Background
ချင်းရွှေဟော်မှ ကဏန်းအရှင် ၅၆ တန်ကျော်တင်ပို့ခဲ့ ၂ဝ၁ဝအောက်တိုဘာလအတွင်း ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ တစ်ဆင့် ကဏန်းအရှင် ၅၆ တန်ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း ဟိန်းနဒီအောင် ကုမ္ပဏီက သိရသည်။ '' ကဏန်းအရှင်တင်ပို့ခွင့်ကို ဟိန်းနဒီအောင်ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်း ကနေ တစ်ရက်ကို ကား ၃ စီးတင်ပို့ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ ကဏန်းကို တန်ဖိုးမြှင့်ကုန်အဖြစ် ပြန်မွေးမြူပြီးမှ တင်ပို့တာပါ။ သဘာဝက ဖမ်းဆီးပြီးလာရောင်းတဲ့ ကဏန်းတွေကို ရွံှ့တွေစင်အောင် ရေဆေးရပါတယ်။ ချည်ထားတဲ့ကြိုး တွေ ကို ပြန်ပြောင်းပြီး ပါကင်ပုံလှအောင် လုပ်ရပါတယ်။ ပြီးရင် လှောင်အိမ်နဲ့ ပြန်မွေးပါတယ်။ အဲဒီအထဲကမှ အရည် အသွေးကောင်းတဲ့ ကဏန်းတွေကို ရွေးချယ်တင်ပို့ပါတယ်။ ဒီလမှာအဓိက ကုန်ကြမ်းယူတဲ့ ရခိုင် ပြည်နယ်မှာ မုန်တိုင်း ဒဏ်ကြောင့် လုပ်ငန်းရပ်ထားတဲ့ရက်တွေရှိခဲ့တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီလမှာ ခွင့်ပြုတန်မီအောင် မပို့နိုင်ပါဘူး။ နောက်လတွေမှာ ဒီထက် ပိုပြီး တင်ပို့နိုင်အောင် ကြိုးစားနေပါတယ်'' ဟု လုပ်ငန်းရှင် ဦးထွန်းလင်းစိုးက ပြောကြားသည်။ ယခုကဲ့သို့ မူဆယ်ဇုန်အပြင်ချင်းရွှေဟော်စခန်းမှပါ ကဏန်းတင်ပို့ခွင့်ပြုလိုက်သည့်အတွက် ဈေးကွက် ပြိုင်ဆိုင်မှု များ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကုန်ကြမ်းဝယ်ယူရာ ဒေသတွင် ဈေးနှုန်း များ မြင့်တက်လာပြီး ရေလုပ်သားများ ပိုမို အကျိုးရှိလာ ကြောင်း ဒေသခံများထံက ကြားသိရပါသည်။ ခင်မျိုးသွယ်
ဂီရိမုန်တိုင်းသင့် ရေလုပ်သားများအား ရေလုပ်ငန်းအသင်း နှစ်ခုမှ ကျပ် သိန်း ၁ဝဝ လှူဒါန်း ဂီရိမုန်တိုင်းဒဏ်သင့်ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ရေလုပ်သားများအား မြန်မာနိုင်ငံငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ခုျပ်အောက်ရှိ ရေလုပ်ငန်း အသင်း ၂ ခုမှ ကျပ်သိန်း ၁ဝဝ လှူဒါန်းခဲ့ကြောင်း ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနက တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။ '' အောက်တိုဘာလ၂၂ ရက်က တိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ ဂီရိဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့ မြေပုံ၊ မင်းပြား၊ ကျောက်ဖြူ၊ ပေါက်တောမြို့နယ်တွေမှာရှိတဲ့ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအချို့ရေလုပ်သားတွေရဲ့ နေအိမ်အချို့ နဲ့ ငါးဖမ်းပစ္စည်းတွေ ဆုံးရှုံးမှုရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ပင်လယ်ကမ်းဝေး ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ရှင်များအသင်းနဲ့ မြန်မာ နိုင်ငံရေထွက်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းတို့က ကျပ်သိန်း ၅ဝ စီစုစုပေါင်းကျပ်သိန်း ၁ဝဝ ကို လှူဒါန်းပေးခဲ့ပါတယ်'' ဟု ယင်းဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။ အဆိုပါမုန်တိုင်းသင့် ရေလုပ်သားများအတွက် မြန်မာနိုင်ငံငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်ကလည်း ကျပ် ၁၁၅ သိန်းကျော်ဖိုးရှိ မီတာ ၂ဝဝ အရှည် ကွင်းတားပိုက် ၁၉၃၁ ခု၊ ကျပ်သိန်း ၄ဝဝ ကျော်ဖိုးရှိ မီတာ ၄ဝဝ ကွင်းတားပိုက် ၃ဝ၁ ခု၊ ကျပ် ၇၅ သိန်းတန်ဖိုးရှိ ထိုင်းနိုင်ငံထုတ် ငါးဖမ်းပိုက်ကွန် ၄၇ဝ ခု၊ စုစုပေါင်း ကျပ်သိန်း၂၄ဝ ကျော်ဖိုးရှိ ငါးဖမ်းပစ္စည်းများကို အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ပေးလှူခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ခင်မျိုးသွယ်
ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်၏ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းဈေးနှုန်းစဉ် အမျိုးအမည် ရေတွက်ပုံ ဈေးနှုန်း(ကျပ်)၁ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်ကြီး (ရှယ်) ပိဿာ ၁၂ဝဝဝ-၁၃ဝဝဝ၂ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်သေး (ရှယ်) ။ ၁ဝဝဝဝ-၁၁ဝဝဝ၃ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်ကြီး (ရိုးရိုး) ။ ၉၅ဝဝ-၁ဝဝဝဝ၄ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်သေး (ရိုးရိုး) ။ ၈ဝဝဝ-၉ဝဝဝ၅ မြိတ်ပုစွန်ခြောက် (လတ်) ။ ၁၂ဝဝဝ-၁၃ဝဝဝ၆ မြိတ်ပုစွန်ခြောက် (ရိုးရိုး) ။ ၈ဝဝဝ-၉ဝဝဝ၇ ရခိုင်ပုစွန်ခြောက် (ရှယ်) ။ ၁ဝ၅ဝဝ-၁၁ဝဝဝ၈ ရခိုင်ပုစွန်ခြောက် (ရိုးရိုး) ။ ၅ဝဝဝ-၆ဝဝဝ၉ ငါးကျီးကြပ်တိုက်ကြီး ။ ၁၂ဝဝဝ-၁၃ဝဝဝ၁ဝ ငါးကျီးကြပ်တိုက်သေး ။ ၁ဝဝဝဝ-၁၁ဝဝဝ၁၁ ငါးေြွမထိုးခြောက် ။ ၅ဝဝဝ-၆ဝဝဝ၁၂ ငါးရံ့ခြောက်ကြီး ။ ၁၆ဝဝဝ-၁၈ဝဝဝ၁၃ ငါးရံ့ခြောက်လတ် ။ ၁၁ဝဝဝ-၁၂ဝဝဝ၁၄ ငါးရံ့လုံးခြောက် ။ ၄၅ဝဝ-၅ဝဝဝ၁၅ ငါးကွမ်းရှပ်ခြောက် ။ ၆၅ဝဝ-၇ဝဝဝ၁၆ ငါးပုတ်သင်ခြောက် ။ ၃ဝဝဝ-၃၃ဝဝ၁၇ ငါးတံခွန်လုံးခြောက် ။ ၁ဝဝဝ-၁၂ဝဝ၁၈ ကလိန်ခြောက် ။ ၂၈ဝဝ-၃ဝဝဝ၁၉ ငါးမန်းသားတွဲခြောက် ။ ၆၅ဝဝ-၇ဝဝဝ၂ဝ ငါးနှပ်ချိုခြောက် ။ ၃ဝဝဝ-၃၅ဝဝဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်မှ(၁၅-၁ဝ-၂ဝ၁ဝ)ရက်နေ့ စုံစမ်းရရှိသောဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပါသည်။
