Background
မန္တလေးမြို့ ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်းကုန်စည်ဒိုင်(ပွဲစား၊ ကုန်သည်၊ စက်ပိုင်များကထိန်တော်အသင်း)မှာ နှစ်စဉ် ပဲယင်းတန်ချိန် တစ်သောင်းငါးထောင်ကျော် ဝယ်ယူသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေပါတယ်။ပဲယင်းကို မတ္တရာ၊စဉ့်ကူး ၊ တံတားဦး၊ မြို့သာ၊ ငါန်း ဇွန်၊ချောင်းဦး၊မုံရွာ၊ပခုက္ကူ၊မကွေး၊ ချောက်၊ ရေနံချောင်းစတဲ့ ဒေသများမှ ဝယ်ယူရရှိ ပါတယ်။ ပြည်တွင်းစားသုံးသူများ အတွက် ဝယ်ယူမှုအပြင် ပြည်ပ(တရုတ်)ကိုလည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက် ရှိပါတယ်။
မတ်လနောက်ဆုံးပတ်အတွင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည် ပဲဈေးကွက်မှာ မတ်ပဲ၊ ကုလားပဲနဲ့ ပဲစင်းငုံဈေးနှုန်းများ ဈေး လျော့လာခဲ့ပြီး၊ ပဲပုပ်ဈေးအနည်းငယ်မြင့်လာသလို ပဲကြီး ဈေးနှုန်းများလည်း တစ်တင်း ၅၀၀ ကျပ်ခန့်ဈေးမြင့် ခဲ့ပါ တယ်။ ထောပတ်ပဲဈေးမှာ ဈေးငြိမ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တာ ကိုတွေ့ရပါတယ်။ မတ်ပဲသီးနှံမှာ တစ်ရက်အိတ် ၄၀၀ ကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့ပေမယ့် ရန်ကုန်ဝယ်လက်က ဈေးလျော့ဝယ်လို့ ပဲတစ်တင်း ၁၆၁၀၀ ကျပ်နဲ့သာ အရောင်းအဝယ်အေး ဈေး အေးလျက်ရှိပါတယ်။ မတ်လဆန်းကစပြီး၊ မတ်ပဲဈေးနှုန်း များ မြင့်လာကာယခုလကုန်မှာတစ်တင်း ၁၀၀၀ ကျပ်ခန့် ဈေး လျော့သွားခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ပဲစင်းငုံသီးနှံမှာ ပဲလက် ကျန်များ ရှိခဲ့သော်လည်း ရန်ကုန်ဝယ်လက်အပေါ်မူတည်ပြီး တစ်ခါတစ်ရံ အိတ် ၃၀၀ ကျော်အရောင်းအ ဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ပဲဈေးကတော့ တစ်တင်း ၂၁၅၀၀ ကျပ်နဲ့ ဈေးအနည်းငယ် လျော့ခဲ့ပါတယ်။
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် မတ်လ လကုန် ပတ် ပဲဈေးကွက်မှာ ရန်ကုန်လက်အဆွဲ အေးလို့ ငုံနီဈေး ဆက်လက်ကျခဲ့ပါ တယ်။ ပွဲရုံတွေမှာ နယ်အဝင်မရှိသလို ဒေသခံ လှောင်လက်တွေအနေနဲ့ တစ် တင်း ၁၇၀၀၀ ကျပ် -၁၈၀၀၀ ကျပ်ဈေး များနဲ့ လှောင်ထားကြလို့ ယခုဈေးနဲ့ မရောင်းနိုင်သေးတဲ့အတွက် ဝယ် လက်အေးသလို ရောင်းလက်နှေးခဲ့ကာ တစ်ရက်အိတ် ၅၀၀ မှ ၁၀၀၀ ကြား သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဒိုင် ရပ်ကွက်က ဆိုပါတယ်။ ယခုအပတ် အတွင်းမှာ ငုံနီတစ်တင်း အမြင့်ဆုံး ၂၁၅၀၀ ကျပ်မှ ၂၀၂၀၀ ကျပ်ထိ ကျ ဈေး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။
