Background
ဆရာကြီးဦးမြတ်သိန်း တည်းဖြတ် သည့် Economic Development in Transition Period of Myanmarနှင့် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနမှအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဒေါက်တာ မောင်အောင်၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုဆောင်းပါးများ စာအုပ် မိတ်ဆက်ပွဲ အခမ်းအနားကို ဇူလိုင်လ ၁၉ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့၊ ပြည်လမ်းရှိ တော်ဝင်စင် တာတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။
စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ် ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝင်းမြင့်သည် ဇူလိုင်လ ၁၃ရက်နေ့က ရန်ကုန် မြို့၊ နတ်မောက်လမ်းရှီDolphin စားသောက်ဆိုင်တွင်ပြုလုပ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများဘဏ်လီမိ တက်၏ (၂၂)ကြိမ်ေြ မာက် အထွေထွေ အစည်း အဝေးကြီးသို့ တက်ရောက်၍ အမှာ စကားပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့ တွင် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း)၊ မူဆယ်ခရိုင်၊ မူဆယ်မြို့ကုန်သည်များ အသင်း ခန်းမ တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သော ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများ လျင်မြန် ချော မွေ့စေရေး၊ စားသုံးသူ အကာအကွယ် ပေးရေး လုပ်ငန်း များနှင့်ပတ်သက်၍ ရှေ့ဆက် ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်း စဉ်များအကြောင်းကိုဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ် ခဲ့ရာ အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲသို့ စားသုံးသူ ရေးရာဌာနမှ ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး ချုပ် ဦးစိုးဝင်း၊ စားသုံးသူရေးရာဌာနခွဲ (နေပြည်တော်) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးခင်ဇော် ၊ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ တာဝန်ခံညွှန်ကြား ရေးမှူး ဦးရန်နိုင်ထွန်း၊ မူဆယ်-နန့်ခမ်း နယ်စပ် ကုန်သည်ကြီးများ အသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌဦးဌေးဦးနှင့် အသင်းဝင်များ တက် ရောက်ခဲ့ပါသည်။
ဒီတစ်ပတ်ဈေးကွက်တွေမှာ နနွင်း အဝင်နည်းသွားပါ တယ်။ ဈေးကွက်ပေါ်မူတည်ပြီး အဝင်များရင်များသလို နည်း ရင်နည်း သလို ဝင်ရောက်မှုရှိနေတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဝယ်လက်တွေကလည်း ဈေးကွက်မှာ လိုချင်သလောက် မရရင် ရွာတွေအထိ ဆင်းဝယ်နေကြတာကြောင့် ဒီတစ်နှစ် နနွင်းက ဈေးကွက်မှာအရောင်းအဝယ်ဖြစ်ရုံမကဘဲပြင်ပမှာပါအရောင်း
ဒီတစ်ပတ်ဈေးကွက်တွေမှာ နနွင်း အဝင်နည်းသွားပါ တယ်။ ဈေးကွက်ပေါ်မူတည်ပြီး အဝင်များရင်များသလို နည်း ရင်နည်းသလို ဝင်ရောက်မှုရှိနေတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဝယ် လက်တွေကလည်း ဈေးကွက်မှာ လိုချင်သလောက် မရရင် ရွာတွေအထိ ဆင်းဝယ်နေကြတာကြောင့်
ဇွန်လ ၂၉ ရက်မှ ဇူလိုင် ၅ ရက်သီတင်းပတ်အတွင်း နနွင်း ၆၃တန်ကို ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ တစ် ဆင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ခဲ့တယ် လို့ သိရပါတယ်။