စံပြငါးဈေးကြီး၏ ငါးဈေးနှုန်းအမျိုးမျိုး(၁၅-၁ဝ-၂ဝ၁ဝ) ဈေးနှုန်း (ကျပ်)စဉ် ငါးအမျိုးအမည် ရေတွက်ပုံ နိမ့် မြင့်၁။ ငါးကျည်း ပိဿာ ၁၈ဝဝ ၃၂ဝဝ၂။ ငါးခူ ။ ၁၈ဝဝ ၃၂ဝဝ၃။ ငါးမြစ်ချင်း ။ ၁၅ဝဝ ၂၃ဝဝ၄။ ငါးကြင်း ။ ၂ဝဝဝ ၄ဝဝဝ၅။ ငါးရံ့ ။ ၂ဝဝဝ ၄ဝဝဝ၆။ ငါးတန် ။ ၁၆ဝဝ ၂၂ဝဝ၇။ ငါးသလောက် ။ ၂၅ဝဝ ၁၆ဝဝဝ၈။ ငါးရှဉ့် ။ ၁၈ဝဝ ၃ဝဝဝ၉။ ငါးခေါင်းပွ ။ ၁၅ဝဝ ၂၈ဝဝ၁ဝ။ ကကတစ် ။ ၂ဝဝဝ ၅ဝဝဝ၁၁။ တီလားဗီးယား ။ ၁၂ဝဝ ၁၈ဝဝ၁၂။ ကသပေါင်း ။ ၂ဝဝဝ ၇ဝဝဝ၁၃။ ပုစွန်ကျော့ ။ ၁ဝဝဝ ၁၃ဝဝ၁၄။ ပုစွန်စပ်ထုပ် ။ ၆ဝဝဝ ၈ဝဝဝ၁၅။ ပုစွန်ထုပ်ကြီး ။ ၁ဝဝဝဝ ၁၄ဝဝဝ
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ငါးမျိုးစိပ်သစ်များ တိုးခဲျ့မွေးမြူနိုင် တနင်္သာရီဒေသကြီးအတွင်း ငါးမျိုးစိပ်အသစ်များ တိုးခဲျ့မွေးမြူနိုင် ကြောင်း မြိတ်ကျွန်းစု ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး သုတေသန ပြုလုပ်ချက် များမှ သိရသည်။ '' တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ မွေးမြူရေးလုပ်ကိုင်သူ အရေ အတွက်က ပင်လယ်ပြင်က ငါးဖမ်းဆီး ထုတ်လုပ်သူ အရေအတွက်နဲ့ နှိုင်း ယှဉ်ရင် ရာခိုင်နှုန်းအတော်နည်းနေပါသေးတယ်။ ကုန်းတွင်းပိုင်းက စီးဆင်း လာတဲ့ ထားဝယ်မြစ်၊ ပလောက်မြစ်၊ တနင်္သာရီမြစ်နဲ့ လေညှာမြစ်တို့ရဲ့ မြစ်ဝ ဒေသ များနဲ့ မြိတ်ကျွန်းတန်းတွေ အကြားမှာ ငါး-ပုစွန်တွေ နေထိုင် ကျက်စားစရာ ရေပြင်ကြီးလည်း ဖြစ်ထွန်းတည်ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီဧရိယာမှာ ရေနေသတ္တဝါတွေ မွေးမြူခြင်း၊ ပင်လယ်ရေမှော် တို့လို ဈေးကွက်ဝင် ရေနေအပင်တွေ စိုက်ပျိုး လုပ်ကိုင်ဖို့ သင့်လျော်တဲ့ အနေအထားမှာ ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ငါးမျိုးစိပ် အသစ်တွေဖြစ်တဲ့ ငါးပါးနီ၊ ပင်လယ်ငါးရံ့ (Cobai)၊ ပင်လယ်မျှော့၊ ဂုံး၊ ခရု ယောက်သွားနဲ့ စားကမာတို့ကို မွေးမြူ နိုင်ပါတယ် '' ဟု မြိတ်ကျွန်းစု ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဌ ဦးဟန်ထွန်းက ပြောကြားသည်။ ခင်မျိုးသွယ်
