Background
မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ကန်ဒေါ်လာ ၀ ဒသမ ၀၈၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ နနွင်းတက် ၅၂ တန်ကျော် အပို့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခင်အပတ်တင်ပို့မှုထက် ၅၈ တန်လျော့နည်းခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလအတွင်း နယ်စပ်မှ နနွင်းတက် ၃၅၇ တန်တင်ပို့နိုင်ပြီး ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလကုန်အထိ ၂၆၃၂ တန်တင်ပို့ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ MIRT(DOBT)
ဒီသီတင်းပတ်ဖြစ်တဲ့ စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့တာ ကာလအတွင်း နနွင်း ၁၆ ဒသမ ၅ တန်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံကို တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ် အပို့ပျောက်ခဲ့တဲ့ နနွင်းက ဒီတစ်ပတ်မှ ပြန်လည်တင်ပို့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်တန်ကို အက်ဖ်အိုဘီဈေး ကန်ဒေါ်လာ ၁၅၅၀ ဝန်းကျင်နဲ့ တင်ပို့ခဲ့လို့ စုစုပေါင်းပို့ကုန်ဝင်ငွေ ကန်ဒေါ်လာ ၂၅၅၇၅ ရရှိခဲ့ပါတယ်။စက်တင်ဘာလအတွင်း နနွင်းကို မလေးရှား၊ စင်ကာပူ၊ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံနဲ့ အိန္ဒိယစတဲ့နိုင်ငံတွေကို နနွင်းတင်ပို့ခဲ့တာ စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၇၉ ဒသမ ၅ တန်ရှိခဲ့ပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ သြဂုတ်လရဲ့ နနွင်းတင်ပို့မှုမှာ စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၁၂၈ ဒသမ ၅၇ တန်ရှိခဲ့တာကြောင့် စက်တင်ဘာလမှ နနွင်းအပို့လျော့ခဲ့တယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ MIRT(DOBT)
ယနေ့ကမ္ဘာမှာ ကြက်သွန်ဖြူ စိုက်ပျိုးဟက်တာပေါင်း ၁၂ ဒသမ ၂၅ သိန်းရှိပြီး တန်ချိန်ပေါင်း၁၅၆ ဒသမ ၈၅သိန်း ထုတ်လုပ်လျက်ရှိရာတစ်ဟက်တာကို ထွက်နှုန်း ၁၂ ဒသမ ၈ တန်အထိ ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ စာရင်းဇယားအရ တရုတ်နိုင်ငံက ကမ္ဘာမှာ ကြက်သွန်ဖြူထုတ်လုပ်မှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း သိရတယ်။ ကမ္ဘာ့ကြက်သွန်ဖြူထုတ်လုပ်မှုတန်ချိန် စုစုပေါင်းရဲ့ ၇၇ ဒသမ ၀၇ ရာခိုင်နှုန်း (တန်ချိန် ၁၂၀ ဒသမ ၈၈ သိန်း) ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်း ၊ အိန္ဒိယက ၅ ဒသမ ၂၉ ရာခိုင်နှုန်း (တန်ချိန်ပေါင်း ၈ ဒသမ ၃ သိန်း) ထုတ်လုပ်ပြီး တောင်ကိုရီးယားက ၂ ဒသမ ၀၈ ရာခိုင်နှုန်း (တန်ချိန်ပေါင်း ၃ ဒသမ ၂၇ သိန်း) ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်း သိရတယ်။၎င်းင်းအပြင် ရုရှားက ၃ ဒသမ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်း (တန်ချိန်ပေါင်း ၂ ဒသမ ၅၄ သိန်း) ထုတ်လုပ်နိုင်ရာ အိန္ဒိယက ကမ္ဘာမှာ ဒုတိယမြောက် ကြက်သွန်ဖြူ ထုတ်လုပ်မှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း သိရတယ်။ အိန္ဒိယကြက်သွန်ဖြူအများဆုံး ဝယ်ယူတင်သွင်းတဲ့ နိုင်ငံမှာ အမေရိကန်ဖြစ်ပြီး ပါကစ္စတန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊မလေးရှားနဲ့နီပေါတို့ကလည်း အိန္ဒိယကြက်သွန်ဖြူ တင် သွင်းမှုအပေါ် မှီခိုနေကြကြောင်း thehidubusinessline.com မှာ ဖော်ပြထား တယ်။ ပပ၊Source:thehindubusinessline.comx
