Background
ကျောက်မျက်၊ ချည်ထည်၊ ပိုးထည်၊ ယွမ်းထည်၊ ကြိမ်ထည်များဖြင့်ပြုလုပ် ထားသော အမှတ်တရပစ္စည်းများ၊ အိမ် တွင်း အလှဆင်ပစ္စည်းများ၊ လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများဂျပန်ဈေးကွက်သို့ထိုးဖောက် ရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် အာဆီယံ ဂျပန်စင်တာမှ ကျွမ်းကျင်သူများက အသိပညာဖြန့်ဝေပေးသည့် အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄ က မန္တလေးမြို့၊ ဟိုတယ် မန္တလေး တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ စီးပွားရေး နှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံကုန်သည် များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ချုပ် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ကုန်သည် များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာ နိုင်ငံကျောက်မျက် ရတနာ အသင်းတို့ ပူးပေါင်း ကမကထပြု၍ ကျင်းပခဲ့သည်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ပုဂံ၊ မကွေး၊ ကရင်ပြည်နယ်တို့မှ လုပ်ငန်း ရှင် ၄၇ ဦး အပါအဝင် စုစုပေါင်း ၆၄ဦး တက်ရောက်ခဲ့သည်။
ကျယ်ပြန့်သွားခြင်းယခုနိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ အောက်တွင် သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနတို့က ရည်ရွယ်ချက်များစွာ ဖြင့် ကားဟောင်းကားသစ် လဲလှယ်ရေး အစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်သည်။ ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုတည်း၊ ဦးစီးဌာန တစ်ခုတည်းဖြင့် ဆောင်ရွက်၍မရ။ ဆက်စပ်မှုရှိသော ဌာနများစွာ ဖြင့် ချိတ်ဆက်စနစ်တကျ အစီအစဉ်ကျနစွာ ဆောင်ရွက်ရသည်။
လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်သွင်းခွင့် ပြုခဲ့လို့ စားသုံးသူများ ဈေးနှုန်းချိုသာ စွာ ဝယ်ယူလာနိုင် ပြည်တွင်းဆီ ဖူလုံစေဖို့ နိုင်ငံ တော်က အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ စား အုန်းဆီတွေကို ပို့ကုန် ဝင်ငွေရှိတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တိုင်းကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မေလ က စပြီး တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်း ဆီဈေးကွက်ကို လေ့ လာကြည့်ရင် စားအုန်းဆီဈေးဟာ ဈေး ကွက်အသီးသီးမှာ တစ်ပိဿာ ကျပ် ၂၀၀၀ အောက်ကို ရောက်ရှိနေခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်တွေကို တင်သွင်းခွင့်မပြုမီအထိ စားအုန်းဆီ ဈေးဟာ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှာ ၁ ပိဿာ ကျပ် ၂၃၀၀ ကနေ မတ်လမှာ ၂၉၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိ ကာလမှာတော့ ရန်ကုန် လက်လီ ဈေး ကွက်တွေမှာ ၁၈၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ရှိနေပြီး မန္တလေးဈေးကွက်မှာ ၁၈၂၀-၁၉၅၀ ဝန်းကျင်မှာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါဟာဆိုရင် လုပ်ငန်း ရှင်တွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင် သွင်းခွင့်ပြုလိုက်တဲ့အတွက် စားသုံးသူ တွေ ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ စားသုံး လာရတဲ့ အကျိုးရလဒ်ဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆီစားသက်သာပြီး ပတ်ဝန်းကျင် ညစ်ညမ်းမှု လျော့ချပေးနိုင်သည့် ၁၃၅၀ CC နှင့် အောက် တင်သွင်းပါက Model Year ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်အထိ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀၀၀ ဖြင့် လျောက်ထားနိုင်ပြီး ၂၀၁၁-၂၁၂ Model Year ဖြင့် လျှောက်ထားမည် ဆိုပါကလည်း ရမည် ဖြစ်သည်။ထို့ပြင် ၁၃၅၀ CC နှင့် အောက် မော်တောယာဉ်များကို ကနဦး မှတ်ပုံတင်ကြေး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ပေါ့ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
၂၀၁၁ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းမှာ ဈေးမြင့်တက် ကွာခြား ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကုန်ဆုံးလို့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ဆိုတဲ့ နှစ်သစ်ကို ကူး ပြောင်းလို့လာခဲ့ပါပြီ။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အတွင်း နိုင်ငံတကာမှာရော ပြည် တွင်းမှာပါ အပြောင်းအလဲအမျိုးမျိုး အဖြစ်အပျက်အမျိုးမျိုး ဖြစ်ခဲ့ပါ တယ်။ အကြောင်းအရာ အမျိုးမျိုး အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့ တဲ့ထဲမှာမှ ဆန်ဈေးကွက်အပြောင်းအလဲကတော့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အများမျှော်လင့်ထားသလို အဆုံးမသတ်နိုင်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။
လွန်ခဲ့သော သုံးနှစ်ခန့်က အမေရိ ကန်နိုင်ငံ၏ ငွေရေးကြေးရေး၊ စီးပွား ရေး အကျပ်အတည်းတွင် ခေါင်ခိုက် အောင်မြင့်တက်ခဲ့သော အိမ်ခြံမြေဈေး နှုန်းများ ရုတ်ချည်းထိုးကျဆင်းခဲ့ဖူးသည် ကို သတိရသည်။ တစ်ရိပ်ရိပ်မြင့်တက်ခဲ့ သည့် အိမ်ခြံမြေဈေးနှုန်းအခြေအနေကို လေမှုတ်သွင်းထားသော ပူဖောင်းကဲ့သို့ သဘောထားပြီး ဈေးနှုန်းများရုတ်တ ရက်ကျဆင်းကာ ဈေးကွက်ပျက်ခဲ့သည့် အခြေအနေကို ပူဖောင်းပေါက်ကွဲ သွားသည်ဟုဆိုသည်။
လှုပ်ရှားလာတဲ့ အိမ်ခြံမြေလက်ရှိအခြေအနေမှာ အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်ဟာ ဈေးကစားလို့ကောင်းတဲ့ အခြေအနေတစ်ရပ်ကို ရောက်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ရဲ့ မူဝါဒ တွေပြောင်းလဲမှုနဲ့အတူကားဝယ်ရောင်း လုပ်သူတွေ၊ဒေါ်လာဝယ်ရောင်းလုပ်သူ တွေ၊ ရွှေဝယ်ရောင်းလုပ်နေသူတွေဟာ လှုပ်လှုပ်ရှားရှားမရှိတဲ့ ဈေးကွက်မှာ ငွေ ရင်းမြှုပ်နံှမယ့်အစား နေ့စဉ်ဆိုသလို့ ဈေးတွေ ပြောင်းလဲနေတတ်တဲ့ အိမ်ခြံ မြေဘက်ကို ဦးတည်လာခဲ့ပါတယ်။ယခင်နှစ်များက အိမ်ခြံမြေဈေး ကွက်ဟာ ကာလအတန်ကြာ ငြိမ်သက် နေပေမယ့် ဒီနှစ်အတွင်းမှာတော့ လှုပ် ရှားရိုက်ခတ်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို လှုပ်ရှားလာတာဟာနိုင်ငံတော်ရဲ့ နိုင်ငံ ရေး၊ စီးပွားရေး မူဝါဒတွေ ပြောင်းလဲမှု နဲ့အတူ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ရေစီးကြောင်း တစ်ခုသာဖြစ်တယ်လို့ အိမ်ခြံမြေ ကျွမ်း ကျင်သူများက သုံးသပ်ကြပါတယ်။စီးပွားရေးပြောင်းလဲမှုနဲ့အတူနိုင်ငံတော်ရဲ့စီးပွားရေးးလမ်းကြောင်း တွေပွင့်လာတာနဲ့အမျှ နိုင်ငံခြားရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူတွေရဲ့မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်အာရုံ စူးစိုက်လာမှုတွေကြောင့် မြေကွက်ဈေး တွေဟာ ယခင်ရှိစဉ်ကထက် အဆများ စွာ ဈေးတက်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းတွေထဲ မှာ အဓိကကျတဲ့ အချက်ဖြစ်တယ်လို့ လည်း ဆိုကြပါတယ်။အထူးသဖြင့် စက်မှုဇုန်မြေကွက် တွေဟာ ၁၀ဆမက ထိုးတက်ခဲ့ရပါ တယ်။အဲဒီလိုထိုးတက်ခဲ့ပေမယ့်အလုပ် ဖြစ်မှုဟာ အနည်းငယ်သာရှိခဲ့ပါတယ်။ မဖြစ်မနေဝယ်ဖို့လိုအပ်သူတွေကသာ ဈေးကို မတန်တဆပေးပြီးဝယ်နေတာ ကြောင့် အခုလို ဈေးတွေတက်ကုန်ရ တာဖြစ်ကြောင်းအိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင် တစ်ခုရဲ့ပြောပြချက်အရ သိရပါတယ်။အသံကြောင့် ဖားသေရတဲ့အိမ်ခြံမြေအိမ်ခြံမြေဈေးကွက်ပျက်ရခြင်းရဲ့ နောက်တစ်ချက်ကတော့သတင်းအမှန် မရရှိတဲ့ အတွက်ပါပဲ။ မြေကွက်တစ် ကွက်ရဲ့တန်ဖိုးဟာ အဝယ်လိုက်လို့ ဈေး တက်ရတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ အသံကြောင့် ဈေးတက်သွားတာမျိုးတွေလည်း ရှိ တတ်ပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ အမှန်တကယ် ပေါက်တဲ့ဈေးထက် ပို လိုချင်တဲ့အတွက် ဈေးကို ပိုပြီးပြော လိုက်တဲ့အခါမှာ မထင်မှတ်ဘဲ ဈေး တွေတက်လာရတာဖြစ်တယ်လို့ အကျိုး ဆောင်တစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။"တကယ်တော့ အိမ်ခြံမြေဈေး ကွက်အနေအထားဟာ သာမန်ဆိုရင် ဈေးက အခုလောက်တက်စရာမရှိပါ ဘူး။ သူ့ခြံတောင် ဒီလောက်ရနေမှ တော့ ငါ့ခြံဆိုရင် ဒီထက်မကတောင် ရနိုင်သေးတယ်ဆိုပြီး ဈေးတွေစွတ်ခေါ် တာမျိုးတွေ၊ နောက်ပြီး ဒီနေရာမှာ အမှန်တကယ်ဒီလောက်မရှိပေမယ့် ဝယ်တဲ့သူကဝယ်သွားတဲ့အခါကျ တော့ ဈေးက အမှန်ဖြစ်သွားပြန်ရော။ အဲဒါ အသံကြောင့် ဈေးတက်ရတဲ့ကိစ္စလေ"အရောင်းသာရှိပြီး အဝယ်မရှိတဲ့ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်မှာ လတ်တ လောအခြေအနေအရအရောင်းစာရင်း များသာရှိပြီး အဝယ်မလိုက်ကြောင်း လည်း သိရပါတယ်။ အခုလိုအရောင်း သာရှိပြီး အဝယ်မလိုက်ရတာဟာ အိမ်ခြံမြေဈေး ကစားသူများကြောင့် ဖြစ်ရကြောင်း သုခကမ္ဘာ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်းမှ ကိုအောင်ခန့် ကျော်က ပြောခဲ့တာပါ။"အခုဆိုရင် အိမ်ခြံမြေလောကမှာ အရောင်းပဲရှိတယ်။ အဝယ်ကမရှိသ လောက်ပဲ။ ဒါဟာ ဘာကြောင့်လဲဆို တော့ ငွေပိုနေတဲ့သူတွေဟာ အရင် တုန်းကတော့ ရွှေတို့ ဒေါ်လာတို့ ကား တို့ကို ဈေးကစားတယ်၊ အခုအဲဒီဘက် က ဈေးကစားလို့ မကောင်းတော့ မြေ ဘက်ကို လှည့်လာတာ။ သူတို့က ဝယ် ရောင်းလုပ်တာ သိပ်ကျွမ်းကျင်တယ် လေ။ ဥပမာပြောရရင် သန်လျင်လိုနေ ရာမျိုးမှာ မြေတစ်ကွက်ကို အရင်တုန်း က ၅သိန်းလောက်ပဲရှိတာ။ အဲဒီအ ချိန်က ဈေးသိပ်မတက်သေးဘူး။ သူတို့ တွေက ကားကအခြေအနေမကောင်း တော့ဘူးဆိုတာ ကြိုသိနေတော့ အဲဒီ နေရာက မြေကွက်တွေကို ဝယ်ထားကြ တာ၊ ဟော အခုလည်းကျရော တစ် ကွက်ကို သိန်း ၅၀တို့ ၁၀၀ တို့ခေါ်ပြီး ရောင်းတာ။ အဲဒါကြောင့်လည်း မြေ ဈေးတွေ အိမ်ဈေးတွေက တဖြည်း ဖြည်းနဲ့တက်ပြီးရင်းတက်ဖြစ်နေပြီ"ကားဈေးကွက်ကစားသူတွေ အိမ်ခြံမြေဘက်ကိုလှည့်ပြီအိမ်ခြံမြေဈေးကွက်တွေ တစ်ရိပ် ရိပ်နဲ့တက်နေချိန်မှာ ကားဝယ်ရောင်း လုပ်သူတွေ အိမ်ခြံမြေဘက်ကို ပုံအော ပြီး ဆင်းလာခဲ့တဲ့အတွက်လည်း အခုလို ဈေးတက်လာရတာဖြစ်တယ်လို့ Future Light အိမ်ခြံမြေရောင်းဝယ်ရေး အကျိုးဆောင် လုပ်ငန်းမှ ကိုရဲဝင်းက ပြောပြခဲ့တာပါ။"အခုဆိုရင် ဒေါ်လာဈေးတွေက လည်းကစားလို့မရ၊ ရွှေကစားသူတွေက လည်း ရွှေဈေးကို ကစားလို့မရနဲ့ဖြစ် ကုန်တဲ့အခြေအနေပါ။ အဲဒီလိုဖြစ်နေ တဲ့ အခြေအနေမှာ ကားဝယ်ရောင်း လုပ်သူတွေဟာလည်း နိုင်ငံတော်က ကားတွေကို တရားဝင်သွင်းလို့ရသလို ကားအရောင်းစင်တာတွေကိုလည်း ဖွင့်ပြီး လုပ်လာတော့ အဲဒီ ကားဝယ် ရောင်းလုပ်တဲ့သူတွေ ငွေတွေ အိပ်ကုန် တာ။ သူတို့လည်း ကားဝယ်ရောင်းမှာ မကိုက်တော့ အိမ်ခြံမြေဘက်ကို လှည့် လာကြတယ်။ ကားဝယ်ရောင်းလုပ်တဲ့ သူတွေကလည်း ဒီအိမ်ခြံမြေ ဘက်ကို လှည့်လာတဲ့အခါကျတော့ အရပ်ပွဲစား တွေများလာသလို ဝယ်ရောင်းလုပ်တဲ့ သူတွေလည်း များလာတယ်။ အဲဒီလို ဝယ်ရောင်းလုပ်တဲ့သူတွေ များလာတဲ့ အတွက် အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်ဟာ တ ဖြည်းဖြည်းနဲ့ မြင့်တက်လာတာပါ။"ဝယ်ရောင်းသမားများကြောင့် စက်မှုဇုန်မြေကွက်များဈေးတက်အမှန်တကယ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမရှိ တဲ့ ဝယ်ရောင်းသမားများရဲ့ ဈေးက စားနေမှုကြောင့် စက်မှုဇုန်မြေကွက်များ ဈေးနှုန်း အဆမတန်တက်လျက်ရှိ ကြောင်း အိမ်ခြံမြေ ရောင်းဝယ်ရေးဈေး ကွက်အတွင်းမှ စုံစမ်းသိရှိရပါတယ်။အဲဒီလိုဖြစ်ရတာဟာ ဂျာနယ် တွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှု သတင်းများ ကြောင့် ငွေရှင်များမှ အိမ်ခြံမြေဘက် မှာ အာရုံစိုက်လာပြီး အဝယ်လိုက်လာ တဲ့အတွက် အခုလိုဈေးများ မြင့်တက်ရ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်လျက်ရှိ သည်။ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အခက်တွေ့နိုင်ယခင်က စက်မှုဇုန်မြေကွက်များ မှာ စိတ်ဝင်စားသူနည်းပါးခဲ့ပေမယ့် အခုအခါမှာ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များဝင်လာပြီး အဆိုပါဇုန်များတွင် ဝင် ရောက်လာနိုင်တယ်ဆိုသည့် မှန်းဆ ချက်တွေကြောင့် ငွေပင်ငွေရင်းမြှုပ်နှံ နိုင်သူများမှာအဆိုပါစက်မှုဇုန်မြေကွက် များကို ကြိုက်ရောင်းကြိုက်ဝယ်ဈေးဖြင့် ဝယ်ရောင်းလုပ်နေကြတယ်လို့ ဆိုပါ တယ်။စက်မှုဇုန်မှာကုန်ပစ္စည်းများထား ရှိရန် ဂိုဒေါင်ဆောက်ဖို့မြေနေရာရှာ ဖွေ နေသူတစ်ဦးက"အရင်တုန်းက ဒီနေရာ ကို ဘယ်သူမှစိတ်မဝင်စားကြဘူး။ ဈေး လည်းသိပ်မရှိဘူး။ အခုမေးကြည့်လိုက် တော့ တစ်ဧကကို သိန်း ၂၅၀၀တောင် ခေါ်နေတယ်။ အလွန်ဆုံး ပေးနိုင်မှ ၁၅၀၀လောက်ပဲဆိုတော့ ဘယ်လိုမှ မတတ်နိုင်ဘူး။ ဒီအတိုင်းပဲ ထားလိုက် ရတယ်။ တချို့က နောက်ဆို ဒီထက် ဈေးတက်ဦးမှာဆိုပြီး မျက်စိစုံမှိတ်ပြီး ဝယ်လိုက်ကြတဲ့ သူတွေလည်း ရှိနေ ကြတော့ ဈေးကို ခေါ်ချင်သလို ခေါ်နေ ကြတော့တာ။ ဒီအတိုင်းဆိုရင် ဒီလို စက်မှုဇုန်တွေမှာ မြေဈေးတွေတက်နေ ရင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအပိုင်းမှာ တော်တော် အခက်တွေ့နိုင်တယ်"ဟု မြေကွက် လိုက်လံ ရှာဖွေနေသူတစ်ဦးက ပြော ပြခဲ့တာပါ။အဲဒီလိုဈေးအဆမတန်တက်နေ ပေမယ့် တချို့နေရာများမှာသာ အလုပ် ဖြစ်နေတာပါ။ အများစုမှာ ခေါ်ဈေး သာရှိပြီး အရောင်းအဝယ်မှာ မဖြစ် သလောက်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။မြေချပါမစ်ကိုသာ အမိအရဝယ်နေကြမြို့သစ်တော်တော်များများမှာရှိတဲ့ နေရာတွေမှာတောင် မြေကွက်တွေကို လိုက်လံဝယ်ယူနေတဲ့သူတွေတော်တော် များများရှိနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အ ထူးသဖြင့် စက်မှုဇုန်နဲ့နီးတဲ့နေရာကမြေ ကွက်တွေကို လိုက်လံဝယ်ယူနေမှုဟာ အိမ်ခြံမြေလောကမှာ အထူးဆန်းဆုံးလို့ ပြောစမှတ်ပြုနေကြပါတယ်။စက်မှုဇုန်နားမှာရှိတဲ့မြေကွက်တွေ ဟာ မြေသာရှိပြီးလူနေကျဲတဲ့ဒေသတစ် ခုအဖြစ်ရှိနေသလို တချို့နေရာတွေမှာ ပျံကျတွေသာနေကြတဲ့အတွက် မြေ ကွက်ရယ်လို့ အတိအကျသတ်မှတ်ထား ခြင်းမရှိသေးတဲ့နေရာတွေသာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုနေရာမျိုးကို မြေပုံပေါ်မှာ ကြည့် ပြီး ဒီမြေကွက်တစ်ဝိုက် ဘယ်နှကွက်ယူ မယ်စသည်ဖြင့် လက်ညှိုးထိုးဝယ်ယူနေ ကြသူတွေကြောင့်လည်း အိမ်ခြံမြေဈေး ကွက်ဟာ တစ်နေ့တခြား ကြီးထွား လာရတာဖြစ်ကြောင်း Future Light အိမ်ခြံမြေရောင်းဝယ်ရေးမှ ကိုရဲဝင်း အောင်က ပြောကြားခဲ့တာပါ။ထိုကဲ့သို့ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်များ Burst out ဖြစ်ရခြင်းမှာ ကုန်သည် အများစုမှာ ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးစားရမည့်နည်းလမ်း ထက် မည့်သည့်အချိန်တွင်မှ အရှုံး