Background
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကထား သော တိုင်းတစ်တိုင်းဖြစ်သည်နှင့်အမျှ မြစ်ချောင်း အင်းအိုင် ပေါများသောကြောင့် ရေထွက်ပစ္စည်းများဖြစ်သော ငါးပိ၊ ငါးချဉ်၊ ငါးခြောက်များလည်း ထွက်သည့်အနက် ပဲခူးဒေသ ထွက် ငါးရံ့ခြောက်သည်နာမည်ကြီးသည်။ပဲခူးဒေသထွက် ငါးရံ့ခြောက်သည်ဆားပေါ့၍အပေါ့ခြောက်ဖြစ်သည့်အတွက် လူကြီး၊ လူငယ်၊ ကလေး၊ သွေးတိုး၊ ဆီးချိုသမားပါမကျန် စားသုံးနိုင်သောကြောင့်လက်ဆောင်ပေးခြင်းအတွသော် လည်းကောင်း၊ ကိုယ်တိုင်စားသုံးရန်အတွက်သော်လည်းကောင်း ဝယ်ယူလျက်ရှိကြသည်။ငါးရံ့ခြောက်ပြုလုပ်ရာတွင် ငါးရံ့များကို ပဲခူးမြို့နယ်၊ ဒိုက်ဦးမြို့နယ်၊ ဝေါမြို့နယ်၊ သနပ်ပင်မြို့နယ်များရှိ ရေချိုအင်းအိုင်မျ
ပခုက္ကူခရိုင် ကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးရာဒေသများဖြစ်ကြ သော ပခုက္ကူ၊ ပေါက်၊ ရေစကြို၊ ကမ္မ၊ ယောနယ်ဒေသနှင့် ဆိပ်ဖြူဒေသတို့မှ ဆောင်းစိုက်(ပင်စိုက်) များ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေသည်။ ပခုက္ကူ ကြက်သွန်နီ ကုန်ဝယ်ဒိုင်သို့ အခြား နယ်များဖြစ်ကြသော မြင်းခြံ၊ တောင်သာ၊ ညောင်ဦးနယ်များမှ လည်း ဝင်ရောက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသည်။ စက်တင် ဘာလ ဒုတိယပတ်၏ ကြက်သွန်နီလက်ကားဒိုင် ပြတ်ဈေးမှာ ထိပ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၃၂၅၀၊ အလတ်စ တစ်ပိဿာ ကျပ် ၂၈၀ဝ၊ အနိမ့်စ တစ်ပိဿာ ကျပ် ၂၂၀ဝ ဖြင့် နေ့စဉ် ကုန်ချိန် ၁၅၀ဝ၀ ကျော်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသည်။ပခုက္ကူ မြို့မဈေးနှင့် ပန်းခြံဈေးတို့၏ ကြက်သွန် လက်လီရောင်းချသည့် ဈေးနှုန်းမှာ အရည် အသွေးကို လိုက်၍ ထိ
ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ ကာလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၅၇၂ သန်း တန်ဖိုးရှိ ရော်ဘာတန်ချိန် ၂၄၆၀ နီးပါး တင်ပို့ခဲ့သည်။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈ ဒသမ ၄၂၃ သန်း တန်ဖိုးရှိ ရော်ဘာတန်ချိန် ၆၃၅၀ ကျော် တင်ပို့ခဲ့သည်။ နယ်စပ်မှ တင်ပို့မှုမှာ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရော်ဘာတန်ချိန် ၅၃၈၀ နီးပါးနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရော်ဘာတန်ချိန်စုစုပေါင်း ၉၇၀ ကျော်တင်ပို့ခဲ့သည်။ယခုလ ပင်လယ်ရေ ကြောင်း နှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ ရော်ဘာတန်ချိန် ၈၈၁၀ တင်ပို့ခဲ့သည်။ ယခင်လ တင်ပို့မှုနှင့် နှိုင်း ယှဉ်ပါက ရော်ဘာတန်ချိန် ၃၅၀ဝ ကျော် လျော့နည်းတင်ပို့ခဲ့သည်။
ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်ထိ တစ်လတာ ကာလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ၉ ဒသမ ၇၀၄သန်း တန်ဖိုးရှိ ဆန်တန်ချိန် ၂၄၃၇၀ ကျော် တင်ပို့ ခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာလအတွင်း တင်ပို့မှုများမှာ အာရှနိုင်ငံများ သို့ ဆန်တန်ချိန် ၈၈၇၀ ကျော်၊ ဥရောပနိုင်ငံများသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၅၄၉၀ ကျော် တင်ပို့ခဲ့သည်။စက်တင်ဘာလအတွင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၂၀၇ သန်း တန်ဖိုးရှိ ဆန်တန်ချိန် ၃၂၀ဝ ကျော် ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ လည်းကောင်း၊ ဆန်တန်ချိန် ၇၀ ကို ထိုင်းနိုင်ငံ သို့လည်းကောင်း တင်ပို့ခဲ့သည်။ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုအနေဖြင့် ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်မှု မှ စက်တင်ဘာလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၂၀၉ သန်း တန်ဖိုးရှိ
ရွှေတောင်မြို့နယ်တွင် ခရမ်းချဉ်သီးများကို စစ်ကိုင်း ကျွန်း၊ မင်းတဲကျွန်း၊ ကျီးသဲနှင့် မြို့မတို့တွင်လည်း အများ အပြား စိုက်ပျိုးကြသည်။ ယခုအချိန်တွင် ဈေးကွက်၌ ခရမ်း ချဉ်သီးများ ဈေးကောင်းရနေကြောင်း သိရသည်။ ရွှေတောင် မြို့နယ်တွင် ကိုင်းခရမ်းချဉ်သီး ထွက်ပေါ်လာပြီဖြစ်သဖြင့် ဈေးကွက်တွင် ခရမ်းချဉ်သီးအစိမ်း တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၂၅၀ဝ၊ ခရမ်းချဉ်သီးအမှည့် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၃၀ဝ၀ ဖြင့် ရွှေတောင်မြို့ပေါ်ရှိဈေးကွက်များတွင်သာမက ပြည် ဈေးကွက်နှင့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကုန်စိမ်းဈေးကွက်သို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ ယခင်လတွင် ရွှေတောင်မြို့ ဈေးကွက်များတွင် ကိုင်းခရမ်းချဉ်သီး တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၂၀ဝ၀ ဖြင့် ရ
ကသာမြို့တွင်း စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် ရောင်း ချလျက်ရှိသော ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းမှာ လက်ကားတစ်ပိဿာ လျှင် အကြီး၊ အလတ်၊ အသေးပေါ် မူတည်၍ ကျပ် ၄၂၀ဝ မှ ကျပ် ၃၀ဝ၀ ခန့်၊လက်လီ တစ်ပိဿာလျှင် ကြီး၊ လတ်၊ သေး ကျပ် ၄၅၀ဝ၊ ၄၀ဝ၀၊ ၃၅၀ဝ ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ ကြက်သွန် နီဈေးမှာ စက်တင်ဘာလ ဒုတိယပတ် အတွင်း ကျပ် ၅၂၀ဝ ရှိသည့်အတွက် ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ကြည့် ပါက လက်ရှိတွင် ဈေးနှုန်း အနည်းငယ်ကျဆင်းသော်လည်း အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ဈေးနှုန်းပြောင်းလဲနိုင်ကြောင်း ကြက် သွန်နီ ရောင်းချသူများထံမှ သိရှိရသည်။ အရောင်းအဝယ် အနေဖြင့် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် အရောင်း အဝယ်ဖြစ်မှုနည်းပါးပြီး ကြက်သွန်နီ ဝင်ရောက်မှုမှ
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ရေနံချောင်း၌ ကြက်သွန်နီ အရောင်းအဝယ်အေးနေပြီး လက်လီစားသုံးသူများကို အဓိက ရောင်းနေရကြောင်း သိရသည်။ ''လက်ရှိ လက်လီ အစိတ်သား ငါးဆယ်သား ရောင်းရ တယ်။ ပိဿာလိုက် ရောင်းရတာ နည်းတယ်။ ဈေးကလည်း မြင့်လာတယ်။ ကြက်သွန်နီဥ အလတ်အရွယ် တစ်ပိဿာ ကျပ် ၃၀ဝ၀ ရောင်းရတယ်။ စားသုံးသူတွေက အဓိကစား သောက်ရတဲ့ စားကုန်မဟုတ်တဲ့အတွက် ကြက်သွန်နီ လျှော့ သုံးတာကြောင့် အဝယ်အေးတယ်''ဟု ရေနံချောင်းမြို့ မြို့ဈေး မှ ကြက်သွန်နီရောင်းသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ ယခင်နှစ်တွင် ကြက်သွန်နီဥ အကြီး၊ အလတ်၊ အသေးများအပြင် အခွံချွတ် ကြက်သွန်နီကို ရောင်းချကြကြောင်း၊ ကြက်သွန်နီဥကြီး၊
