ ၂၃၆၆ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၃၅၅၀၀ ကျပ်နဲ့ ၇၅ အိတ်၊ ၃ ရက်နေ့မှာ ပဲစင်းငုံနီသစ် တစ်ပိဿာ ၈၇၀ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၁၇၄၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၂၅၀၊ စိမ်းသေး တစ်ပိဿာ ၁၀၉၄ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၂၀၈၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၂၁၀၊ ပဲပုပ်တစ်ပိဿာ ၈၅၀ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၁၇၀၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၂၀၀၊ ပြောင်းဖူးစေ့ တစ်ပိဿာ ၃၃၃ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၆၀၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၂၀၀၊ ပြောင်းဆန်အနက် တစ်ပိဿာ ၅၀၀ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၁၀၀၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၃၀၀၊ ပြောင်းဆန်အနီ တစ်ပိဿာ ၄၂၅ ကျပ်၊ တစ်တင်း ၈၅၀၀ ကျပ်နဲ့ အိတ် ၂၀၀ ပစ္စည်းတော်တော်များများ အရောင်း အဝယ် ဖြစ်တာ တွေ့ရပါတယ်။
၂၀၁၃ ခုနှစ်အစ ဇန်နဝါရီလဆန်းပိုင်း မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် ပဲဈေးကွက်မှာ ကုလားပဲမျိုးစုံကျဈေးနဲ့ အဝယ်အေးပြီး စိမ်းကြီး စိမ်းသေးအဝယ်သွက်ခဲ့ကာငုံနီအသစ်တွေမျှော်မှန်းသလောက် ဈေးကွက်ထဲ မရောက်သေးဘူးလို့ ပဲကုန်သည်များကပြောပါ တယ်။ ဒေသခံကုန်သည်တွေရဲ့ လက်ဝယ် ကုလားပဲမျိုးစုံအိတ် တစ်သိန်းခန့် ကျန်နေသော်လည်း ကြိုက်ဈေးမရလို့ ရောင်း လက်ရှားခဲ့တဲ့အတွက် ယခုတစ်ပတ်အတွင်းအိတ် ၅၀၀၀ ခန့် သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ နှစ်သစ်အစ ဈေးကွက်မှာတော့ V2 တစ်တင်း ၁၅၇၀၀ ကျပ်-၁၅၈၀၀ ကျပ်၊ 929 တစ်တင်း ၁၈၂၀၀ ကျပ်-၁၈၃၀၀ ကျပ်၊ ထိုင်ဝမ် တစ်တင်း ၁၇၅၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင်နဲ့ အရောင်းအဝယ် ဖြစ် ခဲ့ပါတယ်။
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်းအရောင်း အဝယ်ပြုလုပ်နေတဲ့ မန္တလေးမြို့ ပွဲစား၊ ကုန်သည်၊ စက်ပိုင်များ မဟာကထိန်တော်အသင်း၊ မြင်းခြံကုန်စည်ဒိုင်နှင့် ကျောက်ပန်း တောင်းကုန်စည် ဒိုင်တို့ရှိကြတဲ့အနက် မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင်ကလွဲပြီး၊ ကျန်ကုန်စည်ဒိုင်နှစ်ခုမှာ အရောင်းအဝယ် အေးလျက်ရှိပါတယ်။ မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင်မှာ တရုတ်ကို တိုက်ရိုက်ပို့နေတဲ့ နှမ်းဖြူ၊ နှမ်း ညို၊ နှမ်းနက်နဲ့ နှမ်းနက် (စမုံ)၊ ပဲတီစိမ်းကြီးတို့မှာ ဈေးသင့်တင့်ပြီး အရောင်းအဝယ်ကောင်းနေ ပါတယ်။ပြောင်းဖူးစေ့ အမျိုးမျိုး၊ ပဲလွန်း ဖြူနဲ့ ပဲယင်းတို့မှာ ဈေးငြိမ်နေပြီးအရောင်းအဝယ်အေး လျက်ရှိပါ တယ်။Over Sea အဖြစ်တင်ပို့မယ့် ကုန်ပစ္စည်းများကို ရန်ကုန် ဝယ်လက်များ လာရောက်ဝယ်ယူမှုရှိပြီး၊ အဓိကဝယ်ယူတာ ကတော့ မတ်ပဲ၊ ပဲစင်းငုံနီ၊ ပဲစင်းငုံ (ရွှေဘိုစ)၊ ကုလားပဲဖြူကြီးနဲ့ ကုလားပဲထိုင်ဝမ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မတ်ပဲ၊ ကုလားပဲဖြူကြီးနဲ့ ကုလားပဲ (ထိုင်ဝမ်) တို့မှာ လတ်တလောအခြေအနေအရ ဈေးအေးသလို အရောင်းအဝယ်လည်းအေးလျက်ရှိပါတယ်။ပဲစင်းငုံများကို ရန်ကုန် ဝယ်လက်မှ အဝယ်လိုက်တဲ့အတွက် ဈေးငြိမ်ပြီး အရောင်းအဝယ် သွက်လက်တဲ့ အနေအထားမှာ ပုံမှန်ရှိနေပါတယ်။