ရှမ်းချင်းတက်တွေကတော့ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာ အဝင်များနေပေမဲ့၊ ဟိုပုံး ဈေးကွက်မှာတော့ လက်ကျန်နည်းနေပြီဖြစ်တဲ့ ချင်း (ဥမ) တွေသာ လက်လီဈေးနဲ့ ရောင်းနေတယ်လို့သိရပါတယ်။ လက်လီဈေးက တစ်ပိဿာ ၄၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ ချင်းခြောက်ကတော့ တစ်ပိဿာကို ၂၁၅၀ ကျပ်၊ ၂၂၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပေမဲ့ ရောင်းမယ့်သူကနည်းပါတယ်။ လှောင်လက်အချို့က ဈေးကြီးမိပြီး ဝယ်ထားရတာ ရယ်၊ လက်ကျန်လည်းနည်းနေပြီ ဖြစ်တာကြောင့် တစ်ပိဿာ ၂၅၀၀ ကျပ်ရမှ ရောင်းနိုင်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာတော့ ချင်း (စို) သစ်တွေက တော့ ပုံမှန်အဝင်ရှိနေပါတယ်။ သီတင်းကျွတ်နားနီးလာတာကြောင့် အလှူပွဲတွေမှာ ဧည့်ခံဖို့အတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ပြည်စတဲ့မြို့ကြီးတွေက အဝယ်များနေပါတယ်။ အဝယ်များလာလို့ ဈေးလည်းအနည်းငယ် တက်လာပြီး တစ်ပိဿာ ၃၀၀ ကျပ်ဈေး ရှိပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) တွေကတော့ အဝင်လည်းမရှိသလောက်ဖြစ်နေ တာကြောင့် သူလည်းဈေးတက်လာပါတယ်။ လတ်စက တစ်ပိဿာ ၄၀၀ ကျပ်ရှိပြီး၊ ထိပ်စက၅၀၀ ကျပ်ဈေး ရှိပါတယ်။ ချင်းခြောက်ကတော့ တစ်ပိဿာ ၁၅၀၀ ကျပ်မှ ၂၀၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ ဒီတစ်လမှာတော့ ချင်း (စို)က ဝင်သလောက်ပြန်ရောင်း ထွက် နေတယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။ ဧဧခိုင်
ပြည်ချင်းဈေးကွက်သို့ ယခုတစ်ပတ်မှာတော့ အောင်ပန်း၊ တောင်ကြီးဘက်မှ ချင်းတက်(အသစ်)များ အနည်းငယ်စတင်ဝင်ရောက်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အဝင်ရှိပေမဲ့ ချင်းသစ်မှာ အစိုဓာတ်များပြီး အရင့်လိုသေးလို့ အပုပ်မြန်တဲ့အတွက် လက်ကား လှောင်လက်သမားများမှ ဝယ်အားနည်းနေပြီး၊ ပွဲရုံများမှာ ဝင်ရောက်မှုနှုန်း ထက်ဝက်ခန့်သာ အရောင်းအဝယ်ရှိကြောင်းသိရပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) အဟောင်း များအနေနဲ့ ချင်းတက် (အသစ်) နဲ့ယှဉ်လျှင် ရောင်းအားကောင်းနေပြီး ပစ္စည်းပြတ် ခါနီးလို့ ဈေးလည်းကောင်းလာပါတယ်။ ယခင်အပတ်ထက် တစ်ပိဿာကို ပျမ်းမျှ ၁၀၀ ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်သွားပြီး၊ ယခုချင်း (ဥမ) ရှယ်တစ်ပိဿာ ၉၀၀ ကျပ်၊ ဂျွန် ၆၅၀-၇၀၀ ကျပ်၊ ချင်းတက် (အသစ်) ၆၀၀ ကျပ်ဈေးတို့ဖြင့် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) အဝင်မှာလည်း ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ပိဿာ ၃၀ ဝင်အိတ် ၂၅၀ ခန့်နဲ့ ပုံမှန်အဝင်ရှိလျက်၊ ပွဲရုံများတွင် လက်လီလက်ကားရောင်းဝယ်သူများ၊ ချင်းဓားလှီးသမားများနှင့် ပိဿာချိန် ၄၂၀၀ ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပြီး၊ ဧရာဝတီ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်သို့ ပိဿာချိန်ပျမ်းမျှ ၁၈၀၀ ခန့်ကို ယခု တစ်ပတ်အတွင်း ဈေးကွက်မှတစ်ဆင့် စီးဆင်းသွားခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဝင်းလဲ့ဝါ
ကမ္ဘာ့ကောက်ပဲသီးနှံရောင်းချမှု ပိုမိုခြင်းနဲ့ ဝယ်လိုအားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်းများ စက်တင်ဘာလအတွင်းမှာ ၂ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်း ခဲ့တယ်လို့ FAO က အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့မှာပြောကြား ပါတယ်။ စားနပ်ရိက္ခာ ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုကြောင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု သက်သာရာရရှိခဲ့တဲ့ အတွက် ဥရောပ ဗဟိုဘဏ်မှ အတိုးနှုန်းဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် စိုးရိမ်မှုများလည်း လျော့ကျလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဓိကစားသောက်ကုန်များဖြစ်တဲ့ နှံစားသီးနှံ၊ ဆီထွက်သီးနှံ၊ အသားနဲ့ သကြားတို့ရဲ့ လစဉ်ဈေးနှုန်း အပြောင်းအလဲကိုတိုင်းတာတဲ့ FAO ရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ဈေးနှုန်းညွှန်ကိန်းဟာ စက်တင်ဘာလမှာ ပျမ်းမျှ ၂၂၅ မှတ်ရှိလို့ သြဂုတ်လထက် ၄ ဒသမ ၅ မှတ်ကျဆင်းခဲ့တယ်လို့ FAO ကဆိုပါတယ်။ စက်တင်ဘာညွှန်းကိန်း က ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ ၂၃၈ မှတ်အောက် လျော့ကျခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများဟာ ဆက်လက်ကျဆင်းမယ့် အလားအလာအရ နောက်လအနည်းငယ်အတွင်းမှာလည်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ဈေးနှုန်း ကျဆင်းမယ်လို့ FAO စီးပွားရေးပညာရှင်ကပြောကြားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကျဆင်းနေခြင်းက ဝယ်လိုအားကို နည်းစေနိုင်တဲ့အပေါ် ရင်းနှီး မြုပ်နှံသူများ စိုးရိမ်လာကြပြီး စက်တင်လာလအတွင်း နိုင်ငံတကာ သီးနှံ ဈေးကွက်များမှာ ရောင်းထုတ်မှုတွေရှိလာခြင်းကလည်း လွန်ခဲ့တဲ့လများ အတွင်း စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်း ပိုမိုကျဆင်းဖို့ဖြစ်လာပါတယ်။ ၂၀၁၁ နှံစားသီးနှံထွက်ရှိမှုဟာ အစောပိုင်းခန့်မှန်းထားတဲ့ ပမာဏထက်တန်ချိန် ၃ သန်းပိုပြီး၊ တန်ချိန် ၂ ဒသမ ၃၁ ဘီလီယံ ထွက်ရှိမယ်လို့ တိုးမြင့်ခန့်မှန်းခဲ့ပါတယ်။ သီးနှံထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မယ့်မျှော်လင့်ချက်ရှိပေမဲ့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးပြန် လည် တိုးတက်မှု နှေးကွေးနေခြင်းနဲ့ ငွေကြေးအကျပ်အတည်း တိုးပွားလာခြင်း ကြောင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုအပေါ် ထိခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့တော့ မရေရာဘူး လို့ ရောမ အခြေစိုက် အေဂျင်စီမှပြောကြားပါတယ်။ စီးပွားရေးအခြေအနေ တိုးတက်မှု နှေးကွေးလာခြင်းက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများမှာ အလုပ်လက်မဲ့ ပြဿနာ တိုးပွားလာပြီး၊ ဝင်ငွေနည်းပါးမှုတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ လမင်း Source: Reuters
ပြည်ဈေးကွက်မှာ ထောပတ်ပဲလက်ကျန်များ နည်းလာခဲ့ပေမဲ့ လက်လီသမားနဲ့ လက်ကားသမားများပါ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ပဲဈေးနှုန်းမှာတော့ တစ်တင်း ၁၇၃၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဈေးငြိမ်နေခဲ့ပြီး၊ ယခုတစ်ပတ်မှာ ရန်ကုန်ဝယ်လက်များ မှ မှာယူမှုရှိလာတဲ့အတွက် တစ်ရက်အိတ် ၃၀ မှ ၅၀ အထိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ သလို ဒေသတွင်းပုံမှန်ဝယ်ယူမှုရှိတဲ့ လက်လီသမားများကြောင့် တစ်ရက် ၁၅ အိတ် ခန့် ရောင်းဝယ်မှုရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ယခုအောက်တိုဘာ လဆန်းတွင် ထောပတ်ပဲသီးနှံမှာ လက်လီသမားရော၊ လက်ကားသမားများပါ ဝယ်ယူမှုကြောင့် စုစုပေါင်း အိတ် ၆၀ ကျော် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ခင်ဆွေဝင်း