မွေးမြူရေးငါးများ ယခင်ပေါက်ဈေးထက် လျှော့ချဝယ်ယူ ရခိုင်ဒေသမှ ကကတစ်ငါးများသိသာစွာကမြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မွေးမြူ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသော ငါးများကို ယခင် ပေါက်ဈေးများ ထက် ၁ ပိသာ လျှင် ၂၅ဝ ကျပ်ခန့်လျှော့ချဝယ်ယူ လျက် ရှိနေကြောင်း ငါးမွေးမြူသူများ ထဲက သိရသည်။ '' Exporters တွေ ဘက်က ငွေ ဈေးတည်ရှိပေါ်မူတည်ပြီး 2F အရွယ် ၁ ပိသာကို ၂၃ဝဝ ကျပ်အထိ ပေးဝယ် ခဲ့တာတွေ့ရှိခဲ့ပါ တယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ ငွေဈေးကကျ၊ Buyer တွေဘက် က လည်း ဥပုသ်လလည်းဖြစ်ခဲ့ တာကြောင့် ငါးအရောင်းအဝယ်ဈေးတွေ လျော့ရင်း ၂၂ဝဝ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လာတယ်။ အခု ဥပုသ်လလည်း ကျော်ခဲ့ပါပြီ၊ လက်ရှိမှာ 2F အရွယ် ငါး ၁ ပိသာကို ၂ဝ၅ဝ ကျပ် နဲ့ ဝယ်ယူမှုရှိတဲ့ အတွက် ငါး ၁ ပိသာကို ၂၅ဝ ကျပ် လောက် ကျသွားပါတယ်။ တစ်ဖက်က အစာဈေးက အမြင့်တွေနဲ့ ကျွေးခဲ့ရပြီး ငါးဈေးမှာ ကျတဲ့အတွက် တစ်နှစ်လုံး အနေနဲ့ ခြုံပြောရရင် ငါးမွေးသူတွေ အခက်အခဲတွေ့ရတဲ့ နှစ်တစ်နှစ်ပါ။ အခု လောလောဆယ် ငါးအရွယ်သေး တွေကို အအေးခန်း စက်ရုံအချို့နဲ့ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်က ဝယ်ယူမှုရှိနေ တဲ့အတွက် ငါးအရွယ်ကြီး တွေက အရောင်းထိုင်း အဝယ်ဆိုင်းတော့ ဈေး လျော့ပေးပြီး ရောင်းရပါတယ်'' ဟု ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်က အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးဝင်းကြိုင်ပြော ကြားသည်။ ယခုအပတ်အတွင်း ငါးမြစ်ချင်း အရွယ်သေးများကို ငွေဇာပုလဲ၊ အဏ္ဏဝါ လွမ်းနဲ့သုံးပွင့်ဆိုင်ကုမ္ပဏီတို့ ဝယ်ယူ လျက် ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ခင်မျိုးသွယ်
ရခိုင်ဒေသမှ ကကတစ်ငါးများသိသာစွာကုန်တက်ရှိ ရခိုင်ဒေသမှ ကကတစ်များ ဖမ်း ဆီးရရှိမှုများယခုနှစ်အတွင်း သိသာစွာ ကုန်တက်ရှိနေကြောင်း အဏ္ဏဝါဒေဝီ ကုမ္ပဏီက တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြော ကြားသည်။ '' အရင်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသ ကြီးရဲ့ ရေပြင်တွေအတွင်းမှာ အများ အပြားဖမ်းယူရရှိခဲ့တဲ့ ကကတစ် ငါး တွေဟာ ၂ဝဝ၈ခုနှစ် မှာ ကျရောက်ခဲ့ တဲ့ နာဂစ်မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်ကျရောက်ပြီး တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ကကတစ်တွေက ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရဲ့ ပင်လယ်ပြင် မှာ ပျောက်သွားသလိုရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကုန်တက်မရှိသလောက်ဘဲ လို့ ပြောလို့ရနိုင်ပါတယ်။ ၂ဝ၁ဝ ကျမှ ရခိုင်ဒေသ ပင်လယ်ပြင် တွေကနေ ပေါပေါများများ ပြန်ဖမ်းလို့ရတာတွေ့ရ ပါတယ်။ ကျွန်မအထင်တော့ မုန်တိုင်း ကြောင့် ဧရာဝတီ ဘက်က ပျောက်သွား ပြီး ရခိုင်ဘက်ရွေ့သွားတယ်လို့ ထင် ပါတယ်။ ရန်ကုန်အအေးခန်းတွေကို ဝင်သမျှ ကကတစ်ငါးဟာ ရခိုင်ဘက် က ဖမ်းလို့ရတဲ့ ကက တစ်တွေက ရာခိုင်နှုန်း အများဆုံးပါ''ဟု ယင်း ဘကုမ္ပဏီက ဒေါ်တိုးနန္ဒာတင်က ပြော ကြားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံက ဖမ်းဆီးရမိသည့် ကကတစ်ငါးများကို မလေးရှားနိုင်ငံ သို့ အများဆုံးတင်ပို့နေရကြောင်း သိရ သည်။ ခင်မျိုးသွယ်
ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်၏ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းဈေးနှုန်းစဉ် အမျိုးအမည် ရေတွက်ပုံ ဈေးနှုန်း(ကျပ်)၁ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်ကြီး (ရှယ်) ပိဿာ ၁၂ဝဝဝ-၁၃ဝဝဝ၂ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်သေး (ရှယ်) ။ ၁ဝဝဝဝ-၁၁ဝဝဝ၃ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်ကြီး (ရိုးရိုး) ။ ၉၅ဝဝ-၁ဝဝဝဝ၄ ဖျာပုံပုစွန်ချိုခြောက်သေး (ရိုးရိုး) ။ ၈ဝဝဝ-၉ဝဝဝ၅ မြိတ်ပုစွန်ခြောက် (လတ်) ။ ၁၂ဝဝဝ-၁၃ဝဝဝ၆ မြိတ်ပုစွန်ခြောက် (ရိုးရိုး) ။ ၈ဝဝဝ-၉ဝဝဝ၇ ရခိုင်ပုစွန်ခြောက် (ရှယ်) ။ ၁ဝ၅ဝဝ-၁၁ဝဝဝ၈ ရခိုင်ပုစွန်ခြောက် (ရိုးရိုး) ။ ၅ဝဝဝ-၆ဝဝဝ၉ ငါးကျီးကြပ်တိုက်ကြီး ။ ၁၂ဝဝဝ-၁၃ဝဝဝ၁ဝ ငါးကျီးကြပ်တိုက်သေး ။ ၁ဝဝဝဝ-၁၁ဝဝဝ၁၁ ငါးမြွေထိုးခြောက် ။ ၅ဝဝဝ-၆ဝဝဝ၁၂ ငါးရံ့ခြောက်ကြီး ။ ၁၆ဝဝဝ-၁၈ဝဝဝ၁၃ ငါးရံ့ခြောက်လတ် ။ ၁၁ဝဝဝ-၁၂ဝဝဝ၁၄ ငါးရံ့လုံးခြောက် ။ ၄၅ဝဝ-၅ဝဝဝ၁၅ ငါးကွမ်းရှပ်ခြောက် ။ ၆၅ဝဝ-၇ဝဝဝ၁၆ ငါးပုတ်သင်ခြောက် ။ ၃ဝဝဝ-၃၃ဝဝ၁၇ ငါးတံခွန်လုံးခြောက် ။ ၁ဝဝဝ-၁၂ဝဝ၁၈ ကလိန်ခြောက် ။ ၂၈ဝဝ-၃ဝဝဝ၁၉ ငါးမန်းသားတွဲခြောက် ။ ၆၅ဝဝ-၇ဝဝဝ၂ဝ ငါးနှပ်ချိုခြောက် ။ ၃ဝဝဝ-၃၅ဝဝဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်မှ(၈-၁ဝ-၂ဝ၁ဝ)ရက်နေ့ စုံစမ်းရရှိသောဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပါသည်။
စံပြငါးဈေးကြီး၏ ငါးဈေးနှုန်းအမျိုးမျိုး(၈-၁၀-၂၀၁၀) ဈေးနှုနှုန်း (ကျပ်)စဉ် ငါးအမျိုးအမည် ရေတွက်ပုံ နိမ့်် မြင့်၁။ ငါးကျည်း ပိဿာ ၁၈ဝဝ ၃၅ဝဝ၂။ ငါးခူ ။ ၁၈ဝဝ ၃၅ဝဝ၃။ ငါးမြစ်ချင်း ။ ၁၅ဝဝ ၂၄ဝဝ၄။ ငါးကြင်း ။ ၂ဝဝဝ ၄ဝဝဝ၅။ ငါးရံ့ ။ ၂ဝဝဝ ၄၅ဝဝ၆။ ငါးတန် ။ ၁၈ဝဝ ၃၅ဝဝ၇။ ငါးသလောက် ။ ၃ဝဝဝ ၁၆ဝဝဝ၈။ ငါးရှဉ့် ။ ၁၈ဝဝ ၃၅ဝဝ၉။ ငါးခေါင်းပွ ။ ၁၅ဝဝ ၂၈ဝဝ၁ဝ။ ကကတစ် ။ ၂ဝဝဝ ၆ဝဝဝ၁၁။ တီလားဗီးယား ။ ၁၃ဝဝ ၂ဝဝဝ၁၂။ ကသပေါင်း ။ ၂ဝဝဝ ၈ဝဝဝ၁၃။ ပုစွန်ကျော့ ။ ၁၄ဝဝ ၂ဝဝဝ၁၄။ ပုစွန်စပ်ထုပ် ။ ၆ဝဝဝ ၈ဝဝဝ၁၅။ ပုစွန်ထုပ်ကြီး ။ ၁ဝဝဝဝ ၁၄ဝဝဝ(၈-၁ဝ-၂ဝ၁ဝ)
