Background
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် အသား တင်စိုက်ပျိုးမြေဧက ၄၅ သိန်းကျော်ရှိပြီး ရေရရှိမှု နည်းလမ်းများအရ ဆန်စပါး၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံ၊ စက်မှုကုန်ကြမ်း သီးနှံ၊ စားဖိုဆောင်သီးနှံများနှင့် သစ်သီး ဝလံများကို ဟန်ချက် ညီညီ စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်လျက်ရှိပါတယ်။စိုက်ပျိုးသီးနှံများအနက် ဖရဲ၊ သခွား မွှေးစိုက်ဧက(မိုး+ဆောင်း) ၂၈၀၀၀ ကျော် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး ဈေးကွက်လိုအပ်ချက် အရ နှစ်စဉ် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှာ ဈေးကွက် အင်အားကြီး မားပြီး နှစ်စဉ်ဝယ်လိုအားမြင့်တက်လျက်ရှိသည့် တရုတ် (မူဆယ်)ဈေးကွက်သို့ နှစ်စဉ်တင်ပို့သည့် ပို့ကုန်သာမက ပြည်ပဝင်ငွေများ တိုးတက် ရရှိနေတဲ့ ချောင်းဦးမြို့နယ်က သခွားမွှေး စိုက်ပျို
ဧပြီ ၂၂ ရက်မှ ၂၈ ရက်အထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ် ရှိ မူဆယ် (၁၀၅) မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၇၈၈ သန်း တန်ဖိုးရှိ ကြက်သွန်နီ ၂၀၆၄ တန်ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ လည်းကောင်း၊ မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ရှိ တာချီလိတ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၇၅၀၀ တန်ဖိုးရှိ ကြက်သွန်နီ တန် ၁၀၀ နဲ့ မြဝတေီကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅၉၀၀တန်ဖိုးရှိ ကြက်သွန်နီ ၃၆ တန်ကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့လည်းကောင်း အသီးသီး တင်ပို့ခဲ့ကြပါတယ်။ မတ်လအတွင်း မူဆယ်မှ ကြက်သွန်နီတန်ချိန် ၅၀၀၀ ခန့် ၊တာချီ လိတ်မှ တန်၃၀၀ နဲ့ မြဝတီမှ တန် ၅၀ နီးပါးကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ခဲ့ ကြတယ်လို့သိရပါတယ်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ကျေးလက် တောရွာများနှင့် ရေနက်ကွင်းဒေသများတွင် နှစ်စဉ်မိုးရာသီမှာ သဘာဝအလျောက် ပေါက် ရောက်လျက်ရှိသော ပိန်းရိုးအစိုပင်များကို ခုတ်ယူ၍ ပိန်းရိုးခြောက်ပြုလုပ် ကာ ပြည်ပဈေးကွက် ဖြစ်သော ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက် ရှိပါသည်။ အဓိက ပိန်းရိုးထွက်ရှိရာ ဒေသများမှာ ညောင်တုန်းမြို့နယ်၊ မအူပင်မြို့နယ်နှင့် ပန်းတနော် မြို့နယ် စသည့် ရေနက်ကွင်းများရှိရာ မြို့နယ် များဖြစ်ပြီး မိုးရာသီကုန်ဆုံးချိန် ပွင့်လင်းရာသီ ဖြစ်သော အောက်တိုဘာလမှစ၍ မေ ၁၅ ရက်ခန့် အထိ ပုသိမ်-ရန်ကုန် ကားလမ်းမကြီးဘေး ညောင် တုန်းမြို့နယ်၊ ဇီးဖြူကုန်းကျေးရွာတွင် အဝယ်ဒိုင် ဖွင့်လှစ်ကာ ဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်
