Background
အမေရိကန်ဗဟိုဘဏ်က နွေရာသီမှာ ဗဟိုဘဏ်အတိုး နှုန်းကိုမြှင့်တင်မယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွေကလည်း ရင် ဆိုင်နိုင်ဖို့ အသင့်ပြင်ဆင်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း မေ ၃၀ ရက်က စိန့်လူးဝစ်ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ဂျိမ်းဘူးလ တ်ရဲ့ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားပြီး ရိုက်တာသတင်းမှာဖော်ပြပါတယ်။ ဘူးလတ်က မူဝါဒအပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်မယ့်ရက်ကိုတော့ အတိအကျ ပြောကြားခြင်း မရှိပါဘူး။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဂျီဒီပီ တိုးတက်မှုနှုန်း နာလန် ထူမှုက ဒုတိယသုံးလပတ်မှာ အကောင်အထည်ပေါ် လာတော့မှာဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အတိုးနှုန်းမြှင့်တင်မယ့်အချိန်ကို သူကအတိအကျ ပြောကြားခြင်းမရှိပါဘူး။ ဇွန်နဲ့ ဇူလို င်လ မှာမူဝါဒဆ
အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးက ဧပြီမှ မေလအထိအနည်းငယ်တိုးတက် မှုရှိခဲ့ကြောင်းနဲ့ အလုပ်သမားဈေးကွက် အကျပ်အတည်းကြောင့် လုပ်ခလစာနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းများကို မြင့်တက်စေခဲ့ ကြောင်း ဇွန် ၁ ရက်က ထု တ်ပြန်တဲ့ အမေရိကန်ဗဟိုဘဏ် စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ စားသုံးသူသုံးစွဲမှုနဲ့ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးမှုကြောင့် ခရိုင် အများစုမှာ ဧပြီမှ မေလလယ်အထိ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအနည်းငယ် ရှိခဲ့ကြောင်း ခရိုင် ၁၂ ခရိုင်ရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေကို ဆန်းစစ်ဖော်ပြတဲ့ နောက်ဆုံးထုတ် Beige Book မှာ ဖော်ပြ ထားတာကိုရှင်ဝှာသတင်းက ကိုးကား ဖော်ပြပါတယ်။
ယခုအချိန်မှစပြီး နှစ်အကုန်အထိချမှတ်ဆောင် ရွက်မယ့် ငွေကြေးမူဝါဒတွေမှာ ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ် ဘေးကင်းလုံခြုံရေးနဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု တိုးတက် ကောင်းမွန်လာအောင် ဆောင်ရွက်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဦးစားပေး အဖြစ် ဆောင်ရွက်ကာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို အထောက်အပံ့ပေးနိုင်အောင် ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ဖို့လိုကြောင်း ဗီယက်နမ် ဗဟိုဘဏ် ညွှန်ကြားချက်အမိန့်ကို ကိုးကားပြီး ဗီယက်နမ် သတင်း အေဂျင်စီရဲ့သတင်းမှာ ဖော်ပြပါ တယ်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ အီး-ကောမတ်ဈေးကွက်က အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၅ ဒသမ ၄ ဘီလီယံ (စင် ကာပူဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၄၆ ဘီလီယံ) အထိရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြောင်း တီးမားဆက်နဲ့
ဂူးဂဲတို့ရဲ့ မေ ၂၄ ရက် ကထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာကို ကိုးကား ပြီး ချန်နယ်နယူးအေးရှ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ဖော်ပြပါ ပမာဏက ၂၀၁၅ ခုနှစ်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဘီလီယံအထိရောက်ရှိ
စင်ကာပူတွင် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဆွစ်ဇာလန်မBSI ဘဏ်ကို ပိတ်သိမ်းဖို့ စင်ကာပူငွေကြေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (MAS) က မေ ၂၄ ရက်မှာ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း ရှင်ဝှာ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးစည်းမျဉ်းများကို ချိုး ဖောက်ခြင်း၊ ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို ကြီးကြပ်ရာတွင် စီမံခန့်ခွဲ မှုညံ့ဖျင်းခြင်းနဲ့ အချို့သောဘဏ်ဝန်ထမ်းများရဲ့ အကျင့် သိက္ခာပျက်ပြားမှု
