Background
ကုန်သွယ်မှုနိုင်ငံကြီးနှစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ တရုတ်နဲ့တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ တွေက နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုမှာ ယွမ်နဲ့ ဝမ်အသုံးပြုမှုကိုမြှင့်တင်ပြီးဒေါ်လာ ၅၉ ဘီလီယံဖိုး အထိ ဆောင်ရွက်ဖို့သဘောတူခဲ့ကြောင်း ဆိုးလ်မြို့က တောင်ကိုရီးယား ဘဏ္ဍာ ရေးဝန်ကြီးဌာနနဲ့ တောင်ကိုရီးယား ဗဟိုဘဏ်တို့ရဲ့ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကား ပြီး ရိုက်တာသတင်းမှာ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဘတ်ဂျက် ပြင်ဆင်ရေးနဲ့ ပတ် သက်ပြီးအမေရိကန်လွှတ်တော်ကိုယ် စားလှယ်တို့ သဘောတူညီချက် ရနိုင် အောင်အလူးအလဲရုန်းကန်ကြိုးစားနေ ရတဲ့အတွက်ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲမှာ အာရှငွေကြေးတွေက ၁၅ လအတွင်း အမြင့်ဆုံးအနေအထားကနေပြန်လည် ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ ဘတ်ဂျက်ပြုပြင် ရေးနဲ့ပတ်သ က်ပြီးအလိုအလျောက် သုံး စွဲမှု လျှော့ချမဲ့ကိစ္စနဲ့အခွန်နှုန်းထား တွေ ကိုမြှင့်တင်ပေးရ မှာဖြစ်တဲ့အတွက ်ညှိနှိုင်း လို့မရနိုင်ဘူးဆိုရင် လိုငွေက ဒေါ်လာ ၆၀၇ ဘီလီယံထိ ရှိနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဘဏ်မဟုတ်သည့် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများ၊ အဖွဲ့အစည်းများအား နိုင်ငံခြား ငွေများကို တရားဝင် ရောင်းဝယ်လဲလှယ်ခွင့်ပြုတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ကြောင်းသိရသည်။
ယခုနှစ်အတွင်း နောက်ဆုံးအ ကြိမ်ကျင်းပမဲ့ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ထိုင်း ဗဟို ဘဏ်ငွေကြေးမူဝါဒကော်မတီအစည်း အဝေးမှာ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ရဲ့အခြေခံ အတိုးနှုန်းကို ၂ ဒသမ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း အတိုင်းဆက်လက်ထားမယ်လို့ အများ စုကခန့်မှန်းထားကြောင်း မူ ဒီရင်းနှီးမြှုပ် နှံသူအကျိုးဆောင်လုပ်ငန်းရဲ့ သုတေသ နဌာနကလည်း အပြောင်းအ လဲရှိမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ခန့်မှန်းထားကြောင်း နိုင်ငံ ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခုမှာဖော်ပြထား ပါတယ်။
အမေရိကန် လွှတ်တော်အမတ် များကလိပ်ခဲတည်းလည်း ဖြစ်နေတဲ့ ဘတ်ဂျက်ကိုဖြေရှင်းပေးနိုင်လိမ့်မယ် ဆိုတဲ့အကောင်းမြင်မှုကြောင့် ထွန်းသစ် စဈေးကွက်တွေမှာရှိတဲ့ အက်ဆက် တွေရဲ့ဝယ်လိုအားကိုအထောက် အကူ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်မှာကုန်ဆုံးတဲ့ ရက်သတ္တပတ်မှာ အာရှငွေကြေးတွေက ဒုတိယရက် သတ္တပတ်အဖြစ် မြင့်တက်လာတာကို တွေ့ရပြီး ၁၅ လနီးပါးအတွင်းအမြင့်ဆုံး ကိုရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတ ဘားရက်အိုဘားမားက ခရစ္စမတ်မတိုင်မီသဘောတူညီချက် ရရှိအောင်ဆောင်ရွက်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်းမှာပြောကြား ပြီးနောက် ဒေါ်လာ ၆၀၇ ဘီလီယံရှိမဲ့ အသုံးစရိတ်လျှော့ချေ ရးနဲ့အကောက် ခွန်တိုးမြှင့်ရေးကိစ္စဖြေရှင်းတာတွေ တိုး တက်မှုရှိလာပြီလို့ ဒီမိုကရက်တစ်အ ထက်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ချပ်ရှူး မားကနိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်ကပြောပါ တယ်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေ လဲလှယ်နှုန်းသည် ယခုအချိန်အထိ ငြိမ်သက်နေကြောင်း သိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက မြန်မာငွေ လဲလှယ်နှုန်းသည် ငွေလဲစင်တာများတွင် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာ လျှင် ရောင်းဈေး ၈၄၆ ကျပ်၊ ဝယ်ဈေး ၈၄၉ ကျပ်ရှိခဲ့ရာ ယခုတစ်ပတ်တွင်လည်း ရောင်းဈေး ၈၄၆ ကျပ်၊ ဝယ်ဈေး ၈၅၀ ကျပ်သာရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရဲ့ ပြည် တွင်းငွေချေးဘဏ်တွေမှာ ကာလရှည် ကြာမှ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရ မဲ့ နိုင်ငံ ခြားငွေတွေချေးငွေတွေရှိနေတဲ့ အ တွက် တတိယသုံးလပတ်မှာ ကိုရီးယား နိုင်ငံရဲ့ကြွေးမြီကဒေါ်လာ ၄၁၉ ဒသမ ၄ ဘီလီယံထိရှိနေတာကို ဗဟိုဘဏ် စာရင်းများအရ နိုဝင်ဘာ ၂၀ ရက်က တွေ့ရကြောင်းရှင်ဝှာ သတင်းဌာနကဆို ပါတယ်။
လာမဲ့ဇန်နဝါရီမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးချောက်ကမ်းပါး စတင်ဖြစ်ပေါ်လာရင် မလေးရှားစီးပွားရေးတိုးနှုန်းကလာမဲ့ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၄ ရာခိုင်နှုန်းကြားရှိမယ်လို့ ဥဃဃြ ဘဏ်မှ စီးပွားရေးပညာရှင် ဂန်ဒီကာယာဒီ က ပြောပါတယ်။
မိမိတို့နိုင်ငံတွေရဲ့ ငွေကြေးတန်ဖိုး မြင့်တက်နေတာကို ထိန်းချုပ်ဖို့အတွက် ဖိလစ်ပိုင်၊ စင်ကာပူနဲ့ တရုတ်(တိုင်ပေ) လို အာရှနိုင်ငံတွေရဲ့ ဗဟိုဘဏ်တွေက ဒေါ်လာတွေကို ဝယ်ယူလျက်ရှိပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်တွေက ဆောင်ရွက်တဲ့ငွေကြေး မူဝါဒလျှော့ချမှုတွေက ရရှိတဲ့အကျိုး ခံစားခွင့်တွေကို ရရှိတာ ထွန်းသစ်စ အာရှ ငွေကြေးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်နိုင်တစ်ပိုင် ပုဂ္ဂလိကငွေလဲလုပ်ငန်းများ ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်းဖြင့်တရားမဝင် ငွေလဲလှယ်နေသည့် ငွေမှောင်ခိုလဲလှယ်ေ နသူများ ပပျောက်သွားနိုင်ကြောင်း ငွေလဲ လုပ်ငန်းကို တရားဝင်လုပ်ကိုင်လိုသူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။