Background
ပြီးခဲ့သည့် မေလအတွင်း စာရင်းဝင်ကုမ္ပဏီများ၏ စတော့ရှယ်ယာအရောင်း အဝယ်ဖြစ်မှု တန်ဖိုး ကျပ်သန်း ၆၀ဝ ကျော်ရှိခဲ့ကြောင်း ရန်ကုန်စတော့အိပ်ချိန်း (YSX)မှ သိရသည်။
အဆိုပါ ကာလအတွင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မြောက်သည့် ရှယ်ယာ အစောင် ရေ စုစုပေါင်း ၂၃၂၄၅၄ စောင်ရှိပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် ကျပ် ၆၆၃ ဒသမ ၅၃ သန်း ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(YGEA) မှ ထုတ်ပြန် လျက်ရှိသည့် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သား ဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၄၄ သိန်း ကျော်တွင်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအသင်းမှ သိရသည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(YGEA) မှ နေ့စဉ်ရောင်းချရမည့် ရွှေဈေးနှုန်းကို တစ်နေ့သုံးကြိမ် သတင်းထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ရွှေရောင်းချသည့်အခါတွင် သတ်မှတ်သည့် ဈေးနှုန်းအတိုင်းရောင်းချပါရန် အသိပေးထားပြီး၊ ရွှေဆိုင်များကို လည်း နေ့စဉ်ဖွင့်လှစ်၍ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ကြပါရန် ပန်ကြားထားသည်။
စေ့စပ်ဖြေရှင်းခြင်းဆိုသည်မှာ အငြင်းပွားမှုကိုအခြားနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်း နည်းစနစ်များထဲမှ နည်းစနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိရောက်သော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ် သည်။ အငြင်းပွားမှုကို အခြားနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်း (Alternative Dispute Resolutions-ADR ဆိုသည်မှာ ထုံးတမ်းစဉ်လာ တရားရုံး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ မှလွဲ၍ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များအားလုံးကို ရည်ညွှန်းပြီ Negotiation Conciliation/ Mediation Mini-trial Expert Appraisal Arbitration Early Neutral Evaluationစသည်ဖြင့် ADR အမျိုးအစားများကို ဆို သည်။
ဒီရက်ပိုင်းတွေအတွင်းမှာ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု ကစားကွင်းမှာ အင်အားကြီးတွေ အားပြိုင်မှုတွေနဲ့ ထူးခြားနေပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံက ထုတ်လုပ်တင်ပို့တဲ့ လျှပ်စစ် ကား (Electric Vehicle-EV) တွေအပေါ် ဥရောပ သမဂ္ဂ (EU) က အကောက်ခွန်နှုန်းတွေ ယာယီမြှင့် တင်မယ်လို့ ဇွန် ၁၂ ရက်က ကြေညာလိုက်ပါတယ်။BYD ပေါ် ၁၇ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းGeely အပေါ် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့SIAC အပေါ် ၃၈ ဒသမ ၁ရာခိုင် နှုန်းအထိ မြှင့်တင်လိုက်တာပါ။ EUရဲ့ အဆိုအရ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့EV ထုတ်လုပ်တင်ပို့မှုတွေဟာ အစိုးရ ရဲ့ မမျှတတဲ့ ထောက်မမှုတွေကြောင့် အကျိုးအမြတ် တွေရခဲ့တယ် ( Benefit from unfair subsidisation) လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲ့လို ထောက်မမှု
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့် ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေ ၂၇ ရက် Global Petrol Prices Website တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၁၉ နိုင်ငံအနက် ကွန်ဂိုနိုင်ငံသည် ယခုတစ်ပတ် တွင် ၆ ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့ပြီး မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတွင် ၂ ဒသမ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အာဂျင်တီးနား နိုင်ငံတွင် ၁ ဒသမ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း သုံးနိုင်ငံရှိကြောင်း တွေ့ရ သည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလ ၂၉ ရက်တွင်Thai Rice Exporter Association Website တွင် ဖော်ပြချက်အရ ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ဧည့်မထ (၅ %) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၉၈ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၂၅ %) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၄၈ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ၁၀ဝ % ဘီဂရိတ်ဆန် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၆၄ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၅ %) တစ်တန်လျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၄၉ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၂၅ %)ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၁၁ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ပေါင်းဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၃၈ ဖြင့် လည်းကောင်း အသီးသီးဖြစ်သည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ဆန်ဈေးကွက်တွင် ဧည့်မထ (
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေ ၂၄ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၃၈ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ မေ ၂၉ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၅၃ ဒေါ်လာဖြစ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေ ၂၄ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၅၁၅၀ဝ၀ဝ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ မေ ၂၉ရက်တွင် ကျပ် ၅၇၂၀ဝ၀ဝ သို့ အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းကို ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။ Trading Economics တွင် ဖော်ပြချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံတွင်GDP သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်က
MAI ဈေးကွက်ဆိုသည်မှာMarket For Alternative Investment၏ အတိုကောက်စကားလုံးဖြစ်သည်။ ထိုင်းစတော့ အိပ်ချိန်း၏ ဒုတိယဈေးကွက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ ငွေချေး သက်သေခံလက်မှတ်များ ရောင်းဝယ်ရေးဥပဒေအရ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၁ ရက် နေ့တွင် လုပ်ငန်းများ စတင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ဤဈေးကွက် သည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ အသေးစားနှင့် အလတ်စား ကုမ္ပဏီ များ၏ ရှယ်ယာများကို ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားနိုင်စေရန် တည် ထောင်ပေးထားသည့် ဈေးကွက်ဖြစ်သည်။ MAI ဈေးကွက် တစ်ခုလုံးကို ထိုင်းစတော့အိပ်ချိန်းရှိ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့၏ စီမံအုပ် ချုပ်မှု အောက်တွင် လွတ်လပ်စွာ စီမံခန့်ခွဲခွင့်ပြုထားသ
လက်ဖက်ရွက်ကို မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် အရှေ့ တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ မြန်မာလူမျိုးများ အနှစ်သက်ဆုံးသော စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်တစ်ခုလည်းဖြစ် သည်။ လက်ဖက်အစိုသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓိက အသုံး ပြုပြီး နိုင်ငံတကာတွင် လက်ဖက်ရည်ကြမ်းဟု ခေါ်သော အခါးရည် (ရေနွေးကြမ်း) Green Tea) အဖြစ် အသုံးများကြ သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် မသိသူမရှိလောက်အောင် သုံးစွဲ လျက်ရှိသော ကုန်ကြမ်းတစ်မျိုးပင်ဖြစ်သည်။ ထိုလက်ဖက်ကို သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် မိရိုးဖလာ ရိုးရာအသိပညာကို တစ်ဆင့် မြှင့်၍ တီထွင်ဖန်တီးပြုလုပ်ကာ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ် ကုန်ထုတ် လုပ်ပြီး မူပိုင်ခွင့်ယူခဲ့သည်ကို သိရသည်။
တီထွင်မှုတစ်ခုသည် လူသားတို့၏ ဖန်တီးနိုင်စွမ်း၊ Óဏ်ရည်Óဏ်သွေးနှင့် ပြဿနာ ဖြေရှင်းခြင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုတို့ကို အသုံးချသည့်ဖန်တီးမှုများဖြစ် သည်။ တီထွင်မှုများသည် လူမှုနယ်ပယ်ရှိ မြင်သာထင်သာရှိသော အရာဝတ္ထုများနှင့် စက်ပစ္စည်းများမှသည် နည်းလမ်းများ သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းစဉ်များအထိ အမျိုးမျိုး သောပုံစံများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများသည် လူ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လူနေမှုဘဝမြှင့်တင်ရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။