ပင်လယ်ရေကြောင်း ထောပတ်ပဲနဲ့ မြေထောက်ပဲတင်ပို့မှုမှာ ယခုတစ်ပတ်မှာလည်း ပမာဏများနေသေးတာ တွေ့ရပါတယ်။ လက်ကျန်နည်းနေပြီဖြစ်ပေမဲ့ စက်တင်ဘာနောက်ဆုံး သီတင်းပတ်မှာ ထောပတ်ပဲ တန် ၂၀၀ နဲ့ မြေထောက်ပဲ တန်ချိန် ၄၁၀ ကျော်ထိ တင်ပို့မှုရှိခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ တစ်လ လုံးအတွင်း တင်ပို့မှုအနေနဲ့ ထောပတ်ပဲတန်ချိန် ၆၆၃၊ မြေထောက်ပဲတန်ချိန် ၁၇၀၀ ကျော်ရှိပြီး သြဂုတ်လအတွင်းမှာ ထောပတ်ပဲတန်ချိန် ၇၀၀ ခန့်၊ မြေထောက်ပဲ တန်ချိန် ၈၀၀ ခန့် ရှိခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ရန်ကုန် FOB ဈေးကွက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုအနေနဲ့ အောက်တိုဘာလ ပထမပတ်အတွင်း ထောပတ်ပဲ တန်ချိန် ၁၄၀၊ မြေထောက်ပဲ တန်ချိန် ၄၃၀ ကျော် စာချုပ်ချုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ တစ်လလုံး FOB အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုမှာ ထောပတ်ပဲတန်ချိန် ၂၉၀ သာရှိခဲ့ပြီး မြေထောက်ပဲတန်ချိန် ၂၇၀၀ ခန့်ရှိခဲ့ပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့ FOB ဈေးအနေနဲ့ ထောပတ်ပဲ FAQ တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၇၃၀-၇၅၀ ရှိပြီး မြေထောက်ပဲ FAQ တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၇၄၀-၇၆၀ အသီးသီးရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ MIRT_MAPT
စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်မှ အောက်တိုဘာလ ၄ ရက်ထိကာလအတွင်း ကန်ဒေါ်လာ ၀ ဒသမ ၁၁၅ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပဲယင်း ၂၂၃ တန်ကျော် အပို့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်ကတော့ နယ်စပ်မှ ပဲယင်းအပို့ မရှိခဲ့ပေမဲ့ စက်တင်ဘာလ အတွင်းမှာ ပဲယင်း ၁၀၂၆ တန် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအထိ ကာလအတွင်းမှာတော့ နယ်စပ်မှ ပဲယင်း (ချင်းပဲ) ၈၂၈၆ တန်ကျော် တင်ပို့ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ မိမိဘက်မြေပြင်ဈေး အနည်းငယ်မြင့်သော်လည်း တစ်ဘက်နိုင်ငံဈေးမှာ ယခင်အပတ်ထက် ၁၅ ဒေါ်လာခန့် လျော့ကျလျက်ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ မိမိဘက်(ကျပ်/တန်) တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်) ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု %ပဲယင်း ၃၅၈၀၀၀ ၃၅၀၇၅၇ ၇၂၄၃ ၂ ၄၈၆ ၅၀၁ ၁၅ ၃MIRT(MAPT)
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် အောက်တိုဘာပထမပတ် ကုလားပဲဈေးကွက်မှာ V2 ဈေး အနည်းငယ် ကျခဲ့ပေမယ့် ကျန်ကုလားပဲတွေ ဈေးမာနေခဲ့ပါတယ်။ Export အတွက် မန္တလေးနဲ့ ရန်ကုန်ဝယ်လက်တွေ ဝယ်အားလျော့သွားခဲ့ လို့ အခုလိုဈေးကျ သွားခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ကုန်သည်တွေကဆိုပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ V2 တစ်တင်း ၂၃၅၀၀ ကျပ်၊ တိုင်ပေတစ်တင်း ၁၉၇၀၀ ကျပ်၊ ကုလားပဲရိုးရိုးတစ်တင်း ၁၈၅၀၀ ကျပ်နဲ့ 929 တစ်တင်း ၁၉၅၀၀ ကျပ် အသီးသီး ပေါက်ဈေးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ဈေးကွက် မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ကုန်သည်အချင်းချင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကြလို့ မုံရွာကုန်စည် ဒိုင်မှာ တစ်ရက် အိတ် ၁၅၀၀ ဝန်းကျင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်နယ်မြေကနေ ကုလားပဲစီးဆင်းသွားမှု အနေနဲ့ မန္တလေးကို တင်း ၃၀၀၀ ကျော်နဲ့ ရန်ကုန်ကို တင်း ၂၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ထွန်းလှိုင်