Background
နွားထိုးကြီး၊ မြင်းခြံ၊ မလှိုင်၊ ဝမ်းတွင်း၊ မြစ်သား၊ ကျောက် ဆည်၊ စဉ့်ကိုင်၊ တံတားဦး၊ မြစ်ကြီးနား၊ ဗန်းမော်၊ လွိုင်ကော်၊ ရွှေဘို၊ ဒီပဲယင်းဒေသများမှ ဝယ်ယူရရှိတဲ့ ပဲစင်းငုံနီများဟာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း မန္တလေး ကုန်စည်ဒိုင်(ပွဲစား၊ ကုန်သည်၊ စက်ပိုင်များကထိန်တော်အသင်း)ကို ပုံမှန်ဝင် ရောက်လျက် အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေ ပါတယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ပထမပတ်မှာ ပဲစင်းငုံနီ တစ်ပိဿာ ၈၆၇ ကျပ်မှ ၈၇၅ ကျပ်ကြားမှာ အရောင်း အဝယ်ပြုလုပ်လျက်ရှိ ပါတယ်။ အိန္ဒိယဝယ်လက်အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ပါတယ်။ မန်းကုန်စည်ဒိုင် မှာ ပဲစင်းငုံနီ တစ်ရက်နဲ့ တစ်ရက် ဈေးငြိမ်သက်မှု မရှိပေမယ့် လွန်စွာကွာခြားမှုတော့ မရှိပါ။ ရန်ကုန်မှတစ်ဆင့် ပင်လယ်ရေကြောင်းက တင်ပို့နေတဲ့ ပဲစင်းငုံနီဟာ အိန္ဒိယဝယ်လက်အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး၊ ဈေးနှုန်း ပြောင်းလဲ မှုဖြစ်ပေါ်ကြောင်း တွေ့ရပါတယ်။ ဝယ်လိုအား ကောင်းနေတဲ့အချိန်မှာ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ်မာသော် လည်း လှောင်လက်များအနေနဲ့ ဈေးနှုန်းကွာဟမှုကျဉ်းမြောင်းစွာနဲ့ ဝယ်ယူသိုလှောင်ထားကြောင်း သိရပါတယ်။
၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလဆန်းမှာ တစ်ပိဿာ ထိပ်စ ၇၅၀ ကျပ်၊လတ်စ ၆၀၀ ကျပ်၊အောက်စ ၂၀၀ ကျပ်ဖြစ်နေတဲ့ ကြက်သွန် နီ ဟာ ဇန်နဝါရီလဝက်မှာ ထိပ်စ ၅၂၅ ကျပ်၊ လတ်စ ၄၅၀ ကျပ်၊ အောက်စ ၁၀၀ ကျပ်ဈေးထိ ဆင်းလာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အဝင် အနေနဲ့ ပခုက္ကူကုန်စည်ဒိုင်မှာ ပိဿာချိန် တစ်သောင်းေ ကျာ် နေ့စဉ် အဝင်ရှိနေတာတွေ့ရပါတယ်။ ရေစကြိုနယ်ဘက်က စိုက်ပျိုး ထုတ် လုပ်ကြတဲ့တောင်သူတွေကတော့ မုံရွာ၊မြင်းခြံ၊ ပခုက္ကူမြို့နယ်က ဈေး တွေကို မေးမြန်းပြီး ဈေးသင့်ရာဘက်ကို ထွက်တယ်လို့လည်း ကြားသိ ရပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ် ကုန် သွယ်ရေးစခန်းမှ ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့မှ ၈ ရက်ထိ ကာလ အတွင်းမှာ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၂၂၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ ကြံတန်ချိန် ၅၄၈၀ ကို တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်က ချင်းရွှေဟော်နဲ့ လွယ်ဂျယ်စခန်းမှ တန်ချိန် ၂၃၀၀ သာ တင်ပို့ခဲ့တဲ့အတွက် ယခုအပတ်မှာ တန်ချိန် ၃၀၀၀ ကျော် ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ယခင်အပတ်က လွယ်ဂျယ်စခန်းမှ ကြံအပို့ရှိသော်လည်း ယခုအပတ်မှာေ တာ့ တင်ပို့နိုင်မှုမရှိခဲ့ပါဘူး။ ချင်းရွှေဟော်စခန်းတစ်ခုတည်းမှ ယခင်အပတ် က တန်ချိန် ၁၇၀၀ တင်ပို့ခဲ့ပြီး ယခုအပတ်မှာ တန်ချိန် ၅၄၈၀ တင်ပို့ခဲ့တဲ့အတွက် တန်ချိန် ၃၇၈၀ ပိုမို တင်ပို့နိုင်လာခဲ့တာကြောင့် ကြံစိုက်တောင် သူများဝမ်းသာနေ ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။MIRT (DOBT)
မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်ရှိ မူဆယ်စခန်းမှ ဇန်နဝါရီ ၂ ရက်မှ ၈ ရက်အထိ ကာလအတွင်းမှာ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၅၀၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ သကြားညို ၆၉၀ တန်ကျော်နဲ့ သကြားဖြူ ၁၆၇ တန်ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ် တင်ပို့မှုထက်ယခုအပတ်မှာ ၇၁၁ တန်ကျော်လျော့နည်း တင် ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်က မူဆယ်နဲ့ ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ် စခန်းများမှ တင်ပို့ခဲ့ သော်လည်း ယခုအပတ်မှာ မူဆယ်နယ်စပ်တစ်ခုတည်းမှသာ တင်ပို့ခဲ့တယ် လို့ သတင်းရရှိပါတယ်။ MIRT (DOBT)
