Background
မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ရှိမောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ တစ်ဘက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့မေလအတွင်းမှာ အုန်းသီး၊ ကဏန်းနဲ့ ကဏန်းချီး၊ဝါးခြမ်းများ ကန် ဒေါ်လာသုညဒသမ ၂၇၈သန်းကျော်ဖိုး တင်ပို့ နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အနီးစပ်ဆုံးကာလ ထက် ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၁၁၈ သန်းနဲ့ ယမန်နှစ်ကာလတူထက် ကန် ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၂၂၀ သန်းဖိုး ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ တယ် လို့သိရပါတယ်။ ကုန်သွယ်မှုပမာဏအားဖြင့်လည်း အနီး စပ်ဆုံးကာလထက်ရော ယမန်နှစ် ကာလတူထက်ပါ ပိုမိုဆောင်ရွက်နိုင် ခဲ့ပါတယ်။သွင်းကုန်ပိုင်းမှာတော့ အနီးစပ်ဆုံးကာလထက်လျော့နည်းခဲ့သော်လည်း ကာလတူထက်ပိုမိုခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၄ မေလ ၂၅ ရက်မှ မေလ ၃၁ ရက်သီတင်းပတ်မှာ ပြည်တွင်းကို ရေလမ်းမှ ဘိလပ်မြေအဝင်မှာ တန်ချိန် ငါးသောင်း တစ်ထောင်ကျော် ရှိခဲ့တယ် လို့သိရပါတယ်။ဒီတစ်ပတ်မှာဘိလပ်မြေတန်ချိန်လေးသောင်းငါးထောင်ကျော် အဝင်လျော့ခဲ့တယ် လို့သိရပါတယ်။ နယ်စပ်လမ်းမှ ယခုတစ်ပတ်ဘိလပ်မြေအဝင်မှာ တန်ချိန် နှစ်သောင်းခြောက်ထောင်ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ယခင် တစ်ပတ်အဝင်မှာတန်ချိန် တစ်သောင်း နှစ်ထောင်ခြောက်ရာကျော်ရှိခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ တန်ချိန် တစ်သောင်း သုံးထောင်ကျော်အ ဝင်ပိုခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒါကြောင့်ဒီတစ် ပတ်မှာ ရေလမ်းမှ ဘိလပ်မြေအဝင်လျော့ခဲ့ပေမဲ့ နယ်စပ် လမ်းမှ ဘိလပ်မြေ အဝင်ပိုခဲ့ တယ်လို့ သိရပါတယ်။မန္တလေးဈေးကွက်မှာ
ဘိလပ်မြေက ဒီတစ်ပတ်မှာအရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ဈေးနည်းနည်းမြင့်လာတာက ဆင်မင်း (ကျောက် ဆည်)တစ်မျိုးသာ တစ်ရာဝန်းကျင်ဈေးမြင့်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ဒီတစ်ပတ် ဈေးကွက်ထဲ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေတဲ့ေ ဈးမှာ အေသုံးလုံးဘိလပ်မြေ ၄၉၀၀ ကျပ်၊ မြန်မာဆင် ၄၇၀၀ ကျပ်၊ ဆင်မင်း (ကျောက်ဆည်) ၄၇၀၀ ကျပ်၊ ကျားခေါင်း ဘိလပ်မြေ ၄၆၀၀ ကျပ်၊ မြင်းခေါင်းဘိလပ်မြေ ၄၆၀၀ ကျပ်၊ ဆင် (ထိုင်း) ၆၉၀၀ ကျပ်၊စိန်(ထိုင်း) ၆၉၀၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်တယ်လို့ ၆၂ လမ်း၊၂၈-၂၉ ကြားမှာရှိတဲ့ ဘိလပ်မြေအရောင်းဆိုင်မှ စုံစမ်းသိရှိခဲ့ပါတယ်။
ပခုက္ကူစားဖိုဆောင်သီးနှံဖြစ်တဲ့ ကြက်သွန်နီအဝင်တွေကို လေ့လာကြည့်ရင် မတ်လကုန်၊ ဧပြီလဆန်းမှာ ဖြိုင်ဖြိုင်ပေါ် တာဆိုေ တာ့ ဧပြီလကစလို့တွက်ကြည့်ရင် ပေါက်မြို့နယ်မှ ပခုက္ကူမြို့ပေါ်အဝင် ဧပြီလမှာ ၃၄၁၀၀၀ ပိဿာ (တန်ချိန် ၅၅၇ တန်) ၊မေလ မှာ၆၇၂၀၀၀ ပိဿာ (တန်ချိန် ၁၀၉၈ တန်)၊ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့ထိ ၁၁၅၀၀၀ ပိဿာ (တန်ချိန် ၁၈၈ တန်) အဝင်ရှိနေတာဆိုတော့ ဧပြီလ ၊ မေလ၊ ဇွန်လ ၄ ၇က်နေ့အထိ အဝင်ပိဿာချိန်စုစုပေါင်း ၁၁၂၈၀၀ ပိဿာ (တန်ချိန် ၁၈၄၃ တန်) အဝင်ရှိတယ်လို့ သုံးသပ်ရမှာပါ။
ရှမ်းနနွင်းလည်းအရောင်းအဝယ်သွက်နေပါတယ်။ မေလကစပြီး ယခင်အပတ်အထိ နနွင်းပိဿာချိန်တစ်သိန်း လေးထောင်ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။အခုလော လောဆယ်တော့အဝင်ကလည်းနည်းသွားပါတယ်။ ဝယ်လက် မရှိတုန်းက ဝယ်လက် ကိုစောင့်နေရပြီးဝယ်လက်လည်းရှိရောပစ္စည်းကမရှိဘူးဖြစ်နေပါတယ်။ရန်ကုန်ဝယ်လက်နဲ့စစ်တွေဝယ်လက်တွေကတော့ ပြည်ပ တင်ပို့ဖို့ အတွက် ဝယ်ယူနေတုန်း ပါပဲ။
သီတင်းတစ်ပတ်ဖြစ်တဲ့ မေလ ၂၅ ရက်မှ ၃၁ ရက် သီတင်းပတ်အတွင်း နနွင်းတန်ချိန် ၁၃၂ ဒသမ ၈၆ တန်ကို ပင်လယ်ရေေ ကြာင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ၃၀ ဒသမ ၈၇ တန်၊ စင်ကာပူ နိုင်ငံကို ၃၁ ဒသမ ၉၉ တန်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ၇၀ တန်တင်ပို့ ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ စင်ကာပူနိုင်ငံကို အများဆုံး တင်ပို့ နိုင်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်မှာ နနွင်းတန်ချိန် လေးရာတင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ နနွင်းတင်ပို့မှု လျော့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ နနွင်း တင်ပို့မှုကြောင့် ကန် ဒေါ်လာငါးသောင်းခြောက်ထောင်ကျော်ဝင်ငွေရရှိခဲ့ တယ် လို့ သိရပါတယ်။