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ငါးအလွန်အကျွံဖမ်းဆီးမှုမျးကို ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်လာ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးသည် ငါးအလွန်အကံျွဖမ်းဆီးမှုများကို ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်လာသော ဒေသတစ်ခုဖြစ်လာကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်က သိရသည်။ '' တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီးငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၏ ရေလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ တင်ပြ ချက်များအရ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၏ ငါးပုစွန် ထုတ်လုပ်မှုမှာ ၁၉၉၇-၉၈ ခုနှစ်တွင် ငါးပုစွန်တန်ချိန်ပေါင်း ၂၇၉၁၁ဝ ရရှိခဲ့ရာမှာ ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆ ခုနှစ်တွင် ငါးပုစွန်တန်ချိန် ပေါင်း ၇၆၆၂၂ဝ အထိ တိုးတက်ရရှိလာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆ ခုနှစ်မှာ တနင်္သာရီ တိုင်းဒေသကြီး၏ ငါးထုတ်လုပ်မှုမှာ ၁၉၇၉- ၈ဝ ခုနှစ်က သုတေသနတွက်ချက်ရရှိသည့် နှစ်စဉ်တည်ရှိရမည့် တန်ချိန် ၅၂၈၃၅ဝ ထက် ကျော်လွန်နေတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ အဲဒီနှစ်မှာ နိုင်ငံခြား ငါးဖမ်းရေယာဉ် (၁၉၇)စီးက ဖမ်းဆီးတဲ့ ငါးတန်ချိန် ၈၇၈၇၈ ဒသမ ၄ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ငါးအလွန်အကံျွ ဖမ်းဆီးမှုများကို ထိန်းချုပ်ရန်လိုအပ်တဲ့ ဒေသတစ်ခုဖြစ်တာ တွေ့ရပါတယ်'' ဟု မြိတ်ကျွန်းစုထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးဖြစ်သော ဦးဟန်ထွန်းက ပြောကြားခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၇၉-၈ဝ ခုနှစ်က တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ ပင်လယ်ပြင်ကို သုတေသနရေယာဉ် R.VDr.Fridtjot Nansen ဖြင့် တိုင်းတာချက ်အရ ရေအနက် မီတာ ၂ဝဝ အတွင်းတည်ရှိနေသော ရေပေါ် အလွှာတင် ကျက်စား သည့် ငါးနှင့် ရေအောက်ပင်လယ်တွင် ကျက်စားသည့် ငါးနှစ်စဉ်တည်ရှိမည့် တန်မှာ ၅၂၈၃၅ဝ ဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ် ထုတ်လုပ် နိုင်မည့် ငါးတန်ချိန်မှာ ၄၅၄၅ဝဝ ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ ခင်မျိုးသွယ်