နှစ်စဉ် ပဲတီစိမ်းတန်ချိန် တစ်သိန်း တစ်သောင်းကျော် အရောင်းအဝယ်ပြု လုပ်တဲ့ မန္တလေး ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်းကုန် စည်ဒိုင်ကို အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ ဝင် ရောက် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားလျက် ရှိပါတယ်။ ပဲတီစိမ်းကြီးနဲ့ ပဲတီစိမ်းရွှေဝါ ဆိုပြီး နှစ်မျိုးခွဲခြားပြီး အရောင်းအဝယ် ဖြစ်ပါတယ်။ ပဲတီစိမ်းကြီးကို ဝမ်းတွင်း၊ မြစ်သား၊ကျောက်ဆည်၊ တံတားဦး၊ စဉ့် ကိုင်၊မတ္တရာ၊စဉ့်ကူး၊ သပိတ်ကျင်း၊ ငါန်း ဇွန်၊ ပခုက္ကူ၊ မုံရွာ၊ ချောင်းဦးဒေသများ မှလည်းကောင်း၊ ပဲတီရွှေဝါကို စဉ့်ကူး၊ မတ္တရာ၊ သပိတ်ကျင်း၊ ချောင်းဦး၊ မုံရွာ၊ ပခုက္ကူ ဒေသများမှ ဝယ်ယူရရှိပါတယ်။
ဖျာပုံခရိုင်၊ ကျိုက်လတ်မြို့နယ်ရှိ စိန်ဟိုင်း၊ ကရင်ကုန်းနဲ့ ဗိုလ်တေဇကျေးရွာများမှာ နွေစပါးများထွက်ပေါ်နေပြီး တာထွက်စပါး ဈေးကောင်းရနေကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရပါတယ်။
မန္တလေးမြို့ သကြားကုန်စည်ဒိုင် (သကြား၊ သကာရည်လုပ်ငန်းရှင်များ ကထိန်တော်အသင်း)မှာ နေ့စဉ် အနယ် နယ်အရပ်ရပ်မှ ပွဲစား၊ ကုန်သည်၊ စက် ပိုင်များ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ရာမှာ ယခုမတ်လ တတိယပတ် သကြား၊ သကာရည် တစ်ပိဿာပေါက်ဈေးများ မှာ သကြား A (၈၆၀ ကျပ်) ၊B (၈၅၀ ကျပ်)၊ C (၈၄၀ ကျပ်)နဲ့လည်းကောင်း၊ သကာပွက်ရည် ၅၂၀ ကျပ်၊ စက်ကျ ရည် ၃၁၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်ပြု လုပ်လျက်ရှိပါတယ်။ မန်းသကြားဒိုင် မှာ ကုန်ချောသကြားကို အဓိကထား အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ပါတယ်။ ယခင် လ (ဖေဖော်ဝါရီ) မှာသကြား A (၈၄၀ ကျပ်)၊ B (၈၃၀ ကျပ်)၊C (၈၂၀ ကျပ်) နဲ့လည်းကောင်း၊ သကာ ပွက်ရည် ၅၀၀ ကျပ်၊ စက်ကျရည် ၃၀၀ ကျပ်နဲ့ နေ့စဉ် သကြားအိတ် (၃၀ ပိဿာ အိတ်) ၃၀၀၀မှ ၅၅၀၀ ကြားအရောင်းအဝယ် ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့ ယခုလဆန်းပိုင်းကစပြီး သကြားအိတ် ၂၅၀၀ မှ ၄၅၀၀ ထိသာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါ တယ်။ ယခုလအတွင်းမှာ သကြားဈေး ငြိမ်သလို အရောင်းအဝယ်လည်း အေး သွားကြောင်း သိရပါတယ်။
မတ် ၃ ရက်မှ မတ် ၉ ရက်အတွင်း ဓာတ်ဆီ တန်ချိန် ခြောက်ထောင့် ခြောက်ရာကိုးဆယ့်သုံးတန်၊ ဒီဇယ်တန်ချိန် နှစ်သောင်းလေးထောင် ကိုးရာ့ရှစ် ဆယ့်သုံး၊ စုစုပေါင်းသုံးသောင်းတစ်ထော င့်ခြောက်ရာခုနစ်ဆယ့် ခုနစ်တန်ကို တင် သွင်းခွင့်လိုင်စင် လျှောက်ထားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
မုံရွာမြို့နယ်ရဲ့ ဆောင်းကြက်သွန်နီတွေ မတ်လဆန်းထဲ က တူးဖော်ခဲ့ကြပြီ၊ ယနေ့အထိ မုံရွာကြက်သွန်ပွဲရုံ တွေဆီ အဆက်မပြတ်နေ့စဉ် လာရောက်ရောင်းချမှုအားကောင်းလာ တယ်လို့ ပွဲရုံရပ်ကွက်က ပြောပါတယ်။ အသစ်ပေါ်လာစက တစ်ပိဿာ ၃၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်ရှိပေမယ့် အခုလို ပွဲရုံအဝင် များလာချိန်မှာ တစ်ပိဿာ ၂၄၀ ကျပ် - ၂၅၀ ကျပ် - ၂၆၀ ကျပ်နှုန်းများနဲ့ ကြက်သွန်ဥအရွယ်အစားအပေါ်မူတည် ပြီး၊ ဈေးအနိမ့်အမြင့်ခွာကာ ဒိုင်ဈေးဖြတ်ကြတယ်လို့ ကြက် သွန်တောင်သူက ဆိုပါတယ်။
မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ မတ်လ ၆ ရက်မှ ၁၂ ရက်ထိကာလအတွင်းမှာ ကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၈၈၇ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပရဆေးကုန်ကြမ်း တန် ၇၈၀ ကျော်တင်ပို့ခဲ့ပါ တယ်။ ယခင်အပတ်က ၆၈၇ တန် ကျော်သာတင် ပို့နိုင်ခဲ့လို့ ယခုအပတ်မှာ ၉၃ တန်ကျော်ပိုမိုတင်ပို့ နိုင်ခဲ့တာကိုတွေ့ရှိရပါ တယ်။ ယခင်အပတ်ကထက် ဝဥခြောက်၊ ကွမ်းစားဂမုန်း၊ နေလဲစေ့၊ ဆီးဆံ၊ ကြက်ဆူစေ့နဲ့တောချင်းတို့ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး၊ မိကျောင်းကွမ်းဖတ်စေ့ ၊ကြောင်ပန်းစေ့၊ တောဂျူးမြစ်၊ ကြောင် လျာစေ့နဲ့ ချဉ်ပေါင်ဖာလာ (အခွံပါ)တို့ကိုတော့ လျော့နည်း တင်ပို့ ခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ယခုအပတ်မှာ ချဉ်ပေါင်ဖာလာ (အခွံမပါ)ကိုလည်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပင်လယ်နှမ်း (ခေါ်) မိကျောင်းကွမ်းဖတ်စေ့ဟာ လမ်းဘေးမှာအလေ့ကျပေါက်တဲ့ အပင်များဖြစ်ပြီး၊ အနာစိမ်းပေါက်ပါကရေစိမ်ပြီး အုံပေးရကြောင်း၊ အရိုးအက်လျှင်လည်းရေစိမ်ပြီးပတ်တီးစည်း ပေးခြင်းဖြင့် ပျောက်ကင်းနိုင်သောဆေးဘက်ဝင် ပရဆေးတစ် မျိုးဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်ခိုင်မာကာ ယခုအခါဈေးပိုရလျက် ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ မြန်မာ-အိန္ဒိယ နယ်စပ်ရှိ တမူး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး စခန်းမှ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၀၈ သန်းတန်ဖိုးရှိ ဇာတိပ္ဖိုလ်သီး ၁ တန်ခန့်၊ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၀၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ စမုံနက် သုည ဒသမ ၈ တန်နဲ့ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၀၂ သန်းတန်ဖိုးရှိ ရှိန်းခို ၁ တန်ခန့်ကိုလည်းတင်သွင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ခင်ကလျာဦး၊ MIRT (DOBT)
ဈေးအေး၊ အရောင်းအေးသည်မှာ အတန်ကြာပြီဖြစ်တဲ့ ကျောက်ဆည် နနွင်းတက်မှာ ယခုမတ်လဆန်းပိုင်း မှာတော့ အနည်းငယ် အဝယ်လိုက်လာပါတယ်။ ယမန်နှစ်တစ်နှစ်လုံး ဈေးအေး၊ အရောင်းအေးနေခဲ့တဲ့ နနွင်း ဈေးကွက်ဟာ ယခု နှစ် သီးနှံပေါ်စမှာလည်း ဈေးအေးနေလို့ တောင်သူအနေနဲ့ သီးနှံဖော်ဖို့ နှောင့်နှေးခဲ့ပါတယ်။ ယခု မတ်လဆန်းမှာတော့ နယ် အဝယ် လိုက်လာတဲ့အတွက် ကျောက်ဆည် နနွင်းဈေး ကွက်မှာ ရန်ကုန်ဝယ်လက်မှ ပိဿာချိန် ၆၀၀၀၀ (တန် ၁၀၀)ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ မူဆယ်ဝယ်လက်ကို ပိဿာ ၂၀၀၀၀ ဝန်းကျင်တင်ပို့ခဲ့ ပါတယ်။ သီးနှံပေါ်စက တစ်ပိဿာ ၈၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင်ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခုအရောင်းအဝယ် ဖြစ်လာချိန်မှာတော့ တစ်ပိဿာ ၁၁၀၀ကျပ် - ၁၂၀၀ ကျပ် ထိ ဈေးမြင့်လာပါတယ်။