ဇွန်လတုန်းက မိုးကသိပ်ပြီး မကောင်းခဲ့ပါဘူး။ ဒီနှစ်က မိုးနည်းတယ်လို့ ဆိုရ မှာပါ။ဇွန်လမှာတုန်းက မိုးကတဖြိုက်နှ စ်ဖြိုက်ကျပြီးပြန်ရပ်သွားပါတယ်။အခုဇူလိုင်လရောက်မှသာမိုးကပြန်ပြီးရွာလာတာကြောင့်သီးနှံတွေလည်းအခုမှ ခေါင်း ထောင် လာနို င်တော့ပါတယ်။ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာလည်း ဒီတစ်ပတ်မိုးကြောင့် ချင်းဥမ အဝင်များလာပါတယ်။ တစ်ရက်ကို ခန့်မှန်းခြေ ပိဿာချိန် တစ်သောင်းခန့် အဝင်ရှိနေပါတယ်။ အဝင်များပေမဲ့ အဝယ်ကတော့ အေးသွားတယ်လို့ သိရပါ တယ်။ ပြည်ပတင်ပို့မှုအတွက်လည်း သယ်ယူရတာအနည်းငယ် အခက်အခဲရှိလာ တာကြောင့် အဝယ်ခဏ ရပ်သွား ပါတယ်။ ပြည်တွင်းဈေးပတ်သမားတွေလောက် သာ အဝယ်ရှိတော့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ချင်းဈေးကလည်း တစ်ပိဿာ ၁၂၀၀ ကျပ်-၁၂၅၀ ကျပ်ရှိပြီး ချင်း ခြောက်ကတော့ ၂၃၀၀ ကျပ်ဈေးရှိနေပါတယ်။ ဟိုပုံးမှာလည်း မိုး ရလာပြီ ဖြစ်တာကြောင့် ချင်းဥမတွေ ဖော်လို့ရနေပြီ၊ ဈေးကွက်ကိုလည်း ပုံမှန်ဝင်လာနေ ပါတယ်။ အရောင်း အဝယ်က ခပ်အေးအေးသာရှိနေပါတယ်။ မိုးကလည်း ဒီတစ် ပတ်မှာဆက်တိုက်ရွာနေ တာကြောင့် ဝယ်လက်တွေ ကသိပ်မ၀ ယ်သေးဘဲ၊ လှောင် လက်တွေကသာ ဝယ်ပြီး ပုံထားနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ဟိုပုံးဈေးကွက်မှာ ချင်းတစ်ပိဿာ ဝယ်ဈေးက ၁၀၀၀ ကျပ်ရှိပြီး ရောင်းဈေးက ၁၀၅၀ ကျပ်၊ ၁၁၀၀ ကျပ်ရှိပါတယ်။
ပြည်မြို့၊ ချင်းဈေးကွက်အတွင်းသို့ တောင်ကြီး၊ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှ ချင်း(ဥမ) များသာဝင်ရောက်ပြီး ပိဿာ ၃၀ ဝင်အိတ် ၁၅၀ ခန့်နဲ့ ယခင်အပတ်က ထက် အဝင်ပိုများလာကြောင်းသိရပါတယ်။ ဈေးနှုန်းမှာငြိမ်လျက် တစ်ပိဿာကို ချင်း(ဥမ) ၁၈၀၀ ကျပ်မှ ၂၀၀၀ ကျပ်အတွင်း ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပြီး၊ ဧရာဝတီ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်သို့အပါအဝင် တစ်နေ့ ပိဿာချိန် ၄၅၀ ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပါတယ်။ ချင်းဓားလှီးသမားများမှ အဝယ်ရှိလို့ ဝါတွင်းချင်းသုတ် အလှူအတွက်မျှော်မှန်းပြီး ချင်းဥမ များ တစ်နေ့ပိဿာချိန် ၃၅၀ ခန့်နဲ့ အရောင်း သွက်လျက်ရှိပါတယ်။
ဇွန်လ ၂၉ ရက်မှ ဇူလိုင် ၅ ရက်သီတင်းပတ်အတွင်း ပြည်ပနိုင်ငံများကို ချင်းတင်ပို့မှုမရှိခဲ့ဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ဇွန်လအတွင်း ချင်းတင်ပို့မှု မှာ တစ်ကြိမ်သာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မေလအတွင်းချင်းတင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် တစ်ရာ့ကိုးဆယ်ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ဇွန်လမှာ ၁၀ တန်သာတင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဇွန်လမှာချင်းတင်ပို့မှု လျော့နည်းခဲ့ပါတယ်။ ဇွန်လအတွင်း ချင်းတင်ပို့မှု ကန်ဒေါ်လာ နှစ်သောင်းကျော် ဝင်ငွေရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင် (ပွဲစား၊ ကုန်သည်၊ စက်ပိုင်များ ကထိန်တော်အသင်း)မှာ အရောင်းအဝယ်သွက်လက်တဲ့ ပဲအမျိုးအစား ထဲမှာ ကုလားပဲဖြူလုံးကြီးနဲ့ ကုလားပဲထိုင်ဝမ်တို့လည်း အပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ ကုလားပဲများကို မတ္တရာ၊ စဉ့်ကူး၊ ကျောက်ဆည်၊ မြစ်သား၊ တံတားဦး၊ စဉ့်ကိုင်၊ ဝမ်းတွင်း၊ မင်းဘူး၊ တောင်တွင်းကြီး၊ ရေနံချောင်း စတဲ့ဒေသများမှ ဝယ်ယူ ရရှိပါတယ်။ တစ်ပိဿာဈေး- ကျပ် သီးနှံအမည် ၈.၆.၂၀၁၄ ၈.၇.၂၀၁၄ နိမ့် မြင့် နိမ့် မြင့် ကုလားပဲဖြူလုံးကြီး ၇၅၁ ၇၆၅ ၇၄၂ ၇၅၁ ကုလားပဲထိုင်ဝမ် ၇၂၉ ၇၂၉ ၇၁၁ ၇၂၀