မဟာသြင်္ကန်အပြီးတွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးမြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေး မြင့်တက်လာခဲ့ပြီးနောက် ဈေးပြန် လည်ကျဆင်းလာခြင်းမရှိဘဲ ဈေးအမြင့်ဖြင့်သာ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။ ဈေးမြင့်တက်လာသော် လည်း အခွန်ကိစ္စများကြောင့် အရောင်းအဝယ်မှာ ထင်သလောက်ဖြစ်မလာဘဲ အေးလျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက် အတွင်းမှ သိရသည်။''ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်မှာက ဈေးမြင့်တက်နေပေမယ့် အခွန်ကိစ္စကြောင့် အရောင်းအဝယ်က အေးနေတယ်။ ရွှေဝယ်ရင် အခွန်ဆောင်ရမှာဆိုတော့ အမှန် တကယ် ရွှေဝယ်စုချင်တဲ့သူတွေက မဝယ်ချင်ကြတော့ဘူး ဖြစ်နေတယ်။ ဝယ် ရောင်းလုပ်နေတဲ့ သူတွေကလည်း ဝယ်ရောင်းလုပ်ဖို့အတွက် တွန့်ကုန်ကြတယ်။ ဒါကြောင့် ရွှေဈေးကွက်က အေးစက်သွားတဲ့သဘောပါ''ဟု ရွှေက
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပုသိမ် မြို့ပေါ်ရှိ ပုသိမ်ထီးဈေးကွက်မှာ ပွင့် လင်းရာသီ၌ ပို၍အရောင်းအဝယ်သွယ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ပင်လယ်ကမ်း ခြေဒေသများဖြစ်သော ချောင်းသာ/ ငွေဆောင်သို့ လာရောက်လည်ပတ်သည့် ခရီးသွားဧည့်သည်များအနက် ပြည်ပနိုင်ငံသားများမှာ ပုသိမ်ထီး လုပ်ငန်းကို နေ့စဉ်နီးပါး လာရောက် လေ့လာဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာ ရန်ကုန် ၊ မန္တလေး၊ ပုဂံ၊ ညောင်ဦး၊ တောင်ကြီး၊ အင်းလေး၊ မော်လ မြိုင် မြို့ကြီးများအပြင် ရှင်ပြုမင်္ဂလာပွဲများ၊ ဖျော်ဖြေရေး အခမ်း အနားများ၊ မင်္ဂလာဆောင်များတွင် လက်ဆောင်အဖြစ်ပြန်လည်ပေးအပ်၍ ခရီးသွားကုမ္ပဏီများက ကုမ္ပဏီ Logo တံဆိပ်များ အော်ဒါပြုလုပ်ပေးရပြီး စားသောက် ဆိုင
သြင်္ကန်ကာလဖြစ်တဲ့ ဧပြီ ၈ ရက် မှ ၁၄ ရက် သီတင်းပတ်အတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၂၂၄ သန်း တန်ဖိုးရှိ သရက်သီး တန် ၆၆၀ ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ စိန်တစ်လုံး သရက်သီး အများဆုံးထွက်ရှိ တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်း တန်ချိန် ၂၅၀၀ မှ ၃၀၀၀ ကြား ထွက်ရှိနေပြီး ယင်းတို့ကို မူဆယ်(၁၀၅) မိုင်မှ တစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချနေကြောင်း သရက်စိုက် တောင်သူများက ပြောပါတယ်။ မြန်မာ နိုင်ငံတွင် သရက်စိုက် ဧကခုနစ်သောင်းကျော်ရှိပြီး စိန်တစ်လုံး သရက် တစ် ဧက စိုက်တဲ့ခြံက တစ်နှစ်ကို ပျမ်းမျှ တစ်တန်ခွဲထွက်သလို ရင်ကွဲသရက် တစ်ဧကစိုက်ခင်းကတော့ တစ်နှစ်ကို ပျမ်းမျှ သုံးတန်လောက် ထွက်ရှိတယ်လိ
