Background
၂၀ဝ၇ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေးအကျပ် အတည်းမတိုင်မီ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ခန့်မှစတင်ကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဘဏ်လုပ်ငန်း၏ အခန်းကဏ္ဍ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲလာခဲ့ သည်။ ယင်းကာလများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ်များသည် သမား ရိုးကျ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်းမှသည် ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေများနှင့် ဖွဲ့စည်း ထားသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်းများကို ထဲထဲဝင်ဝင် ဆောင် ရွက်ခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။ မိမိဘဏ်၏ ကိုယ်ပိုင်စာရင်းအတွက် သာမက မိမိတို့၏ဖောက်သည်များအတွက်ပါ လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဘဏ်ကြီးများသည် မိမိတို့ ကိုယ်ပိုင်ရင်းနှီးငွေများဖြင့်သာမက ချေးငွေများကိုပါ ရယူကာ
"သုံးတတ်လျှင်ဆေး မသုံးတတ်လျှင်ဘေး"ဟူသော စကားပုံကို ကြားဖူးကြပါလိမ့်မည်။ အနက်အဓိပ္ပာယ်အားဖြင့် ကောင်းကျိုးဆိုးကျိုး တို့ကို ဒွန်တွဲပိုင်ဆိုင်ထားသော တစ်စုံ တစ်ခု၏ အကြောင်းအရာများကို ဂဃနဏသိရှိကာ စည်း စနစ်တကျ မှန်ကန်စွာ သုံးစွဲတတ်လျှင် ကောင်းမွန်သော အကျိုးဆက်များကို ခံစားရမည်ဖြစ်ပြီး သုံးစွဲမှုမမှန်ကန်ပါက ဆန့်ကျင်ဘက် အနေဖြင့် ဆိုးကျိုးများသက်ရောက်နိုင်သည်ဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။
နိုင်ငံတစ်ခုသို့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဝင်ရောက်ရာတွင် နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု FDI ဖြင့် ဝင်ရောက်သည်ရှိသလို ရှယ်ယာဈေးကွက်သို့ တိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (Equity Invest- ment)အနေနှင့် ဝင်ရောက်ခြင်းများလည်းရှိသည်။ ဤနှစ်မျိုး စလုံးသည် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ညီတူညီမျှ အရေးကြီး သည်။ သို့အတွက်ကြောင့် မူဝါဒချမှတ်သူ (Policy maker ) များ အနေနှင့် FDI ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုသာမက ရှယ်ယာဈေးကွက် (Equity Market) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုလည်း အားပေးရန် လိုအပ်သည်။
နိဒါန်း
အစားအသောက် ဖြည့်စွက်ပစ္စည်းများဟုဆိုလျှင် ကျွန်ုပ်တို့ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ပတ်သက်မှုရှိမည်ဟု ထင်မိသူ နည်းပါလိမ့်မည်။ သို့ သော် ကျွန်ုပ်တို့အိမ်ရှိ မီးဖိုချောင်မှာပင် အစားအသောက် ဖြည့်စွက်ပစ္စည်းများကို နေ့စဉ်အသုံးပြုနေ ကြသည်ကို သတိမပြုမိကြပေ။ လူသားတို့သည် မီးကိုအသုံး ပြု၍ ချက်ပြုတ်စားသောက်ခြင်းသည် အစိမ်းလိုက် စား သောက်ခြင်းထက်ပို၍ အရသာရှိသည်ကို စတင်သိရှိခဲ့သည့် အချိန်မှစ၍ အစားအစာများကို ချက်ပြုတ်စားသောက် လာကြသည်မဟုတ်ပါလော။ ထိုမှတစ်ဆင့် မိမိတို့ ကြိုက်နှစ် သက်သည့် အစားအစာများကို ကြာရှည်ခံအောင် ထားသို သိမ်းဆည်းလိုသည့်အလျောက် ဆားကိုအသုံးပြု၍ ဆားနယ် ခြင်း၊ အချဉ်တည်ခြင်း၊ ကျပ်
ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမ သို့မဟုတ် ခါးပတ် တစ်ကွင်း-လမ်းတစ်စင်း အစီအစဉ် (Belt and Road Initiative-BRI စတင် တည်ထောင်ခဲ့သည် မှာ ၁၀ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက် တိုဘာလ နှောင်းပိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံ ပေကျင်း မြို့၌ တတိယမြောက် ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမဖိုရမ် ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ သတင်း စာဆရာနှင့် ပညာရှင်များသည် ခါးပတ်တစ်ကွင်း လမ်းတစ်စင်း အစီအစဉ်၏ ၁၀ နှစ်တာကာလကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ သုံးသပ်ရာ တွင် အချို့သောဖြစ်ရပ်များအပေါ် အာရုံစိုက် သည့် အနောက်တိုင်း ရေးသားဖော်ပြချက်များကBRI ၏ ပုံရိပ်ကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။
(ယခင်တစ်ပတ်မှအဆက်)
ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအနေဖြင့် လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်း၊ ရေထွက် ကုန်ပစ္စည်း၊ သတ္တုတွင်းထွက်ကုန်ပစ္စည်း၊ တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်း၊ စက်မှုကုန်ချောအုပ်စုတို့ တင်ပို့ပြီး လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်း အနေ နှင့် အဓိကထားတင်ပို့သည့် ဆန်၊ ကောက်ညှင်းဆန်၊ နာနတ်သီး၊ ပြောင်း၊ ရော်ဘာ၊ ဖရဲသီးတို့ကိုလည်း တင်ပို့လျက်ရှိသည်။
သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုအနေဖြင့် စက်နှင့်စက်ပစ္စည်းများ၊ သံနှင့် သံမဏိ ဆောက်လုပ်ရေး ပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြန့်ဖြူးရေး နှင့် တပ်ဆင်ပစ္စည်းများ စသဖြင့် တင်သွင်းလျက်ရှိသည်။
ဒီဂျစ်တယ်စီးပွားရေး Digital Economy ဟု ဆိုလျှင် မြန်မာပြည်သူများအနေဖြင့် မိမိတို့နှင့်စိမ်း သည်ဟု ထင်ကောင်းထင်ကြလိမ့်မည်။ လက်တွေ့သုံး သပ်ကြည့်ပါမူ ဒီဂျစ်တယ်စီးပွားရေး အပိုင်းအစများ သည် မိမိတို့၏ နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝတွင် ပါဝင်လျက် ရှိပေသည်။ ကိုဗစ်(၁၉)အလွန်ကာလများတွင် လူသား တို့၏အပြုအမူများ၊ ဆောင်ရွက်မှုနည်းလမ်းများသည် တိုးတက်လာသော နည်းပညာများ၏အထောက်အကူ ဖြင့် သိသာစွာ ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုရန်ပုံငွေအဖွဲ့များသည် ပါတနာရှစ်ပုံစံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး ပါတနာများအဖြစ် ပင်စင် ရန်ပုံငွေအဖွဲ့များ၊ အာမခံရန်ပုံငွေအဖွဲ့များ၊ ချမ်းသြွာကယ်ဝသည့် တစ်ဦးချင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၊ ငွေပဒေသာပင် ရန်ပုံငွေများ၊ ဖောင်ဒေးရှင်းရန်ပုံငွေများ၊ အစိုးရများ၏ရန်ပုံငွေများဖြင့် ပါဝင် ဖွဲ့စည်းထားပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် အထွေထွေပါတနာများ General Partner)အဖြစ် ပါဝင်စီမံခန့်ခွဲလေ့ရှိသည်။
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ စားသုံးဆီထုတ်ယူနိုင်သော ဆီထွက် ပင်ရင်းများ တွင် ဆီအုန်းသီးလည်း ပါဝင်ပါသည်။ ဆီအုန်းသီးကို ဆီအုန်းပင်မှ ရရှိကာ ဆီအုန်းပင်၏အင်္ဂလိပ်အမည်မှာ(Oil Palm) ဖြစ်ပြီး ရုက္ခဗေဒ အမည်မှာ (Elaeis guineensis) ဖြစ်ပါသည်။ ဆီအုန်းသီးမှ စားအုန်း ဆီသန့်နှင့် ဆက်စပ် ဆီအမျိုးမျိုးတို့ကို နည်းပညာသုံးထုတ်လုပ်မှု ဖြစ်စဉ်များဖြင့် ထုတ်လုပ်နိုင်သည်။