အကျိုးအမြတ်မျှတပြီး  စားသုံးသူဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုမရှိစေရေး တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးသွားမယ့် စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းရှင်များ                   စားအုန်းဆီဟာ အခြေခံလူတန်းစားတွေအတွက် ဆန်ပြီးရင် ဒုတိယအရေးပါတဲ့ ကုန်စည်ဖြစ်သလို လူချမ်းသာရော လူလတ်တန်းစားအားလုံး နေ့စဉ်စားသုံးနေတဲ့ ဘီစကစ်၊ မာဂျရင်း၊ နို့ဆီက အစ အလှကုန်ပစ္စည်းတွေမှာပါ ထည့်သွင်းပါဝင်နေပါတယ်။ ဟိုးယခင်က မြန်မာနိုင်ငံဟာ ပြည်တွင်းထွက်ရှိတဲ့ မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာ အစရှိတဲ့သီးနံှဆီနဲ့ ပြည်တွင်းဖူလုံမှုရှိခဲ့ပေမဲ့ နောက်ပိုင်း လူဦးရေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ ဆီစားသုံးမှုနဲ့ စက်မှုသုံးအတွက် ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်ကို ပြည်ပက စားအုန်းဆီတင်သွင်းပြီး ဖြည့်ဆည်းခဲ့ ရပါတယ်။ ရာသီအချိန်အခါလိုက် စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှု အတိုးအလျော့ရှိ                     အဲဒီလို တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့ရာမှ ဆီထွက်သီးနံှ ထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေရဲ့ အကျိုး၊ ပြည်တွင်းဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ အကျိုး ကို မထိခိုက်စေဘဲ ပြည်တွင်းစားသုံးသူတွေ ဖူလုံမှုရှိအောင်နဲ့ ဈေးနှုန်း ဖိစီးမှုမဖြစ်စေအောင် လစဉ်လိုအပ်ချက်ကို ချိန်ညှိပြီး တင်သွင်းစေ ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ဘဏ္ဍာနှစ် သုံးနှစ်အတွင်း တင်သွင်းခဲ့တဲ့ ပမာဏအပေါ် ပျမ်းမျှတွက်ချက်မှုအရ တစ်လကို တန်ချိန် ၂ သောင်းကျော် တင်သွင်းမှုရှိခဲ့ပေမဲ့ ဆောင်းပဲ၊ မိုးပဲဆီထွက်သီးနံှ ပေါ်ချိန်မှာ တင်သွင်းမှုကျဆင်းပြီး ပြည်တွင်းဆီထွက်ချိန်လည်း မဟုတ်တဲ့ ပွဲတော်ကာလများမှာတော့ တင်သွင်းမှုမြင့်တယ်လို့ မြန်မာ နိုင်ငံ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များနဲ့ဆီကုန်သည်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းဟန် က ပြောကြားပါတယ်။ အကျိုးအမြတ်ကို ပဓာဏမထားဘဲ ပုံမှန်တင်သွင်းသူကို ခွင့်ပြု                     ယခင်က အစိုးရတာဝန်ပေးအပ်ထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ထဲကသာ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးခဲ့ရာမှ ယခုအခါမှာတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အားလုံး လုပ်သာကိုင်သာရှိစေဖို့ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များကို တင် သွင်းခွင့်ပြုနေပြီလို့ သက်ဆိုင်ရာဌာနက သိရပါတယ်။ ဒီလိုတင်သွင်း ခွင့်ပြုရာမှာ လုပ်ငန်းရှင်တိုင်း တင်သွင်းခွင့်ရှိတယ်ဆိုပေမဲ့ တစ်လ တင်သွင်းဖို့ လိုအပ်တဲ့ပမာဏကို နိုင်ငံ တကာဈေးနဲ့ ပြည်တွင်း ဈေးများ တက် သည်ဖြစ်စေ၊ ကျသည် ဖြစ်စေ၊ မိမိတို့ရဲ့ အကျိုး အမြတ်တစ်ခ ထဲကို ပဓာဏမထားဘဲ ပုံမှန်တင်သွင်းသူတွေကို ခွင့်ပြုသွားဖို့ အသင်းနဲ့ သက်ဆိုင်ရာဌာနတို့ ညှိနှိုင်းထားတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ပထမအသုတ်အနေနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်ကြီး ၁ဝ ဦးမှ စတင် တင်သွင်းလျက်ရှိရာ မေလ ၁၂ ရက်မှာ ကုမ္ပဏီတစ်ခုက တင်သွင်း ထားတဲ့ ဆီသင်္ဘောဆိုက်ရောက်နေပြီလို့ သိရပါတယ်။ ကျန်လုပ်ငန်း ရှင်များရဲ့ ဆီသင်္ဘောများလည်း ဆက်တိုက်ဝင်ရောက်လာတော့ မယ်လို့ သိရပါတယ်။ စားအုန်းဆီတင်သွင်းသူများရဲ့ တာဝန်ပိုင်း                        တင်သွင်းမယ့်ကုမ္ပဏီများဟာ စားအုန်းဆီ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးမှုမှာ ကာလကြာရှည်စွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေပြီး ဈေးကွက်စီးပွားရေး စနစ်နဲ့အညီ ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်များကို ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍမှ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်သူတွေဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ တင်သွင်းသူများ ဟာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို လိုက်နာပြီး ဈေးကွက် မပြတ်လပ် စေရေး ပုံမှန်တင်သွင်းနိုင်သူ၊ သိုလှောင်မယ့်စနစ်နဲ့ သိုလှောင်နိုင်တဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်ပြည့်စုံသူဖြစ်တဲ့အပြင် တင်သွင်းသူလက်ကားဖြန့် ဖြူးသူ၊ လက်လီရောင်းချသူတို့အနေနဲ့ ဝန်ဆောင်စရိတ်နဲ့ အကျိုး အမြတ်မျှတပြီး စားသုံးသူ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု မရှိစေရေး ဆောင်ရွက် သွားမယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာဌာနမှာ ဝန်ခံကတိပြုထားတယ်လို့ သိရပါ တယ်။ ဒါ့အပြင် စားသုံးသူ ကျန်းမာရေးမထိခိုက်စေဖို့ အမျိုးအစား အရည်အသွေးကောင်းမွန်တဲ့ စားအုန်းဆီကို တင်သွင်းပြီး ပြည်တွင်း ဖြန့်ဖြူးရာမှာလည်း ဝင်ငွေနည်း ပြည်သူများ၊ ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက် များရှိ ပြည်သူများ အဆင်ပြေစားသုံးနိုင်ဖို့ လက်လီအရောင်းဆိုင်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖွင့်လှစ်ပြီး မှန်မှန်ကန်ကန် ရောင်းချသွား မယ်လို့လည်း တညီတညွတ်တည်း သဘောတူထားကြောင်း သိရပါ တယ်။ လစဉ်ပုံမှန်တင်သွင်းမယ်လို့ဆို                  တင်သွင်းရာမှာလည်း ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်ပမာဏ မမီဘဲ တင်သွင်းမှုနည်းရင် ပြည်တွင်းမှာ ကုန်ပစ္စည်း ပြတ်လပ်ပြီး ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု တွေ ဖြစ်နိုင်သလို လိုတာထက် အလွန် အမင်း ပိုလံျှတင်သွင်းပြန်ရင်လည်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်တဲ့ ပဲဆီ၊ နှမ်းဆီဈေး တွေ ကမောက်ကမဖြစ်ပြီး ထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေ၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆီတင်သွင်းသူ တွေအနေနဲ့လည်း နစ်နာဆုံးရှုံးမှုတွေ ရှိလာနိုင်ပြီး ဈေးကိုက် တဲ့အချိန်မှာ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးပြီး အကျိုးအမြတ် မရှိချိန်မှာ တင်သွင်း ခြင်းမပြုတာမျိုးတွေမရှိရအောင် ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ လစဉ်ပုံမှန်တင်သွင်းရမယ့် ပမာဏတွေလည်း ညှိနှိုင်းသတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရပါတယ်။ ပြည်ပက တင်သွင်းရောက်ရှိလာတဲ့ ဆီတွေကို သိုလှောင် ထားဖို့ သိုလှောင်ကန်အသင့်မရှိသေးတဲ့ ကုမ္ပဏီများအတွက် အဆင် ပြေစေဖို့ အထုတ်အသွင်းအဆင်ပြေချောမွေ့ဖို့နဲ့ စနစ်တကျဖြန့်ဖြူးမှု အပိုင်းတွေကိုလည်း အသင်းအနေနဲ့ နိုင်ငံတော်မူဝါဒများအတွင်းက ကူညီဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့လည်း အသင်းဥက္ကဋ္ဌက ဆိုပါတယ်။ စားသုံးသူတွေ အာမခံချက်ရှိတဲ့ဆီသာ ဖြန့်ဖြူးမယ်                   နေ့စဉ်စားသုံးမှုမှာ အနည်းနဲ့အများဆိုသလို ပါဝင်နေတဲ့ စား အုန်းဆီဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်ဖို့ အဓိကကျလှပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဆီတင်သွင်းရာမှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်ပြီး စားသုံးဖို့ သင့်တော်တဲ့ဆီ (Fit for Human Consumption )ဖြစ်ဖို့ စံချိန် စံညွန်းများနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ဆီကိုသာ တင်သွင်းဖို့ သတ်မှတ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေက တင်သွင်းလာတဲ့ စားအုန်းဆီများ အရည်အသွေး မှန်၊ မမှန်ကို FDA က နမူနာ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်စစ်ဆေးပြီး ပြည်သူလူထုစားသုံးဖို့ သင့်တော်တဲ့ ထောက်ခံချက်ရရှိမှသာ ပြည်တွင်းမှာ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသွားမယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ဒါဆိုရင် စားသုံးသူတွေလည်း ယုံကြည်စိတ်ချစွာနဲ့ ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ပြီလို့ ဆိုရမှာပါ။ ရေရှည်အဆင်ပြေပြီး