ဒီမိုကရေစီ အစိုးရသစ်လက်ထက်တွင် စီးပွားရေး ဖွံဖြိုးတိုး တက်ရေးအတွက် စီးပွားရေး မူဝါဒ ၁၂ ရပ် ချမှတ် ဆောင်ရွက် လျက်ရှိရာ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့်လည်း ယင်းစီးပွားရေး မူဝါဒများနှင့်အညီ လုပ်ငန်းစဉ်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပြည်ပပို့ကုန် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၂ ဘီလီယံနှင့် သွင်းကုန်တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇ ဘီလီယံရရှိတဲ့အတွက် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၉ ဘီလီယံရရှိခဲ့ပါတယ်။ ယခင်နှစ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရင် ပို့ကုန်တန်ဖိုး အမေရိကန် ဒေါ်လာသန်း ၅၀၀ ခန့်နဲ့ သွင်းကုန် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၆၀၀ရရှိခဲ့တဲ့အတွက် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာသန်းမြင့်သည် ဗန်ကောက်မြို့အခြေစိုက် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သြစတြီးယားသံအမတ်ကြ H.E. Dr. Enno Drofenik ဦးဆောင်သော ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား မတ် ၂၈ ရက်က စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရောင်းဝယ် ရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးရုံး ဧည့်ခန်းမ (၁) ၌ လက်ခံ တွေ့ဆုံသည်။
ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ပြည်တွင်းငွေလဲနှုန်းများသည် ငြိမ်သက်လျက်ရှိနေ ကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှ စုံစမ်းသိရှိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက ကျဆင်းခဲ့သည့် ငွေလဲနှုန်းများသည် ယခုတစ်ပတ်တွင် ငြိမ် သက် လျက်ရှိသော်လည်း အရောင်းအဝယ်မှာမူ ပုံမှန်အတိုင်းဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။ "ဒီတစ်ပတ်မှာ ဈေးကျလာတယ်။ ဈေးကျပေမယ့် အရောင်းအဝယ်ကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းပဲရှိနေပါတယ်။ လာမယ့် တစ်ပတ်ဆိုရင်တော့ သြင်္ကန်နား နီးလာတဲ့ အတွက် အရောင်းအဝယ် ကျသွားနိုင်သလို ဈေးလည်း ကျဆင်းသွားနိုင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အခုရက်ပိုင်းမှာတော့ ဈေးက ငြိမ်နေပေမယ့် အရောင်းအဝယ်က ပုံမှန်အတိုင်းပဲရှိနေပါတယ်"ဟု ဈေးကွက် အတွင်း ဝယ်ရောင်းပြုလုပ်နေသူတစ်ဦးက ပြော
မတ်လကုန် ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ပြည်ပဲဈေးကွက်သို့ ပဲနီပြား သီးနှံပင် များဆက်တိုက်ဝင်လာပြီး ရွှေတောင်၊ ကျီးသဲဘက်နှင့်ပြည်အနီးတစ်ဝိုက်ဒေသ များမှ ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ပဲဈေးမှာ ဈေးမြင့်လာပြီး တစ်တင်းကို ကျပ် ၂၅၅၀၀ ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ကထက်ဈေးပို ရခဲ့ပါတယ်။ ပဲဟောင်းဈေးအနေဖြင့်လည်း ပဲနီပြားသီးနှံဟာ တစ်တင်းကျပ် နှစ်သောင်း အောက်လျော့နည်းရရှိခဲ့လို့ ပဲသစ်များ ဈေးကောင်းရနေတာကြောင့် ပဲစိုက် တောင်သူများ အနေဖြင့် ထွက်ရှိလာသမျှ ရောင်းချလျက်ရှိတယ်လို့သိရပါတယ်။ ၂၀၁၆ မတ်လအတွင်း ပဲနီပြား ပဲသစ်ဈေးဟာ တစ်တင်း ကျပ် ၂၃၀၀၀ နဲ့လကုန် ပိုင်းမှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့လို့ ယခုနှစ် မတ်လကုန်မှာ ယခင်နှစ်ထက် ဈေးပိုရနေတာကို လည်းတွေ့ရ