Background
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့် ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်Global Petrol Prices Website တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများ အရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၄ နိုင်ငံအနက် ကင်ညာနိုင်ငံသည် ယခု တစ်ပတ်တွင် ၂ ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့် ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး Puerto Rico နိုင်ငံတွင် သုည ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပိုလန်နိုင်ငံတွင် သုည ဒသမ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် သုည ဒသမ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း ခုနစ်နိုင်ငံရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
ပြည်ပဆန်ဈေးကွက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်တွင်Thai Rice Exporter Association တွင် ဖော်ပြချက်အရ ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ဧည့်မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၇၇ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၉၇ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို သိရှိရသည်။ ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ၁၀ဝ ရာခိုင်နှုန်း ဘီဂရိတ်ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၇ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ဧည့်မထ(၅ %)တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၈၃ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၂၅ %) ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၈ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပေါင်းဆန် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅
ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည်အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက် တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၈၀ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှအောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉၃၇ ဒေါ်လာဖြစ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည်လည်း အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၃၄၂၅၀ဝ၀ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှအောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်တွင် ကျပ် ၃၄၅၀ဝ၀ဝ သို့ အတက်အကျဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းကို ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရှိရသည်။၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် အာရ
ပြည်တွင်း ရွှေရည်ညွှန်းဈေးမှာ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက် ပေါက်ဈေးအရ ကျပ်သိန်း ၃၀၄၄၅၀ဝ ရှိပြီး ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းမှာ တစ်အောင်စလျှင် ၁၉၄၇ ဒေါ်လာ ဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ွ့နဗ) မှ သိရ သည်။ တစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ရွှေရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သား ကျပ် ၂၉၄၂၉၀ဝ၊ ၁၄ ရက်တွင် ကျပ် ၃၀၂၂၆၀ဝ၊ ၁၆ ရက်တွင် ကျပ် ၂၉၈၉၈၀ဝ၊ ၁၇ ရက်တွင် ကျပ် ၃၀ဝ၂၃၀ဝ၊ ၁၈ ရက်တွင် ကျပ် ၃၀၂၇၃၀ဝ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ဓနိပင်သည် ပင်လယ်ရေငန်ဝင်သော ကမ်းရိုးတန်းဒေသများနှင့် ကမ်းစပ်ချောင်း စပ်များတွင် ပေါက်ရောက်သည်။ ဓနိပင်၏အရွက်ကို အိမ်အမိုးအကာများအတွက် အသုံးပြုကြသကဲ့သို့ အရိုးကိုခြံစည်းရိုးကာရန် အသုံးပြုကြသည်။အရွက်နုသည် သင်း ပျံ့သောရနံ့ရှိသဖြင့် မုန့်များ၊ ကောက်ညှင်းထုပ်များ ထုတ်ပိုးရာတွင် ဖက်အဖြစ် အသုံး ပြုကြသည်။ ဓနိပင်မှရသောဓနိရည်ကို အချိုရည်အဖြစ် သောက်သုံးနိုင်သကဲ့သို့ ဓနိ သကြားချက်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ ပအုန်းရည်(သို့မဟုတ်)ရှာလကာရည် ပြုလုပ်ရာ တွင်လည်းကောင်း သုံးကြသည်။ ဓနိပင်မှရသော ဓနိသီးသည် ထန်းသီး၊ ပေသီးကဲ့သို့ ပုံစံဆင်ကာ စားကောင်းသောဓနိသီးကို အစိမ်းစားကြသကဲ့သို့ အချိုပွဲများ၊ဖျော်ရည်မျ
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး မကွေးမြို့တွင်အသေးစားစက်မှုဇုန်တစ်ခု အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့က စီစဉ်နေကြောင်း သိရသည်။အဆိုပါ စက်မှုဇုန်ကို နိုင်ငံတော်၏စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်များနှင့်အညီ စနစ်တကျ စီမံထူထောင်ပြီးပြည်တွင်း၊ ပြည်ပရှိ လုပ်ငန်းရှင်များအားလုံးရင်းနှီးမြှုပ်နှံ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန်နှင့် မကွေးမြို့တွင်းက စက်မှုလုပ်ငန်းများပါ အသေးစားစက်မှုဇုန်အတွင်း အခြေချလုပ်ကိုင်နိုင်ရန်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။စက်မှုဇုန် အကောငထည်ဖော်မည့်နေရာမှာ မကွေး-တောင်တွင်းကြီး ကားလမ်း၏တောင်ဘက်၊မိုင်တိုင်အမှတ် ၃၂၅၊ မကွေးမြို့မှနေ၍ ၄ မိုင်ခန့်အကွာ၊ မကွေး ကွန်
အထူးတန်းဝင် မြန်မာ့အာရေးဗီးကားကော်ဖီသည် ပြည်ပ ဈေးကွက်၌ အထိုက်အလျောက်မြင့်မားေသော ဈေးနှုန်းများ ရရှိနေ ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။ ပြင်ဦးလွင်ဒေသနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ရွာငံ၊ ဟိုပုံး၊ ပင် လောင်းဒေသများမှ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် မြန်မာ့အာရေးဗီးကား ကော်ဖီသည် အထူးတန်းဝင်ကော်ဖီအဆင့် ရရှိထားကြောင်း သိရ သည်။ ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် အထိုက်အလျောက်မြင့်မားသည့် ကော်ဖီဈေးနှုန်းများရရှိနေပြီး ကော်ဖီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင် သူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များ အကျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိကြောင်း သိရ သည်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့်သာ ရောင်းချမည့် နှစ်လယ် မြန်မာ့ ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲတွင် အသေးစား၊ အလတ်စားနှင့် အငယ် စား (MSME) လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် နိုင်ငံသားများ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ရရှိစေရန်အတွက် အဆင့်နိမ့် အသားကျောက် ကျောက်စိမ်းတွဲများကို မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် သီးသန့် ရောင်းချပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာ ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းမှ သိရသည်။
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့် ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် အောက်တိုဘာ ၂ ရက် Global Petrol Prices Website တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ ပေါင်း ၁၂၅ နိုင်ငံအနက် အိုင်ဗရီကို့စ်နိုင်ငံသည် ယခုတစ်ပတ်တွင် ၇ ဒသမ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ ပြီး Fiji နိုင်ငံတွင် ၆ ဒသမ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံတွင် ၃ ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် Cape Verde နိုင်ငံတွင် ၃ ဒသမ ၂၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံ ပေါင်း ၁၄ နိုင်ငံရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
တောင်ငူမြို့ ညောင်ပင်ဈေးရှိ သစ်သီးဆိုင် များတွင် ပင်မှည့်သီး(ခေါ်)လိုင်းမချူးသီး တစ်ပိဿာ လျှင် ကျပ် ၃၀ဝ၀ ဖြင့် ရောင်းချသည်။ ပင်မှည့်သီးကို သကြားနှင့် တို့စားနိုင်သလို ဖျော်ရည်ဖျော်ပြီးလည်း သောက်သုံးနိုင်သည်။ ပင်မှည့်သီးဖျော်ရည်ကို ပုံမှန် သောက်သုံးပေးခြင်းအားဖြင့် ကျန်းမာရေးကို များစွာ အထောက်အကူပြုသည်။