အိန္ဒိယလက်ငင်းဈေးကွက်တွေမှာ ကြိတ်ခွဲစက်တွေက ကုလားပဲကို ဝယ်အားကောင်းလာတဲ့အတွက် ကုလားပဲ ကြို ပွိုင့်ဈေးတွေလည်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့က မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။ NCDEX ကုန်စည်ဒိုင်မှာ ဇန်နဝါရီလပစ္စည်းပို့နဲ့ကုလားပဲဈေးသုည ဒသမ ၇၇ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်ပြီး ၁၀၀ ကီလိုဂရမ်ကို ၃၉၀၈ ရူပီးဈေး (တစ်တန် ၇၁၉ ဒေါ်လာ)ခန့် ဈေးရှိလာပါတယ်။ နယူးဒေလီ လက်ငင်းဈေး ကွက်တွေမှာလည်း ကုလားပဲ ၁၀၀ ကီလိုဂရမ်ကို ၃၇ ဒသမ ၅ ရူပီး မြင့်တက်ပြီး ၃၉၇၅ ရူပီး (တစ်တန် ကို ၇၃၁ ဒေါ်လာ)ခန့် အထိ ဈေးရှိနေပါတယ်။ ကြိတ်ခွဲစက်တွေ ဝယ် အားကောင်းလာတာကြောင့် ပြည်တွင်းမှာ ကုလားပဲအသစ် ပေါ်ထွက်လာတဲ့အထိ ဈေးခိုင်မာနေမှာဖြစ်ပါတယ်။ မွန်ဘိုင်း ဈေးကွက်မှာလည်း မတ်ပဲ၊ ပဲစင်းငုံကို ပဲခွဲစက်တွေနဲ့ ကုန်သည် တွေ ဝယ်အားရှိလာတဲ့အတွက် ဈေးတက်လာခဲ့ပါတယ်။
ကြက်သွန် အဟောင်း လက်ကျန် နည်းပြီး အသစ်ပေါ်စ စပ်ကူးမတ်ကူး ကာလအတွင်း ဈေးမြောက်လာခဲ့လို့ ကြက်သွန်စိုက် တောင်သူတွေ ရှေ့နှစ် အတွက် အားရှိလာတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီနှစ် မိုးနည်းလို့ မိုးစပါးလျာထားချက် မပြည့်မီတာရယ်၊ ကြက်သွန်ဈေး မြောက်လာတာရယ်ကြောင့် မန္တလေး တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း အစားထိုးသီး နှံမှာ ဆောင်းကြက်သွန် ပိုစိုက်လာကြ ပါတယ်။ မြင်းခြံခရိုင်ဘက်မှာ ဆောင်း ကြက်သွန်လျာထားဧက ၂၆၉၀၈ ရှိပြီး၊ သြဂုတ်လထဲ မိုးမရွာခဲ့တာကြောင့် စက် တင်ဘာလဝက်ကျော်မှ စိုက်ရတဲ့ ဥစိုက် နဲ့(ဆောင်း)ပင်လေး စိုက်ပေါင်းပြီး၊ လက်ရှိ စုစုပေါင်းစိုက်ပြီးဧက ၁၀၂၁၈ ရှိလို့ ဆောင်းစိုက်ဧကမှာ ပိုမိုလာတာ တွေ့ရပါတယ်။ လက်ရှိကြက်သွန် ဈေးကောင်းလို့ ဈေးကွက်ကိုကြည့်ပြီး၊ မြိတ်စားဖော်ရောင်းကြသလို ဥမရင့် သက်တမ်းမစေ့သေးတဲ့ ကြက်သွန်များ ဈေးကွက်ဝင်ရောက်နေပြီး၊ အဟောင်းနဲ့ အသစ် ဈေးတူရောင်းချနေပါတယ်။
ပြည်တွင်းတွင်ပေါများစွာထွက်ရှိပြီး ပြည်ပသို့ ကုန်ကြမ်းအတိုင်း တင်ပို့လျက်ရှိသော မြန်မာ့ ရော်ဘာကုန်ကြမ်းများအား အသုံးပြုပြီး ပြည်တွင်း စက်ရုံတွင် ထုတ်လုပ်ထားသည့် Yangon Tyre (7.00-16)(12PR)တစ်လုံးလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇၅ ဖြင့် တာရာ ၃၅၀ လုံးအား မလေး ရှားနိုင်ငံသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်ပို့ရန် အတွက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ ပို့ကုန်လိုင်စင်လာရောက် လျှောက်ထားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
