Background
လက်ခစား CMP စနစ်ဖြင့် ချုပ်လုပ်နေသည့် မြန်မာ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများတွင် ပြည်ပက ကုန်အမှတ်တံဆိပ် အသစ်များ ဝင်ရောက်လာရန်ရှိနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ သိရသည်။
လက်ရှိတွင် အသစ်ဝင်ရောက်ရန် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးနေ သည့် Brand အသစ်များရှိနေပြီး တရုတ်အဝတ်အထည်Brand များကလည်း လာရောက်လေ့လာမှုများ လုပ်ဆောင်ထား ကြောင်း သိရသည်။
တရုတ်နိုင်ငံအပြင် ကိုရီးယားနိုင်ငံမှလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သူ လုပ်ငန်းရှင်အသစ်အဖြစ် ဝင်ရောက်ရန် ရှိနေပြီး ဥရောပ သမဂ္ဂနိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့ကလည်း အမှာစာအများဆုံး ဝင်ရောက်ထားကြောင်း သိရသည်။
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့်ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်Global Petrol Prices Website တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၁၉ နိုင်ငံအနက် နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံသည် ယခုတစ်ပတ်တွင်၂ ဒသမ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံတွင် ၂ ဒသမ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ သြစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ၁ ဒသမ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံတို့တွင် ၁ ဒသမ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း ၁၅ နိုင်ငံ ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ယခုအပတ်အတွက် ကမ္ဘောဒီ
ပြည်ပဆန်ဈေးကွက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဒီဇင်ဘာလ ၂၇ ရက်တွင်Thai Rice Exporter Association Website တွင် ဖော်ပြချက်အရ ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာဧည့်မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၇ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၁၇ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို သိရှိရသည်။ ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ၁၀ဝ ရာခိုင်နှုန်း ဘီဂရိတ်ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇၄ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ဧည့်မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၅၉ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ဆန်တစ်တန်လျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၂၃ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပေါင်းဆန် တစ
ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည်အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို သိရသည်။ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၀၃၅ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ ရာမှဒီဇင်ဘာလ ၂၇ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၆၅ ဒေါ်လာ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်း ရွေဈေးသည်လည်း ၂၁ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ်၃၆၇၀ဝ၀ဝ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် ကျပ်၃၆၉၅၀ဝ၀ သို့ အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းကို ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရှိရသည်။၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) ၏စက်တင်ဘာလ အစ