မပေါ်နိုင်ဖူးလို့ ယူဆနေတဲ့ အိမ်ခြံမြေ ဘက်ကို လှည့်လာခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ဆို ပါတယ်။လုပ်ငန်းရှင်တွေလည်း အိမ်ခြံမြေဘက်လှည့်ကုန်ကြပြီမြန်မာနိုင်ငံမှာ ပို့ကုန်ဝင်ငွေ ၂ ဘီ လီယံနဲ့ ၃ဘီလီယံကြားတွင် ပိုလျှံနေ ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပိုလျှံနေသည့် ပို့ကုန် ပိုငွေများကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ရာတွင် သေချာ ခိုင်မာသည့် အိမ်ခြံမြေဘက် တွင်လှည့်၍ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုနေခြင်း ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် များ မြင့်တက်နေရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးက သုံးသပ် ပြခဲ့ပါတယ်။"တခြားနိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် ပို့ကုန် ကရတဲ့ ပိုလျှံငွေတွေကို အစိုးရက ကန့် သတ်ပြီးဝယ်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာနှစ် စဉ် ပို့ကုန်ပိုငွေတွေက ၂ဘီလီယံနဲ့ ၃ ဘီလီယံကြားမှာရှိနေတာ၊ နှစ်စဉ်အမြဲ တမ်းပိုနေတဲ့အတွက် Trade Surplus က ရတဲ့ ဒေါ်လာကလည်း ငွေကြေး ဈေးကွက်မှာ ဖိအားတစ်ခုပါပဲ။ ဒါပေ မဲ့ ပို့ကုန်ကို တိုးမြှင့်တင်ပို့ဖို့က လုပ်ကို လုပ်ရမယ်။ ထုတ်လုပ်မှုတိုး၊ ပို့ကုန်တိုး မှ၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတိုးမှာ ဖြစ်လို့ တိုင်းပြည်ကတော့ ပို့ကုန်ဝင်ငွေ တန်ဖိုးကို တည်ငြိမ်အောင် တစ်ဖက်က ထိန်းရင်း၊ ပို့ကုန်တိုးမြှင့်ရေးကို ကြိုးပမ်း ကြရတာပါ။ အဲဒီလိုနဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတွေဝင်လာတော့မယ်။ အဲဒီလို ဝင်လာလို့ ဒီမှာမြေဈေးက တော်တော် ကို မြင့်နေပြီ။ သူတို့က မြေအတွက် အသုံးစရိတ်ကို ဥပမာ ၂ သန်း သတ် မှတ်ထားမယ်ဆိုရင် ဒီမှာက ၂သန်းမ ကတော့ ဒီနိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက လည်း လာမှာမဟုတ်တော့ဘူး။ ဒီလို ဖြစ်လာရင်တော့ တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးမရှိဖြစ်လာနိုင်တယ်"လို့ စီးပွား ရေးကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက သုံးသပ်ပြခဲ့ တာပါ။အဲဒီလိုဖြစ်ရတာဟာ ပို့ကုန်သွင်း ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဒေါ်လာ တန်ဖိုး မတည်ငြိမ်မှုနှင့် ယုံကြည်ရမှု အားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် ယုံကြည်စိတ် ချရသည့် အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်သို့ခြေဦး လှည့်ကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်နေ ကြခြင်းဖြစ်တယ်လို့ အဆိုပါပုဂ္ဂိုလ်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့်လုပ်ငန်း တိုးချဲ့လျှင်ရရှိမည့် အမြတ်အစွန်းထက် အိမ်ခြံမြေဘက်တွင်ရင်းနှီးပါက ပိုမို အ မြတ်ရမည်ကို တွက်ချက်ပြီးအဆိုပါလုပ် ငန်းဘက်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ခဲ့ တာဖြစ်ပါတယ်။ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်များအနေ ဖြင့်ပိုလျှံငွေများကိုထုတ်လုပ်မှုဘက်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုမည်ဆိုပါကပြည်သူများ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ပိုမို ရရှိလာမည့်အပြင် ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက် လာသည်နှင့်အမျှပြည်သူများ၏စားသုံး မှုမှာလည်း ပိုမိုမြင့်တက်လာနိုင်မှာဖြစ် ပါတယ်။ ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်များက လည်း ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကို တိုးမြှင့် လုပ်ကိုင်ပါက အရှုံးနှင့်ရင်ဆိုင်ရမည့် အရေးကို တွေးမိသဖြင့် ဈေးကွက်ခိုင် မာတဲ့ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်ကို ခြေဦး လှည့်လာတာဖြစ်ပါတယ်။အကယ်၍ ဒေါ်လာတန်ဖိုး တည် ငြိမ်အောင် ထိန်းထားနိုင်ပြီး ဒေါ်လာ ငွေအပေါ်ကုန်သည်များမှယုံကြည်စိတ် ချရမှုရှိပါက ထုတ်လုပ်မှုမှာ ပိုမိုအား စိုက်လာနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ထုတ်လုပ်မှု တွင်ကျယ်လာတာနဲ့အမျှအလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ တိုးတက်ရရှိလာနိုင် မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အလုပ်အကိုင် အခွင့် အလမ်းတွေ တိုးတက်ရရှိလာမှုနဲ့အတူ ပြည်သူများရဲ့ စားသုံးမှုနှုန်းဟာလည်း မြင့်တက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမြင့် တက်လာမှ ထုတ်လုပ်မှုလည်း ထပ်မံ မြင့်တက်လာနိုင်မှာပါလို့ အဆိုပါပုဂ္ဂိုလ် ကပဲ ထပ်မံ သုံးသပ်ပြခဲ့တာပါ။သီလဝါသတင်းကြောင့်အခုဆိုရင် အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် ဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကြီးထွားလာခဲ့ပါ ပြီ။ သီလဝါဒေသမှာ ရေနက်ဆိပ်ကမ်း လုပ်မယ်ဆိုတဲ့သတင်းကြောင့်အဲဒီဒေသ က မြေကွက်တွေဟာ တစ်နေ့တခြား ဒီရေအလားသို့ တက်ပြီးရင်းတက် ဆို သလို ဖြစ်နေပါပြီ။ကျောက်တန်းမှ အေးမေတ္တာ အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်လုပ်ငန်းမှ ဦ း မောင်မြင့်က"သီလဝါစက်မှုဇုန်နဲ့ကပ်နေ တဲ့ မြေကွက်တွေဆိုရင် ပေ ၄၀×၆၀ မြေကွက်တစ်ကွက်ကို အရင်တုန်းက သိန်း ၂၀လောက်ပဲရှိတာ။ အခုဆိုရင် သိန်း ၂၅၀လောက်တောင်ရှိနေပြီ။ နောက်ပြီး အဲဒီဇုန်ရဲ့အပြင်ဘက်ဆိုရင် အရင်က သိန်း ၁၅၀ပဲရှိတာ။ အခုဆို ရင် သိန်း ၆၀၀လောက်တောင်ရှိနေပြီ။ ထမလုံ ဆိုရင် ပိုဆိုးသေးတယ်။ အရင် က ဘယ်သူမှစိတ်မဝင်စားတဲ့နေရာမျိုး၊ အရင်က ၂သိန်းလောက်ရှိတာကို အခု သိန်း ၂၀-၂၅လောက်အထိပေးဝယ်နေ ကြတာ"လို့ ပြောပြခဲ့တာပါ။အဲဒီလိုဖြစ်ရတာဟာ သီလဝါစက် မှုဇုန်ကို ရေနက်ဆိပ်ကမ်းဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ဖို့ ကိုရီးယားနဲ့ ဂျပန်က လာပြီး ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုတဲ့သတင်းတွေကြောင့် လည်းဖြစ်ရကြောင်း၊ ယခုအချိန်အထိ သီလဝါစက်မှုဇုန် အနီးဝန်းကျင်ကမြေ ကွက်တွေမှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေ တယ်လို့ အဆိုပါပုဂ္ဂိုလ်ကပဲ ပြောကြား ခဲ့တာပါ။အလားအလာကောင်းမဟုတ်ပြည်တွင်းက ငွေကြေးတတ်နိုင်သူ များဟာ ဈေးကွက်အနေအထားအရ ခိုင်မာမှုရှိတဲ့ အိမ်ခြံမြေများဘက်တွင် သာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်လာခြင်းဟာ အနာဂတ်မြန်မာ့စီးပွားရေးအတွက် ကောင်းတဲ့အလားအလာမဟုတ်ကြောင်း ကိုလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး က သုံးသပ်ပြထားပါသေးတယ်။"၁၉၉၇ခုနှစ်ဝန်းကျင်က ထိုင်း နိုင်ငံကနေစပြီး ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ စီးပွား ရေးအကျပ်အတည်းဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်ခြံမြေ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍကိုပါ လာပြီးရိုက်ခတ်ခဲ့တယ်။အဲဒီအချိန်တုန်း ကလည်း အာဆီယံနိုင်ငံတွေက ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတွေ ဝင်လာတော့မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ မြေတွေကို စွတ်ဝယ်ပြီး ရင်းနှီးခဲ့ကြတာ။ နောင်ဖြစ်မလာတော့ အကျပ်တည်းတွေ ကြုံလာရတာပဲလေ။ ဒါမျိုးကို ကြုံဖူးနေတော့ အခုလို မြေ ဈေးတွေ မဟားဒရားတက်လာတာဟာ တကယ့်ကို မဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခု လိုပါပဲ"လို့ သုံးသပ်ပြခဲ့တာပါ။မြေကွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများမှာ မြို့တွင်းရှိ မြေကွက်များထက် စက်မှုဇုန် နှင့်နီးစပ်သည့်ဒေသများရှိမြေကွက်များ ကိုသာဦးတည်ပြီး ဝယ်ယူမှုများတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုမြေကွက်တွေကို ဈေးအမြင့်ပေးပြီးဝယ်ယူနေမှုကြောင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေဟာ မြေ ဈေးမြင့်တက်နေတဲ့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ် နှံမှု မပြုလိုတော့ဘူးဆိုရင် ထိခိုက် မှုရှိမှာက ပြည်သူများသာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏လက်ရှိအခြေအနေ မှာ အစိုးရသစ်တက်လာပြီးနောက်ပိုင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများစွာကြောင့် နိုင်ငံ ရေးအခြေအနေကောင်းများရရှိလာတဲ့ အတွက် ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများအလုံး အရင်းနှင့်ဝင်ရောက်လာနိုင်တဲ့အနေအ ထားတစ်ရပ်ကို ရောက်ရှိနေပါပြီ။ အဲဒီ လိုအခြေအနေကောင်းတစ်ရပ်မှာ ပြည် တွင်းမှာရှိတဲ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ အနေနဲ့ စီးပွားရေးအခြေခံကောင်းများ ယခုအချိန်ကတည်းက ရှိထားဖို့လိုအပ် လှပါတယ်။ဒါပေမယ့်လည်း ပြည်တွင်းက စီး ပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်အများစုဟာ ကုန် ထုတ်လုပ်ငန်းထက် အိမ်ခြံမြေတစ်ခု တည်း၌သာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေမည်ဆိုပါ က အနာဂတ်ကာလရဲ့ ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေအပေါ်မှာပါ ထိခိုက် ပြီး၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ကိုပါ ထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံတော်နဲ့ ပြည်သူတွေက နှစ်ပေါင်းများစွာ အပင်ပန်း အချို့တဲ့ ခံပြီး တည်ထောင်ထားတဲ့ အခြေခံ အဆောက်အဦတွေပေါ်မှာ ကုန်သွယ် ရောင်းဝယ်ရင်း၊ တိုးတက်ကြီးပွားလာ တဲ့ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအတွက် အကျိုး ဖြစ်ထွန်းစေမဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကိုသာ ဆောင်ရွက်စေလိုကြောင်းပါခင်ဗျား။
ယခင်တစ်နှစ်လုံးတင်ပို့မှုထက် ပမာဏပိုပေမဲ့ ဝင်ငွေလျော့ လက်ရှိကာလဟာ ပဲဟောင်းများ ရောင်းပြီးကုန်သလောက်ဖြစ်လို့ ပဲအချို့အသစ် ဈေးကွက်ထဲ ဝင်လာစ ပြုနေပြီဖြစ်တဲ့ ကာလဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ၂၀၁၂ ပဲဈေးကွက်ထဲကို ပဲစင်းငုံတွေ လှိုင်လှိုင်ဝင်လာတော့မှာဖြစ်သလို ပဲတီစိမ်း အချို့လည်း ဝင်လာနေတဲ့ကာလလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနှစ် ရာသီဥတုအနေအထားအရ ပဲစင်းငုံက ပုံမှန် ဖြိုင်ဖြိုင်ဝင်မယ့်ကာလထက်တော့ နည်းနည်းနောက်ကျ နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ပဲမျိုးစုံတင်ပို့မှုကို လေ့လာကြည့်ရင် ဒီနှစ်လက်ရှိ အချိန်ထိ တင်ပို့မှုဟာ မနှစ်က ဒီအချိန်ထက် ပမာဏမှာ သုံးပုံတစ်ပုံ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ပြီး ဖြစ်သလို မနှစ်က တစ်နှစ်လုံး တင်ပို့မှုထက်လည်း တန် ၄ သောင်းလောက်ပိုနေပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ ရရှိတဲ့ဝင်ငွေ အနေနဲ့တော့ တင်ပို့နိုင်တဲ့ ပမာဏနဲ့ယှဉ်ရင် မနှစ်ကထက် လျော့နည်းတဲ့ အနေအထားတွေ့ရပါတယ်။ ဒါကတော့ ဒီနှစ်ပဲမျိုးစုံဈေးက အတက်ဘက်ကိုမသွားဘဲ အဆင်းဘက်ကိုပဲ ထောက်လျှောက်ဆင်းလာခဲ့တာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ပဲမျိုးစုံတင်ပို့နိုင်တဲ့ ပမာဏနဲ့ တန်ဖိုးများကို လေ့လာဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ တန်ဖိုး ကျပ်သန်းပေါင်း ပဲအမျိုးအစား ၂၀၁၀-၂၀၁၁ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ် တန်ဖိုး (၉.၁၂.၂၀၁၁ ထိ) တန်ဖိုး တန်ချိန် တန်ချိန် မတ်ပဲ ၄၆၄၃၀၀ ၄၅၈ ၄၇၁၀၀၀ ၃၉၄ ပဲတီစိမ်း ၂၆၈၂၀၀ ၂၉၉ ၂၁၈၆၀၀ ၂၀၉ ပဲစင်းငုံ ၁၄၆၃၀၀ ၁၂၁ ၁၇၅၁၀၀ ၁၀၈ ပဲလွန်းဖြူ ၂၈၃၀၀ ၂၄ ၁၇၃၀၀ ၁၆ ကုလားပဲဖြူလုံးကြီး ၈၅၀၀ ၆ ၆၄၉၀၀ ၂၅ မြေထောက်ပဲ ၁၀၃၀၀ ၆ ၉၇၀၀ ၆ စုစုပေါင်း ၉၅၇၀၀၀ ၉၃၉ ၉၉၀၀၀၀ ၈၁၅ပဲစင်းငုံဈေးကွက် တစ်ကျော့ပြန်ဦးမော့လာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပဲဖောက်သည် အိန္ဒိယရဲ့ ပဲထွက်ရှိမှု ကာလကလည်း မြန်မာနဲ့ အနီးစပ်ဆုံး တူတာမို့ ပဲစင်းငုံတွေ ဈေးကွက်ထဲဝင်လာစပြုနေပြီဖြစ်ပြီး မတ်ပဲနဲ့ ပဲတီစိမ်းကတော့ ဈေးကွက်ထဲ ဝင်ရောက်မှု လျော့ကျနေပြီလို့ သိရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အရင်နှစ်တွေလိုပဲ မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း ဈေးကွက်ထဲ ဖြိုင်ဖြိုင်ဝင်ရောက်တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့၂ လလောက်မှာ အိန္ဒိယက ပဲဝယ်ယူမှု နှေးခဲ့တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံက ပဲမျိုးစုံတင်ပို့မှုလည်း လျော့ကျခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့လအတွင်း ပဲအားလုံးထဲမှာ ပဲစင်းငုံ တင်ပို့မှုက တစ်ကျော့ပြန်ခေါင်းထောင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ အရင်လပိုင်းများမှာ ပဲစင်းငုံတင်ပို့မှု ပမာဏသိသိ သာသာ နည်းခဲ့ရာက အိန္ဒိယမှာ ပဲအသစ်ဖြိုင်ဖြိုင်မဝင်မီ ပဲဟောင်းလက်ကျန် ကုန်လုနီးတဲ့ စပ်ကူးမတ်ကူး ကာလအတွက် အဝယ်ပြန်လိုက်လာလို့ဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာလည်း ပဲဟောင်းလက်ကျန် တချို့ ရှိနေသေးသလို ပဲစင်းငုံနဲ့ ပဲတီစိမ်းသစ်တွေလည်း ဝင်လာနေပြီဆိုတော့ ၂၀၁၂ ရဲ့ ပဲဈေးကွက် အလား အလာနဲ့ပတ်သက်လို့ ပဲလောကသား တချို့ရဲ့ အတွေးအမြင်တွေကို ကောမတ်စ်က မျှဝေလိုပါတယ်။မြန်မာ့ပဲစင်းငုံက အိန္ဒိယဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက် Asia Myint ကုမ္ပဏီက ဦးရဲမြင့်ကတော့ " ပဲစင်းငုံအနေနဲ့ အိန္ဒိယမှာ လက်ကျန်နည်းနေပြီ။ အိန္ဒိယ ပဲစင်းငုံအထွက်လျော့နိုင်သလို အရည်အသွေးလည်း မကောင်းနိုင်ဘူးလို့ သိရပါတယ်။ အာဖရိက ပဲစင်းငုံကို ဝယ်ပေမဲ့ အရည်အသွေး မကောင်းလို့ မြန်မာပဲစင်းငုံတွေကို လတ်တလော နေ့တိုင်းအဝယ်ရှိ နေပါတယ်။ ပြည်တွင်းရှမ်းအစ အဟောင်းတွေကုန်လို့ အနီစကို လှည့်ဝယ်လာပြီ၊ ပြည်တွင်းမှာ ပုံမှန်ဆိုရင် ပြည်၊ အောင်လံ၊ပခုက္ကူ၊ မုံရွာစက ဝင်လာပြီး။ အခုဒီမှာလည်း အဝင်နည်းနည်းနောက်ကျတယ်။ ဇန်နဝါရီ လလောက်မှ လှိုင်လှိုင်ထွက်မယ်လို့ ခန့်မှန်းရ ပါတယ်။ ရှမ်းစက နည်းနည်းစောဝင်နိုင်တယ်။ မနှစ်က ရှမ်းစကို အဝယ်နည်းပေမဲ့ ဒီနှစ်တော့ ရှမ်းစက သူ့ဈေးနဲ့သူအရောင်းအထွက်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယက ပဲစင်းငုံတစ်နှစ်ကို တန် ၃ သန်းလောက် ထွက်ရှိစားသုံးတာဖြစ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံက ထုတ်လုပ်တဲ့ပမာဏ ဒီထက်ပိုရင်လည်း အိန္ဒိယဈေးကွက်ကို ထိခိုက်တာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ သူတို့ဘက်ကသာ ကစားလို့ ဒီဘက်မှာ လာထိခိုက်တာမျိုးပါ" လို့ ဆိုပါတယ်။ ဈေးကွက်ပေါက်ဈေး သင့်တင့်ရင် ရောင်းသင့်တဲ့အချိန် ရောင်းတာအကောင်းဆုံးပါ ဆက်လက်ပြီး " ယခုနောက်ပိုင်း မတ်ပဲဈေးကျသွားတဲ့အကြောင်းရင်းက အိန္ဒိယမှာ အရည်အသွေး ညံ့တဲ့ ပဲတွေရောရောင်းချမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အိန္ဒိယကုမ္ပဏီတစ်ခုအရှုံးပေါ်ရာက ဖြစ်လာတဲ့ ဂယက်ပါ။ မတ်ပဲဈေးအနေနဲ့ အများကြီးပြန်တက်ဖို့ သိပ်မလွယ်ဘူးလို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။ အလားတူ ပဲတီစိမ်း အနေနဲ့ ဒီနှစ် တရုတ်ပြည်မှာ အထွက် အားကောင်းတော့ ဈေးအကြီးအကျယ် မတက်နိုင်ဘူးလို့ ထင်ရပါတယ်။ ကုလားပဲဖြူလုံးကြီးကတော့ ဒီနှစ် သြစတြေးလျကပျက်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က အဝယ်ရှိတဲ့အတွက် ဒီနှစ်တင်ပို့အားကောင်းတာပါ။ အမှန်တော့ ဈေးကွက်မှာဖြစ်ပေါ်တဲ့ ဈေးနှုန်းဟာ ကိုယ့်အတိုင်းအတာနဲ့ရောင်းသင့်တဲ့ ဈေးဆိုရင် ရောင်းတာအကောင်းဆုံးပါပဲ"လို့ ဆိုပါတယ်။ဝယ်သူဈေးကွက်ပဲ ဖြစ်နေဆဲ နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်ရှိတဲ့ ပဲဖြစ်လို့ ပြည်တွင်းက ကုလားပဲတွေ မျိုးပြောင်းလဲစိုက်သင့်ပါပြီ။ အလုံးကြီးတဲ့ ကုလားပဲ V12 ကိုစိုက်ရင် တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀-၂၀၀ ပိုရတဲ့အတွက် တောင်သူ များကို မျိုးအလုံအလောက် ထုတ်ပေးနိုင်ရင်ပိုကောင်းမှာပါ။ပဲဈေးကွက်ကိုကြည့်ရင် ကျွန်တော်ကို နိုင်ငံ က တင်ပို့မှုအများဆုံးဖြစ်ပေမဲ့ ဝယ်သူရဲ့ဈေးကွက်ဖြစ်နေဆဲမို့ အိန္ဒိယရဲ့ဝယ်တဲ့ဈေးပေါ်မူတည်ပြီး ရောင်းဝယ်နေကြရပါတယ်။ Commodity Future Market ရှိသင့်ပါတယ်။ ဒါမှ Seller Market ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းမှာဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှန်ကန်မှာဖြစ်ပါတယ်လို့ အကြံပြုပြောကြားပါတယ်။ပဲအသင်းခိုင်မာဖို့ တောင်သူကြီးများ၊ ပညာရှင်များ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းသင့် Yeo Brothers ကုမ္ပဏီမှ ဦးသောင်းဟန်ကလည်း " ဒီနှစ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပဲစင်းငုံက ပခုက္ကူ၊ မုံရွာဘက်ကကောင်းတယ်လို့သိရပါတယ်။ ကျောက်ပန်းတောင်းနယ်ဘက်ကတော့လျော့နိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ပျမ်းမျှဆိုရင် မနှစ်ကလောက် ထွက်နိုင်မယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ အာဖရိကမှာလည်း ဒီနှစ်အထွက်နည်း နိုင်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ အိန္ဒိယမှာတော့ ပဲစင်းငုံစိုက်ဧရိယာက ပုံမှန်နှစ်တွေလိုပဲရှိပေမဲ့ မနှစ်ကပိုသလို တော့ ဒီနှစ် စိုက်ဧရိယာမပိုဘူးဆိုပြီး ဈေးကွက်သတင်းတွေအရ သိရပါတယ်။ လတ်တလောမှာလည်း တချို့ဒေသတွေမှာ ပဲစင်းငုံအထွက်လျော့တယ်ဆိုပြီး ပြောနေကြတယ်။ အမှန်တော့ အိန္ဒိယက တစ်နှစ်ကို ပဲစင်းငုံကြီးဘဲ တန်ချိန် ၃ သန်းလောက်စားတာ။ ကျွန်တော်တို့မြန်မာနိုင်ငံက တစ်နှစ်ကို တန် ၃ သိန်းလောက်ဘဲထွက်တာဆိုတော့ အိန္ဒိယကသာ ပုံမှန်ထက် လျော့ပြီး ထွက်တယ်ဆိုရင် မြန်မာ့ပဲစင်းငုံက သူတို့အတွက် မပြောပလောက်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် အိန္ဒိယမှာ ပဲစင်းငုံအထွက်တိုးမျိုးတွေ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုး သလို ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာလည်း စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး မျိုးပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးသင့်ပါတယ်။ ကုန်သည်ဆိုတာ ရောင်းဖို့ ဝယ်ဖို့ပဲသိတာပါ။ စိုက်ဖို့မကျွမ်းကျင်ပါဘူး။ အမှန်တော့ ပဲအသင်းကိုလည်း ကုန်သည်ကြီးတွေနဲ့ပဲ ဖွဲ့စည်းတာထက် တောင်သူကြီးတွေ၊ ပညာရှင်တွေပါ ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက် မယ်ဆိုရင် ဘက်စုံက ကျွမ်းကျင်သူတွေပါဝင်လို့ အသင်းအင်အားတောင့်တင်း ခိုင်မာလာမယ်လို့" အကြံပြု ဆွေးနွေးပါတယ်။ အခြေခံဈေးဖြစ်နေလို့ ဒီထက်ဈေး ထပ်မကျနိုင်ပိုင်ဖယ်မလီကုမ္ပဏီရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုဒါရိုက်တာ ဦးစိုးပိုင်က ဆွေးနွေးရာမှာ " ၂၀၁၂ ဒီဇင်ဘာမှာ လှိုင်လှိုင်ထွက်မယ့် အိန္ဒိယပဲစင်းငုံက တစ်နိုင်ငံလုံး အနေနဲ့ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျှော့မယ်ဆိုပြီး ခန့်မှန်းနေကြတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကတော့ တချို့ ဒေသတွေမှာ မိုးကြီးပေမဲ့ သိပ်ထိခိုက်မှုမရှိလို့ ပုံမှန် ထွက်နိုင်ပါတယ်။ ဈေးနှုန်းအနေနဲ့ မနှစ်က အိန္ဒိယ မှာ ဒီလိုအချိန် ရူပီးဈေးက တစ်ဒေါ်လာ ၄၄ ရူပီး ဖြစ်တော့ ပဲစင်းငုံဈေးတက်ခဲ့တယ်။ အခုလက်ရှိ အချိန်မှာ သူတို့အနေနဲ့ ပဲလိုအပ်နေပေမဲ့ ရူပီး တန်ဖိုးက တစ်ဒေါ်လာ ရူပီး ၅၁-၅၂ ထိဖြစ်နေလို့ ပဲဈေးနိမ့်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပဲစင်းငုံဈေးက အခြေခံကျတဲ့ဈေးဖြစ်နေလို့ အသစ်အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ရင်လည်း ဈေးဒီထက်ကျနိုင်မှာ မဟုတ် ဘူးလို့ ယူဆပါတယ်"လို့ ဆိုပါတယ်။တောင်သူများ မနှစ်က အတွေ့အကြုံအရ ပဲအရည်အသွေးထိန်းဖို့ ပြင်ဆင်လာကြဆက်လက်ပြီး "မတ်ပဲအနေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာရော အိန္ဒိယမှာပါမိုးမိလို့ အရည် အသွေးပျက်ပဲတွေပါတဲ့အတွက် ဈေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ တောင်သူတွေအနေနဲ့ ၁၉၉၀-၉၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း မတ်ပဲရိတ်သိမ်းချိန် မိုးတာရှည် မှုမျိုးကို မနှစ်က အတွေ့အကြုံရလာလို့ ရာသီဒဏ် ခံနိုင်မယ့် မျိုးတွေစိုက်လာသလို ခြွေလှေ့စက်တွေ ဝယ်ယူပြီး ပြင်ဆင်မှုတွေ ရှိလာကြပါတယ်။ ဒါ ကြောင့် ဒီလာမယ့်မတ်ပဲရာသီ မိုးမိရင်တောင် မနှစ်ကလောက် အရည်အသွေးနိမ့်နိုင်မယ်မထင် ပါဘူး"လို့ ဆိုပါတယ်။ပဲအထွက်နောက်ကျပေမဲ့ အထွက်ကောင်းနိုင်ဒီဇင်ဘာလဆန်းပိုင်းမှာတော့ ပခုက္ကူနဲ့ မုံရွာဈေးကွက်ဘက်ကို ပဲစင်းငုံအိတ်အနည်းငယ်စီ ဝင်ရောက်မှုရှိပေမဲ့ များများမဝင်သေးလို့ ပဲစင်း ငုံလက်ကျန် အဟောင်းတွေကိုသာ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်တာများတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပဲစင်းငုံ ထွက်ရှိမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ မုံရွာဒေသခံတစ်ဦးနဲ့ ဆွေး နွေးခဲ့ရာမှာ " လတ်တလောမှာ သက်နုပဲစင်းငုံ တွေလောက်ဘဲ ကြိုးကြားကြိုးကြား အဝင်ရှိပါသေး တယ်။ လောလောဆယ်တော့ ဒေသခံကုန်သည် တွေပဲ ဝယ်နေကြသေးတယ်။ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက် က ပဲစင်းငုံတစ်တင်းကို ကျပ် ၁၄၅၀၀ ဈေးနဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်တာ တွေ့ရတယ်။ စစ်ကိုင်း တိုင်းဒေသကြီးမှာ အများဆုံးစိုက်တာက သက်ရင့် မျိုးတွေဖြစ်လို့ ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ လဆန်းလောက်မှ လှိုင်လှိုင်ဝင်နိုင်မယ်။ ဒီနှစ် ပဲ စိုက်ချိန် မေ၊ ဇွန်လတွေမှာ မိုးခေါင်လို့ ကနဦး မိုးကောင်းကောင်းမသောက်ရပေမဲ့ အောက်တို