Background
အာဆီယံ၏ ငွေကြေး တန်ဖိုးသည် ဇန်နဝါရီလကတည်းမှစ၍ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ယခုအပတ်တွင် အာရှဒေသ အတွင်းရှိ ဗဟိုဘဏ်များမှ ၎င်း တို့၏ ငွေကြေးလဲ လှယ်မှုနှုန်းထားများကို လျှော့ချပြီးကမ္ဘာ့ ငွေကြေးဈေးကွက်တွင် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် အတွက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း သိရ သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ လက်လီ ရောင်းချမှုများမှာလည်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များခန့်မှန်းထားသည်ထက်ကျော် လွန်ကာကောင်းမွန်ခဲ့သည့်အတွက် အာရှ နိုင်ငံများ ၏ငွေကြေးတန်ဖိုးများမှာလည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့်လဲလှယ်ရာတွင် ကျဆင်းမှုများ ရှိခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံများ ရှိ ဥပဒေ ပြဌာန်းသူများမှာလည်း ဂျပန် ယန်းငွေ တန်ဖိုးလျှော့ချမှုကို အထူးပင် အာရုံစိုက်နေပြီး ဈေးကွက်တွင် ဂျပန် အား ပိုမိုယှဉ်ပြိုင်လာရန်အတွက် ငွေ ကြေး တန်ဖိုးလျှော့ချမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကြားဝင်စွက်ဖက်သည့်ကိစ္စရပ် များလည်း ရှိ သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမှု ကလည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏ တန်ဖိုးကိုပြန် လည်မြင့်တက်လာစေသည်။
ကျဆင်းလျက်ရှိတဲ့ ဂျပန်ငွေကြေး ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အတွက် ဆမ်ဆောင်း၊ အယ်လ်ဂျီတို့အပါအဝင် ကုမ္ပဏီကြီးများနဲ့ ဟွန်ဒိုင်းမော်တာတို့ လို ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်တို့က ယခင်နှစ် နှစ်ကုန်မှစပြီး အရေးပေါ်လုပ်ငန်းအဖွဲ့ များ ဖွဲ့စည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ရကြောင်း စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာသတင်းရပ်ကွက် ကမေ ၁၂ ရက်ကပြောပါတယ်။
အမေရိကန်စီးပွားရေးပြန်လည် နာလန်ထူလာတဲ့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှ သူတွေက ဒေါ်လာကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အတွက် လုံခြုံစိတ်ချစွာခိုလှုံရာ (Safe haven) အဖြစ် ဆက်လက်ယူဆလျက် ရှိကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ယူရို၊ ယန်းနဲ့ အာရှဒေသရှိ အဓိကငွေကြေးများက ယခု ရက်သတ္တပတ်အတွင်းမှာ ရက် သတ္တများစွာ ရှိခဲ့တဲ့နှုန်းများ အနက် အနိမ့်ဆုံးကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။