ပြည်ခရိုင်အနေဖြင့် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ မိုးမြေပဲစိုက်ဧကမှာ ၃၇၉၅၃ ဧက စိုက် ပျိုးထားပြီး ယခုအချိန်ထိ ၁၀၉၅၂ဧက ရိတ်သိမ်းပြီးဖြစ်သည်။ ပျမ်းမျှအထွက် နှုန်းအနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် ၅၈ ဒသမ ၄၉ တင်းထွက်ရှိသည်ဟုသိရသည်။ ပြည်ဈေးကွက်သို့ မိုးမြေပဲဆန်များကို ပြည်-အောင်လံကြားရှိ ကျေးရွာများနှင့် ပေါက်ခေါင်း၊ ကြံခင်း၊ မြန်အောင်ဘက် မှ နေ့စဉ် အိတ် ၁၅၀ဝ ခန့် ဝင်ရောက်မှု ရှိပြီး ဝင်သလောက် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ မြေပဲဆန် (ရွေးဆန်)ကို မကွေးမြို့ရှိ အမေထွားဆီစက်က အဝယ်ရှိသလို မြေပဲဆန်လုံးဆန်ကို မန္တလေးဝယ်လက်က မြဝတီပို့ရန် အဝယ်ရှိသဖြင့် ပြည်ဈေးကွက်တွင် မြေပဲဆန်ရောင်းဝယ်မှုမှာ နေ့စဉ်ဖြစ် လျက်ရှိသည်။ ယခုစက်တင်ဘာလ
စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်မှ ၁၆ ရက်ထိ ကာလအတွင်း ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၉၇၈ သန်း တန်ဖိုးရှိ ဆန်တန်ချိန် ၁၂၂၆၀ ကျော် တင်ပို့ ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ နိုင်ငံအလိုက် ဆန်တင်ပို့မှုများမှာ ရိုမေးနီးယားနိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၉၀၄၀ ကျော်၊ ပိုလန်နိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၆၂၀ ကျော် ၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ နိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၂၅၀၊ ချက်သမ္မတ နိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၂၀ ကျော် ၊တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၀၄၀၊ ဟောင်ကောင်သို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၂၀ ကျော်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၀၄၀ တင်ပို့ခဲ့ သည်။
ပြည်တွင်း၌ အာရေးဗီကားနှင့်ရိုဘတ် စတာကော်ဖီများကို တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှ တန်ချိန် ၇၀ဝ၀ ခန့် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံကော်ဖီအသင်းမှ သိရသည်။နှစ်စဉ် ပြည်ပပို့ကုန်အနေဖြင့် ပျမ်းမျှ တန်ချိန် ၈၀ဝ မှ ၁၀ဝ၀ ကြားရှိပြီး အာရှနိုင်ငံ များ၊ အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် အီးယူနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့လျက်ရှိကာ အီးယူနိုင်ငံများအနက် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့နေ ခြင်းဖြစ်သည်။မြန်မာ့ကော်ဖီများကို ကမ္ဘာ့ဈေးကွက် တွင် ယခုထက်ပို၍ ထိုးဖောက်နေရာယူနိုင် စေရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ကော်ဖီ အမြောက် အမြားတင်ပို့သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလာစေရန်အတွက် စီမံချက် ရေ