Background
အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်ခရမ်းချဉ်သီးဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လျက်ရှိရာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးသမားများအတွက် များစွာစိတ်ပျက် ဖွယ်ရာ ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ဈေးနှုန်းများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရအတွက် အကောင်းဆုံး အနေအထားဆီသို့ ဦးတည်ခေါ်ဆောင်ပေးနိုင်သည့် သမိုင်းအစဉ်အလာရှိခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပျမ်းမျှခရမ်းချဉ်သီး လက်လီဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သောလမှ စတင်၍ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။ခရမ်းချဉ်သီးအပါအဝင် စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် နိုင်ငံရေးသက်ရောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာနိုင်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်လက်
မေလတွင် ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ ရော်ဘာ တန်ချိန် ၁၇၉၆၀ကျော်တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၇ ဒသမ ၉၄၆ သန်းရရှိခဲ့သည်။ မေလအတွင်း နိုင်ငံအလိုက်တင်ပို့မှုများမှာ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရော်ဘာတန်ချိန် ၁၀၃၈၀ ကျော်၊ မလေးရှား နိုင်ငံသို့ ရော်ဘာတန်ချိန် ၅၆၆၀ကျော်၊အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ရော်ဘာတန်ချိန် ၇၄၀ကျော် အများဆုံးတင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။မေလတွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ ရော်ဘာတန်ချိန် ၂၇၈၀ ကျော် တင်ပို့ခဲ့ပြီး တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၄၉၁ သန်း ရရှိခဲ့သည်။ မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်မှ တန်ချိန် ၇၁၀ ခန့်၊ မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်မှ တန်ချိန် ၂၀၇၀ခန့်တင်ပို့ခဲ့သည်။ မေလတွင် ပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့် နယ်စပ်ကုန
ယခုအချိန်တွင် လိုင်ချီးသီးများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်နေသည့်အတွက် ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ်ကောင်းနေကြောင်း သိရသည်။ လိုင်ချီးသီးများကို မြန်မာပြည်အနှံ့အတွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)အတွင်းရှိ မြို့နယ်များတွင် စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရသည်။ နောင်မွန်ကျေးရွာနှင့် နောင်လိုင်ကျေးရါာတို့မှ အများဆုံးစိုက်ပျိုးထွက်ရှိသော လိုင်ချီးသီးများသည်အလုံးကြီးပြီး အရသာ ချိုသောကြောင့် လူကြိုက်များ၍ အရောင်းအဝယ်ကောင်းနေကြောင်းကို သိရသည်။ ၎င်းအသီးများကို လားရှိုးမြို့တွင်းသာမက လောက်ကိုင်မြို့၊ မူဆယ်မြို့၊ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး စသည့်မြို့များသို့လည်း တင်ပို့ ရောင်းချနေသည်။ အသီးပေါ်စအချိန်တွင်
မေလတွင်ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှပြောင်းတန်ချိန် ၃၈၃၀ဝတင်ပို့ခဲ့ပြီးတန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၂ ဒသမ ၁၉၅ သန်းကျော်ရရှိခဲ့သည်။ မေလ အတွင်း ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် အများဆုံးတင်ပို့ခဲ့ပြီး ထိုင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံများသို့လည်းတင်ပို့ခဲ့သည်။ ထို့ပြင်မေလတွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ ပြောင်းတန်ချိန် ၂၁၆၆၃၀ ကျော် တင်ပို့ပြီး တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇ ဒသမ ၃၈၅ သန်းဖိုး တင်ပို့ခဲ့ရာ ထိုင်း နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတန်ချိန် ၂၁၅၉၇၄ တန် အများဆုံး တင်ပို့ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသို့၆၅၉တန် တင်ပို့ခဲ့သည်။အနီးစပ်ဆုံး ဧပြီလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါကတန်ချိန် ၁၉၁၁၈၀နှင့်တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ၅၉ဒသမ ၆၃
ပြည်မြို့တွင်နံနံပင်ကိုပန်းတောင်း၊ ပေါင်းတလည်၊ပေါက်ခေါင်း၊ ရွှေတောင်၊သဲကုန်းမြို့များတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ရာသီအချိန်မရွေးစိုက်ပျိုး၍ရသော်လည်း မိုးတွင်းပိုင်းတွင် ရှားပါးသည်။ နံနံစေ့တစ်ပိဿာလျှင် ပိဿာချိန်၄၀ခန့် ထွက် ရှိကြောင်း သိရသည်။ ပြည်ဈေးကွက်မှ နံနံပင်များကို ရန်ကုန်သို့ အများဆုံး တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ တင်ပို့သည့်အခါ ဂုန်နီအိတ်နှင့် ၄၀ ပိဿာ၊ ပီပီအိတ် နှင့် ၂၅ပိဿာဖြင့် ထုပ်ပိုးတင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ တစ်နှစ်လျှင် ပိဿာချိန် ၂၀ဝ၀ဝ ခန့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်ဈေးကွက်အနေဖြင့် နံနံပင်တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၄၀ဝ၀ ဖြင့်ဈေးကောင်းရနေသည်။ ပြည်ဈေးကွက်သို့ ဇွန်လ၊ ဇ