ဘတ်ငွေတန်ဖိုးမြင့်တက်နေတာ ကိုဖြေရှင်းမဲ့ အစီအမံလေးခုကို ထိုင်း ဗဟိုဘဏ်ကဝန်ကြီးအဖွဲ့အစည်းအဝေး ကို မေ ၈ ရက်က တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားသားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေက ဗဟိုဘဏ်ဘွန်းစာချုပ်တွေကို ဝယ်ယူ တာကိုတားမြစ်တာကအစ ရေတိုဈေး ကစားမှာကို ကာကွယ်ဖို့ ဘွန်းစာချုပ် တွေကို ပိုင်ဆိုင်မှုကာလ သတ်မှတ် တာကအဆုံးပါဝင်တဲ့ အစီအမံတွေကို ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဖြစ်သူ ကစ်တီရတ်နာရနောင်းကကြေ ညာခဲ့ပါတယ်။ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်က ဒီလို အရေးယူဆောင်ရွက်ဖို့ အစီအစဉ်မျိုး ကို ယခင်ကဆောင်ရွက် ခဲ့ခြင်းမရှိပါ ဘူး။ ဒုတိယအစီအစဉ်က ဈေးကစား မှာကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် နိုင်ငံခြားရင်း နှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို ခုလက၆ လအတွင်း သက်တမ်းရှိတဲ့ အစိုးရသို့မဟုတ်အစိုးရ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေက ထုတ်ဝေတဲ့ ဘွန်းစာချုပ်တွေကို ဝယ်ယူခွင့်မပြုတာ ဖြစ်ပါတယ်။
တတိယအစီအမံက ဘွန်းစာချုပ် တွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့နိုင်ငံခြားသား တွေကို ရရှိတဲ့အကျိုး အမြတ်ကေ နအခ ကြေးငွေကောက်ခံဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဆို ပြုထားတဲ့ အစီအမံတွေ အတွက်လမ်း ခင်းပေးနိုင်အောင် ဘဏ္ဍာ ရေးဝန်ကြီး ဌာနက ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ပေးရမှာ ဖြစ် ပါတယ်။ စတုတ္ထအစီအမံ ကတော့ နိုင်ငံ ခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သူတွေက အကျိုး အမြတ်တွေနဲ့ စွန့်စားမှုတွေကို လက်ခံ ရယူခြင်း မပြုဘဲ ငွေလဲလှယ်နှုန်းကို အကာအရန်အဖြစ် မဖြစ်မနေဆောင် ရွက်စေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအစီအစဉ် ကိုတော့ ဘယ်နိုင်ငံကမှ မသုံးသေးဘူး လို့ဗဟိုဘဏ်ကပြောပါတယ်။ ပြီးတော့ အရန်ငွေကြေးတွေ သပ်သပ်ဖယ်ပြီး စုဆောင်းထားဖို့လိုလည်း ဗဟိုဘဏ်က အကြံပြုပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားဗဟိုဘဏ်က မေလအတွက် ဗဟိုဘဏ်အတိုးနှုန်းကို လျှော့ချခြင်းပြုမပြုနဲ့ ပတ်သက်ပြီးေ၀ ဖန်ဆန်းစစ်သူတို့အကြားသဘောထား ကွဲလွဲမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွမ်းကျင်သူအများစုကတော့ စီးပွား ရေး နာလန်ထူမှု အလားအလာတွေကို ရည်ညွှန်းပြီး အတိုးနှုန်းကိုတင်းကျပ်မယ် ဆိုတဲ့အယူအဆဘက်မှာ အလေး သာ နေကြောင်း သဘောထားစစ်တမ်း ကောက်ခံချက်တစ်ခုမှာ မေ ၇ ရက်က ဖော်ပြထားပါ တယ်။ တောင် ကိုရီးယား ဗဟိုဘဏ်က ဗဟိုဘဏ်ကနေ ဘဏ် တွေကို ထုတ်ပေးတဲ့နှုန်းကို ၂ ဒသမ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းအတိုင်း ခုနှစ်လမြောက် ဆက်လက်ထားလိမ့်မယ်လို့ စစ်တမ်း ကောက်ယူခဲ့ တဲ့လေ့လာဆန်းစစ်သူ ၂၃ ဦးအနက် ၁၂ ဦးက ခန့်မှန်းထား ကြောင်း ယွန်ဟပ်သတင်းဌာနက ပြု လုပ်တဲ့ စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါ တယ်။