ဘာမှာ မိုးကောင်းခဲ့လို့ အပင်အားကောင်းခဲ့တော့ ပဲထွက်ချိန် နောက်ကျပေမဲ့ အထွက်နှုန်းကတော့ ကောင်းနိုင်တယ်လို့" ဆိုပါတယ်။စိုက်ဧကနည်းတဲ့ ပဲတောင်သူ လက်ရှိဈေးထက် ပိုရရင် တွက်ခြေကိုက်မယ်ဆက်လက်ပြီး "လက်ရှိ ပဲစင်းငုံတစ်တင်း ၁၄၅၀၀ ကျပ်နှုန်းနဲ့ ပုံမှန်အထွက်နှုန်း တစ်ဧက ၁၀ တင်းနှုန်းနဲ့ဆိုရင် တစ်ဧကကို ကျပ် ၁၄၅၀၀၀ ရမယ်။ တစ်ဧကကို စိုက်စရိတ် ကျပ် ၇၅၀၀၀ လောက်ကျပြီး လက်ရှိဈေးနဲ့ အကျိုးအမြတ်ထက် ဝက်ကျန်တယ်ဆိုပေမဲ့ ပဲစင်းငုံကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရ တဲ့ကာလ ၉ -၁၀ လောက်ရှိတာဆိုတော့ စိုက်ဧက များတဲ့သူတွေအတွက် လုပ်သာကိုင်သာ ရှိပေမဲ့ စိုက်ဧကနည်းနည်းနဲ့ ပဲစင်းငုံကိုပဲ အမှီပြုနေရတဲ့ တောင်သူတွေအတွက်တော့ လက်ရှိဈေးနဲ့ တွက် ခြေကိုက်မှု မရှိပါဘူး။ ဖြိုင်ဖြိုင်ထွက်တဲ့အချိန် ဒီဈေးထက်ပိုရရင်တော့ တောင်သူတွေအတွက် ဝမ်းသာရမှာပေါ့ဗျာ"လို့ ဆိုပါတယ်။တောင်သူများ ဈေးကွက်ရောင်းအားကောင်းတဲ့ မျိုးများကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးမှုများလာ" ပဲစင်းငုံကို မျိုးကောင်းတာတွေ စိုက်သင့် ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အချို့မြေတွေက နဂိုကကို မြေ ညံ့တွေဖြစ်လို့ မျိုးကောင်းတိုင်းလဲ မရနိုင်ပါဘူး။ ရွှေကမြေပေါ်မူတည်သလို ပဲကလည်း မြေအပေါ် အများကြီး မူတည်ပါတယ်။ ဒီနှစ် ကျွန်တော်တို့ နယ်မှာ ကုလားပဲဖြူလုံးကြီး ဈေးကောင်းရ အရောင်းသွက်လို့ တောင်သူတွေကလည်း ဈေး ကွက်ရောင်းအားကောင်းတဲ့ 929 နဲ့ V2 ကို ရွေး ချယ်စိုက်ပျိုးလာတာများပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တချို့ ကြတော့လည်း မြေအနေအထားအရကို စိုက်လို့ မရလို့ ဒေသမျိုးကိုပဲ စိုက်ရတာတွေ ရှိပါတယ်။ စိုက်ဧက ပိုစိုက်လာတာတွေရှိလို့ လာမယ့်နှစ် ကုလားပဲအထွက် ပိုနိုင်တယ်။ ထိုက်သင့်တဲ့ဈေးနဲ့ ဒီနှစ်လို အရောင်းအဝယ်သွက်ရင်တော့ ပိုကောင်း ပါတယ်"လို့လည်း ဆွေးနွေးပါတယ်။အထွက်ကောင်း ကုလားပဲဖြူလုံးကြီးမျိုးများ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးဖို့ ဖြန့်ဝေဘယ်သီးနှံမဆို အရည်အသွေးကောင်း အထွက်ပိုဖို့ဆိုရင် ရေမြေအနေအထားနဲ့ ရာသီ ဥတုအရေးပါတဲ့အပြင် ရေမြေနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ မျိုးစေ့ ဖြစ်ဖို့ဟာလည်း တကယ်ကို အရေးပါပါတယ်။ မျိုးနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလအတွင်း နိုင်ငံတော် သမ္မတကြီးနဲ့အတူ စီးပွားရေးနှင့် ကူး သန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး၊ ကုန်သည်စက်မှုအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ၊ မြန်မာနိုင်ငံ ပဲနှမ်းကုန်သည်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ တာဝန်ရှိသူတို့ အိန္ဒိယကိုသွားရောက်တဲ့ ခရီးစဉ်မှာ အရည်အသွေးကောင်းပြီး အထွက်နှုန်းကောင်းတဲ့ ကုလားပဲဖြူလုံးကြီး V12 မျိုးစေ့ ၆၀ ကီလိုဂရမ်ပါ ၅ အိတ်ကို ယူဆောင်လာခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲဒီမျိုးစေ့ကို မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဌာနနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတို့ကို ဖြန့် ဝေထားကြောင်းလည်း သိရပါတယ်။ အဲဒီဒေသ တွေမှာ စိုက်ပျိုးတဲ့ မြေအမျိုးအစား၊ ကာလနဲ့ သုံးစွဲ တဲ့သွင်းအားစု စတဲ့ အချက်အလက်များကို ပြန် လည်ကောက်ယူပြီး မျိုးနဲ့ သင့်မယ့်ဒေသတွေကို လာမယ့်နှစ်မှာ ဖြန့်ဝေနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်သွား မယ်လို့လည်း ပဲအသင်းက သိရပါတယ်။စပါးလိုပဲ ပဲမျိုးစုံကိုလည်း အထွက်ကောင်းမျိုးစေ့များ ထုတ်လုပ်တဲ့ နည်းပညာပေးသင့်ဒါ့အပြင် အိန္ဒိယမှာ စမ်းသပ်အောင်မြင် နေတဲ့ ပဲစင်းငုံစပ်မျိုးစေ့တွေကိုလည်း လာမယ့် ပဲစင်းငုံစိုက်ရာသီမှာ ဖြန့်ဝေနိုင်ဖို့ ပဲကုန်သည်များ က စီစဉ်သွားမယ်လို့လည်း ကုန်သည်တချို့က ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ စိုက်ပျိုးရေးဌာနအနေနဲ့ ပြည်ပက တင်သွင်းလာတဲ့ အထွက်နှုန်းကောင်း စပါးမျိုးစေ့တွေ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဝေလျက်ရှိသလို စိုက်ပျိုးရေးနည်းစနစ်တွေပါ လက်တွေ့ပြသ ကူညီ နေတာ သတင်းတွေထဲမှာ အမြဲတွေ့နေရပါတယ်။ ဒီလိုဘဲ မြန်မာ့ထိပ်တန်း ပို့ကုန်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ပဲမျိုးစုံကိုလည်း အထွက်နှုန်းကောင်း စပ်မျိုးများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ေ၀ နည်းပညာ ပေးရင်ဖြင့် တောင်သူတွေအတွက် အကျိုးအမြတ် ပိုမို ရရှိလာနိုင်တယ်လို့ ကုန်သည်ကြီးတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။ ပုံမှန်ဈေးကွက်ဖော်ဆောင်ဖို့ ကုန်သည်များရဲ့တာဝန်အဖြစ် ခံယူသင့်တောင်သူတွေ အထွက်နှုန်းကောင်းနဲ့ ထုတ် လုပ်ပေးတဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေကို ထိုက်သင့်တဲ့ဈေးနှုန်း နဲ့ ပုံမှန်ဈေးကွက်ရရှိဖို့ဟာ လုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ ပြည်ပ တင်ပို့သူတွေရဲ့ တာဝန်အဖြစ် ခံယူဆောင်ရွက် သွားရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် နိုင်ငံတော်ပိုင်း က ပြည်ပတင်ပို့သူလုပ်ငန်းရှင်တွေ လုပ်သာ ကိုင်သာရှိစေဖို့ ကုန်သွယ်မှု တိုးမြှင့်စေဖို့အတွက် အခွန်လျှော့ပေါ့ပေးတာတွေ၊ ငွေကြေးလဲလှယ် မှုနှုန်း တည်ငြိမ်မှန်ကန်အောင် ဆောင်ရွက်ပေး နေတဲ့အပြင် တွေ့ကြုံနေရသေးတဲ့ အခက်အခဲ တွေ လျော့ကျဖို့လည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ကူညီဖြေ ရှင်းပေးနေတာ အားလုံးသိမြင်နေရပါတယ်။ ဒီလိုကာလမှာ ကုန်သည်များ ပြည်ပတင်ပို့သူများ အနေနဲ့ မိမိအကျိုးစီးပွားတစ်ခုကိုပဲကြည့်ပြီး ဈေး ဆွဲတင်၊ ဆွဲချတာမျိုးတွေလုပ်၊ ဝယ်လိုအားရှိတဲ့ အချိန် ထုတ်မရောင်းမိရင်တော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေက ကြုံတွေ့ခဲ့ရသလို ကျဈေးနဲ့မိပြီး နစ်နာပြီးရင်း နစ် နာမှုတွေရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်သည်များရဲ့ အတွေးအမြင်နှင့် ခံယူချက်များ ပြင်ဆင်ဖို့ အချိန်သင့်ဒါ့အပြင် မိမိတို့ ကုန်ပစ္စည်းအရည်အသွေး ကို ထိန်းသိမ်းခြင်းဖြင့် ရေရှည်ဈေးကွက်ဖြစ်ဖို့ လည်း သက်ဆိုင်ရာအသင်းများ၊ ကုန်စည်ဒိုင်များမှ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် ကြီးကြပ်သင့်သလို ကုန်သည် တစ်ဦးချင်းကိုယ်တိုင်ကလည်း ထိန်းသိမ်းရမှာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်ပဲရာသီ မိုးမိလို့ အရည်အသွေးပျက်ပဲ တွေ ရောနှောရောင်းချတာမျိုးဟာ မဖြစ်သင့်တဲ့ လုပ်ရပ်ပါပဲ။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ပြည်တွင်းမှာ အရည် အသွေးပြဿနာ မဖြစ်ပေမဲ့ အိန္ဒိယမှာတော့ အရည်အသွေးနိမ့်ပဲတွေ ရောနှောရောင်းချတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကုမ္ပဏီတစ်ခု ဒေဝါလီခံလိုက်ရတဲ့ အထိဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းစကား ကြားသိရပါ တယ်။ အမှန်တော့ မိမိတို့ ပစ္စည်းကို အကောင်းနဲ့ အညံ့ ရောနှောရောင်းချတာထက် အရည်အသွေး အလိုက် ဈေးခွဲခြားပြီး တိတိပပ ရောင်းဝယ်သင့် ပါတယ်။ ဒါမှသာ နိုင်ငံတကာနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ဆောင် ရွက်ရာမှာ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ရေရှည်လက်တွဲဆောင် ရွက်နိုင်မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ကုန် သည်ကြီးများရဲ့ အတွေးအမြင်နဲ့ ခံယူချက်တွေ လည်း ပြင်ဆင်ဖို့ အချိန်သင့်ပါပြီ။ဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်နိုင်တဲ့ အချက်များဒီနှစ်ပဲထွက်ရှိမှု ပြည်တွင်း ပြည်ပ သတင်း တွေနဲ့ လက်ကျန်အခြေအနေတွေအရ ပဲစင်းငုံက အလားအလာကောင်းမယ့် သဘောရှိတယ်လို့ ကုန်သည်တော်တော်များများက ခန့်မှန်းနေကြပါ တယ်။ ကုန်သည်များရဲ့အဆိုအရ သီးနှံဈေးကွက် စက်ဝိုင်းအရ မနှစ်က ဈေးကွက်မကောင်းတဲ့ ပဲစင်း ငုံ ဒီနှစ်ကောင်းမယ့်အလှည့်လို့ ဆိုပါတယ်။ မတ်ပဲ အနေနဲ့ မိမိဘက်ကအရည်အသွေးထိန်းပြီး ရောင်း ချနိုင်မယ်ဆိုရင် အဓိက ဖောက်သည်အိန္ဒိယ အတွက် ပုံမှန်ဈေးကွက်ပဲလို့လည်း ဆိုကြတယ်။ ပဲတီစိမ်းကလည်း တရုတ်မှာ အထွက်ပိုလို့ မနှစ် ကလောက် ဈေးမမြောက်နိုင်ပေမဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့အနေ အထား မရှိနိုင်ဘူးလို့ သုံးသပ်ကြတာ သိရပါ တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဈေးကွက်အလားအလာအပေါ် သက်ရောက်လာနိုင်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲ သတိပြု ရမယ့် အချက်တွေအနေနဲ့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ရောင်းသူဝယ်သူနိုင်ငံတွေ့ရဲ့ ငွေတန်ဖိုးအပြောင်း အလဲ၊ နိုင်ငံရေးမူဝါဒတွေနဲ့ ရာသီဥတုအခြေ အနေတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရှောင်သင့်သည်များလည်း ရှောင်ရှားစေလိုကုန်သည်အများရှောင်ရမှာကတော့ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပဲအရှုပ်အရှင်း၊ မကြာသေးခင်က ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပဲကုန်သည်တစ်ဦး လိမ်လည်ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်မှု ပြဿနာတွေလိုမျိုး အနာဂတ်မှာ မဖြစ်ပေါ်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိကိုယ်တိုင် ယုံကြည် မှုတစ်ခုကို အလွဲသုံးစားမလုပ်ဖို့လည်းလိုသလို အထောက်အထားခိုင်မာမှု မရှိတဲ့ ရောင်းဝယ်မှု မျိုးကိုလည်း ရှောင်ရှားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လုပ်ငန်း ရှင်တွေ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုမဖြစ်ရအောင် သက်ဆိုင်ရာ အသင်း၊ ကုန်စည်ဒိုင်တွေနဲ့ တာဝန်ရှိဌာနတွေက ဘယ်လိုပဲ ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်သတိပေးမှုတွေ လုပ်နေပေမဲ့ လောဘရှေ့ထားပြီး ယုံစားမှုကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ပြဿနာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့အကျိုး၊ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ရေရှည်အကျိုးကိုကြည့်ပြီး သင့် တော်တဲ့အချိန်မှာ ထိုက်သင့်တဲ့ဈေးနဲ့ ရောင်းဝယ် ရင်းဖြင့် ၂၀၁၂ ပဲဈေးကွက် အခင်းအကျင်းကို ကြိုဆိုနိုင်ကြပါစေလို့ ဆန္ဒပြု ရေးသားလိုက်ပါ တယ်။
ဒေသတွင်း စုစည်းနိုင်ခြင်း သင်္ကေတ ဂျီအမ်အက်(စ်)ဟု အတိုကောက်နာမည်ဖြင့် လူသိများနေသည့် မဲခေါင်ဒေသခွဲ နိုင်ငံများ၏ ဒေသတွင်း စုစည်းမှု အင်အားတစ်ရပ်သည် အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် ကမကထဖြင့် ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်မှာ ဆယ်စုနှစ် ၂ စုပင် ကျော်ခဲ့လေပြီ။ ကမ္ဘာ့အရှည်ဆုံးမြစ်များထဲမှ မြစ်တစ်စင်းဖြစ်သော မဲခေါင်မြစ်ကြီး ဖြတ်သန်းစီးဆင်းရာတစ်လျှောက်ရှိနိုင်ငံများသာ ပါဝင်သဖြင့် ကွဲပြားမှုမရှိသော ယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးစံ၊ ဘာသာစကားတို့ကြောင့် လွယ်ကူစွာ စုစည်းဖြစ်တည်လာသည့်အဖွဲ့ဟု ယေဘုယျအားဖြင့်ထင်မှတ်စရာ ရှိသော်လည်း လက်တွေ့တွင်မူ ဤသို့မဟုတ်ပေ။ ဆင်တူသယောင်နှင့် ကွဲပြားခြားနားသော ဘာသာ စကား၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးစံနောက်ခံသမိုင်းများစွာဖြင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း ၇၀ ကျော် ရှိနေ သည်ကို တွေ့ရသည်။ စီးပွားရေးရှုထောင့်မှ ကြည့်သည့်အခါတွင်လည်း စဉ်းစားစရာများစွာရှိသည်။အဖွဲ့ဝင် ၆ နိုင်ငံကိုစေ့စေ့ပြန်ကြည့်ပါက သိသာသောကွဲပြားမှုများကို တွေ့ရလိမ့်မည်။ တရုတ်နိုင်ငံ ကူမင်းဆိုလျှင် ကမ္ဘာ့ဒုတိယစီးပွားရေးအင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံကြီး၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုအရှိန်ရနေသည့် ပြည်နယ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်းနှင့်ကပ်လျက် လာအိုနိုင်ငံမှာမူ ဒေသတွင်းဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည်။ အခြားအဖွဲ့ ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့၏ အခြေအနေမှာမူ အာရှကျားပေါက်တန်းဝင် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုရရှိနေသော နိုင်ငံများဖြစ်နေပြီး ကမ္ဘောဒီးယားသည် လည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသည် လည်းကောင်း၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုအလားအလာ များစွာအရှိန်နှင့် ပျံတက်တော့မည့် ငှက်တစ်ကောင်ကဲ့ သို့ရှိနေသည်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် မတူညီသောသဘာဝများ၊ စီးပွားရေးအဆင့်အတန်း အခြေအနေ အမျိုးမျိုးဖြင့် ရပ်တည်နေရခြင်းဖြစ်၏။ သို့သော် "မဲခေါင်မြစ်တစ်လျှောက် တည်ရှိနေသည်"ဟူသော ရေမြေသဘာဝနီးစပ်ခြင်း တစ်ချက်မှလွဲ၍ အခြားသောကွဲပြားမှုများစွာရှိနေသည့်တိုင် ဂျီအမ်အက်(စ်)ဟု ခေါ်တွင်သည့် ဒေသခွဲပေါင်းစည်းမှု တစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် "မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲ" ဆိုသည့် ဒေသခွဲအတွင်းအားဖြင့် စုစည်းနိုင်ခဲ့မှုကြောင့်သာ ဖြစ်သည်ဟုဆိုနိုင်သည်။၂၀၁၁ ဂျီအမ်အက်(စ်)၊ နေပြည်တော် စုစည်းမှုရရှိပြီးကတည်းက အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ သဘာဝပတ် ဝန်းကျင် စသဖြင့် ဒေသတွင်းရှိ နယ်ပယ်ပေါင်းစုံ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုရရှိရေးအတွက် ဂျီအမ်အက်(စ်) တို့ အားထုတ်ခဲ့ကြသည်။ နယ်ပယ်အလိုက် ဖိုရမ်များပြုလုပ်ခြင်း၊ ပူးတွဲကြေညာချက်များ ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ ပရောဂျက်များ ရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော်ခြင်းနှင့်၊ နားလည်မှုစာချွန်လွှာများ လက် မှတ်ရေးထိုးခြင်း စသဖြင့်အစီအစဉ်များစွာဖြင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံ အကြီးအကဲများ ခေါင်းဆောင်များ၊ ကိုယ်စားလှယ်ကြီးများဖြင့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲများကိုလည်း ကျင်းပရန် ကာလရှည်မဟာဗျူဟာကျ လုပ်ငန်းများအတွက် ပြင်ဆင်ခဲ့ကြသည်။ ပထမဦးဆုံး ဂျီအမ်အက်(စ်)ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ဖနွမ်းပင်မြို့၌ ၂၀၀၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင်လည်းကောင်း၊ ဒုတိယအကြိမ်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၀၅ ခုနှစ်ဇူလိုင်လ၌ တရုတ်နိုင်ငံ ကူမင်းမြို့၌လည်းကောင်း၊ လာအိုနိုင်ငံဗီရန်ကျင်းတွင်မူ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မတ်လ၌ တတိယအကြိမ်ထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲကို လည်းကောင်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ လေးနှစ်တစ်ကြိမ်ကျင်းပခဲ့သော ဂျီအမ်အက်(စ်)တို့၏ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲသည် ယခုနှစ်ဆိုလျှင် စတုတ္ထအကြိမ်မြောက်ပင် ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ယခုနှစ်ကျင်းပ ရမည့် စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ဂျီအမ်အက်(စ်)ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်သစ် နေပြည်တော်၌ ကျင်းပပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။ထို့ကြောင့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်ဂျီအက်အမ်(စ်)တို့ ဆုံမှတ်သည် မြို့တော်သစ်နေပြည်တော်ဖြစ်ပြီး အချိန်ကာလရက်စွဲအားဖြင့်ဆိုသော် ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့တွင် စတင်ပြီး ဒီဇင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ပြီးဆုံးမည်ဖြစ်သည်။ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲတွင် ဂျီအမ် အက်(စ်) စီးပွားရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဆိုင်ရာဆွေးနွေးပွဲ ပူးတွဲကြေညာချက်များထုတ်ပြန်မှု၊ နားလည်မှု စာချွန်လွှာများ လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းများ၊ပြည်တွင်းနှင့်နိုင်ငံရပ်ခြား မီဒီယာများနှင့်အတူ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲများလည် ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။ နေပြည်တော် မြို့တော်သစ်၏ ဒီဇင်ဘာ ဆောင်းနှင်းမှုန် ကြားထဲတွင် ဂျီအမ်အက်(စ်) နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်ကြီးများ၊ ဝန်ကြီးများ၊ ကိုယ်စားလှယ်တော်ကြီး များစွာတို့သည် မြန်မာ့အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗန်းရှင်းစင်တာ အဆောက်အအုံကြီးထဲ၌ အနာဂတ် ကာလများအတွက် လှုပ်ရှားသက်ဝင်ဆွေးနွေးပြင်ဆင် မှုများ ပြုလုပ်ကြ ပေတော့မည်။ဂျီအမ်အက်(စ်)နှင့် အနာဂတ် အနာဂတ်တွင် ရင်ဆိုင်ရမည့် ၂၁ ရာစု၏ နှစ်ဦးဆယ်စုနှစ်များသည် စိန်ခေါ်ချက်ပေါင်းများစွာဖြင့် ပြည့်နှက်လျက်ရှိသည်။သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ ခပ်စိပ်စိပ်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း၊ နိုင်ငံရေး၊လူမျိုးရေး၊ ပဋိ ပက္ခများ တိုးပွားလာနေခြင်းနှင့် မရေရာသော မတည်ငြိမ်သော ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဝန်းကျင်တို့သည် သိသာသော စိန်ခေါ်ချက်များထဲမှ တချို့ဖြစ်သည်။ ဂျီအမ်အက်(စ်)အဖွဲ့ဝင်များတည်ရှိသော အာရှဒေသ တွင်လည်း ထူးခြားသော အခြေအနေသစ်များရှိနေသည်။ အာဆီယံစီးပွားရေး အသိုက်အဝန်းနှင့် လွတ် လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးဧရိယာ အပြည့်အဝပေါ်ထွန်းလာမှုနှင့်အတူ အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ဥရောပနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့၏ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြောင်းလဲလာမှုအပေါ် တန်ပြန်မှုများကြောင့် နိုင်ငံငယ်များတွင် ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်သည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအလိုက်တည်ရှိပြီးသော အားနည်းသော မူဝါဒများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း များကြောင့် ပြောင်းလဲမှုဖိအားများ၏ သက်ရောက်မှုများမှာ အားကြီးလျက်ရှိသည်။ဒေသခွဲတစ်ခုလုံး၏ တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်လာသော ဖွံ့ဖြိုးမှုအသီးအပွင့်များကို ဒေသခွဲအတွင်းရှိ တစ်နိုင်ငံချင်းတစ်နိုင်ငံချင်းမှ လူတစ်ဦးချင်းအတွက် ကောင်းကျိုးရလဒ်များအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်စွမ်းမှာလည်း အားနည်းလျက် ရှိသည်။ အဖွဲ့ကြီးက လမ်းညွှန်ထားသော အစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်စွမ်းများမှာလည်း တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ မတူညီကြချေ။ အရှေ့ အနောက်နှင့် တောင် မြောက် စီးပွားရေးစြင်္ကံတစ်လျှောက် ဆက်စပ်ဆောင်ရွက်မှုများမှာလည်း ခရီးပေါက်မှုအားနည်းလျက်ရှိသည်။ ဒေသခွဲအတွင်း စီးပွားရေးစြင်္ကံ လမ်းများ ဖွံ့ဖြိုးမှုအားကောင်းလာခဲ့လျှင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက် မှုများ ချောမွေ့လာမည်ဖြစ်သဖြင့် စရိတ်စကလျှော့ချနိုင်သည့် အကျိုးကျေးဇူးကို ဦးစွာခံစားရလာ နိုင်သည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ တိုးတက်လာခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှတစ်ဆင့် ထုတ်လုပ်မှုပမာဏများ အားကောင်းလာပြီး တစ်ယူနစ်စရိတ်များကျဆင်းလာကာ ဈေးနှုန်းယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း တိုးလာနိုင်သည်။ ဒေသခွဲတစ်ခုလုံး၏ ဒေသတွင်းသာမက ဒေသပြင်ပနှင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏလည်း တိုးလာနိုင်လိမ့်မည်။ ထိုသို့သော အနာဂတ်အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှုများသေချာသည့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး၊ဒေသခွဲအတွင်း ရှိအသေးစားနှင့်အလတ်စားလုပ်ငန်းများ ရင်းနှီးငွေကြေးလွယ်ကူစွာ ရရှိနိုင်မှု နိုင်ငံအလိုက် ပုဂ္ဂလိကဏ္ဍများ အပြည့်အဝပါဝင်လာနိုင်ရေးနှင့် ဒေသတွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံဆိုင်ရာ လုပ်ငန်း ဆောင်တာများ တိုးတက်မြင့်မားရေးကိစ္စရပ်များသည် ဂျီအက်အမ်(စ်)နိုင်ငံများ အလောသုံးဆယ် ထည့် သွင်းစဉ်းစားဆွေးနွေးရမည့် အကြောင်းတရားများဖြစ်ပေသည်။ ဂျီအမ်အက်(စ်)ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကြီးများသည် ဂျီအမ်အက်(စ်)အဖွဲ့ကြီး၏ အရေးပါသော တွန်းအား ယန္တရားများဖြစ်သော ထိုအစည်းအဝေးကြီးများမှ ဖြစ်ထွန်းပေါ်ပေါက်လာသော အစီအစဉ်များ သည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံး ရည်မှန်းချက်ထားဆောင်ရွက်နေသည့် စဉ်ဆက်မပြတ်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှု နှင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုကျဆင်းရေး အားထုတ်မှုများအပေါ်တွင် အနာဂတ်ကာလများ၌ အပေါင်းလက္ခဏာ ဆန်သော သက်ရောက်မှုများရှိလာလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ယုံကြည်နေမိပါတော့သတည်း။
၂၀၁၁တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်ကုန် သွယ်ရေး ကုန်စည်ပြပွဲ ဖွင့်ပွဲအခမ်း အနားကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒေသ စံတော်ချိန် ၉ နာရီတွင် ယူနန်ပြည်နယ် တဲဟုန်တိုင်းကျယ်ဂေါင်၌ ခမ်းနားသိုက် မြိုက်စွာ ကျင်းပခဲ့ပါသည်။