တို့ကြောင့် ကုန်သွယ်မှုဘဏ်အဖြစ် စင်ကာပူ ရှိ ဆွစ်ဇာလနBSI ဘဏ်က ဆောင်ရွက်နေခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းဖို့ အကြောင်းကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အရှေ့တောင်အာရှ၏ စီးပွားရေးကြွယ်ဝချမ်းသာမှုမှာ ဂျပန် နိုင်ငံအတွက်လည်း အရေးကြီးကြောင်းနှင့် နောက်ထပ် သုံးနှစ်အတွင်း ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုအနေဖြင့် ဂျပန် ယန်း ၇၅၀ ဘီလီယံသုံးစွဲ သွားမည်ကို လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ်၌ ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။အဆိုပါခြေလှမ်းစတင်မှုသည် အရှေ့တောင်အာရှနှင့် ဂျပန် နိုင်ငံတို့အကြား ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုမှတစ်ဆင့် လူသားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အခြေခံ အဆောက်အဦတည်ဆောက်ရေးတို့ တွင် ဆက်သွယ်ချိတ်ဆက်မှုကို အထောက်အကူပြုသွားလိမ့်မည်ဖြစ် ကြောင်း၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် လမ်း၊ တံတားများ တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ကုန်ပစ္စည်းစီးဆင်းမှု တိ
ကော်ပိုရေးရှင်းများ ပြန်လည်ဖွဲ့ စည်းတည်ဆောက်မှုကို အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာမှာ ဗဟို ဘဏ်ရဲ့ ငွေကြေးရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေခွင့် အာဏာကို ဂရုစိုက် အသုံးပြုသွားဖို့ တောင်ကိုရီးယား ဗဟိုဘဏ် BOK အုပ်ချုပ်ရေးမှူး လီဂျူယောင်းက သတိ ပေးပြောကြားခဲ့ကြောင်း ယွန်းဟပ် သတင်းမှာဖော်ပြပါတယ်။လီက ဂျာမနီနိုင်ငံမှာ ကျင်းပနေ တဲ့ ၁၉ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ+၃ဘဏ္ဍာ ရေးဝန်ကြီးများနဲ့ ဗဟိုဘဏ်အုပ်ချုပ် ရေးမှူးများ အစည်းအဝေးကို တက် ရောက်လျက်ရှိပါတယ်။ တောင်ကိုရီး ယားနိုင်ငံရဲ့ ကော်ပိုရေးရှင်းများ ဖွဲ့စည်းမှုပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က ဗဟို ဘဏ်ရဲ့ ငွေကြေးဆုံးရှုံးနိုင်မှု အခြေ အနေကို
ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ တင်းပြည့်ဘဏ်များ ဖွင့်လှစ်ရန် လျှောက်ထားမှုများကို လက်ခံရန်အတွက် အမြဲတမ်းတံခါးဖွင့်ထားမယ်လို့ အိန္ဒိယဗဟိုဘဏ်ကပြောကြောင်း တိုင်းမ်အော့မ်အိန္ဒိယသတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်က ယခင် ကချမှတ်ထားတဲ့ နည်းလမ်းများအနက် အဓိကအားဖြင့် ပြောင်းလဲမှုနှစ်ခုကို ပြုလုပ်ပေးခဲ့ပါ တယ်။ ကုမ္ပဏီကြီးများကို ဘဏ်သစ်ဖွင့်ခွင့်မပေးဘဲ တစ်သီးပုဂ္ဂလဖွင့်လှစ်မည့်သူ များကိုသာ ဖွင့်ခွင့်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ စောစော ပိုင်းကမူ ဘဏ်ဖွင့်လှစ်မည် ဆိုပါက ဦးပိုင်ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ဖွင့်လှစ်ထားရမှာဖြစ်ပေမယ့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ ဘဏ် ဖွင့်မည့်သူများက ထိုသို့ဖွင့်လှစ်ရန်မလိုကြောင်း အဲဒီသတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ကုမ္ပဏီကြီးများကို ဘဏ်
သုတေသနလုပ်ငန်း ကယ်လီဆားဗစ်ရဲ့အစီရင်ခံစာသစ်အရ ယခုနှစ် စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာ (အိုင်တီ)၊ စာရင်းကိုင်၊ အရောင်းနဲ့ ဈေးကွက်ရှာဖွေရေး၊ ဘဏ်နဲ့ ဘဏ္ဍာရေးလုပ်ငန်း၊ ကျန်းမာရေးေ စာင့် ရှောက်မှုနဲ့ သက်ရှိသိပ္ပံစတဲ့ ကဏ္ဍငါးခုမှာရှိတဲ့ အလုပ်အကိုင်များက လစာကောင်းရမယ့်လုပ်ငန်း တွေဖြစ်ကြောင်း စထရိတ်တိုင်းမ်သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ရေနံစိမ်း၊ သဘာ၀ ဓာတ်ငွေ့နဲ့ ရေနံဓာတု ပစ္စည်း၊ ဆေးဝါးနဲ့ တစ်ပိုင်း လျှပ်ကူးပစ္စည်းထုတ် လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသုံးမျိုးက ယခင်နှစ်ကထိပ်တန်း လုပ်ငန်းကဏ္ဍ ငါးခုစာရင်းထဲမှာ ပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် ကုန်စည်နဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ် ငန်းထုတ်ကုန်တွေ ရဲ့ ကမ္ဘာ့ဝယ်လိုအားကျဆင်းမှုကြောင့်ယခ
သကြားထုတ်လုပ်မှုက ငါးနှစ် အတွင်းအနိမ့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိလာလို့ သရေစာထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများက သကြားဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် အလူးအလဲရုန်းကန်နေရတဲ့အတွက် ချော့ကလက်၊ အချိုရည်၊ ရေခဲမုန့်နဲ့ ဘီစကွတ် တို့တွင် သကြားကို နိုင်နိုင် ထည့်နိုင်တော့မည် မဟုတ်ကြောင်း တိုင်းမ်အော့ အိန္ဒိယဝက်ဘ်ဆိုက် သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။FMCG လို့ခေါ်တဲ့ဈေးနှုန်းချို သာစွာဖြင့် အလျင်အမြန်သုံးစွဲမှုပြုတဲ့ သရေစာ ကို ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီများ အနေဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းများ ကိုလျှော့ဈေး ဖြင့် ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းဖြင့် အကျိုး အမြတ်ကိုပြန်လည်ရယူကြရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သကြားဈေးနှုန်းက ယခင် အောက်တိုဘာကတစ်ကီလိုကို ရူပီး ၃၀ ဝန်း