စီးပွားရေးမရေရာမှုက သောင်း ကျန်နေဆဲဖြစ်တဲ့အတွက် အစိုးရရဲ့ စီး ပွားရေးတွန်းအားပေးအစီအစဉ်တွေနဲ့ အညီ ဗဟိုဘဏ်ကလည်း အရေးယူ ဆောင်ရွက်ဖို့လိုလာပါတယ်။ဒါကြောင့် ကျန် လေ့လာဆန်းစစ်သူ ၁၁ ဦး ကတော့ မေလအတွက် အတိုးနှုန်း လျှော့ချပေးလိမ့်မယ်လို့ မှန်းဆထားပါ တယ်။
မလေးရှားရင်းဂစ်လိုထွန်းသစ်စ အာရှဈေးကွက်ကငွေကြေးတွေက ပြန် လည် ဦးမော့ လာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အပြတ်အသတ် မြင့်တက် လာတာကို မတွေ့ရသေးပါဘူး။ မကြာသေးမီက ကျင်းပခဲ့တဲ့အမျိုးသားရွေးကောက်ပွဲ မှာ ဝန်ကြီးချုပ် နာဂျစ်ရာဇတ် ဦးဆောင်တဲ့ အာဏာရညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ ပြန်လည် အာဏာ ရလာပြီးနောက် မလေးရှား ရင်းဂစ်က ဒီလထဲမှာ ယခုချိန်ထိ ၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ မြင့်တက်လာပါသေး တယ်။ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ တင်းမာ မှုတွေလျော့ကျပြီးနောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သူတွေက ဝမ်ငွေကြေးကို ပြန်လည်ဝယ် ယူလာတဲ့အတွက် ဝမ်ငွေ ကြေးတန်ဖိုး က ဒီသုံးလပတ်အတွင်းမှာ ၁ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် တန်ဖိုးတက်ခဲ့ပါ တယ်။
ယခု ဒုတိယသုံးလပတ် ကာလ အတွင်းမှာ အာရှငွေကြေး တချို့ ပြန် လည် အားယူလာတာ တွေ့ရကြောင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးမှာ ဒေါ်လာ ၃၂၂ ဘီလီယံကို စီမံခန့်ခွဲနေတဲ့ Aberdeen Asset Management ရဲ့ မန်နေဂျာ အက်ဒဝင်ရူတီယာရက်က ပြောပါ တယ်။
ယန်းငွေကြေးရဲ့အခြေအနေက မေ ၉ ရက်ကတစ်ဒေါ်လာကို ယန်း ၁၀၀ အထိဖြစ်လာတဲ့အတွက် ယန်းငွေ ကြေး ကနားလည်ရ ခက်နေပါတယ်။ ကိုရီးယားနဲ့ ဂျပန်တို့က ပို့ကုန်ပြိုင်ဖက် တွေဖြစ်တဲ့အတွက် ယန်းငွေကြေးတန် ဖိုးကျရင် ဝမ်တန်ဖိုးကိုပါဆွဲချသွားတတ် တာကို တွေ့ရပါတယ်။
တရုတ်ယွမ် ယခင် ဈေးကွက်မှာ မကြုံဖူး အောင် မြင့်တက်ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ် ယွမ်ငွေ တန်ဖိုး က မေ ၁၀ ရက်နေ့ မှာ ပြန်လည်ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ဒေါ်လာ အညွှန်းကိန်းက တစ်ညတာအတွင်း မြင့်တက်လာတဲ့ အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ဗဟိုဘဏ်ကသူရဲ့ တရားဝင်လဲနှုန်းကို တန်ဖိုးချလိုက်လို့ ယခုလိုဖြစ်ရကြောင်း ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ ငွေလက်ငင်းဈေးကွက်မှာ ယွမ်ငွေ ကြေးတန်ဖိုးက မေ ၉ ရက် နောက်ဆုံး ရှိခဲ့တဲ့ တစ်ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၁၃၀၉ ယွမ်ကနေတန်ဖိုးကျဆင်းပြီး တစ်ဒေါ် လာကို ၆ ဒသမ ၁၄၀၅ ယွမ်နှုန်းရှိခဲ့ပါ တယ်။ ဗဟိုဘဏ်ကသူရဲ့ ဗဟိုဘဏ် လဲနှုန်းကို မေ ၉ ရက်က တစ်ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၁၉၂၅ ယွမ် သတ်မှတ်ရာမှာ ၆ ဒသမ ၂၀၁၆ ယွမ်နှုန်း သတ်မှတ်ခဲ့ပါ တယ်။