ဗီယက်နမ်စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ နယ်စပ်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ထံသို့ သကြားတန်ချိန် ၃ သိန်း တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ရောင်းချခွင့်အဆို တင်သွင်း ထားပါတယ်။ ဝန်ကြီးရဲ့ ရှင်းလင်းပြောကြားချက်အရ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ မှာ သကြား တန် ၁ ဒသမ ၅ သန်းထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး လက်ကျန်သိုလှောင်ထားသော သကြားတန် ၁၈၀၀၀၀ ခန့်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမှပိုလျှံသော သကြားတန် ၄ သိန်းခန့် ပိုလျှံဖွယ်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ သကြားမှာ တရားမဝင်တင်သွင်းမှုများ ရှိနေတဲ့ အတွက် ပြည်တွင်းသကြားထုတ်လုပ်သူများအနေနဲ့ ၎င်း တို့ရဲ့သကြား များ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်မှာ ရောင်းချရန် အခက်အခဲရှိနေတယ်လို့ ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်စခန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ပထမပတ်မှာ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၉၂၂ သန်း တန်ဖိုးရှိတဲ့ ပြောင်းဖူးစေ့ ၂၈၃၀ တန်ကို တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် ကုန်သွယ်ရေးုဇုန်မှ ကန်ဒေါ်လာ ၅ ဒသမ ၀၂၃ သန်းဖိုးရှိ ပြောင်းတန်ချိန် ၁၅၆၈၁ ကျော်ကို တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခုအပတ်မှာ မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ရှိ မြဝတီနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှလည်း တန်ဖိုးကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၉၈ သန်းဖိုးရှိ ပြောင်း တန် ၃၀၀ တင်ပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ မူဆယ်-ရွှေလီနှစ်ဖက် မြေပြင်ပြောင်းဈေး များကို နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်- မိမိဘက်(ကျပ်/တန်) တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်) ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ၂၅၈၅၉၄ ၂၆၁၂၈၈ ၂၆၉၄ ၁ ၃၁၅ ၃၁၈ ၃ ၁MIRT (DOBT)
အဟောင်းကုန်လို့ အသစ်မပေါ်မီစပ်ကြား နိုဝင်ဘာလ ကုန် ဒီဇင်ဘာလဆန်းပိုင်းမှာ ဈေးမြင့်ခဲ့တဲ့ ကြက်သွန်နီ က အခုတော့ ဈေးသင့်တဲ့ အခြေအနေဖြစ်လာတာတွေ့ရပါ တယ်။ လက်ရှိမြစ်သားကြက်သွန် ကွင်းဈေး (ဂျွန်) တစ်ပိဿာ ၇၀၀ ကျပ်နှုန်းနဲ့ မန္တလေးတက်ရောင်းတဲ့ ရှယ်စက တစ်ပိဿာ ၉၀၀ ကျပ် - ၁၀၀၀ ကျပ်ဈေးရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ရန်ကုန်ဝယ်လက်တွေက လှောင်ဖို့အတွက် ဝယ်ယူမှုရှိ နေတာကြောင့် ဟိုပုံးနနွင်းကလည်း ဒီတစ်ပတ်မှာ အဝယ် လိုက်နေတယ်လို့သိရပါတယ်။ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ခုနှစ်က ပြည်ပ ဝယ်ယူမှုရှိခဲ့တာကြောင့် တစ်ပိဿာ ၃၅၀၀ ကျပ်၊ ၄၀၀၀ ကျပ်ဈေးထိရခဲ့ပြီး၊ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာတော့ ဈေးက တဖြည်း ဖြည်းနဲ့ကျလာလိုက်တာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ထိပါပဲ။ ၂၀၁၃ နှစ်ဆန်း မှာတော့ ရန်ကုန်ဝယ်လက်တွေက လှောင်ဖို့အတွက် ဝယ်ယူ နေကြပါတယ်။ တစ်ပတ်အတွင်း ပိဿာချိန် သုံးသောင်းခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ နနွင်းခြောက်က တစ်ပိဿာ ၆၇၀ ကျပ်၊ ၆၈၀ ကျပ်ဈေးရှိပြီး၊ နနွင်း (အစို) အသစ်ကတော့ တစ်ပိဿာ ၂၀၀ ကျပ် ဈေးရှိပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်စခန်း မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးုဇုန်မှ ကန်ဒေါ်လာသုည ဒသမ ၀၃၆ သန်းတန်ဖိုးရှိ နနွင်း တက် ၂၂ တန်ကျော်ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလပထမပတ်မှာ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်က မူဆယ်မှ နနွင်းတက် ၁၂ တန်ခွဲနဲ့ မြဝတီမှ ၁၅ တန်တင်ပို့ခဲ့တာမို့ နနွင်းတက်တင်ပို့မှုပုံမှန် ရှိနေတယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ MIRT (DOBT)
ပြည်ဈေးကွက်ကို မန်ကျည်းမှည့်အသစ်များ ဇန်နဝါရီ ပထမပတ်မှစပြီး ဝင် ရောက်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အထွက်မလှို င်သေးတာကြောင့် လက်ကားရောင်းချမှုမျိုး မရှိသေးဘဲ လက်လီသမားများသာ အရောင်းအ ဝယ် ဖြစ်နေတာ ကို တွေ့ရပါတယ်။ မန်ကျည်းမှည့်အဟောင်းများမှာ လည်း ဈေးကွက်မှာမရှိသေ လာက်ဖြစ်နေပါ တယ်။ မန်ကျည်းမှည့်အသစ်ဈေးမှာ အခွံမပါ၊ အစေ့မပါ တစ်ပိဿာကို ၂၃၀၀ ကျပ်နဲ့ ဈေးဖွင့်ရောင်း ချနေတာ ကို တွေ့ရပါတယ်။အိဆွေဇင် - ပြည်