ဂျပန်ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ အာရုံစိုက်မှုက စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်အထောက်အပံ့ပေးရေးကနေစီးပွားရေးလှုံ့ဆော်တွန်း အားပေးအစီအစဉ်ကို တစစလျှော့ချ သွားမဲ့ ပထမခြေလှမ်းစီစဉ်လာကြောင်း ရိုက်တာသတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။ ဂျပန်ဗဟိုဘဏ်က ၁၃ လကြာ ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ လှည့်လည်ငွေကြေးတိုး ပွားရေး အစီအစဉ်ကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ အတွက်ဘယ်လိုပြင်ဆင်ရမယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးမှုတွေရှိနေကြောင်း အပြည် ပြည် ဆိုင် ရာဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ နီးစပ်တဲ့ လက်ရှိနဲ့ လက်ဟောင်းဘဏ်လုပ်ငန်း ရှင်တွေက ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့သည့်မေလ ၃၀ရက်နေ့နံနက် ပိုင်းက တရုတ်နိုင်ငံအနောက်တောင် ပိုင်းတွင် အင်အားရစ်ချ်တာစကေး ၅ ဒသမ ၉အဆင့်ရှိအင်အားပြင်းငလျင် တစ်ခုလှုပ်ခတ်ခဲ့ရာ လူ ၂၉ဦးဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြောင်း ဆင်ဟွာသတင်းဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ထိုနေ့နံနက် ၇နာရီ ၅၁မိနစ်အချိန်တွင် မြစ်ကြီးနားမြို့၏အရှေ့တောင်ဖက် ၆၁ ကီလိုမီတာအကွာကိုဗဟိုပြု၍ အင် အားရစ်ချ်တာစကေး ၅ ဒသမ ၉ အဆင့်ရှိ အင်အားပြင်းငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်သွားေ ကြာင်း မြန်မာနိုင်ငံ မိုး လေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီး ဌာန မြေငလျင်တိုင်းတာရေးစခန်းမှ ထုတ်ပြန်ကြေညာ ခဲ့ သည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအစိုးရသည် တောမီး လောင်ကျွမ်းခြင်း၊ စိုက်ခင်းများ မီးရှို့ခြင်းများ ကြောင့်ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်သည့် မီးခိုးငွေ့များနည်း ပါးသွားစေရေးအတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိကြောင်းသိရသည်။အထူးသဖြငRiau ပြည်နယ်တွင်နေ့အပူချိန် များမြင့်တက်လျက်ရှိသဖြင့်တောမီးများလောင်ကျွမ်း ကာ မီးခိုးငွေ့ များ ထူထပ်လာမည်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိ ကြောင်းဖြင့် ဒေသဆိုင်ရာအာဏာပိုင်တို့က ပြော ကြားခဲ့သည်။
Center for Economy , Environment and Society (CEES Myanmar) မှ ကြီးမှူးကျင်းပသည့် "Building Trade and Investment Capacity in Myanmar" သင်တန်းဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားအား ရန်ကုန်မြို့လမ်း မတော် မြို့နယ် မင်းရဲကျော်စွာ လမ်းရှိ UMFCCI တွင် မေလ ၂၆ ရက် နံနက် ၀၉း၀၀ နာရီမှာ ကျင်းပခဲ့ရာ စီးပွားရေး နှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါက်တာပွင့်ဆန်း၊ UMFCCI ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဦးဇော်မင်းဝင်း၊ Center for Economy, Envir-onment and Society (CEES) မှ တာဝန်ရှိသူများResearch and In-formation System for Deve-loping Countries,India, Calcatta University Sussex Univer-sity,Jadavpur University and UNESCAP မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနမှတာဝန်ရှိသူများတက်ရောက် ခဲ့ကြပါသည်။
ဗီယက်နမ်က ကမ္ဘာ့ဆန်စပါး ထုတ်လုပ်မှုမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကို မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ စိုက်ပျိုးပါတယ်။မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းကကျယ်ပြောပြီးရေလွှမ်းမိုးခံဒေသဖြစ်သလိုအာရှတိုက်မြေဆီသြဇာအကြွယ်ဝဆုံးစိုက်ပျိုးရေး နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။