ဈေးတည်ငြိမ်ရေး အချိုးကျဖြန့်ဝေ                        ပြည်တွင်းဖြန့်ဖြူးမှုအပိုင်းမှာ ယခင်ကတင်သွင်းမှု ပမာဏရဲ့ ၄ဝ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို တင်သွင်းအဖွဲ့အစည်းက ဈေးကွက်တွေကို တာဝန်ယူဖြန့်ဖြူးပြီး ကျန်တဲ့ရာခိုင်နှုန်းပမာဏကိုတော့ နေပြည်တော် ကုန်ဈေးနှုန်းထိန်းသိမ်းရေးကော်မတီနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆီကုန်သည်နဲ့ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းရဲ့ကြီးကြပ်မှုနဲ့ ကိုယ်စားလှယ် အရောင်း ဆိုင်များကတစ်ဆင့် စားသုံးသူတွေထံကို တိုက်ရိုက် လစဉ် ဖြန့်ဖြူးပေးခဲ့တယ်လို့ အသင်းဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားပါတယ်။ လက်ရှိလုပ်ငန်းရှင်များ တင်သွင်းလာတဲ့ဆီကိုလည်း အချို့ ပမာဏကို ပြည်ထောင်စုကုန် ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေးကော်မတီရဲ့ ကြီးကြပ်မှုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆီကုန်သည်နဲ့ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းက ကိုယ်စားလှယ်တွေကတစ်ဆင့် စားသုံးသူထံ တိုက်ရိုက် ရောင်းချ ဖြန့်ဖြူးပေးသွားမှာဖြစ်ပြီး ကျန်ပမာဏကိုတော့ တင်သွင်းတဲ့ကုမ္ပဏီ လုပ်ငန်းရှင်များရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ဖြန့်ဖြူးဖို့ စီစဉ်ညှိနှိုင်းထားကြောင်း အသင်းမှ သိရပါတယ်။ အဲဒီလိုခွဲဝေဖြန့်ဖြူးရတာကတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း ရေရှည်လုပ်ကိုင်နိုင်အောင်နဲ့ စားသုံးသူတွေ အတွက်လည်း ဈေးတည်ငြိမ်စေဖို့ ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ စားသုံးသူထံအရောက် ဖြန့်ဖြူးရေးအသင်းက ကြီးကြပ်မယ်                        အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များမှတစ်ဆင့် လက်လီဆိုင်များ ဖြန့်ဖြူးရာမှာလည်း ဝင်ငွေနည်းတဲ့ပြည်သူများ အများစုနေထိုင်တဲ့ ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်၊ ဈေးစတဲ့နေရာများနဲ့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း အများစုနေ ထိုင်ရာ ရပ်ကွက်တွေမှာ လက်လီဆိုင်များ တိုးခဲျ့ဖွင့်လှစ်ဖို့လည်း စီစဉ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာဌာနနဲ့ အသင်းပိုင်းက ဒီလို စည်းကမ်းတကျစီစဉ်နေပြီဖြစ်လို့ စားသုံးသူလက်ထဲ တိုက်ရိုက် ရောင်းချနေတဲ့ လက်လီအရောင်းဆိုင်များကလည်း ဈေးနှုန်းမှန်ကန် တည်ငြိမ်ရေး စနစ်တကျဖြန့်ဖြူးသွားဖို့လိုမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်လီအရောင်းဆိုင်တွေကို ဖြန့်ဖြူးပေးတဲ့ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်တွေကလည်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ဈေးနှုန်းနဲ့ လက်လီဆိုင် တွေအရောက် မှန်မှန်ကန်ကန်ဖြန့်ချိဖို့လိုသလို တင်သွင်းကုမ္ပဏီများ ကလည်း မိမိအကျိုးအမြတ်တစ်ခုကိုသာ မကြည့်ဘဲ စားသုံးသူ လက်ဝယ်အရောက် အမှန်တကယ်ဖြန့်ဖြူးပေးမှသာ စားသုံးသူတွေ ဈေးနှုန်း ဝန်မပိမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ကုမ္ပဏီများမှ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များကို အမြတ်ငွေပေး၊ အမည်ခံစေပြီး ဆီကို ပြင်ပဈေးကွက်မှာ ရောင်းချမှုမျိုးတွေမရှိအောင်လည်း အသင်းက ကြီးကြပ်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကိုယ်စားလှယ်ရောင်းဈေးနဲ့ ပြင်ပဈေးကွာဟမှု မများစေလို                     လုပ်ငန်းရှင်များ တင်သွင်းလာတဲ့ စားအုန်းဆီကို အသင်းမှ တစ်ဆင့်ဖြန့်ဖြူးရာမှာ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်မှုအနေနဲ့ ယခင်အစဉ် အလာလည်း မပျက်ဘဲ တင်သွင်းကုမ္ပဏီ၊ ဖြန့်ဖြူးသူ အတွက် ထိုက်သင့်တဲ့ အကျိုးအမြတ်ရရှိဖို့အပြင် စားသုံးသူများ သင့်တင့်မျှတစွာ ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ဖို့လည်း နိုင်ငံတကာ ပေါက်ဈေးပေါ်အခြေခံပြီး တွက်ချက်မယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ခရီးအကွာ အဝေးအရ လက်လီရောင်းချသူများရဲ့ တစ်ပိဿာအပေါ် အမြတ်တင်မှုကိုလည်း ညှိနှိုင်း သတ်မှတ်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တင်သွင်းကုမ္ပဏီက ကျန်တဲ့ပမာဏကို မိမိအစီအစဉ်နဲ့ ဖြန့်ဖြူး ရာမှာ လုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ မိမိတို့ကုမ္ပဏီအကျိုး၊ နိုင်ငံတော် အကျိုးအပြင် အခြေခံကုန်ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်ရေးကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်း စားပြီး ကိုယ်စားလှယ်ရောင်းဈေးနဲ့ ကွာခြားမှုမများဘဲ ထိုက်သင့်တဲ့ ဈေးနဲ့ဖြန့်ဖြူးပေးမယ်ဆိုရင် စားသုံးသူတွေ သက်သက်သာသာနဲ့ ဝယ်ယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဈေး နှစ်ခုအကြား ကွာဟမှုမများ ဘူးဆိုရင် နေ့ဈေးတစ်မျိုး၊ ညဈေးတစ်မျိုး ဆွဲတင်ဆွဲချ၊ အတက် အကျ ကြမ်းတာမရှိနိုင်တော့ဘဲ ဈေးတည်ငြိမ်မှာဖြစ်လို့ ရေရှည်မှာကုမ္ပဏီအတွက်လည်း အကျိုးရှိမှာ အသေအချာပါ။ စားသုံးသူ တွေလည်း ဝမ်းသာကြမှာ ဖြစ်ကြောင်းပါ။

 ထိုင်း ဗီယက်နမ်နဲ့ မြန်မာ့ဆန် ဘာကြောင့် ဈေးကွဲသလဲ ပြဿာနာသိလျှင် အဖြေရှိပါသည်                   ကမ္ဘာမှာ ဆန်အများဆုံး စားသုံးတာ အာရှဒေသဖြစ်သလို အဓိကထုတ်လုပ်တင်ပို့နေတာကလည်း အာရှနိုင်ငံတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဧရာဝတီ၊ ကျောက်ဖရား၊ မဲခေါင်မြစ်များစီးဆင်းရာ (ACMEC)ဒေသက ကမ္ဘာ့ဆန်တင်ပို့မှုရဲ့ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို တင်ပို့နေပါတယ်။ အဲဒီဒေသမှာ တစ်နှစ်ကို ဆန်တန်ချိန် ၁ဝ သန်း ခန့်တင်ပို့ပြီး၊ ကမ္ဘာ့ဆန်တင်ပို့မှုမှာ ထိပ်ဆုံးနံပါတ်တစ်နေရာယူထားတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တစ်နှစ်ကို တန်ချိန် ၆ သန်းခန့်တင်ပို့ပြီး ဒုတိယနေရာ ယူထားတဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့အပြင် ဆန်တင်ပို့နိုင်ငံ စာရင်းဝင် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့လည်း ပါဝင်နေပါတယ်။ (ACMEC ) ဆိုတဲ့ ဒေသတစ်ခုတည်းက ဆန်ထုတ်လုပ်တင်ပို့နေ တဲ့နိုင်ငံတွေဖြစ်ပေမယ့်လည်း ပြည်ပဆန်ရောင်းဈေး FOB ဈေးနှုန်း တွေကတော့ တစ်ပြေးညီမရရှိဘဲ နည်းနည်းစီကွာခြားနေတာတွေ့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဆန်ပြည်ပရောင်းဈေးနှုန်းတွေက ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်ဆန်ဈေးတွေထက် အမြဲတမ်းလျော့နည်း နေရတာ ကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီနိုင်ငံတွေက တင်ပို့နေတဲ့ ဆန်အရည် အသွေးစုံ ထဲက မြန်မာနိုင်ငံက အများဆုံးကုန်သွယ်မှုပြုနေတဲ့ ၂၅ မှတ်ဆန် ပျမ်းမျှ ဈေးနှုန်းကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်တဲ့အခါမှာ ၂ဝ၁ဝ-၂ဝ၁၁ မှာ မြန်မာ့ဆန်ဈေးက ထိုင်းဆန်ဈေးထက် ဒေါ်လာ ၇ဝ ကျော်လျော့ နည်းပြီး၊ ဗီယက်နမ်ဆန်ဈေးထက် ဒေါ်လာ ၄ဝ ကျော်လျော့နည်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိ ၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၂ မှာလည်း ထိုင်းဆန်ဈေးထက် ဒေါ်လာ ၅ဝ ကျော်လျော့ပြီး၊ ဗီယက်နမ်ဆန်ဈေးထက် ဒေါ်လာ ၄ဝ ကျော် လျော့နည်းဆဲဖြစ်တာတွေ့ရပါတယ်။                        ဒီလိုအရည်အသွေးသတ်မှတ်ချက်ခြင်းတူတဲ့ ဆန်ရောင်းဈေးနှုန်းတွေ ကွာခြားရခြင်းကို မြန်မာ့လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းရောင်းဝယ်ရေးက ပြည်ပဆန်တင်ပို့တဲ့လုပ်ငန်းမှာ အတွေ့အကြုံအများ အကြီးရှိခဲ့တဲ့ အရာရှိကြီးတစ်ဦးနဲ့ဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာတော့ မြင်သာတဲ့ အကြောင်းအချက်တွေကို တွေ့ရှိရပါတယ်။                          ၂၅ မှတ်ဆန် ပြည်ပရောင်းဈေးကွာခြားမှု ခုနှစ်           ထိုင်းဆန်        ဗီယက်နမ်        မြန်မာ         ထိုင်းဆန်                 ဗီယက်နမ်                                           ဆန်             ဆန်                ထက်                  ဆန်ထက်                                                                               လျော့နည်းမှု            လျော့နည်းမှု၂ဝ၁ဝ-၁၁     ၄၃၉            ၄၁၁            ၃၆၅                     (-)၇၄                  (-)၄၆၂ဝ၁၁-၁၂    ၄၅၅            ၄၄၅             ၄ဝဝ                      (-)၅၅                 (-)၄၅ဆန်အရည်အသွေးနဲ့ ဆန်အရွယ်အစားညီမျှမှုမရှိခြင်း                  ထိုင်းနဲ့ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့မှာ ပြည်ပကို အများဆုံးတင်ပို့တဲ့ ဆန်အမျိုးအစားဟာ လုံးသွယ်ဆန် အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနိုင်ငံ တွေမှာ တောင်သူအများစုဟာ စိုက်ပျိုးစဉ်ကတည်းက မျိုးစပါးကို ကြုံသလို မစိုက်ဘဲ မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်းက မျိုးစေ့တွေ ဝယ်ယူပြီး၊ ဧရိယာအလိုက် အမျိုးအစားတူ မျိုးတူစပါး ကို သီးသီးသန့်သန့်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တာဖြစ်လို့ စပါးမှာ မျိုးကွဲများများ မပါဝင်သလို ဆန်အရွယ်အစားကလည်း ညီညာမှုရှိကြောင်းသိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆန်အရွယ်အစား ညီညာမှုရှိတာကြောင့် ဆန် အရောင်သွေး (Appearance)လည်း ပိုမိုကောင်းမွန်တာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာဆန်ဟာလည်း လုံးသွယ်ဧည့်မထအမျိုးအစားဖြစ်ပေမဲ့ စပါးမျိုးကို မိရိုးဖလာအတိုင်း မိမိလယ်က စပါးကိုပဲ မျိုးအဖြစ်ပြန်စိုက်၊ မျိုးကွဲတွေ မဖယ်ရှားဘဲ စပါးမျိုးကွဲပေါင်းများစွာ စိုက်ပျိုးတာဖြစ်လို့ ကြိတ်ခွဲထွက်ရှိလာတဲ့ဆန်မှာလည်း အရွယ်အစား မညီမညာ၊ အရောင်အသွေးကောင်းမွန်မှု မရှိဖြစ်ရပါတယ်။ အဲဒီလို အမြင်လှပမှုမရှိတဲ့အချက် ဟာလည်း ဆန်ဈေးနှုန်းလျော့နည်းရတဲ့ အကြောင်း အရင်း တစ်ချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ စက်ကြိတ်အရည်အသွေးကောင်းမွန်မှု                  ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲကို သီးခြားစီခွဲထုတ်သိုလှောင်ပြီးမှသာ မိမိလိုချင်တဲ့ ဆန်အမျိုးအစား၊ အရည်အသွေးကိုလိုက်ပြီး အချိုးအစားအလိုက် တွက်ချက်ရောနှောတဲ့စနစ်ကို သုံးတယ်လို့သိရပါတယ်။ အဲဒီလို အချိုးအစားမှန်မှန်ရောထားတဲ့အတွက် တင်ပို့တဲ့ဆန် အားလုံးဟာ စက်ကြိတ်အရည်အသွေးနဲ့ ဆန်ကွဲပါဝင်မှု ညီညာပြီး၊ ၁၅ မှတ်၊ ၂၅ မှတ် စတဲ့ ဆန်အမျိုးအစားအလိုက် အရည်အသွေး မှန်ကန်မှုရှိတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အများအားဖြင့် ဆန်စက်အသစ်၊ ဆန်စက်အဟောင်းမျိုးစုံ၊ ဒေသအစုံက ကြိတ်ခွဲထွက်ရှိတဲ့ဆန်များကို စုစည်းသိုလှောင်ပြီး၊ တင်ပို့တာဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ တချို့သောဆန်တင်ပို့သူများဟာ ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်လိုဈေးကွက်အတွင်းက ဝယ်ယူပြီး၊ တင်ပို့မှုတွေပါရှိလို့ ပါဝင် တဲ့ဆန်များမှာ စက်ကြိတ်အရည်အသွေး၊ နိမ့်မြင့်ညီညာမှုမရှိသလို ဆန်ကွဲပါဝင်မှု အချိုးအစားကျနမှုမရှိ ဖြစ်ရပါတယ်။ အဲဒီလို ဆန်အမျိုးအစားအလိုက် အရည်အသွေးမှန်ကန်ညီညာမှု မရှိခြင်းဟာ လည်း ဆန်ဈေးနှုန်းလျော့နည်းရတဲ့ အချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ သင်္ဘောငှားရမ်းခများ ကွာခြားခြင်း                  မြန်မာ့ဆန်များ သယ်ယူရာမှာ ကုန်ဝယ်သူဟာ သင်္ဘောငှားရမ်းတဲ့အခါ မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအခြေအနေ၊ ရေစူးကန့်သတ်ချက်တို့နဲ့ ကိုက်ညီမယ့် သင်္ဘောကို ရွေးချယ်ငှားရမ်းရပါတယ်။ အဲဒီလို ကန့်သတ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့် သင်္ဘောရရှိဖို့ ခက်ခဲတာကြောင့် ငှားရမ်းခ (Freight Rate) ဟာ အခြားနိုင်ငံတွေ ထက်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့် တယ်လို့ သိရပါတယ်။ သယ်ယူစရိတ် ကြီးမြင့်မှုတွေကြောင့်လည်း မြန်မာ့ဆန်ဈေးကို လျော့ပြီးဝယ်ယူမှုတွေ ရှိလာတဲ့အတွက် ဈေး လျော့ရတာလည်း တစ်ချက်လို့ဆိုပါတယ်။ ဆန်ရောင်းချတဲ့ ငွေလွှဲစနစ်                      ပြည်ပဆန်ဝယ်လက်များနဲ့ ချိတ်ဆက်ရောင်းဝယ်ရာမှာ ငွေပေးချေမှုကို LC (Letter of Credit) နဲ့(Telegraphic Transfer) စနစ်များနဲ့ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ LC စနစ်ဆိုတာ ကတော့ ကုန်ပစ္စည်းကို သင်္ဘောတင်ပြီးကြောင်း အထောက်အထားများနဲ့ ပေးပို့မှ ကြားခံဘဏ်မှတစ်ဆင့် ငွေပေးချေခြင်းဖြစ်ပြီး၊  100% Advanced TTစနစ်ကတော့ ပစ္စည်းမတင်မီကတည်းက ၁ဝဝ ရာခိုင်နှုန်း ကြိုတင်ငွေ ပေးချေတဲ့စနစ်ဖြစ်ပါတယ်။ 100% Advanced TT စနစ်ကတော့ ယုံကြည်မှုကို အဓိက ထားဆောင် ရွက်ရတာဖြစ်ပြီး၊ စွန့်စားရမှုအတွက် LC နဲ့ပေးချေတဲ့ ဈေးနှုန်းထက် ၁ဝ ဒေါ်လာခန့် လျော့နည်းရရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မြန်မာ ကုန်ရောင်းသူများက TT စနစ်ဖြင့်သာ ကုန်ရောင်းတာဖြစ်လို့ အဲဒီ ငွေပေးချေတဲ့စနစ်ကလည်း ဈေးလျော့ရတဲ့အကြောင်းထဲက တစ်ချက်လို့သိရပါတယ်။ ပုံမှန်ဖောက်သည်မရှိခြင်း                  ဆန်တင်သွင်းတဲ့ နိုင်ငံအများစုဟာ တစ်နှစ် လိုအပ်ချက်ကို ကြိုတင်စီမံချက်ရေးဆွဲလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုရေးဆွဲရာမှာ သူတို့ အတွက် ပုံမှန်ရောင်းချပေးနိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီ၊ နိုင်ငံတွေကို ဦးစားပေး ထည့်သွင်းစဉ်းစားလေ့ရှိပါတယ်။ ဥပမာအနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဆန်တင်သွင်းမှု ထိပ်ဆုံးစာရင်းဝင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံဟာ ပုံမှန် ပမာဏများများ တင်ပို့နိုင်တဲ့ ထိုင်းနဲ့ ဗီယက်နမ်တို့နဲ့ရေရှည်ကုန်သွယ် မှုစာခုျပ်တွေ ချုပ်ဆိုထားပါတယ်။                    အဓိကကတော့ တင်သွင်းနိုင်ငံတွေမှာ အရေးပေါ်ဆန် လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်မယ့် အာမခံနိုင်တဲ့ ရောင်းသူတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဆန်တင်သွင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ ပုံမှန် ဖောက်သည်အဖြစ်ရောင်းဝယ်လိုမှုအပေါ် မြန်မာဘက်က ကုန်သည် တွေက ပုံမှန်ဖောက်သည် (Regular Supplier Buyer ) အဖြစ် ကာလကြာကြာ ချိတ်ဆက် ရောင်းဝယ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးတဲ့အတွက် ပုံမှန်ဖောက်သည်နိုင်ငံတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရောင်းဝယ်တဲ့အခါ ၎င်းတို့ရရှိတဲ့ ဈေးနှုန်းထက်လျော့ပြီး ဈေးပေးဝယ်ယူမှုတွေ လုပ်လာပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ဖောက်သည် မရှိခြင်းဟာလည်း ဈေးနှုန်းလျော့နည်း လာတဲ့ အကြောင်းတစ်ရပ်လို့ ဆိုပါတယ်။ တိုက်ရိုက်စားသုံးနိုင်(End User) ကို တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက် ရရှိမှု နည်းခြင်း                   မြန်မာ့ဆန်တင်ပို့တဲ့ ကုန်သည်များအနေနဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ နဲ့ ဘဏ်ငွေကြေးလွဲှပြောင်းရာမှာ အခက်အခဲများရှိနေခြင်း၊ ပြည်ပ နိုင်ငံတွေမှာ ရုံးခွဲဖွင့် လှစ်ဆောင်ရွက်နိုင်မှုနည်းနေသေးခြင်း၊ အမှန် စားသုံးတဲ့နိုင်ငံ (End User)နဲ့ ချိတ်ဆက်မှု အားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် တစ်ဆင့်ခံပွဲစား ကုမ္ပဏီများကိုသာ အားကိုးဆောင်ရွက်နေရပါတယ်။ ဒီလိုကြားခံပွဲစားကို တစ်ဆင့်ခံရောင်းချရခြင်းကလည်း ဈေးလျော့ နည်းရတဲ့ အကြောင်းတစ်ရပ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။                    တစ်ချိန်က ကမ္ဘာမှာ ဆန်အများဆုံး တင်ပို့ခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အနေနဲ့ လက်ရှိကြုံတွေ့နေရတဲ့ အားနည်းချက်များကို ပြင်ဆင် ဖြည့်ဆည်းနိုင်မယ်ဆိုရင် မြန်မာ့ဆန် ပြည်ပရောင်းဈေးဟာ ကမ္ဘာ့ ဆန် ထိပ်တန်းတင်ပို့နိုင်ငံတွေနဲ့ တန်းတူ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအားနည်းချက်တွေကို တစ်ဦး တစ်ယောက်ထဲ၊ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုထဲကသာ ပြီးမြောက်အောင်  ကျော်လွှားနိုင်မယ့်ကိစ္စရပ်များ မဟုတ်ပါဘူး။ ပုဂ္ဂလိကပိုင်းဆိုင်ရာ ကရော သက်ဆိုင်ရာဌာနပေါင်းစုံ၊ ကဏ္ဍစုံကပါ ဝင်ရောက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရမယ့် တစ်နည်း အားဖြင့် Public Private Partnership  အစီအစဉ်နဲ့ဆောင်ရွက် နိုင်မယ့်ကိစ္စရပ်သာဖြစ်ပါတယ်။                   မိမိတို့နိုင်ငံအနေနဲ့ ဆန်ကိုပြည်တွင်းမှာ ဖူလုံတဲ့အပြင် ပိုလံျှ အောင် ထုတ်လုပ်ပြီး ဆန်တိုးတက်တင်ပို့နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်နေ တာဖြစ်သလို ဒီလိုတိုးတက်တင်ပို့မယ့် ပမာဏများလေလေ ဈေးနှုန်း လျော့တဲ့အတွက် နစ်နာဆုံးရှုံးရမယ့် ပမာဏကလည်း ကြီးမားလေ ဖြစ်လို့ ဈေးနှုန်းတစ်ပြေးညီရရှိရေးဟာ ပိုပိုပြီး အရေးပါလာပါတယ်။ ဒါကြောင့် အထက်ဖော်ပြပါဈေးနှုန်းလျော့ကျရတဲ့ အကြောင်း ရင်း အားနည်းချက်တွေထဲက ချက်ချင်းပြင်ဆင်နိုင်တာကို ချက်ချင်း ဆောင်ရွက်ပြီး ရေရှည်ဆောင်ရွက်ရမယ့်ကိစ္စကို လက်ရှိအချိန်က စပြီး စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်အတွက် ပြည်သူတွေ အတွက် နစ်နာဆုံးရှုံးမှု လျော့နည်းပပျောက်အောင် မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ အချိန်အခါသင့်ပြီဖြစ်ပါကြောင်း တိုက်တွန်းရေး သားလိုက်ရပါတယ်။