ကျောက်ဆည်ခရိုင်အနေဖြင့် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် နွေနှမ်းစိုက်ဧက၈၆၅၆၅ဧက စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး နွေနှမ်းကို မတ်လတွင်စတင်စိုက်ပျိုးကြသည်။နှမ်းမျိုးအနေဖြင့် နှမ်းဖြူ၊ နှမ်းညို၊ နှမ်းနက်မျိုးများကိုသာအများဆုံးစိုက်ပျိုးကြသည်။ယခုအချိန်တွင်နွေနှမ်းများစတင်ရိတ်သိမ်းလျက်ရှိပြီး တစ်ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် ကျပ်၂၅၀ဝ၀ဝခန့်ကုန်ကျကြောင်း ၊ နှမ်းတစ်ဧက အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ယခင်နှစ်တွင် ရှစ်တင်းခန့်သာထွက်ရှိသည်။ယခုနှစ်တွင် မိုးရွာသွန်းမှု ကောင်းသောကြောင့် ၁၀-၁၁တင်း ဝန်းကျင်ထွက်ရှိကြောင်း၊နှမ်းဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ယခင်နှစ်တွင် နှမ်းဖြူ တစ်တင်းလျှင် ကျပ်၄၄၀ဝ၀၊ နှမ်းညိုတစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၃၃၀ဝ၀၊ နှမ်
ရန်ကုန်စတော့အိပ်ချိန်း(YSX)အနေဖြင့် လက်ရှိဆောင်ရွက်နေသည့် စာရင်းဝင်ဈေးကွက်(Main Board) အပြင် စာရင်းဝင်အကြိုဈေးကွက်Pre Listing Board (PLB) ကို မကြာမီကာလအတွင်း တည်ထောင်သွားရန် စီစဉ်နေကြောင်း သိရသည်။စာရင်းဝင်အကြိုဈေးကွက်Pre Listing Board(PLB)ဆိုသည်မှာ ရန်ကုန်စတော့အိပ်ချိန်း၏ လက်ရှိရောင်းဝယ်နေသည့်စာရင်းဝင်ဈေးကွက် (Main Board) အပြင် စာရင်းဝင် စံသတ်မှတ်ချက် ၁၇ချက်နှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိ သေးသည့် အများပိုင်ကုမ္ပဏီများအတွက် အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ထားသည့် ဒုတိယဈးကွက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်စတော့အိပ်ချိန်း၏ အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက ဇွန်၂ရက်တွင်ပြောသည်။"Pre Listing Board ဟု
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊လပွတ္တာခရိုင်၊လပွတ္တာမြို့နယ်အတွင်းရှိကဏန်းပျော့ဈေးကွက်၌ ပြည်ပဝယ်လက်များကြောင့်အရောင်းအဝယ်တိုးတက်လျက်ရှိကြောင်းဒေသခံမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေထံကသိရသည်။အဆိုပါကဏန်းပျော့ များကို တရုတ်၊ထိုင်ဝမ်၊ဂျပန်၊စင်ကာပူ၊ မလေးရှားအပါအဝင် ဥရောပနိုင်ငံများသို့ပါ တင်ပို့နေခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်ကီလိုကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ မှ ၁၅ ဒေါ်လာကြား ရရှိကြောင်း သိရသည်။လက်ရှိတွင် ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်ကြောင့် ကဏန်းပျော့များကို ပိုမိုတိုးချဲ့မွေးမြူလာကြပြီး ယခင်ကမွေးမြူလုပ်ကိုင်သူ၃၇ဦးခန့်ရှိရာမှ မေလအတွင်း ၅၅ ဦးခန့် ထပ်တိုးမွေးမြူလာ ကြကြောင်း သိရသည်။ထိုကဏန်းပျော့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် မ
ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်း ကျဆင်းသည်နှင့် ပြည်တွင်းသို့ ရွှေတင်သွင်းရန် လုပ် ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(YGEA)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က ဇွန် ၂ ရက်တွင် ပြောသည်။"ပြည်တွင်းကို ရွှေ တင် သွင်းဖို့အတွက် ကမ္ဘာ့ဈေးအကျကို စောင့်နေကြတယ်။ ကမ္ဘာ့ဈေးလည်း ကျတော့ကျလာပါပြီ။ ရွှေဈေးက ၁၈၀ဝ အောက်လောက် ရောက် တာနဲ့ စကြမှာပါ။ အခုက ၁၈၃၅ လောက်ဆိုတော့ စောင့်နေကြတာ"ဟု ၎င်းက ပြောသည်။YGEA အနေဖြင့် ဇွန်လအပါဝင် လာမည့်သုံးလအတွင်း ပြည်တွင်း၌ ရွှေ ကုန်ကြမ်း လုံလောက်မှုရှိစေရန်အတွက် ပြည်ပကနေ ရွှေတင်သွင်းသွားရန် ပြီးခဲ့ သည့် မေလမှစတင်ကာ အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ပြုလုပ်ပြီး စီစဉ် ထားခ
စားသုံးသူဈေးကွက်တွင်လူကြိုက်များလာသည့်စပျစ်စိုက်ပျိုးခြင်းကို နတ်မောက်မြို့ပေါ်နှင့်ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာများတွင် တစ်ပိုင်တစ်နိုင်စိုက်ပျိုးလျက်မိသားစုဝင်ငွေရရှိ နေ ကြောင်းသိရှိရသည်။နတ်မောက်မြို့နှင့်နှစ်မိုင်ခန့်ဝေးကွားသည့်အနောက်လက္ခုပ္ပင်ကျေးရွာတွင်လည်း စပျစ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိ၍နတ်မောက်မြို့ ပေါ်သို့ဈေးကွက်တ င်ပို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိသည်။စပျစ်များကိုစတင်စိုက်ပျိုးလာသည်မှာသုံးနှစ်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊စိုက်ပျိုးပြီးရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းနေသေ စပျစ်ပင်များကိုဇန်နဝါရီလတွင်ကိုင်း ဖြတ် ပြီး ခြောက်လ အကြာမေလတွင်စပျစ်သီးများကိုခူးဆွတ်ရောင်းချ၍ ရပြီဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်ပိဿာလက်ကားဈေး ကျပ် ၃၅၀ဝ၊