အိန္ဒိယရူးပီး အိန္ဒိယထဲကို ပြည်ပငွေကြေးစီးဝင် မှုတွေကောင်းနေပေမဲ့ ဒေါ်လာတန်ဖိုး ပြည်ပမှာကောင်းနေချိန်မှာ ဘဏ်တွေ နဲ့ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေက ဒေါ် လာဝယ်လိုအား အဆမတန် များပြား လာတဲ့အတွက် ရူးပီးတန်ဖိုးက မေ ၁၀ ရက်မှ သုည ဒသမ ၂၂ ရူးပီးနှုန်းမြင့် တက်ပြီးတစ်ဒေါ်လာကို ၅၄ ဒသမ ၄၇ ရူးပီးနှုန်းရှိခဲ့ ပါတယ်။စောစောပိုင်းက ရူပီး တန်ဖိုးက ၅၄ ဒသမ ၅၇ နှုန်းထိ ရောက် ခဲ့ရာမှ ပို့ကုန်သမား တို့က ပြန်ထုတ် ရောင်းတဲ့အတွက် တစ်ဒေါ်လာကို ၅၄ ဒသမ ၄၇ ကို ပြန်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။
ဂျပန်ယန်း မေ ၉ ရက်ဒေါ်လာ တန်ဖိုးက တခြားအဓိကငွေကြေးတွေနဲ့ဖလှယ်ရာ မှာတန်ဖိုးမြင့်တက်ပြီး တစ်ဒေါ်လာကို ယန်း ၁၀၀ အဆင့်ထိဒေါ်လာတန်ဖိုး တက်ပြီး ယန်းတန်ဖိုးကျခဲ့ပါတယ်။အမေ ရိကန်ဒေါ်လာက မေ ၈ ရက်မှာတစ် ဒေါ်လာကို ၉၉ ဒသမ ၀၁ ယန်း ရှိခဲ့ ရာမှ မေ ၉ ရက်ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ၂၁ နာရီမှာ တစ်ဒေါ်လာကို ၁၀၀ ဒသမ ၅၅ ယန်းထိဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်လာ တန်ဖိုးက ယခင်နှစ်စက်တင်ဘာက တစ် ဒေါ်လာကို ၇၇ ယန်းထိကျခဲ့ပါ တယ်။ ယူရိုတန်ဖိုးက မေ ၈ ရက်မှာ တစ်ယူရိုကို ၁ ဒသမ ၃၁၅၆ ဒေါ်လာ နှုန်းကနေ မေ ၉ ရက်မှာတစ်ယူရိုကို ၁ ဒသမ ၃၀၄၄ ဒေါ်လာထိကျဆင်းခဲ့ ပါတယ်။
မလေးရှားရင်းဂစ် အမေရိကန်ဒေါ်လာတန်ဖိုးမာ နေ ချိန်မှာ ရင်းဂစ်ငွေကြေးရဲ့ ဝယ်လိုအား ကျဆင်းနေတဲ့အတွက် မေ ၁၀ ရက် မနက်ဈေးကွက်မှာ ရင်းဂစ်တန်ဖိုးကျ ခဲ့ကြောင်း ဝယ်ရောင်းသမားတွေ က ပြောပါတယ်။ မနက် ၉ နာရီမှာရင်းဂစ် တန်ဖိုးကဒေါ်လာနဲ့ ဖလှယ်တဲ့အခါ မေ ၈ ရက်က တစ်ဒေါ်လာ၂ဒသမ၉၇၂၀ ရင်းဂစ်ကနေ မေ ၉ ရက်မှာ ၂ ဒသမ ၉၈၆၀ ရင်းဂစ်နှုန်းထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားဝမ် လေးနှစ်တာကာလအတွင်း ယန်း ငွေတန်ဖိုးကတစ်ဒေါ်လာကို ၁၀၁ ယန်း နှုန်းထိကျခဲ့သလို ဂျာမနီရဲ့ပို့ ကုန်မြင့် တက်လာပြီးနောက်ပိုင်းဥရောပရှယ်ယာ တန်ဖိုးတွေလည်း မြင့်တက်ခဲ့ ပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား ဝမ်နဲ့ ထိုင်းဘတ် တန်ဖိုးကလည်းကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ဝမ်ငွေ ကြေးတန်ဖိုးက ၁ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းထိ ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းဘတ် မေ ၁၃ ရက်မှာ ဗဟိုဘဏ်ငွေ ကြေးမူဝါဒကော်မတီနဲ့တွေ့ဆုံမယ်လို့ ထိုင်းဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ကစ်တီရတ်နာ ရနောင်းကပြောပြီးနောက် အတိုးနှုန်း တွေလျှော့ချမဲ့လက္ခဏာကိုတွေ့ရတဲ့ အတွက် ဘတ်ငွေတန်ဖိုးက ယခုရက် သတ္တပတ်အတွင်းတန်ဖိုးအများဆုံးကျ ဆင်းခဲ့ပါတယ်။ ဘတ်ငွေတန်ဖိုးက ဘန် ကောက်မှာ မေ ၁၀ ရက်မနက် ၈ နာရီ ၄၃ မိနစ်က သုည ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး တစ်ဒေါ်လာကို၂၉ ဒသမ ၆၃ ဘတ်နှုန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ မေ ၃ ရက် နောက်ပိုင်း အနိမ့်ဆုံးထိ ကျခဲ့တာ ဖြစ် ပါတယ်။