 ပေးကားပေး၏ မရအံ့သြစရာ              ကျွန်တော်ပြန်နေကျလမ်းမှာပြန်ရင်း ဓာတ်ဆီတန်းစီနေတဲ့ကားတွေကို တွေ့တာက ညအချိန်မတော်ကြီးပါ။ ပုဂ္ဂလိကဓာတ်ဆီဆိုင်ကြီးက ညမို့ပိတ်နေပေမယ့် ကားတွေကတော့ တန်းစီထားဆဲပါ။ ကျွန်တော် ဒီလူတွေ ဒီလောက် ဇွဲကောင်းစွာ တန်းစီနေတဲ့အတွက် ချီးကျူးရမှာလား၊ သူတို့ နောက်နေ့ကား မောင်းစရာ မရှိလို့ တန်းစီနေတာလား၊ သိချင်စိတ်က တဖွားဖွား။ ဓာတ်ဆီသွားထုတ်မလို့              သိချင်စိတ်လေးနဲ့အတူ သတိရမိတာက ထိထိမိမိကာတွန်းလေးတစ်ခုကို သတိရသွားမိတယ် ''မိသားစု တွေ စားစရာသောက်စရာ အပြည့်အစုံ ဖတ်စရာ စာအုပ်တွေနဲ့ ဘယ်လဲ''လို့မေးတော့''အော် ဓာတ်ဆီ သွားထုတ်မလို့ပါတဲ့''။အင်း.. ဒင်း ပြောတာမမှားဘူး၊ အိပ်ရာလိပ်ပါ ယူသွားရမလို ဖြစ်နေပြီလို့ စိတ်ထဲက တွေးနေမိပါတယ်။ အတိတ်က လက်တွေ့ဘဝ               အတိတ်ကို တူးဆွမိတယ်။ ကျွန်တော်လည်း ကိုယ်ပိုင်ကားစီးပါတယ်။ အရင်က တစ်နေ့ ၂ ဂါလံနှုန်း ၃ ရက်စာထုတ်ရပါတယ်။ အစိုးရက တိုက်ရိုက် ကိုင်တွယ်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီအချိန်တွေတုန်းက ဓာတ်ဆီထုတ်ဖို့ တန်းစီးရရင် အလွန်ဆုံး အဆိုးဆုံးက နာရီဝက်လောက်ပါ။ ဆီစာအုပ်နဲ့ ထုတ်ရတယ်။ သတ်မှတ်ခွဲတမ်းပေး တဲ့ဆိုင်မှာ ထုတ်ရပါတယ်။ ဘာမှ ပြဿနာမရှိပါဘူး။ အဆင်ပြေပါတယ်။ ပျမ်းမျှအားဖြင့်တော့ ၁၅ မိနစ် ၂ဝ မိနစ်လောက်အတွင်းမှာ ထုတ်လို့ပြီးပါတယ်။ အဲဒီတုန်းကတော့ ကျွန်တော်စိတ်ထဲမှာ အော် ငါတို့မလဲ ဒုက္ခလို့ တွေးခဲ့မိပါတယ်။ ဆီထည့်ချင်တဲ့နေရာမှာ လွတ်လပ်စွာထည့်လို့ရရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲလို့ တောင့်တ ခဲ့ပါတယ်။ ဆန္ဒပြည့်ဝပျော်ရွှင်ရ              ပြောင်းလဲမှုအစကတော့ ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁ဝ ရက်နေ့မှာတော့ နိုင်ငံတော်အနေနဲ့ စက်သုံးဆီ ရောင်းဝယ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပုဂ္ဂလိကလုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်တွေကိုလည်း ပုဂ္ဂလိကကိုလွဲှပြောင်းပေးလိုက် ပါတော့တယ်။ လွဲှပြောင်းပေးတဲ့အချိန်မှာ ပုဂ္ဂလိက စက်သုံးဆီ သမားတွေကို ပြောခဲ့တာရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတော်တွင် စက်သုံးဆီ လုံလောက်စွာဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး၊ သင်တင့်မျှတသော ဈေးနှုန်းဖြစ် စေရေးအတွက် အဓိကပါဆိုတာ သိရပါတယ်။ ပျော်ရွှင်မှုက တစ်ခဏတာ              ပုဂ္ဂလိကကို စတင်လွဲှပြောင်းပေးစဉ်က အရင်လို သတ်မှတ်ဆိုင်မှာ ဆီစာအုပ်နဲ့ ထုတ်စရာမလို၊ ကြိုက်တဲ့နေရာ ကြိုက်တဲ့ ဆိုင်မှာ ကြိုက်သလောက်ထုတ်လို့ရတော့ စိတ်ချမ်းသာ လိုက်တာ၊ ကောင်းလိုက်တာ၊ ခရီးဝေးသွားတော့ ကိုယ့်ရောက်တဲ့နေရာ ရောက်ရာမြို့က ဆီဆိုင်မှာ ဝင်ထည့်လို့ရခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် တာရှည် မခံလိုက်ပါ၊ ပျော်ရွှင်စိတ်ချမ်းသာခဲ့ရတာ ခဏတာပါပဲ။ ဒုံရင်းက ဒုံရင်းသို့              အလွယ်တကူ ထည့်ရနေတာကနေ ဓါတ်ဆီဆိုင်တွေမှာ ဓာတ်ဆီတန်းစီရတဲ့ပြဿနာဟာ ၂ဝ၁၁ နှစ်ဆန်းလောက်မှာ ပြန်စတော့တာပါပဲ။ ဓာတ်ဆီတွေ တန်းစီဝယ်ကြရပါတော့တယ်။ ကျွန်တော်တို့လို တန်းစီဖို့ ဘယ်လိုမှ အချိန်မပေးနိုင်သူတွေက မဖြစ်မနေ ကားသုံးနေရတော့ တန်းမစီရဘဲ အလွယ်တကူဝယ်ရတဲ့ အောက်တိန်းဆီ ဝယ်ထည့်ခဲ့ကြရပါတယ်။ ဓာတ်ဆီဝယ်ဖို့ တန်းစီတာ မှ အံ့သြစရာပါပဲ။ ဘယ်လောက်ထိ ရှည်သလဲဆိုရင်တော့ ဖော်ပြထားတဲ့ ပုံတွေသာ ကြည့်ပါတော့လို့ပဲ ပြောရတော့မှာပါပဲ။ မောင်းဖို့မဟုတ် ရောင်းဖို့ထုတ်                   တစ်ချို့က ဒီလောက်ဓာတ်ဆီ တန်းစီပြီး ထုတ်နေတာ ဘာလို့လဲ၊ ဘာကြောင့်လဲ သိချင်လာတယ်။ စက်သုံးဆီတွေ ထဲမှာ ပြဿနာက ဓာတ်ဆီပဲ ကျန်တာတွေ အဆင်ပြေတယ်။ ဓာတ်ဆီကို ဘာကြောင့် တန်းစီရတာလဲ တွေ့ပါလေပြီ။ အဖြေက မောင်းဖို့ မဟုတ် ရောင်းဖို့ အတွက် ထုတ်နေကြတာတဲ့။ တစ်ဆိုင်ပြီး တစ်ဆိုင် ဓာတ်ဆီ ထုတ် ရောင်းတာ တစ်နေ့ကို ၂ဝဝဝဝ ကျပ်လောက်တောင် ကိုက်နေပြန်သတဲ့။ အော် သူတို့တွေ မစဉ်းစားတာဘဲ။ ဆီရောင်း လို့တော့ မြတ်ပါရဲ့ တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်းဖြစ်လာမယ့် ကုန်ဈေးနှုန်း တက်လာမယ့် အခြေအနေကို မစဉ်းစား၊ တစ်ကိုယ် ကောင်းသမား တွေပါပဲ။ ဆီတိုးရောင်းစားတဲ့ အုပ်စုက အလွန်ဆုံးရှိမှ ထောင်ဂဏန်း ပေါ့ သူတို့တွေကြောင့်ကျန်တဲ့သူ သန်းခြောက်ဆယ် ဘယ်လောက် ဒုက္ခရောက်တယ်ဆိုတာ မစဉ်းစား၊ ကိုယ်ချင်း စာတရားမရှိသူများ လို့ပဲ ပြောရမှာလား၊ နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးအစီအစဉ်တွေကို မအောင်မြင်အောင် လုပ်နေတာလို့ပဲ ပြောရမလား၊ စေတနာနဲ့ မတန်သူများ လို့ ပြောရမှာလား။ လုံလောက်အောင် မရောင်းနိုင်တာလား/မရောင်းတာလား                     ပုဂ္ဂလိကကို လွဲှပြောင်းရောင်းချခွင့်ပြုတဲ့အချိန်မှာ စက်သုံးဆီကိုလိုတဲ့အချိန်မှာ လိုသလောက် တင်သွင်းခွင့်ပြု ခဲ့တယ်ဆိုတာ သိရပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လေ့လာကြည့်မိ သလောက်တော့ အောက်တိန်း ဓာတ်ဆီ 92 Rom ဆိုတာကို ပင်လယ်ရေကြောင်းကရော နယ်စပ်ကရော တင်သွင်းထားခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ၂ဝ၁ဝခုနှစ် စက်တင်ဘာကနေ ၂ဝ၁၁ခုနှစ် ဧပြီလဆန်းအထိ ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍကနေ တင်သွင်းခဲ့တာဟာ စုစုပေါင်း 92 Rom  ဂါလံ ၂၃ဝ သိန်းကျော်တင်သွင်းခဲ့တာပါ။ ဒါက အရင်ပြည်တွင်းမှာ ပေးနေကျ ဓာတ်ဆီအပြင် ပြည်ပက ပိုသွင်းလာတဲ့ အခြေအနေပါ။ တင်သွင်းသမျှ အကုန်ဖြန့်သလား                     ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍကနေ တင်သွင်းလိုသမျှ ခွင့်ပြုခဲ့လို့ ပုဂ္ဂလိကနေ တင်သွင်းတဲ့ဆီက များပြားလှပါတယ် ။ဒီဆီတွေအားလုံး ကို တင်သွင်းတဲ့ကုမ္ပဏီကဆိုင်မှာ အကုန်ရောင်းသလား...? ၊ တခြားနည်းလမ်းနဲ့ ရောင်းချမှုတွေကောရှိသလား...? ၊ တင်သွင်းသမျှအကုန်ဖြန့်သလား...? ဆိုတာတွေကို ဆက်စပ်စဉ်းစား ကြည့်တဲ့အခါ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အဖြေထုတ်လို့ မရခဲ့ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း                       ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ၂ဝ၁၁ ဧပြီ ၈ ရက်က စက်သုံးဆီရောင်းဈေးတွေကိုကြည့်တဲ့အခါ ပုဂ္ဂလိက စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်မှာ ဓာတ်ဆီတစ်ဂါလံ ၂၅ဝဝ ကျပ်၊ ဒီဇယ်တစ်ဂါလံ ၄ဝဝဝ ကျပ်နဲ့ ရန်ကုန်မှာ ရောင်းချတာပါ။ လမ်းကြားပြင်ပ အရောင်းဆိုင်တွေက ဓာတ်ဆီ တစ်ဂါလံ ၅ဝဝဝ ကျပ်၊ ဒီဇယ်ဆီ တစ်ဂါလံ ၃၈ဝဝ ကျပ်ပါ။ နေပြည်တော်နဲ့ မန္တလေးမှာတော့ ပုဂ္ဂလိကဓါတ်ဆီဈေးတူပြီး၊ ဒီဇယ်ဈေးက ၄၄ဝဝ ကျပ်နဲ့ ရောင်းတာပါ။ လမ်းဘေးပြင်ပအရောင်းဆိုင်တွေက ဓါတ်ဆီ ၅၄ဝဝ ကျပ်၊ ဒီဇယ်တစ်ဂါလံ ၄၅ဝဝ ကျပ်နဲ့ ရောင်းချနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီဈေးတွေကို ဧပြီ ၈ ရက်နေ့က ပြင်ပမှာ ရောင်းဝယ် ဖြစ်နေတဲ့ 1 US$ ရောင်းဝယ်ဈေး၊ ၈၆၅ ကျပ်နဲ့တွက်ချက်တဲ့အခါ ဓါတ်ဆီဈေးက ပုဂ္ဂလိကဆိုင်ရောင်းဈေး 3.47 US$  နဲ့ ပြင်ပဈေး 4.50 US$  ဖြစ်ပြီး၊ ဒီဇယ်ကတော့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနဈေး 2.89 US$  နဲ့ ပုဂ္ဂလိကဆိုင်ဈေး 4.15 US$  ဖြစ်တာတွေ့ရပါ တယ်။ ပြည်ပနိုင်ငံတွေရဲ့စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း                 ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံရဲ့ ဈေးနှုန်းတွေမှာတော့ ဘရူနိုင်း နိုင်ငံကလွဲရင် ကျန်နိုင်ငံရဲ့ ဈေးနှုန်းတွေဟာ ဓါတ်ဆီတစ်ဂါလံ ၃.