Background
ယှဉ်ပြိုင်မှုများ မြင့်မားနေသည့် ယနေ့ခေတ်တွင် တီထွင်ဖန်တီး မှုများကို အပြိုင်အဆိုင် ပြုလုပ်လာကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ တီထွင်ဖန်တီးမှု များပြုလုပ်ရာတွင် မိမိ၏ ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများကို သုံးစွဲသူများ၏ လိုအပ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီမှုရှိပြီး ဈေးကွက်ကို ထိုးဖောက်နိုင်ရန်အတွက် ခေတ်မီဆန်းသစ်သော ဒီဇိုင်းများ တီထွင်ဖန်တီးခြင်းကလည်း အရေး ပါသည့် အခန်းကဏ္ဍတစ်ရပ်အနေဖြင့် ပါဝင်လာသည်ကို တွေ့ရှိရ သည်။ ဒီဇိုင်းဖန်တီးသူများအနေဖြင့်လည်း ဆန်းသစ်သော ဒီဇိုင်း များ ပြုလုပ်ကြသည့်အတွက် ဈေးကွက်တွင် ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများကို ရောင်းအား မြှင့်တင်ပေးနိုင်ရုံသာမက ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှုကို လည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းတွင် စာပေနှင့် အနု ပညာ ဖန်တီးမှုများဖြင့် လွှမ်းခြုံလျက်ရှိပြီး နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ၏ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး တိုးတက်မှုများ ကလည်း စာပေနှင့် အနုပညာဖန်တီးမှု၊ ထုတ်လုပ် မှု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည်။ စာပေနှင့်အနုပညာ ဖန်တီးထုတ်လုပ်မှုများအတွက် ဖန်တီးထုတ်လုပ်သူများကို ထိုက်သင့်သော အကျိုး ခံစားခွင့်များရရှိစေရန်၊ မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက်ခံရမှု များ လျော့နည်းစေရန် ဖန်တီးသူများ၏ အခွင့် အရေးများအား အကာအကွယ်ပေးမှုများကို ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံအသီးသီးတွင် ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်းပြီး အကောင် အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေသည်။
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၉ ရက် ွူသဘေူ ဏနအမသူ ဏမငခနျ ျွှနဘျငအန တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၃၁ နိုင်ငံ အနက် ပါရာဂွေးနိုင်ငံသည် ယခုတစ်ပတ်တွင် ၄ ဒသမ ၄၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖင်လန်နိုင်ငံ တွင် ၂ ဒသမ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံတွင် ၂ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အဲဆာဗေးဒိုးနိုင်ငံတွင် ၁ဒသမ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း ခြောက်နိုင်ငံရှိကြောင်း သိရသည်။
ပြည်ပဆန်ဈေးကွက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက ဇူလိုင် ၃၁ ရက် တွင်Thai Rice Exporter Association Website တွင် ဖော်ပြချက် အရ ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများ မှာ ဧည့်မထ (၅ ရာခိုင်နှုန်း ) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၇၈ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၂၅ ရာခိုင်နှုန်း) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၄၄ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ (၁၀ဝ ရာခိုင်နှုန်း ) ဘီဂရိတ်ဆန် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၀၇ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၅ ရာခိုင်နှုန်း ) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၃ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ(၂၅ ရာခိုင် နှုန်း ) ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၆၀ ဖြင့် လည်း ကောင်း၊ ပေါင်းဆန် တစ