ယခုတစ်ပတ်တွင် အမေရိကန် ဒေါ်လာနှင့်မြန်မာငွေလဲလှယ်နှုန်းများ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ဗဟိုဘဏ်၏ငွေလဲနှုန်းမှာ ယခင် တစ်ပတ်ကအတိုင်း မြင့်တက်ခဲ့ခြင်း မရှိ သော်လည်း ငွေလဲစင်တာများတွင် ငွေ လဲနှုန်းများ အနည်းငယ်မြင့်တက်လာ ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ပြင်ပဈေးကွက်တွင်မူ စင်တာများ တရားဝင်ဖွင့်လှစ်ထားသည့်ငွေလဲကောင် တာများတွင် လဲလှယ်ပေးသည့်နှုန်းထား ထက် အနည်းငယ်ပိုပေး၍ ဝယ်ယူနေ ကြောင်း သိရသည်။"ဒီရက်ထဲမှာ အက်ဖ်အီးစီနဲ့ ဒေါ် လာနဲ့ လဲပေးရတာတွေ များတယ်။ အဲ ဒါကြောင့် ငွေလဲနှုန်းကနည်းနည်းတက် လာတာလို့ ထင်တယ်။ သိပ်အများကြီး တော့မတက်ပါဘူး။ ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်ထားတဲ့ပမာဏအပေါ်မှာပဲ နည်းနည်းကစားပြီးတော့ ဈေးကို သတ် မှတ်ပြီး အရောင်းအဝယ်လုပ်တာပါ။ ဗဟိုဘဏ်က ၈၉၀ ပဲသတ်မှတ်ထား တယ်။ အရင်အပတ်ကလည်း ဒီပမာဏ ပဲ။ အခုလည်း ဒီအတိုင်းပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအပေါ်မှာ ကစားကြတာပေါ့။ တစ် နေ့ကို တစ်ကျပ်တစ်ကျပ်နဲ့ တက်လာ တာ ဒီနေ့ဆိုရင် ဝယ်ဈေးက ၈၈၈ ကျပ်၊ ရောင်းဈေးက ၈၉၈ကျပ် ဖြစ်လာ တယ်။ ဝယ်ဈေးနဲ့ရောင်းဈေးက ၁၀ လောက်ကွာလာတယ်။ အပြင်ဈေးနဲ့ ဆိုရင်လည်း လေးကျပ်လောက်ကွာ တယ်။ လေးကျပ်ကွာဟတဲ့ပမာဏဟာ သိပ်မသိသာဘူးထင်ရပေမယ့် ပမာဏ များရင်တော့ အရမ်းကို သိသာသွား တယ်။ အပြင်ကဈေးက နေ့တိုင်းတက် နေတာ။ အဲဒါက ဒေါ်လာဈေးတက် တော့မယ်လို့ ပြောနေသလိုပဲ"ဟု သိမ် ဖြူငွေလဲစင်တာမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဆိုသည်။ဧပြီလ ၂၉ရက်နေ့ကအမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာလျှင် ဝယ်ဈေး ၈၈၆ကျပ်၊ ရောင်းဈေး ၈၉၆ကျပ် ရှိခဲ့ရာမှ မေလ ၃ရက်နေ့တွင် ရောင်းဈေး ၈၉၈ကျပ်၊ ဝယ်ဈေး ၈၈၈ကျပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ပြင်ပငွေကြေးဈေးကွက်တွင် မေ လ ၃ရက်နေ့က ရောင်းဈေး ၈၉၄ ကျပ်၊ ဝယ်ဈေး ၈၉၂ ကျပ်ရှိခဲ့သည်။မယ်သီတာ
ယန်းငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းတာနဲ့ အာဘေးဘောဂဗေဒ (Abenomics) လို့ခေါ်တဲ့အယူအဆကို ဂျီ-၂၀ နိုင်ငံတွေက အပြည့်အဝထောက်ခံတယ်ဆိုတဲ့ မီဒီယာသတင်းတွေကို တောင်ကိုရီးယားဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဧပြီ ၂၂ ရက်က ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ငွေကြေးမူဝါဒလျှော့ချတာကနေမရည်ရွယ်ဘဲ ဖြစ်ပေါ် လာတဲ့ အနုတ်လက္ခဏာ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးတွေကို သူတို့လည်းစိုးရိမ်မိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဂျီ-၂၀ နိုင်ငံတွေက ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးတွေနဲ့ ဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ ဝါရှင်တန်မှာ လွန်ခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်က တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါ တယ်။ အစည်းအဝေး အပြီးမှာ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်တဲ့အခါ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ မကြာသေးမီက ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ မူဝါဒဆိုင်ရာအရေး ယူ ဆောင်ရွက်မှုတွေက ငွေကျုံ့မှုကို ရပ်တန့်စေပြီး ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားကိုထောက်ပံ့ပေးဖို့ ရည်ရွယ် ကြော င်းဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖော်ပြချက်ကို ကိုးကားပြီး ဂျပန်ယန်းတန်ဖိုးချတာကို ဂျီ-၂၀ က ထောက် ခဲ့တဲ့အကြောင်း မီဒီယာသတင်းတချို့မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ငွေကြေးမူဝါဒလျှော့ချမှု ဆောင်ရွက်တဲ့ကာလ တိုးချဲ့ရာမှတစ် ဆင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အနုတ်သဘော ဘေး ထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို သတိထားရ မှာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ဒီဖော်ပြချက်က ငွေကြေးမူဝါဒနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတိထား ရမဲ့ အချက်ဖြစ်ကြောင်း မဟာဗျူဟာနဲ့ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထောက်ပြခဲ့ပါ တယ်။ အပြိုင်အဆိုင် ငွေကြေးတန်ဖိုး ချတာကို ရှောင်ကြဉ် ဖို့ ကြေညာချက်မှာ ကတိပြုထားပြီး ငွေကြေးဖလှယ်နှုန်းကို ပြိုင်ဆိုင်မှုအတွက် ရည်ရွယ် ပြီး ဆောင် ရွက်မှာ မဟုတ်ကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံအပါအဝင် ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံတွေမှာ လှည့်လည် ငွေကြေးတိုးတက် အောင်ဆောင်ရွက်ရာမှ အနုတ်သဘော ဖိတ်လျှံအကျိုးသက်ရောက်မှုနဲ့ ပတ် သက်ပြီး ထွန်းသစ်စ စီးပွားရေးတွေမှာ စိုးရိမ်မှုကြီးထွားနေချိန်မှာ တောင် ကိုရီးယားရဲ့ တုံ့ပြန်မှု ပေါ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်အတွင်း ဘတ်ငွေတန်ဖိုးတရိပ်ရိပ်တက်နေတဲ့ အတွက် ထိုင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းအသိုက် အဝန်းက စိုးရိမ်သံတွေထွက်ပေါ် နေပြီး ကြားဝင် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ အစိုးရကို တိုက်တွန်းကြပါတယ်။ နိုင် ငံ ခြားငွေတွေလှိမ့်ဝင်လာတာကို ထိန်းချုပ် ဖို့နဲ့ ဘတ်ငွေ တန်ဖိုးတက်နေတာကို သက်သာအောင်ေ ဆာင်ရွက်ဖို့ အစိုးရ ကအစီအမံတွေထပ်မံဆောင်ရွက်ပေးစေ လိုကြောင်း ထိုင်းစက်မှုလုပ်ငန်းဖက်ဒ ရေးရှင်း (FTI) က ဧပြီ ၂၂ ရက်က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ယခုနှစ်စပိုင်းကစပြီး ဘတ်ငွေတန် ဖိုးက ၇ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ထိမြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်လာနဲ့ ဖလှယ်ရာမှာဘတ်ငွေတန်ဖိုးက တစ် ဒေါ်လာကို ၂၈ ဘတ်နဲ့ ၂၉ ဘတ်ထိ တန်ဖိုးမြင့်တက်နေပါတယ်။ ဘတ်ငွေ တန်ဖိုးမြင့်တက်နေတဲ့အတွက် အထူး သဖြင့်ပြည်တွင်းကုန်ကြမ်းကိုသုံးနေရ တဲ့ အသေးစားနဲ့အလတ်စားစက်မှုလုပ် ငန်းတွေအပြင်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး အခြေပြုတဲ့ စက်မှုကဏ္ဍတွေကိုထိခိုက် မှုရှိခဲ့ကြောင်း (FTI) ရဲ့ အထွေထွေအုပ် ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ယာယီဥက္ကဌ သာနစ်ဆို ရက် ကပြောပါတယ်။ တစ်နေ့ လုပ်ခဘတ် ၃၀၀ (၁၀ ဒေါ်လာ) မူဝါဒဆက်လက်တည်ရှိနေ တဲ့ဂယက်ကြောင့် ဘတ်ငွေတန်ဖိုးဆက် လက်မြင့်တက်နေတာကိုတွေ့ရကြောင်း သူကပြောပါတယ်။ ယခုအခါ တစ်ဒေါ် လာကို ၂၈ ဒသမ ၆၇ ဘတ်နှုန်းရှိနေ တဲ့ပြည်တွင်းငွေကြေးရဲ့ တန်ဖိုးကိုတည် ငြိမ်သွားအောင် ထိုင်းဗဟိုဘဏ်နဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပေးဖို့(FTI) က တိုက်တွန်း ပြောကြားလျက်ရှိပါတယ်။ ငွေကြေး စီးဝင်မှုတွေကိုထိန်းချုပ်နိုင်မဲ့ အစီအမံ တွေဆောင်ရွက်ပေးဖို့ စီးပွားရေးလုပ် ငန်းတွေကို ကွပ်ကဲနေတဲ့ ဒုတိယဝန်ကြီး ချုပ်နဲ့ ဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကို သူ တရားဝင် စာရေးမယ်လို့ သာနစ်က ပြောပါတယ်။ ဒေါ်လာနဲ့ ဖလှယ်ရာမှာတစ်ဒေါ် လာကို ၂၇ ဘတ်နဲ့ ၂၇ ဒသမ ၉၀ ဘတ်နှုန်းထိ ဘတ်တန်ဖိုး တက်လာရင် အလုပ်သမားတွေ ထုတ်ပစ်ရမှာကို ထိုင်း လုပ်ငန်းရှင်တွေက စိုးရိမ်နေ ကြောင်းထိုင်းကုန်သည်ကြီးများ အသင်း တက္ကသိုလ်က ပြုလုပ်တဲ့ စစ်တမ်းမှာ တွေ့ရပါတယ်။ စစ်တမ်းအရ ယခုနှုန်း ထားကသင့်တော်တယ်လို့ ပြောသူ ၃၈ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး သင့်တင့်မျှတမှု မရှိဘူးလို့ပြောသူက သုံး ပုံတစ်ပုံရှိပါ တယ်။ သူတို့ လုပ်ငန်းနဲ့ ပို့ ကုန်တွေရဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှုစွမ်းရည် ကျဆင်းစေမယ် လို့ ပြောသူက ၄၂ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ ၂၇ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းက ပို့ကုန်ကျဆင်းမယ်လို့ သဘောထား ပေးပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားကစပြီး ဗြိတိန် နိုင်ငံအထိတစ်နံတစ်လျားဒေသအများမှ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အစီရင်ခံစာတွေအရ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးနာလန်ထူတာအရှိန်ရ လာပြီဆိုတဲ့ အကောင်းမြင်စိတ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အာရှငွေကြေးတွေရဲ့ တန်ဖိုးကတတိယ ရက်သတ္တပတ်အဖြစ်မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။ ယခုတစ်ကြိမ်မြင့်တက်တာက သုံးလ အတွင်း အရှည်ကြာဆုံး မြင့်တက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။