၈   US$ ကနေ ၇.၅၃ US$ထိရှိပြီး၊ ဒီဇယ်တစ်ဂါလံရဲ့ ဈေးနှုန်းဟာ ၅.၈၉ US$ ကနေ ၈.၂၄ US$ထိရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဥရောပနိုင်ငံတွေထဲမှာတော့ ဓာတ်ဆီတစ်ဂါလံ ၈.၉၁  US$ ကနေ ၁ဝ.၇၄ US$ ထိရှိတာ တွေ့ရပြီး၊ ဒီဇယ်ဆီကတော့ ၈.၈ဝ US$ ကနေ ၁ဝ.၃၉ US$ ထိဖြစ်ပေါ်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ ဧပြီ ၇၊ ၈ ရက်နေ့က နိုင်ငံတကာ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေကို သိရှိနိုင်ဖို့ ဖော်ပြပေးထားပါတယ်။ အဖြေ                 သေချာပြီပေါ့ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းတဲ့အရေအတွက် နိုင်ငံတော်က တာဝန်ယူတုန်းကထက် များတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းမှာ ပုဂ္ဂလိက ကနေ ပြန်ရောင်းတာက သုံးပုံတစ်ပုံပဲရှိပြီး၊ သုံးပုံနှစ်ပုံ ပျောက်နေတယ်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေက မြန်မာ့စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းထက် များနေတယ်ဆိုတာတွေ့ရပါတယ်။ စီးပွား ရေး ပညာမှာလည်း ကုန်စည်သည် ဈေးနှုန်းနိမ့်ရာမှ ဈေးနှုန်းမြင့်ရာ သို့ စီးဆင်း၏လို့ ဆိုထားတော့.. သေချာတာက ပြည်တွင်းမှာ မရောင်းတဲ့ စက်သုံးဆီတွေဟာ ? ? ? ? ? ဓါတ်ဆီဆိုင်မှာ ကားတန်း စီပြီး၊ အမြတ်နဲ့ရောင်းစားနေတဲ့ စက်သုံးဆီတွေရော ဘာလဲ၊ ..ဘယ်လဲ၊ မိမိနိုင်ငံကလွဲရင် ကျန်တဲ့နိုင်ငံတွေက ဈေးပိုကြီးတာတွေ့ရပါတယ်။ ဥရောပနိုင်ငံတွေရဲ့ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းက ၂ ဆလောက်ပိုမိုမြင့်မားနေပါတယ်။ ပေးကာ ပေး၏မရ                 နိုင်ငံတော်သည် အစစ အရာရာ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရာ မှ တံခါးဖွင့်ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့် အညီ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ မြှင့်တင်ပြီး ပုဂ္ဂလိကသို့ လုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျဖြင့် ငြင်သာစွာ တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါဟာလည်း ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးအတွက် စစ်မှန်တဲ့စေတနာ၊ နိုင်ငံတော်ရဲ့အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တာပါပဲ။ အခုထိ ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းတွေ မတက်ရလေအောင် ၂၅ဝဝ ကျပ်ဈေးနဲ့ နိုင်ငံတော်က ပုဂ္ဂလိကဆိုင်တွေဆို ရောင်းချပေးနေဆဲပါ။ ဒီအခြေ အနေကို အခွင့်ကောင်းယူအတ္တဆန်တဲ့ တစ်ကိုယ်ကောင်း သမား တိုင်းပြည်နဲ့လူမျိုးမျက်နှာမထောက် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး ရဲ့ဒုက္ခကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း၊ မှောင်ခိုရောင်းခြင်းဆိုတဲ့ အလုပ်ကို အတ္တသမားလူနည်းစုက ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဓါတ်ဆီဆိုင် တန်းစီဆီထုတ် မှောင်ခိုရောင်းချခြင်းအလုပ်ကို လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ဒါကြောင့် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး အစစအရာရာ အဆင်ပြေစိတ်ချမ်းသာအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံတော်ရဲ့ စေတနာဟာ ပြည်သူလူထုထံမရောက် ဘေးက အတ္တ သမား လက်တစ်ဆုတ်စာ လူတန်းစားများကြောင့်......။                                                                   ပေးကားပေး၏ မရပါတကား....။ ၇-၃-၁၁ ရက်နေ့မှ ၈-၄-၁၁ ရက်နေ့အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ စက်သုံးဆီရောင်း ဈေးနှုန်းများ နှိုင်းယှဉ်ချက် Source: Ministry of Foreign Affairsမှတ်ချက်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့၏ ရောင်းဈေးနှုန်းများမှာ ၈-၄-၁၁ ရက်နေ့ ရောင်းဈေးနှုန်းများဖြစ်ပါသည်။ * စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနမှ လက်ရှိရောင်းဈေးနှုန်းများဖြစ်သည့် ဒီဇယ်ဆီ တစ်ဂါလန် လျှင် ၃ဝဝဝ .ဝဝ ကျပ်၊ ဓာတ်ဆီ တစ်ဂါလန်လျှင် ၂၅ဝဝ .ဝဝ ကျပ်နှင့် ဂျက် လေယာဉ်ဆီတစ်ဂါလန်လျှင် ၂၅ဝဝ .ဝဝ ကျပ်တို့ကို ၈-၄-၁၁ ရက်နေ့ရှိ ပြင်ပ ဈေးကွက်ငွေလဲလှယ်နှုန်း ၁  US$ = ၈၆၅ ကျပ်နှုန်းဖြင့်တန်ဖိုးသင့် တွက်ချက် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။  ဥရောပနိုင်ငံများ၏ စက်သုံးဆီရောင်းဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ချက်   ၇-၄-၂ဝ၁၁ နေ့ အဓိကမြို့ ကြီးများ၏ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများစာရင်း  

 ဆင်းရဲခြင်းမှလွတ်ကင်းအောင် လမ်းပြဖော်ဆောင်ပေးမယ့် Microfinance အသေးစားငွေချေးလုပ်ငန်း                   ကမ္ဘာပေါ်မှာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ လူဦးရေတွေ တိုးပွားနေတာပါ။ အဲဒီလို လူဦးရေတွေ တိုးပွားလာမှုနဲ့အတူ ဆင်းရဲ နွမ်းပါးသူ အရေ အတွက်ဟာလည်း နေ့စဉ်တိုးပွားလျက်ရှိနေတာကို လေ့လာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ သန်းပေါင်း ၇ဝဝဝ နီးပါးအနက် ဆင်းရဲမွဲတေ သူဦးရေဟာ သန်းပေါင်း ၁ဝဝဝနီးပါး ခန့်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးမှာ ဆင်းရဲ မွဲတေမှု တိုက်ဖျက်ရေးကို အထူးကိစ္စရပ် တစ်ရပ်အနေနဲ့ စီမံချက်တွေ ချမှတ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ဆင်းရဲမွဲတေမှု ပပျောက်ရေးသို့                   အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသမဝါယမအဖွဲ့ချုပ်အနေနဲ့လည်း ''အသေးစားချေးငွေ လုပ်ငန်းကို သမဝါယမပြု ကြစို့''ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်ကို ချမှတ်ပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ရှိတဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကို အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ အစဉ်တစိုက် တိုက်တွန်း လျက် ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂစီးပွား ရေးနှင့်လူမှုရေး ကောင်စီကလည်း၂ဝဝ၅ ခုနှစ်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအသေးစား ချေးငွေလုပ်ငန်းနှစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး အသေးစားချေးငွေ လုပ်ငန်းများ တိုးတက်အောင်မြင်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ၁၉၉၇ခုနှစ်က အမေရိကန် နိုင်ငံ၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းထိပ်သီးအ စည်း အဝေးမှလည်း ''၂ဝ၁၅ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အဆင်းရဲဆုံးမိသားစု သန်း ၁ဝဝကိုအသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းနှင့် ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ ပေးနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရန်''ဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ခဲ့ ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ အာရှငွေချေးသမဝါယမ အသင်းစုချုပ်များအဖွဲ့ နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ                       ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့မှာ အခြေစိုက်ထားတဲ့ အာရှငွေချေးသမ ဝါယမအသင်းစုချုပ်(ACCU- Asssociation of Asian Confederation of Credit Union) ကို ၁၉၇၁ခုနှစ်မှာ စတင်ဖွဲ့ စည်းခဲ့ရာ အာရှနိုင်ငံမှ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၂ဝမှ အသင်းပေါင်း ၅၆၁၆၇ သင်း၊ အသင်းသား ၄၈သန်းတို့နဲ့စတင် ဖွဲ့စည်းလုပ်ကိုင်လျက် ရှိတာကို သိရှိရပါတယ်။ ACCU ဟာ ၂ဝ၁၅ခုနှစ်မှာ ဒေသတွင်းမှာ ရှိတဲ့ ဆင်းရဲသား သန်း ၈ဝဝအနက်မှ တစ်ဝက်ကိုဆင်းရဲနွမ်းပါး မှုလျှော့ချနိုင်ရေး ဦးတည်ဆောင်ရွက် လျက်ရှိပါတယ်။မြန်မာနိုင်ငံ ဟာလည်း ACCU  