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး သည် အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရ သည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စ လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၇၅ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်တွင် ရွှေ တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၄၁၇ ဒေါ်လာဖြစ်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည်လည်း ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၅၉၄၀ဝ၀ဝ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်တွင် ကျပ် ၆၅၅၀ဝ၀ဝ သို့ အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းကို ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရ သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လအတွင်း စာရင်းဝင်ကုမ္ပဏီများ၏ စတော့ရှယ်ယာ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်မှုတန်ဖိုး ကျပ်သန်း ၆၀ဝကျော်ရှိခဲ့ကြောင်း ရန်ကုန်စတော့အိတ်ချိန်း (ှ့ဌ) မှ သိရ သည်။ အဆိုပါကာလအတွင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မြောက်သည့် ရှယ်ယာ အစောင် ရေ စုစုပေါင်း ၂၂၄၁၈၃ စောင်ရှိပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် ကျပ် ၆၈၄ ဒသမ ၃၅ သန်းရှိခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။ ကုမ္ပဏီတစ်ခုချင်းစီ၏ အစုရှယ်ယာရောင်းချနိုင်မှုအနေဖြင့်Myanmar Investment(FMI)) က အစုရှယ်ယာ ၁၈၉၇၄ စောင် ရောင်းချနိုင်ခဲ့ပြီး တန်ဖိုး ကျပ် ၁၇၂ သန်း၊ ပြညောမေ ွှ့ငူတေေ ှနဇ ံသိူငညျါ ဏကဘူငခ (ြွှှံ) က အစုရှယ်ယာ ၆၂၂၁၀ စောင် ရောင်းချနိုင်ခဲ့ပြီး တန်ဖိုး ကျပ် ၂၀၂ဒသမ ၆၂၄ သန်း ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း YGEA မှ ထုတ်ပြန်လျက် ရှိသည့် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားဈေးနှုန်းမှာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ကျပ် ၄၆ သိန်းကျော်တွင်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအသင်းမှ သိရသည်။ YGEA မှ နေ့စဉ်ရောင်းချရမည့် ရွှေဈေးနှုန်းကို တစ်နေ့သုံးကြိမ် ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ရွှေရောင်းချသည့်အခါတွင် သတ်မှတ်သည့် ဈေးနှုန်းအတိုင်း ရောင်းချပါရန် အသိ ပေးထားပြီး ရွှေဆိုင်များကိုလည်း နေ့စဉ်ဖွင့်လှစ်၍ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ပါရန် ပန်ကြားထားသည်။
လွဲမှားနေသည့် အယူအဆတစ်ခုမှာ IPO သည် ချမ်းသာ မှုအတွက် လုံးဝအာမခံသည်ဆိုသည့် အချက်ဖြစ်သည်။ IPO များမှတစ်ဆင့် အလွန့်အလွန်ချမ်းသြွာကယ်ဝသွားသည့်Google Starbucks Alibaba စသည့် ကုမ္ပဏီများရှိသော်လည်း IPO မှာ အခြားသောရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကဲ့သို့ပင် ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေ Risk)) ရှိ စမြဲဖြစ်သည်။ IPO နည်းဗျူဟာကို စဉ်းစားခြင်းမပြုမီ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူတို့အနေဖြင့် IPO ဆိုသည်မှာ ဘာလဲ၊ ဘယ်လို အလုပ် လုပ်လဲဆိုသည်ကို နားလည်အောင် လေ့လာဖို့ အရေးကြီးပါသည်။
အသီးမှာ ဘုရင်ဟု ဆိုစမှတ်ရှိသော ဒူးရင်း သီး၏ အင်္ဂလိပ်အမည်မှာDURAIN၊ ရုက္ခဗေဒ အမည်မှာ Durio Zibethenus ၊ မျိုးရင်းအမည်မှာ Bombaceae ဖြစ်ပြီး မူရင်းဒေသမှာ အီကွေတာ မိုးသစ်တောဒေသများနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများဖြစ်တဲ့ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ထိုင်းနှင့် မြန်မာတို့တွင် အဓိက ပေါက်ရောက်လေ့ရှိသည်။ မြန်မာပြည်တွင် မြန်မာပြည် တောင်ဘက်ပိုင်း မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီဒေသများတွင် အကောင်းဆုံး စိုက်ပျိုး ဖြစ်ထွန်းသည့် အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်၊ ပဲခူး အရှေ့ခြမ်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး တို့တွင်လည်း ယခုအခါ စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးလာကြ သည်။
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် လူနေမှုအဆင့်အတန်း မြင့်မားမှုသည်လည်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆန်းသစ်တီထွင် ဖန်တီးနိုင်မှု၊ နိုင်ငံတွင်းရှိ အသေးစားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှု၊ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု များပြားလာမှုစသည့် အချက်များအပေါ်တွင် မူတည်လျက်ရှိသည်။ မူပိုင်ခွင့် (Intellectual Property) ) သည် အဆိုပါကဏ္ဍများ ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်စေရေးအတွက် အဓိကစီးပွားရေးကိရိယာတစ်ခု ဖြစ်လာသည်။