Background
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်တွင်းတွင် သီးနှံမျိုးစုံစိုက် ပျိုးလျက်ရှိရာ ငှက်ပျောသီးနှံကိုလည်း စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ငှက်ပျောစိုက်ဧက ၂၉၃၃ ဧကစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ယခုလက်ရှိ ရိတ်သိမ်းဧက ၁၂၁၀ ရိတ်သိမ်းပြီးစီးကြောင်း၊ ပျမ်းမျှအထွက် နှုန်းအနေဖြင့် ၉၆၀ဝ၀ဝ ခိုင်ထွက်ရှိကြောင်း၊ လယ်ယာမြေစီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် စာရင်းအင်းဦးစီး ဌာနစာရင်းများအရ သိရှိရသည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး လှိုင်မြို့နယ် သီရိ မင်္ဂလာဈေးတွင် နိုဝင်ဘာ ၂၂ရက်မှ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်အထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော သစ်သီးဝလံဈေးနှုန်း များမှာ ကျောက်ဆည်၊ ပြည်မှ ရွှေငှက်ပျောသီး တစ်ဖီးအလုံးကြီး ကျပ် ၆၀ဝ၀၊ အလုံးသေး ကျပ် ၃၅၀ဝ၊ တောင်ငူ၊ ကျောက်ဆည်မှ တောင်ငူ ငှက် ပျောသီးတစ်ဖီး အလုံးကြီး ကျပ် ၇၀ဝ၀၊ အလုံးသေး ကျပ် ၃၅၀ဝ၊ ဘိုကလေးမှ ငှက်ပျောသီး ဖီးကြမ်း အလုံးကြီး ကျပ် ၂၅၀ဝ၊ အလုံးသေး ကျပ် ၁၅၀ဝ၊ ဝမ်းတွင်းမှ ဖရဲသီး(၈၅၅) အလုံးကြီး ကျပ် ၅၀ဝ၀၊ အလုံးလတ် ကျပ် ၄၀ဝ၀၊ အလုံးသေး ကျပ် ၃၅၀ဝ၊ ဝမ်းတွင်းမှ ဖရဲသီး (၂၁၁) အလုံးကြီး ကျပ် ၆၀ဝ၀၊ အလုံးလတ် ကျပ် ၅၀ဝ၀၊ အလုံးသေး ကျပ် ၄၅၀ဝ၊ မော်လမြိုင် မှ ကျွ
ဘားအံမြို့ မြို့မဈေးတွင် ရောင်းချနေသော သစ်သီးဝလံများမှာ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ကြီးမြို့၊ မန္တလေးမြို့၊ ရန်ကုန်မြို့နှင့် မြဝတီမြို့ရှိ သစ်သီးဝလံပွဲရုံများမှ အသီးသီးဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။
ဘားအံမြို့ မြို့မဈေးတွင် ရောင်းချနေသော သစ်သီးဝလံများမှာ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ကြီးမြို့၊ မန္တလေးမြို့၊ ရန်ကုန်မြို့နှင့် မြဝတီမြို့ရှိ သစ်သီးဝလံပွဲရုံများမှ အသီးသီးဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရ သည်။ စက်တင်ဘာလ တတိယပတ်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော သစ်သီးဝလံ ဈေးနှုန်းများမှာ နဂါးမောက်သီး(သေး) တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၂၅၀ဝ၊ နဂါးမောက်သီး(ကြီး) တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၃၅၀ဝ၊ စပျစ်သီး(အလုံးကြီး) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၃၀ဝ၀ဝ၊ စပျစ်သီး(အလုံးသေး) တစ်ပိဿာလျှင် ၂၅၀ဝ၀ ကျပ်၊ ပန်းသီး(ရိုးရိုး) တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၁၀ဝ၀ မှ ၁၅၀ဝ၊ ပန်းသီး(ယိုးဒယား) တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၂၅၀ဝ၊ ပန်းသစ်တော် တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၃၀ဝ၀ မ
ဘားအံမြို့ မြို့မဈေးတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ကြီးမြို့၊ မန္တလေးမြို့၊ ရန်ကုန်မြို့နှင့် မြဝတီမြို့ရှိ သစ်သီးဝလံပွဲရုံများမှ အသီးသီး ဝင်ရောက်လျက်ရှိသော သစ်သီးဝလံများရှိကြောင်း သိရှိရသည်။