ရဲ့အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်တာကြောင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများကို အထိုက်အလျောက် အကူအညီပေးပြီး ကောင်း မွန်တဲ့အနာဂတ်ကို ပုံဖော်လာစေရန် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိတာကို ဗဟိုသမဝါယမအသင်းလီမီတက်ရဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းက သက်သေပြနေပါပြီ။                     ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျော့နည်းလာသည် နှင့်အမျှ ဆင်းရဲမှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ခိုး၊ ဆိုး၊ လုယက်မှုများ၊ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများဟာလည်းလျော့နည်းလာမှာဖြစ်ပါတယ်။မကောင်းတဲ့ အနိဋ္ဌာရုံ တွေ လျော့ပါးပပျောက်လာတာနဲ့အမျှ ကောင်းမွန်တဲ့အနာဂတ်ခရီးလမ်းဟာ ချောမွေ့သာယာနေမှာအမှန်ပါ။ ဒါကြောင့်လည်း ဗဟိုသမဝါယမအသင်းလီမီတက်ဟာ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းကိုဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ လုပ်ငန်းတိုးတက်မှုနှေးကွေးလွန်းတဲ့ မြန်မာ့အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းများ                      မြန်မာနိုင်ငံမှာ အသေးစားချေးငွေ လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာမှာ အပေါင်ဆိုင်လုပ်ငန်း၊ ဋ္ဌာနဆိုင်ရာ ငွေစုငွေချေး သမဝါယမအသင်းများ၊ ဈေးသမဝါယမအသင်းများသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းတွေဟာ အသင်းသားပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်ထားသလို မိမိရဲ့ပိုင်ဆိုင်တဲ့ပစ္စည်း ဒါမှမဟုတ် မိမိရဲ့ကိုယ်ပိုင် စုဆောင်းငွေရှိမှသာ ငွေချေးယူနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ပစ္စည်းမဲ့လူတန်း စားများ၊ တစ်နေ့လုပ်မှ တစ်နေ့စားရတဲ့ လက်လုပ်လက်စား အခြေခံ လူတန်းစားများအတွက်မူအသုံးမဝင်တဲ့ ငွေချေးလုပ်ငန်းများသာ ဖြစ် ခဲ့တာကိုတွေ့ရှိရပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း အဲဒီအသေးစား ချေးငွေ လုပ်ငန်းများမှာ လုပ်ငန်းတိုးတက်မှုနှေးကွေးသလို ချေးယူသူများ အနေနဲ့လည်း တိုးတက်မှု မရှိတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။  အောင်မြင်မှုကင်းမဲ့ခဲ့တဲ့ ရောင်းဝယ်ရေးသမဝါယမအသင်းများ               တစ်ခေတ်တစ်ခါက သမဝါယမလုပ်ငန်းဟာ လျှမ်းလျှမ်း တောက် အောင်မြင်ခဲ့တဲ့လုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပေါ်ထွန်းဖြစ်တည်ခဲ့တဲ့ သမဝါယမအသင်းများအနက် ရောင်းဝယ် ရေး သမဝါယမ အသင်းများဟာ အခြေခံကျတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် အောင်မြင်မှု အရှိဆုံးသောလုပ်ငန်းတစ်ခု အဖြစ် ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လည်းအောင်မြင်မှုအရှိန်အဟုန်ကောင်းခဲ့တဲ့ ရောင်းဝယ်ရေး သမဝါယမ အသင်းများဟာ ဝိသမလောဘသမား မှောင်ခို လူတန်းစားများ ကြောင့်လည်းကောင်း၊ အလွဲသုံးစား လုပ်သူများကြောင့်လည်းကောင်း အောင်မြင်မှုအရှိန်အဟုန် ကျဆင်းမှေးမှိန်ခဲ့ရပါတယ်။ ဗဟိုသမဝါယမအသင်းနှင့် အသေးစားငွေချေးလုပ်ငန်း               ဗဟိုသမဝါယမအသင်း လီမီတက်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းဆင်းရဲမှု လျော့ပါးရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ရန် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေခဲ့ရာမှာ ဆင်းရဲသူများအတွင်း၌ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းကို အတိုးနှုန်း သက်သာစွာဖြင့် ဆောင်ရွက်ရန်စီစဉ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ သို့သော်လည်းမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ငွေကြေးဥပဒေအရ နိုင်ငံတော် မှ ခွင့်ပြုတဲ့အဖွဲ့များသာ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခွင့်ရကြောင်း ဗဟိုသမဝါယမ အသင်းလီမီတက်မှ ဒုတိယ အထွေထွေ မန်နေဂျာဦးတင်အေးမှ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။               ''ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ Microfinance  ဆိုတာ အတိ အကျ မရှိသေးဘူး။ ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ဘဏ်ဥပဒေ အရ ဒီ Microfinance လုပ်ငန်းကို ပြင်ပလူတွေ လုပ်လို့မရဘူး။ အပေါင်ဆိုင်တွေ၊ UNDP အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အဲဒါနဲ့ဆက် စပ်ပြီး NGOs တွေ၊ ရုံးတွေမှာရှိတဲ့ ငွေစုငွေချေး သမဝါယမ အသင်းတွေပဲ လုပ်ခွင့်ရတာ။Microfinance ဆိုပြီးအများ ပြည်သူတွေနဲ့လုပ်ဖို့ကျ တော့ အကန့်အသတ်တွေ ရှိလာတယ်''                   ''ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာလည်း ဆင်းရဲ မွဲတေမှု လျော့ပါးရေးကို အများကြီးလုပ်လာကြပြီ။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ ထိုင်းတို့၊ ကမ္ဘောဒီးယားတို့ လာအိုစတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ လုပ်လာကြပြီ။ ဒါကြောင့်ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအနေနဲ့လည်း လုပ်သင့်တယ်လို့ သုံးသပ်လာကြ တယ်။ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို လျော့နည်းအောင် ကြိုးစားတဲ့အခါမှာ တစ်ဖက်ကလည်း ဥပဒေက ကန့်သတ်ထားတယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း လုပ်ကိုလုပ်ရမယ်ဆိုတော့ ဗဟိုသမဝါယမအသင်းရဲ့ဥက္ကဋ္ဌလည်းဖြစ်၊ သမဝါယမဘဏ်ရဲ့ဥက္ကဋ္ဌလည်းဖြစ်တဲ့ ဦးခင်မောင်အေးကအထက် အဆင့်ဆင့်ကို တင်ပြပြီး ခွင့်ပြုချက်တောင်းခံတဲ့အခါ ဘဏ္ဍာ/အခွန် ဝန်ကြီးဌာနက ဒီလုပ်ငန်းဟာ ကောင်းတဲ့လုပ်ငန်း ဖြစ်နေတယ်။ ချေးငွေတွေနဲ့ လုပ်တဲ့အခါ အမှားအယွင်း မဖြစ်အောင်တော့ ကြီးကြပ်ပေးပါဆိုပြီး အကြောင်းပြန်ကြားလာတဲ့အတွက် အခုလို လုပ်ခွင့်ရခဲ့တာပါ''လို့ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်း စတင်ခဲ့ရပုံကို ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။ စတင်ဖွဲ့စည်းပြီ               ဘဏ္ဍာရေးနှင့်အခွန်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ခွင့်ပြုချက်ရရှိပြီးတဲ့အခါမှာတော့ ဗဟိုသမဝါယမအသင်းလီမီတက်ဟာ အာရှငွေချေးသမဝါယမ အသင်းစုခုျပ်များအဖွဲ့နဲ့ ဆက်သွယ်ပြီး အသင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ရ ကြောင်းအကြောင်းကြားခဲ့ပါတယ်။ အာရှငွေချေးသမဝါယမ အသင်း စုခုျပ်များ အဖွဲ့မှလည်း အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းများ ဖြစ်ပေါ် တိုးတက်ရေး အမျိုးသားအဆင့်သင်တန်း(Natioanl Training on Credit Co-operative Microfinance Innovation) ကို ကျင်းပ ပေးခဲ့တဲ့အပြင် သူ့ရဲ့လက်ရှိအတွေ့အကြုံတွေ ကိုလည်း ဆွေးနွေး ပြောပြခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ၂ဝဝ၇ခု နှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှာ ဗဟိုသမဝါယမအသင်းလီမီတက် အနေနဲ့ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းကို စတင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းကို စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ မြို့နယ်ကတော့ သာကေတမြို့နယ်ဖြစ်ပါတယ်။ ရည်ရွယ်ချက်                ဆင်းရဲမွဲတေမှုရဲ့အဓိကအကြောင်းအရင်းက ငွေကို မစုတတ်ခြင်း၊ အလုပ်ကို ကြိုးကြိုးစားစား လုပ်ကိုင်လိုစိတ်မရှိခြင်း၊ ငွေရလွယ်တဲ့ လောင်းကစား လုပ်ငန်းများကိုသာ လုပ်ကိုင်နေကြခြင်းတို့ကြောင့်ပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်း ဗဟိုသမဝါယမအသင်း လီမီတက် အနေနဲ့ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတဲ့အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းဟာ မြန်မာ နိုင်ငံရဲ့သမိုင်းမှာရော၊ သမဝါယမသမိုင်းမှာရော၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငွေရေးကြေးရေး အဖွဲ့အစည်းများ သမိုင်းမှာပါ တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှ ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်ဖူးခြင်း မရှိသေးတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆင်းရဲနွမ်းပါးတဲ့ အောက်ခြေလူတန်းစားများအား