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်း ဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာန အနေဖြင့် စားသုံးသူကာကွယ် ရေးလုပ်ငန်းများအပြင် ပြည်တွင်းကုန် သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်း များကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကန့်ဘလူ ခရရိုင် ကျွန်းလှမြို့နယ် ရှမ်းစုကျေးရွာ တွင် ပန်းဂေါ်ဖီကို တစ်နိုင်တစ်ပိုင်စိုက် ပျိုးကြပြီး မိသားစု အပိုဝင်ငွေရရှိနေ ကြောင်း သိရသည်။
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (Mutual Fund) များ ခေတ်စား လာမှုနှင့်အတူ ကုမ္ပဏီများသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပရောဒတ် အမျိုး မျိုးကို တီထွင်လာကြသည်။ အထူးသဖြင့် စတော့အိပ်ချိန်းတွင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားနိုင်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုရန်ပုံငွေ အစု (Exchange Traded Fund, ETF) များကို တီထွင်ခဲ့ကြသည်။
ထိုင်းငချိပ်(ခေါ်) ရာသီစပါးဖြစ်သည့် ငချိပ်စပါးကို ရွှေဘိုခရိုင်၊ ဝက်လက်မြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာအနှံ့အပြားတွင် စိုက် ပျိုးလျက်ရှိရာ ယခုနှစ်တွင် ဝက်လက်မြို့နယ်၊ စိုင်နိုင်ကြီး ကျေးရွာရှိ တောင်သူများသည် ငချိပ်စပါးကို စတင်၍စမ်းသပ် စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ ငချိပ်စပါးကို ၂၀၂၂-၂၀၂၃ခုနှစ် မိုးစပါး ရာသီချိန်ဖြစ်သည့် ဇူလိုင်လအတွင်း ပျိုးထောင်၍ သြဂုတ်လ အတွင်းတွင် စိုက်ပျိုးရကြောင်း စိုက်ပျိုးသူ တောင်သူနှင့် ဆက်သွယ်မေးမြန်းမှုအရ သိရှိရ သည်။
တစ်ဧကကုန်ကျစရိတ်
မေ်လမြိုင်မြို့တွင် အုန်းစိမ်းရည်များ အရောင်းအဝယ် သွက်လျက်ရှိသဖြင့် အုန်းစိမ်းဝယ်ရောင်း လုပ်ငန်းရှင်များမှာ ခြံအရောက်ကိုယ်တိုင် အပင်ပေါ်တက်ခူးသည့်စနစ်ဖြင့် လာ ရောက်ဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ အုန်းစိမ်းရည်ကို သဘာဝအတိုင်း သောက်သုံးခြင်းအပြင် အချို့မှာ အုန်းစိမ်း ဂျယ်လီ ပြုလုပ်ခြင်း၊ အုန်းစိမ်းရေခဲမုန့်ပြုလုပ်၍လည်း ရောင်း ချကြသည်။ အုန်းစိမ်းရည် တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၁၀ဝ၀- ၁၅၀ဝ၊ အုန်းစိမ်းဂျယ်လီ တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၁၅၀ဝ-၂၀ဝ၀ ၊ အုန်းသီး ရေခဲမုန့် တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၂၀ဝ၀-၃၀ဝ၀ ဖြင့် ရောင်းချကြ သည်။ မိုးတွင်းတုန်းကတော့ အရောင်းအဝယ်ပါးတယ်၊ ပွင့်လင်းရာသီ ရောက်လာတော့ အရောင်းအဝယ် သွက
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတို့သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ စတော့အိပ်ချိန်း များမှတစ်ဆင့် စတော့များ၊ ငွေချေးစာချုပ်များ၊ ဒီရီဗေးတစ်ဖ် စာချုပ်စာတမ်းများကို သွက်လက်စွာ ပါဝင်ရောင်းဝယ်လျက် ရှိသည်။ စတော့အိပ်ချိန်းတို့သည် ရောင်းသူ-ဝယ်သူ မည်သူ မည်ဝါ ဆိုသည်ကို မသိရှိရသော ရောက်ရှိလာသည့် ငွေချေး သက်သေခံလက်မှတ် အရောင်း၊ အဝယ်အော်ဒါများကို အီလက် ထရွန်နစ်နည်းပညာများ အသုံးပြုကာ သတ်မှတ်စည်းမျဉ်းများ နှင့်အညီ ရောင်းဝယ်ပေးသည်။ သို့သော် အချို့စတော့အိပ်ချိန်း များတွင် စတော့ရောင်းဝယ်ရေးကြမ်းပြင် Trading Floor) များ ကို ဆက်လက်ထားရှိကာ ရောင်းဝယ်ကြသည်လည်းရှိသည်။ ဥပမာ- နယူးယောက် စတော့အိပ်ချိန်း ယူရိုနက်စ် NYSE
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး မြိတ်ကျွန်းစု ပင်လယ်ကမ်းခြေများမှ ထွက်ရှိသည့် သဘာဝအော်ဂဲနစ်အုန်းသီးမှ ကျန်းမာရေး အထောက် အကူပြု သောက်နိုင်၊ သုံးနိုင်သည့် မိသားစုကျန်းမာရေးအတွက် ဘက်စုံအသုံးတဲ့သော အားထားရာ King Island အမှတ်တံဆိပ် Extra Organic Virgin Coconut Oil (အုန်းပျိုဆီ) များ ထုတ်လုပ်လျက် ရှိသည်။