Background
ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် Covid-19 ကပ်ရောဂါနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အပြောင်းအလဲများကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်တွင်လည်း အပြောင်းအလဲများစွာဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် စက်တင်ဘာလ ပထမပတ် အတွင်း ရွှေတစ်အောင်စလျှင် ၁၉၉၂ဒေါ်လာမှ ၁၉၁၇ ဒေါ်လာသို့ကျဆင်းသွား လာခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် ၁၉၆၄ ဒေါ်လာသို့ ပြန်လည် မြင့်တက်လာခဲ့သည်ကိုတွေ့ရှိရပါသည်။ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးသည်လည်း စက်တင်ဘာလ လဆန်းပိုင်းတွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၁၃၁၀၀၀၀ က
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ စျေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့်ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်း သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၄) ရက်နေ့ Global Petrol Prices Website တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း (၁၁၅) နိုင်ငံအနက် စျေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ သည့် နိုင်ငံပေါင်း (၁၃) နိုင်ငံရှိပြီး၊ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် လီဆိုသိုနိုင်ငံတွင် ယခင်အပတ် စျေးနှုန်းထက် (၃.၁၀ %) ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းနှင့် နိုင်ငံတကာရွှေဈေးမှာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ဈေး ထပ်မံမြင့်တက်ခဲ့သည်။ ယခင်ရက်သတ္တပတ်က အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၁၁၄၇၀၀၀ရှိခဲ့ရာမှ ယခုရက်သတ္တပတ်မှာတော့ ကျပ် ၁၁၅၁၀၀၀ သို့ မြင့်တက် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ "အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က နောက်ထပ် တရုတ်ကုန်စည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၀၀ဘီလျံဖိုးအပေါ် ထပ်တိုးခွန် ၁၀ရာခိုင်နှုန်းချမှတ်မယ်လို့ ကြေညာ ချိန်မှာပဲ ရွှေက တစ် ရှိန်ထိုးပြန်တက်သွားတယ်။ နောက်ပြီး ဗြိတိန်ကလည်းဝန်ကြီးချုပ် သစ်တက်လာသလို သုံးလအတွင်း အီးယူကထွက်ကိုထွက်မယ်လို့ ကြေညာတာ လည်းရှိတော့ ရွှေကို ပင့်တင်လိုက်သလိုဖြစ်သွားတယ်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးလော က မှာလည်း အကျပ်အတည်းဖြစ်နေချ
ကလေးမြို့တွင် တောင်သူအများစုသည် လြယ်ပီး လျှင ် မိမိတို့အပိုဝင်ငွေရရှိစေရန် ရရှိသည့် အချိန်အတွင်း နေကြာ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူများ စိုက်ပျိုးကြသည်။ ကလေးမြို့၏အနောက်ဘက်အခြမ်းဖြစ်သည့် ကြို့သုံးပင်ရပ်ကွက်တွင် နှစ်စဉ် နှစ်တိုင်း ကြက်သွန်ဖြူ၊ ကြက်သွန်နီများကိုစိုက်ပျိုးကြသည်။ တစ်ဆင့်ခံ ရောင်းချသူများအနေဖြင့် မိမိတတ်နိုင်သည့် အရင်းအနှီး ဖြင့် ကုန်နိုင်သည့်ပိဿာ ခန့်မှန်းတွက်ချက်ပြီး တစ်နှစ်စာဝယ်ယူသိုလှောင်ထားကြသည်။ ယခင်နှစ် ဇူလိုင်က ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာကျပ် ၁၀ဝ၀ ၊ ကြက်သွန်ဖြူ တစ်ပိဿာကျပ် ၁၃၀ဝ၊ ကြူကုတ် ကြက်သွန်ဖြူ တစ်ပိဿာကျပ် ၂၀ဝ၀ ပေါက်ဈေးသာရှိပြီး ယခုနှစ်ဇူလိုင်အတွင်းတွင် ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာကျပ် ၈၀ဝ-၁
အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ တိုးလာနေသည့်အပေါ် အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှု မြင့်တက်နေကြောင်းနှင့် နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်မှုပမာဏ စဉ်ဆက်မပြတ် တိုးတက်စေရန်အတွက် ပို့ကုန်အမယ် တိုးမြှင့်ရေးဆောင် ရွက်ရန် အိန္ဒိယကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Shri Piyush Goyal က အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံစဉ်အတွင်း တိုက်တွန်း ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။ ၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း အိန္ဒိယသည် အင်ဒို နီးရှားနှင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဒသမ ၅၇ ဘီလီယံထိ ရှိခဲ့သည့်အပေါ် အိန္ဒိယက စိုးရိမ်ပူပန်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှု ချိန်ခွင်ရှာ၌ အင်ဒိုနီးရှား ဘက်က သိသိသာသာ
ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှင့် နိုင်ငံတကာရွှေဈေးတို့မှာဇွန်လပထမပတ်ကတည်းက စံချိန်တင်မြင့်တက်ခဲ့ရာမှ ယခုတစ်ပတ်တွင်လည်း ဆက်လက်မြင့်တက်ခဲ့သည်။ ဇွန်လတတိယပတ်က အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၁၀၉၈၀၀၀ ရှိခဲ့ရာမှ ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ကျပ် ၁၁၁၅၀၀၀သို့ မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ "ရွှေဈေးတက်နိုင်မယ့်အခြေအနေတွေရှိနေပါသေးတယ်။ တရုတ်-အမေရိကန် ထိပ်သီးတွေဖြစ်တဲ့ ရှီနဲ့ထရန့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ မအောင်မြင်ရင် ကျိန်းသေပါပြီ။ ဂျပန်မှာတွေ့ဆုံမယ့် ဒီဆွေးနွေးပွဲက အနာဂတ်ရွှေဈေးနဲ့ အကြီးအကျယ်ကို ချိတ်ဆက်နေပါတယ်။ ဒီလိုမရေရာတဲ့အခြေအနေတွေကြောင့် ရွှေဈေးက လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်အတွင်းအား အကောင်း ဆုံး ကာလဖြစ်နေတယ်။ ပြည်တွင်းမှာလည်း ရ
မေ ၅ ရက်မှ ၁၁ ရက်သီတင်းပတ်အတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၈၂၁၇၇၀၀ တန်ဖိုးရှိ ဒီဇယ် ၅၀၀၂၆ ဒသမ ၁၉ တန်နဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၆၀၆၄၅၉၀ တန်ဖိုးရှိ ဓာတ်ဆီ ၄၆၉၆၃ ဒသမ ၀၃ တန်၊ စုစုပေါင်း ၉၆၉၈၉ ဒသမ ၂၂ တန်ကို ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ တင်သွင်းခဲ့သည်။ ယခင်သီတင်းပတ်က ဓာတ်ဆီတန်ချိန် ၂၇၀၇၀ ကျော်တင်သွင်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ယခုတစ်ပတ်တင်သွင်းမှုနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် တန်ချိန် ၁၉၈၈၀ ကျော် ပိုမိုတင်သွင်းခဲ့ပြီး ယခင်သီတင်းပတ်က တင်သွင်းခဲ့သည့် ဒီဇယ်တန်ချိန် ၅၉၂၄၀ ကျော်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် တန်ချိန် ၉၂၁၀ ကျော်တင်သွင်းမှုလျော့နည်းခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ထို့ကြောင့် ယခုတစ်ပတ်ဓာတ်ဆီ တန်ချိန် အဝင်ပို ခ
ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည် ပြန်လည်မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ယခင်တစ်ပတ်က ပြည်တွင်းရွှေဈေးမှာ အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၁၀၃၆၀၀၀ ရှိခဲ့ရာမှ ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ကျပ် ၁၀၅၀၀၀၀ သို့ပြန်လည်မြင့် တက်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ "ဒီတစ်ပတ် စဝင်လာကတည်းက ပြည်တွင်းရွှေဈေးတက်လာတယ်။ ပြည်တွင်းမှာက လောင်စာဆီဈေးနှုန်းတွေကလည်း မြင့်တက်နေတယ်။ ဒါကြောင့် လည်း ကျန်တဲ့ကုန်စည်တွေ ဈေးတက်လာတယ်လို့မြင်တယ်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးကွက်မှာ လည်း ဈေးကပြန်မြင့်တက်တယ်။ ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီမှုဆွေးနွေးပွဲတွေ အပြီးမသတ်နိုင်သေးခင်မှာဘဲ တရုတ်ကုန်စည်တွေအပေါ် အခွန်မြှင့်တင်လိုက်ရာ ကနေ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ပြန်စတင်လိုက်သလိုဖြစ်ရာက ကမ
မေ ၂၇ ရက်မှ ဇွန် ၂ရက်အထိသီတင်းပတ်အတွင်း အမေရိကန် ၃၁၂၃၃၆၇၄ တန်ဖိုးရှိ ဓာတ်ဆီ ၅၁၈၄၆ ဒသမ ၂၅ တန်နဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၄၂၉၄၈၅၅ တန်ဖိုးရှိ ဒီဇယ် ၆၉၄၂၆ ဒသမ ၁၉ တန်၊ စုစုပေါင်း ၁၂၁၂၇၂ ဒသမ ၄၄ တန်ကို ပင်လယ်ရေကြောင်းလမ်းမှ တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။ယခင် သီတင်းပတ်က တင်သွင်းခဲ့ တဲ့ ဓာတ်ဆီတန်ချိန် ၃၃၂၀၀ ကျော်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် တန်ချိန် ၁၈၆၄၀ ကျော် ပိုမိုတင် သွင်းခဲ့သလို ယခင်သီတင်းပတ်က တင်သွင်းခဲ့ တဲ့ ဒီဇယ်တန်ချိန် ၃၈၆၀၀ ကျော်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် တန်ချိန် ၃၀၈၂၀ ကျော် ပိုမိုတင်သွင်းခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ ဓာတ်ဆီရော ဒီဇယ်ပါ အဝင်ပိုခဲ့ပါတယ်။