ဆင်းရဲတွင်းမှ လွတ်ကင်းအောင် မည်သည့်အာမခံတစ်စုံတစ်ရာမှ ရယူခြင်းမရှိဘဲ တစ်နေ့လုပ်မှတစ်နေ့စားရသော ဈေးသည်များ၊ အထူးသဖြင့် အလုပ် လက်မဲ့ခင်ပွန်းသည်ထံမှ ဈေးဖိုးကိုပင် လုံလောက်စွာမရတဲ့အတွက် ကလေးတွဲလောင်းနဲ့ မိမိဝမ်းစာမိမိရှာဖွေစား သောက်ရတဲ့ အိမ်ထောင်သည် အမျိုးသမီးများကို ဦးစားပေးသောလုပ်ငန်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိ၏မိသားစုအား စားဝတ်နေရေးကို ဖြေရှင်းရန် ခက်ခက်ခဲခဲ ရှာဖွေ ရမယ့်အရင်းအနှီးကို အလွယ်တကူ လက်လှမ်းမီအောင် ဖြေရှင်း ပေးနိုင်ရန်ဆိုတဲ့ ဦးတည်ချက်နဲ့ အရင်းမပျောက် မတည်ငွေ ထုတ်ပေးတဲ့ လုပ်ငန်းဖြစ်ကြောင်း ဗဟိုသမဝါယမအသင်း လီမီတက်မှ စီအီးအိုဖြစ်သူ ဦးကျော်သိန်းက ပြောကြားခဲ့တာပါ။                   မွန်မြတ်တဲ့ဦးတည်ချက်ကို ချမှတ်ပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတဲ့ အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းကို ရည်ရွယ်ချက်သုံးရပ်နဲ့ စတင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဦးတင်အေးက ဆက်လက် ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။ ''ကျွန်တော်တို့ ဒီအသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းကို ရည်ရွယ်ချက် သုံးရပ်နဲ့ စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီရည်ရွယ်ချက်တွေကတော့ ဝင်ငွေနည်းပါးတဲ့ မိသားစုများရဲ့စားဝတ်နေရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ လူမှုရေးအခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ရန်၊ တစ်နည်းအားဖြင့်ပြောရရင် ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျော့နည်းပပျောက်ရေးလုပ်ငန်းကို အထောက်အကူဖြစ်စေရန်၊ ပြည်သူများအတွင်း ခြိုးခြံချွေတာ စုဆောင်းတတ်သည့်အလေ့ အထများ ဖြစ်ပေါ်ပြန့်ပွားလာစေရန်၊ လူမှုဘဝအတွင်း အဖွဲ့လိုက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်တတ်စေသည့် အလေ့အထ ရှိလာစေရန်တို့ပါပဲ။'' ရိုးသားကြိုးစားသူ မည်သူမဆို အသင်းဝင်ခွင့်ရှိသည်               အသေးစားချေးငွေလုပ်ငန်းဟာ ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျော့နည်း ပပျောက်ရေးကို ဦးတည်ဆောင်ရွက် နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဆင်းရဲ သော်လည်း အလုပ်ကို ရိုးရိုးသားသား ကြိုးကြိုးစားစားလုပ်ကိုင် လိုစိတ်ရှိခြင်း၊ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုရှိခြင်း၊ စုပေါင်းတာဝန်ယူတတ်ခြင်း စတဲ့ အချက်တွေနဲ့ပြည့်စုံသူ မည်သူမဆိုပါဝင်ခွင့်ရှိကြောင်း သိရပါ တယ်။ အသင်းကို စတင်နိုင်ရန်အတွက် အသင်းတစ်သင်း လျှင်အနည်းဆုံး လူ ၅ဝ ရှိရမှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါလူ ၅ဝတွင် ငါးဦးလျှင် တစ်ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းကာ ဆောင်ရွက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အစပထမတွင် လူ ၅ဝ သာ သတ်မှတ်ထားသော်လည်း နောက်ထပ်ဝင်မည့် လူ စာရင်းမှာ အနည်းဆုံး ၁ဝဝအထက် ရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဗဟိုသမဝါယမ အသင်းလီမီတက် အသေးစားချေးငွေ လုပ်ငန်းမှ သတ်မှတ် ထားသည့်အချက်များနှင့် ပြည့်စုံမှုရှိပါက အဖွဲ့သို့ဝင်ခွင့်ပေး မည်ဖြစ်ပြီး ပထမဦးဆုံးအသုတ်အဖြစ် အဆိုပါ လူ ၅ဝအား တစ်ဦး လျှင် ချေး ငွေ ကျပ်သုံးသောင်းဖြင့် လူ ၅ဝအတွက် ချေးငွေ ကျပ်၁၅ သိန်း စတင် ထုတ်ချေးပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ဦးလျှင် ကျပ် သုံးသောင်း ထုတ်ချေးခဲ့ရာ နေ့စဉ်တစ်နေ့လျှင် အတိုးရောအရင်းပါ ကျပ် ၆ဝဝ ဖြင့် ရက်ပေါင်း၆ဝဆပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ နေ့စဉ် ဆပ်သည့် ကျပ် ၆ဝဝတွင် အတိုး ၃ဝကျပ် ၊ စုဆောင်းငွေ ကျပ် ၇ဝ၊ အရင်း ၅ဝဝကျပ်တို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ နေ့စဉ်သတ် မှတ်ချိန်အတွင်း မပျက်မကွက် လာရောက်ပေးဆပ်သော အသင်း သားများကို ရက်ပေါင်း၆ဝပြည့်ပါက နောက်ထပ် ကျပ်လေးသောင်းခွဲ ကို တိုးမြှင့် ထုတ်ချေးပေးကြောင်း သိရှိရပါတယ်။                       ထိုကဲ့သို့ နေ့စဉ်မပျက်မကွက် ပေးဆောင်သော အသင်းသား များအား နှစ်လလျှင်တစ်ကြိမ် ကျပ်သုံးသောင်းမှ လေးသောင်းခွဲ၊ ခြောက်သောင်း၊ ကိုးသောင်း၊ တစ်သိန်းခွဲစသည်ဖြင့် တိုးမြှင့် ထုတ်ချေးပေးကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ ထို့ပြင် အသင်း၏အောင်မြင်မှုပေါ် မူတည်၍ အသင်းမှ အထူးချေးငွေများ၊ ကျန်းမာရေးချေးငွေ၊ ပညာ ရေးချေးငွေ၊ သာရေးနာရေးချေးငွေများကိုလည်း ထုတ်ချေးပေး လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါတယ်။                            အောင်မြင်သည့်အသင်းတစ်သင်းသည် တစ်နှစ်ပြည့်သည့်အခါ တွင် အသင်းသားပေါင်း ၆၆၄ဦးရှိပါက ချေးငွေပေါင်း ၁၁၂၈ သိန်း ရှိပြီး ပြန်ဆပ်ငွေ ပေါင်းမှာ ၉၁၄ ဒသမ ၆၈ သိန်းရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ချေးငွေကျန်ပေါင်းမှာ ၂၁၃ ဒသမ ၃၂ သိန်းဖြစ်ပြီးစုဆောင်းငွေပေါင်း မှာ ၁၂၈ ဒသမ ၈၅ သိန်း ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါတယ်။ အသင်း၏ အသားတင် အမြတ်မှာ ၂၇ ဒသမ ၈၁သိန်း ရရှိနေပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကောင်းစွာ ရပ်တည်ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ထိုကဲ့သို့သော အသင်းမိုျးကို ဗဟိုသမဝါယမအသင်းမှ ကြီးကြပ်၍ ငွေချေး သမဝါ ယမ အသင်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါ တယ်။ ငွေကြေးလုံခြုံစိတ်ချရစေရန်                       ငွေနဲ့ပတ်သက်လာလျှင် ကိုယ်ကကျူး ကိုယ့်ဒူးတောင်မယုံရဆို သလို ငွေပမာဏများပြားလာပါက လူတို့၏ သဘာဝအလျောက် သော်လည်းကောင်း၊ စိတ်ရင်းအရမဟုတ်သော်လည်း ပတ်ဝန်းကျင် ဘေးပယောဂ၏နှောင့်ယှက်မှုများအရသော်လည်းကောင်း ဝိသမ လောဘတက်လာမှုကြောင့် ငွေကြေး ဆုံးရှုံးမှုများဖြစ် တတ်ကြပါတယ်။ အဲဒီလို ငွေကြေး ဆုံးရှုံးမှုများအတွက် ငွေချေးသမဝါယမ အသင်းအနေနဲ့ ကာကွယ်မှုများ ပြုလုပ်ထားကြောင်း သိရှိရပါတယ်။              ဗဟိုသမဝါယမအသင်းလီမီတက်မှ ဒုတိယအထွေထွေ မန်နေဂျာ ဦးတင်အေးက ''ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အခုလို ငွေကြေးဆုံးရှုံးမှုက ကာကွယ်ဖို့အတွက် အရှုံးကာကွယ်ရေးရန်ပုံငွေ၊ သမာဓိ အာမခံ၊ လုပ်ငန်းစွန့်စားမှုရန်ပုံငွေဆိုပြီး ငွေကို ထိန်းသိမ်းထားရှိပါတယ်။ အရှုံးကာကွယ်ရေးရန်ပုံငွေက တစ်နှစ်ပြည့် အသားတင်အမြတ်ရဲ့ ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုသမဝါယမအသင်းရဲ့ ငွေချေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့မှာ ထားရှိပါတယ်။ နောက်ပြီး အသားတင်အမြတ်ရဲ့ ၄ဝရာခိုင်နှုန်းကို လည်း အရှုံးကာကွယ်ရေးရန်ပုံငွေဆိုပြီး အသေးစားငွေချေးအဖွဲ့မှာ ထားရှိပေးပါတယ်။ သမာဓိအာမခံကတော့ နယ်မြေတာဝန်ခံတွေနဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။ နယ်မြေ တာဝန်ခံအဖွဲ့က တစ်ဦးကို ငွေကျပ် ၁ဝ သိန်း ထားရှိရပါမယ်။ အဲဒီ ၁ဝသိန်းက ပရီမီယံကြေး ၂ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုသမ က ၁ရာခိုင်နှုန်း၊ တာဝန်ခံက ၁ ရာခိုင်နှုန်း သွင်းရပါမယ်။ ဒါက မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းနဲ့ ဆက်သွယ်ပြီး လုပ်ရတာပါ။ နောက် တစ်ခါ လုပ်ငန်း စွန့်စားမှုရန်ပုံငွေ ဆိုတာရှိသေးတယ်။ အဲဒီရန်ပုံငွေက ငွေ ချေးတိုင်းချေးတိုင်းမှာ ၂ရာခိုင်နှုန်းကို ဒီ Microfinance  အဖွဲ့မှာ ထားရှိရမှာပါ။ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အသင်းတစ်သင်း သင်းက တစ် ခုခု ဖြစ်ခဲ့ရင် အဲဒီအထဲက ထုတ်ယူပြီး သုံးစွဲသွားမှာပါ''               ''ထုတ်ချေးထားတဲ့ငွေတွေလည်း မဆုံးရှုံးရအောင် အထပ်ထပ် ဝိုင်းရံပြီး ကာကွယ်ထားတာပါ။ ၁၅ရက်တစ်ကြိမ် သွားပြီးစစ်ဆေးတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့တော့ One Day Checking  လုပ်တယ်လို့ ခေါ်တယ်။ ရက်ပေါင်း ၆ဝ ပြည့်တဲ့အခါကျတော့ ဒုတိယ တစ်ကြိမ် ထုတ်ပေးတယ်။ နောက်တစ်လတစ်ခါ၊ သုံးလတစ်ခါ စစ် တယ်။ တစ်နှစ် ပြည့်ရင်တော့ စာရင်းစစ်ဝင်ရတယ်။ တကယ့် လက် တွေ့မှာ အောင်မြင်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေ အများကြီးရှိတယ်''လို့ ရှင်းပြ ခဲ့ပါတယ်။ အောင်မြင်နေကြပြီ               ဗဟိုသမဝါယမအသင်းလီမီတက်မှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတဲ့ အသေးစားငွေ ချေးလုပ်ငန်းများ အနက်မှ လုပ်ငန်း အောင်မြင်လျက် ရှိသည့် အသေးစားငွေချေးအသင်းများကို အသေးစားငွေချေး သမဝါယမ အသင်းများအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ ယနေ့ အချိန်အထိ ပြည်နယ်တိုင်းဒေသကြီး ငါးခုရှိ မြို့နယ်ပေါင်း ၄၂မြို့နယ်တွင် သမဝါယမအသင်းပေါင်း ၅၂သင်းကို သမဝါယမ အသင်းလီမီတက်အဖြစ် ဖွဲ့ စည်းပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ အဆိုပါသမဝါယမအသင်းလီမီတက်များမှ မတည်ငွေ (Seed Money) ကျပ် ၁၁၅၁၃ ဒသမ ၉၄သိန်း၊ အသင်းသား ဦးရေ ၂၆၃၃၈ ဦး ရှိပြီး စုဆောင်းငွေ ပေါင်းမှာ ၁၄ဝ၆၅ဒသမ၄၁သိန်းရှိ ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ အဆိုပါ အသင်းများ၏အသားတင်အမြတ်မှာ ၇၉၇ ဒသမ ဝ၆သိန်း ဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း သိရှိရပါတယ်။                     ယခုအခါတွင်ပြည်နယ်တိုင်းဒေသကြီး ရှစ်ခုရှိ မြို့နယ်ပေါင်း ၆၉ မြို့နယ်တွင် အဖွဲ့ပေါင်း ၁၂၁ဖွဲ့မှ အသင်းသားပေါင်း ၅၅၃၁၃ဦး က မတည်ငွေပေါင်း ၃၂၃၈ဒသမ၆၁သိန်းဖြင့် လုပ်ငန်းများ ဆောင် ရွက်လျက်ရှိရာအသားတင်အမြတ်ကျပ်သိန်းပေါင်း၂၃၁၉ဒသမ ၅၃ ကို ရရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။ အောင်မြင်နေတဲ့ ပန်းသဇင်                   ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အင်းစိန်မြို့နယ်၊ မင်းစေတီရပ်ကွက်မှာ တည်ရှိတဲ့ ပန်းသဇင်ကတော့ နာမည်နဲ့လိုက် အောင် ထင်ပေါ်လျက် ရှိပါတယ်။ လက်ရှိကာလမှာ အသင်းသားပေါင်း ၂ဝဝ၆ ဦးရှိသလို နေ့စဉ် အတိုးရရှိငွေဟာ ကျပ်တစ်သိန်းနှစ်သောင်းနဲ့ တစ်သိန်းသုံး သောင်းကြားမှာ ရှိကြောင်း သိရှိခဲ့ရပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလကုန် အထိအမြတ် ငွေဟာကျပ်သိန်းပေါင်း ၁၄၂ သိန်း အထိရှိပြီး စီဘီ ဘဏ်အပ်ငွေမှာ ၃၁၆ သိန်း ရှိကြောင်း သိရှိရပါတယ်။            အဆိုပါပန်းသဇင်အသင်းရဲ့အောင်မြင်မှုလမ်းစကို ရှာဖွေပေးခဲ့ တဲ့ ပန်းသဇင် အသင်းရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နီနီဝင်းကအသင်း စတင်ဖြစ်ပေါ် ခဲ့ ချိန်မှစ၍ ယနေ့အချိန်အထိ အောင်မြင်မှုသရဖူဆောင်းခဲ့ပုံများကို ပြောပြခဲ့ရာမှာ -           ''ကျွန်မတို့ ပန်းသဇင်အသင်းကို စတင်ဖွဲ့စည်းစဉ်က လူ ၅ဝ၊ ချေးငွေ ၁၅ သိန်းနဲ့စတင်ခဲ့တာပါ။ စခဲ့တဲ့အချိန်တုန်းကတော့ ဒီ ၁၅သိန်းနဲ့ ဖြစ်ပါ့မလားလို့ စိုးရိမ်ရတာပေါ့။ အသင်းကို ဝင်ချင်လာ အောင်လည်း စည်းရုံးရေးမှူးက တာဝန်ယူပေးတယ်။အသင်းသား တွေကပထမပိုင်းမှာတော့ ပြောရခက်တာတွေရှိတယ်။ နောက်ပိုင်း ကျတော့ ယုံကြည်မှုနဲ့လုပ်ကြတာဆိုတော့ အသင်းသားတွေက လည်း မပျက်မကွက်လာပြီး နေ့စဉ်ပေးကြတယ်။ အမှုဆောင်တွေ ဘက်ကို လည်း ယုံကြည်မှုရှိလာတဲ့အတွက် အားမျှခြေရှိတော့ အောင်မြင် တာပေါ့။ တစ်နှစ်ကျော်ကျော်လောက်မှာ လူ ၅ဝနဲ့ စတင်ခဲ့တဲ့ ကျွန်မတို့အသင်းက အသင်းသားပေါင်း ၁၂ဝဝ ဖြစ် သွားတယ်။ အဲဒီမှာတင် အမြတ်က ၂ဝ၇သိန်းဖြစ်သွားရော။ အဲဒါနဲ့ပဲ အသေးစား ငွေချေးသမဝါယမအသင်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့တယ်'' ''အသင်းက အောင်မြင်လာတဲ့ အခါကျတော့ အသင်းသား တွေကို ချေးငွေအပြင်သားရေးနာရေးကိစ္စတွေမှာလည်း ငွေထုတ်ချေး ပေးတာတို့၊ ထောက်ပံ့တာတို့ လုပ်ပေးတယ်။ အသင်းသား ကိုယ်တိုင် သေဆုံးရင် ကျပ် ၃ဝဝဝဝ ထောက်ပံ့ပေးတယ်။ ဒါက ပြန်ဆပ်စရာ မလိုဘူး။ နာမကျန်းဖြစ်ရင် တစ်နေ့ကျပ်သုံးရာဆပ်နဲ့ အတိုးမဲ့ ကျပ် ၃ဝဝဝဝ ထုတ်ချေးပေးတယ်။ ပညာရေးအတွက်ဆိုရင်လည်း အဝေးသင်နဲ့ နေ့ကျောင်းတက်နေသူတွေအတွက် ၄၅ဝဝဝကျပ် ထုတ် ချေးပေးတယ်။ ပြန်ဆပ်တာလည်း မှန်တယ်၊ အသင်းသားကလည်း ဆက်ချေးဖို့ ဆန္ဒရှိတယ်ဆိုရင် ထပ်တိုးပြီး ချေးပေးသေးတယ်။ အခု ဆိုရင် ကျွန်မတို့အသင်းပိုင် မြေကွက်တစ်ကွက် ဝယ်ထားပြီးပြီ။ ဒီလကုန်လောက်ဆောက်မယ်လို့ မှန်းထားတယ်''လို့ အသင်းရဲ့ အောင်မြင်မှုကို အားရပါးရပြောပြခဲ့ပါတယ်။ ဆိုင်သေးမှ ဆိုင်ကြီးသို့                မင်းစေတီရပ်ကွက်မှာ နေထိုင်တဲ့ မအေးအေးလှိုင်တို့ မိသားစု ဟာ အရင်က ရပ်ကွက်အတွင်းမှာ ကုန်စုံဆိုင်လေးဖွင့်ထားခဲ့ ပေမယ့် မိသားစုစားဝတ်နေရေးကို အဆင်ပြေအောင် ဖန်တီးနိုင်မှု မရှိခဲ့ပါဘူး။ ရရစားစားဘဝနဲ့ နေထိုင်ရာကနေ ပန်းသဇင်ငွေချေး အသင်းနဲ့တွေ့တဲ့ အခါ ဆိုင်အသေးကလေးကနေ ဆိုင်အကြီးကြီးအထိ ဖွင့်နိုင်တဲ့ အပြင် တီဗွီ၊ အောက်စက် စသဖြင့် ပြည့်ပြည့်စုံစုံနဲ့ ဘဝကို ဖန်တီး တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါပြီ။                     မအေးအေးလှိုင်က''ကျွန်မတို့ အရင်တုန်းက အထည်ရောင်း တာပါ။ နောက်တော့ကုန်စုံဆိုင် ပြောင်းပြီးရောင်းတယ်။ ပစ္စည်းနဲတဲ့ အခါကျတော့အမြတ်က နည်းတော့ မိသားစု စားဖို့လောက်ပဲ ရတာ။ စုဖို့ဆိုတာဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အခု ပန်းသဇင်အသင်းကိုဝင်လိုက် တဲ့အခါကျတော့ ပစ္စည်းကိုလည်း အရင်ကထက် ပိုပြီး စုံစုံလင်လင် တင်လာနိုင်တယ်။ အရင်းများလာတဲ့အခါကျတော့ အမြတ်လည်း များလာတာပေါ့။ အခုတော့ ကုန်စုံဆိုင်မရောင်းတော့ဘူး။ နေရာက ကျဉ်းတော့ အခုလို ပစ္စည်းစုံပဲ တင်ရောင်းတော့တယ်။ မေးသမျှ ပစ္စည်းရှိနေလေ ကိုယ့်အတွက် မလွတ်တမ်း ရောင်းရလေပဲ။ အခုဆို ကျွန်မတို့ သုံးသိန်းချေးတဲ့ အဆင့်ကို ရောက်ပြီ''လို့ ဂုဏ်ယူဝင့်ြွကားစွာ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။ ဝက်တွေတိုးပြီး မွေးနိုင်ခဲ့ပြီ                   ပန်းသဇင်အသင်းမှ အသင်းသား တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ မဋ္ဌေးဋ္ဌေးလွင် ကလည်း ''ကျွန်မ ဒီအသင်းကိုမဝင်ခင်က ဝက်မွေးတာ၊ အဲဒီတုန်းက လေးငါးကောင်လောက်ပဲမွေးနိုင်တာ။ အသင်းကို မဝင်ခင်တုန်းက တော့ ဝက်က လေးကောင်ကနေကို မတက်တော့ဘူး။ တစ်ခါတစ်လေ ဝက်စာဖိုး မတတ်နိုင်တာနဲ့၊ အများကြီးပါ။ ဒီအသင်းကို မဝင်ခင်က အရုဏ်ဦးဆိုတဲ့အသင်းကို ဝင်ခဲ့ဖူးသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတိုင်းက ပြောနေကြတယ်။ ဒီအသင်းက ကောင်းတယ်ပေါ့ ဆိုတာ နဲ့ အသင်းကို ဝင်ခဲ့တာ။ အခုဆိုရင် အသင်းကရတဲ့ ပိုက်ဆံနဲ့ လုပ်ငန်း ကို ခဲျ့လာနိုင်ခဲ့တယ်။ အခုဆိုရင် ဝက်အကောင်ပေါင်း ၃ဝ လောက် ရှိပြီ။ ကျွန်မသမီးလည်း ဒီအသင်းကို ဝင်ထားတယ်။ သမီးက ကုန် ခြောက်ရောင်းတယ်။ နောက်ဖိနပ်လည်းရောင်းတယ်။ သူတို့ လည်းအစက ဒီလိုပဲ ရလိုက်စားလိုက်နဲ့ အခုအသင်းကရတဲ့ ပိုက်ဆံနဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ခဲျ့နိုင်တာပေါ့။ လုပ်ငန်းခဲျ့နိုင်တာနဲ့အမျှ ငွေပိုငွေလံျှ တွေ ရှိလာတော့ အားလုံးအဆင်ပြေကြတာပေါ့''              တေးရေးဆရာ ရွှေတိုင်ညွန့်ရဲ့ နဂါးနီသီချင်းထဲကလို ''ဆင်းရဲတွင်းလွတ်ကင်းအောင် လမ်းပြဆောင်ပါမည်၊ ရတနာ ခုနစ်သွယ် တကယ်ပင်စုံညီ ဒို့အမျိုးသားတိုင်းညီ မွဲတဲ့သူတွေလူတိုင်း ကူညီ၊ ကျောင်းဆောက်ကာ ဘုရားတည်၊ ဘိုး ဘိုးအောင်နဲ့ ရှင်အဇ္ဇဂေါဏတို့ မ,တဲ့ကိန်းဆိုက်မည်''ဆိုသလိုပါပဲ။ ဗဟိုသမဝါယမအသင်းဟာ ဆင်းရဲသား လက်လုပ်လက်စားများကို ဆင်းရဲတွင်းနွံတွင်းမှ ကင်းလွတ်အောင် ကိုယ်စွမ်းÓဏ်စွမ်းရှိသမျှ ဖော်ဆောင်ပေးလျက်ရှိနေတာကို တွေ့မြင်ခဲ့ရပါပြီ။ ယုံကြည်မှု စေတနာအမှန်နဲ့ လုပ်ဆောင်ပေးလျက်ရှိတဲ့ အသေးစားငွေချေးသမဝါယမအသင်းဟာ ဆင်းရဲ မွဲတေမှုကို လျှော့ချပေးတဲ့အပြင် အကျင့် စာရိတ္တကောင်းမွန်မှုကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်မယ့် အသင်းတစ်သင်းအဖြစ် ရပ်တည်နေမှာအမှန်ပါ။           မြန်မာ့ငွေရေးကြေးရေးသမိုင်းမှာ မှတ်တိုင်တစ်ရပ်ကို စိုက်ထူနိုင်ပြီး ရေရှည်ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် အသင်း သားများ၊ တာဝန်ရှိသူများအပါအဝင် အားလုံးက ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြလျင်ဖြင့် များမကြာမီကာလအတွင်းမှာ ဆင်းရဲ မွဲတွေမှုတွေပပျောက်တဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ကမ္ဘာ့အလယ်မှာ ထင်ထင်ရှားရှား ရပ်တည်လာနိုင်မှာဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။