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်၊ ပင်လိန်(အရှေ့)ကျေးရွာတွင် စတော်ဘယ်ရီသီးနှင့် ပတ်သက်သည့် တန်ဖိုးမြှင့် စားသောက်ကုန်များကို လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် စတော်ဘယ်ရီ ရာသီအတွင်း စီမံကိန်းချမှတ်ကာ ထုတ်လုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြင်ဦးလွင်ခရိုင် အသေးစားစက်မှု၊ လက်မှုလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနမှ သိရသည်။ ဌာနအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်က ချမှတ်ဆောင်ရွက်နေသော ကျေးလက်နေ ပြည်သူ များ မိသားစုဝင်ငွေ တိုးပွားရေးစီမံကိန်း ခုနစ်ခု အနက် ကျေးရွာတစ်ရွာ ထုတ်ကုန်တစ်ခု (One Village One Product-OVOP))စီမံကိန်းအရ စတော် ဘယ်ရီသီးနှင့်ပတ်သက်သောတန်ဖိုးမြှင့်စားသောက် ကုန်များ ထုတ်လုပ်မည့်အစီအစဉ်ကို အကောင် အထည်ဖော်ဆော
နဂါးမောက်ပင်ကို အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ အပါ အဝင် အပူပိုင်းဒေသနိုင်ငံများတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ မြန်မာ နိုင်ငံတွင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ကျောက်ပန်းတောင်းနှင့် ပုပ္ပါးနယ်များတွင် အဓိကစိုက်ပျိုးကြသည်။ နဂါးမောက်သီး အရသာမှာ ထူးခြားပြီး ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးပြုကြောင်း သိရှိလာသည်နှင့်အမျှ စိုက်ပျိုးစားသုံးမှုမှာလည်း ပိုမိုမြင့်တက် လာကြောင်း သိရှိရသည်။
မြေခံ၊ ရေခံနှင့် ရာသီဥတုကောင်းသော မွန်ပြည်နယ်သည် ဒူးရင်း၊ မင်းကွတ်၊ ကြက်မောက်နှင့် ကျွဲကော စသောသီးနှံများစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသော ပြည်နယ်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ မွန်ပြည်နယ်၏ အဓိက ထွက်ကုန်မှာ ရော်ဘာဖြစ်သည်။ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမြေဧက အများဆုံးထွက်ရှိသော ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဒုတိယထွက်ကုန်အနေဖြင့် ဒူးရင်း၊ မင်းကွတ်၊ ကြက်မောက်၊ ကျွဲကော စသည့် သီးနှံများလည်း အများဆုံးထွက်ရှိသည်။
နာနတ်သီးသည် အရည်ရွှမ်း၊ အနံ့မွှေး၍ အရသာကောင်းမွန် သည့်အပြင် ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်များစွာ ကြွယ်ဝသဖြင့် ကျန်းမာ ရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူပြုကြောင်း သိရှိရသည်။
နာနတ်ပင်၏မူရင်းဒေသမှာ တောင်အမေရိကတိုက်၏ အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သော ဘရာဇီးနိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပြီး မူလအမည်မှာ တောင်အာဖရိကဒေသခံ Tupi Indian တို့၏ Nana ဟူသော ဝေါဟာရ မှဆင်းသက်လာသည့် Ana nas ပင်ဖြစ်သည်။ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Annaascomosus ဖြစ်ပြီး မျိုးရင်းအမည်မှာ BROMELIANCEAE ဖြစ်သည်။