ပြည်တွင်းတွင်ပေါများစွာထွက်ရှိပြီး ပြည်ပသို့ ကုန်ကြမ်းအတိုင်း တင်ပို့လျက်ရှိသော မြန်မာ့ ရော်ဘာကုန်ကြမ်းများအား အသုံးပြုပြီး ပြည်တွင်း စက်ရုံတွင် ထုတ်လုပ်ထားသည့် Yangon Tyre (7.00-16)(12PR)တစ်လုံးလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇၅ ဖြင့် တာရာ ၃၅၀ လုံးအား မလေး ရှားနိုင်ငံသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်ပို့ရန် အတွက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ ပို့ကုန်လိုင်စင်လာရောက် လျှောက်ထားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
ပြည်တွင်းတွင်ပေါများစွာထွက်ရှိပြီး ပြည်ပသို့ ကုန်ကြမ်းအတိုင်း တင်ပို့လျက်ရှိသော မြန်မာ့ ရော်ဘာကုန်ကြမ်းများအား အသုံးပြုပြီး ပြည်တွင်း စက်ရုံတွင် ထုတ်လုပ်ထားသည့် Yangon Tyre (7.00-16)(12PR)တစ်လုံးလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇၅ ဖြင့် တာရာ ၃၅၀ လုံးအား မလေး ရှားနိုင်ငံသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်ပို့ရန် အတွက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ ပို့ကုန်လိုင်စင်လာရောက် လျှောက်ထားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
တမူး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းနယ်မြေတွင် တစ်ဦးတည်းပိုင်ထုတ်ကုန်/သွင်းကုန် မှတ်ပုံတင် ကတ်ပြုလုပ်ရေး၊ စားသုံးသူ အကာအကွယ်ပေးရေး၊ ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးနှင့် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု များ လျော့နည်းပပျောက်ရေးအတွက် Mobile Team ဖြင့် ဆောင်ရွက်မည့်အစီအစဉ်များကို ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲတွင်လည်းကောင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်မှ ၆ ရက် အထိ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် ကလေး-တမူး-ကလေး၀ နယ်စပ်ကုန်သည်ကြီးများအသင်း၏ ဆဋ္ဌမအကြိမ် မြောက် သင်းလုံး ကျွတ်အစည်းအဝေးနှင့် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အစည်းအဝေးများတွင် တမူးနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်း၊ တာဝန်ခံညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးဝင်းတင့်မှ ရှင်းလင်းဆွေးနွေးခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ ပါတယ်။
မန္တလေး-မူဆယ် လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် Mobile Team အဖွဲ့မှ တရားမဝင်ကုန်ပစ္စည်းများ ဝင်ရောက်မှုကို စစ်ဆေးရှာဖွေလျက်ရှိရာ ရှာဖွေမှုကို ရှောင်ရှားလိုတဲ့ကားများမှ လွတ်ရာနေရာမှာ စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းကြောင့် မန္တလေးမြို့သို့ လိုင်းကားအချို့ အဝင်နောက် ကျကြောင်း ခရီးသည်တစ်ဦးထံမှသိရပါတယ်။