Background
၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က ကုန်အမှတ် တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ အပါအဝင် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ လေးရပ်ကို ပြဋ္ဌာန်း ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မူပိုင်ခွင့်စနစ်တစ်ခုကို စတင်ကျင့်သုံးရန် အတွက် ပထမဦးဆုံးခြေလှမ်းသည် အမှတ်တံဆိပ် မှတ်ပုံတင် လျှောက်ထားခြင်းဖြစ်လာသည်။ အမှတ်တံဆိပ် အဟောင်းများ အတွက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှစ၍ အီလက်ထရွန် နစ် မှတ်ပုံတင်စနစ် WIPO File System) ဖြင့် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ကနဦး စတင်လက်ခံခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် Online Trading Platform မှတစ်ဆင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်မှ စတင်၍ ဇွန်လအထိ ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် ဒေါ်လာ၊ တရုတ်ယွမ်နှင့် ထိုင်းဘတ်များ ရောင်းချပေးလျက် ရှိပြီး ဇွန်လအထိ နိုင်ငံခြားငွေပမာဏ ဒေါ်လာ ၃၆ သန်းခန့် ရောင်းချပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် Online Trading Platform မှတစ်ဆင့် ငါးလတာကာအတွင်း ၁၄ ကြိမ် ရောင်း ချပေးထားပြီး စုစုပေါင်း နိုင်ငံခြားငွေပမာဏ ဒေါ်လာ ၃၆ သန်းခန့် ရောင်းချပေးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ Online Trading Platform အပြင် အခြား နည်း လမ်းများဖြင့် နိုင်ငံခြားငွေများက
ဘိလပ်မြေ
မော်လမြိုင်မြို့၌ ဇွန်လစတုတ္ထ ပတ်တွင် ဘိလပ်မြေ ဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ရှိနေပြီး ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်နေကြောင်း သိရသည်။ ဈေး ကွက်ထဲ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ဖြစ်နေ သောဈေးမှာ ယခုတစ်ပတ်တွင် ကြံ့နှစ် ကောင် (အနီ) ကျပ် ၁၃၆၀ဝ၊ ကြံ့တံဆိပ် (အပြာ) ကျပ် ၁၂၄၀ဝ၊ ကြံ့တံဆိပ်(အဝါ) ကျပ် ၁၂၁၀ဝ ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ် နေပြီး မော်လမြိုင်မြို့၌ ဓာတ်မြေသြဇာ နှင့် ပိုးသတ်ဆေးဈေးနှုန်းမှာ အရောင်း အဝယ်ပုံမှန်ရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ် နေကြောင်း သိရှိရသည်။
ဓာတ်မြေသြဇာ
မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ စိုက်ပျိုးရေးထုတ် ကုန်များကို အများဆုံးတင်ပို့ပြီး မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကို လည်း တွဲဖက်လုပ်ကိုင်နေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် မြစ် ချောင်း၊ အင်းအိုင်ပေါများသော နိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် ငါး လုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ၏ အရေးပါသော စီးပွားရေးကဏ္ဍအဖြစ် ပါဝင်နေသည်။
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အနေဖြင့် အခြေအနေအား လေ့လာကြည့်ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် ဇွန် ၂၄ ရက် ွူသဘေူ ဏနအမသူ ဏမငခနျ ျွှနဘျငအန တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၅ နိုင်ငံအနက် နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံသည် ယခု တစ်ပတ်တွင် ၁၀ ဒသမ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ၇ ဒသမ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံတွင် ၄ ဒသမ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် ဃကမခေသေ နိုင်ငံတွင် ၄ ဒသမ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း ၂၆ နိုင်ငံရှိကြောင်း တွေ့ရှိရ သည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန် ၂၆ ရက် ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာဧည့်မထ (၅ ရာခိုင်နှုန်း ) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၈၇ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၂၅ ရာခိုင်နှုန်း) တစ်တန်လျှင် အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၅၄၁ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို သိရသည်။ ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ (၁၀ဝ ရာခိုင်နှုန်း) ဘီဂရိတ်ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၁၇ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ဧည့်မထ (၅ ရာခိုင်နှုန်း) တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၀၃ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ (၂၅ ရာခိုင်နှုန်း) ဆန်တစ်တန်လျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၇၂ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ပေါင်းဆန် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၀၆ ဖြင့်လည်းကောင်း အသီးသီး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းRice Exporter As
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန် ၂၀ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၄၁ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ဇွန် ၂၆ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၁၅ ဒေါ်လာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးသည်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန် ၂၀ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၅၃၇၀ဝ၀ဝ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန် ၂၆ရက်တွင် ကျပ် ၅၃၅၀ဝ၀ဝ သို့ အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်GDP သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်ကုန်တွင်USD၆၄ဒသမ၇၅ ဘီလီယံ ရှိလာရန်
ပြီးခဲ့သည့် မေလအတွင်း စာရင်းဝင်ကုမ္ပဏီများ၏ စတော့ရှယ်ယာအရောင်း အဝယ်ဖြစ်မှု တန်ဖိုး ကျပ်သန်း ၆၀ဝ ကျော်ရှိခဲ့ကြောင်း ရန်ကုန်စတော့အိပ်ချိန်း (YSX)မှ သိရသည်။
အဆိုပါ ကာလအတွင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မြောက်သည့် ရှယ်ယာ အစောင် ရေ စုစုပေါင်း ၂၃၂၄၅၄ စောင်ရှိပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် ကျပ် ၆၆၃ ဒသမ ၅၃ သန်း ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(YGEA) မှ ထုတ်ပြန် လျက်ရှိသည့် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သား ဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၄၄ သိန်း ကျော်တွင်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအသင်းမှ သိရသည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(YGEA) မှ နေ့စဉ်ရောင်းချရမည့် ရွှေဈေးနှုန်းကို တစ်နေ့သုံးကြိမ် သတင်းထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ရွှေရောင်းချသည့်အခါတွင် သတ်မှတ်သည့် ဈေးနှုန်းအတိုင်းရောင်းချပါရန် အသိပေးထားပြီး၊ ရွှေဆိုင်များကို လည်း နေ့စဉ်ဖွင့်လှစ်၍ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ကြပါရန် ပန်ကြားထားသည်။
စေ့စပ်ဖြေရှင်းခြင်းဆိုသည်မှာ အငြင်းပွားမှုကိုအခြားနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်း နည်းစနစ်များထဲမှ နည်းစနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိရောက်သော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ် သည်။ အငြင်းပွားမှုကို အခြားနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်း (Alternative Dispute Resolutions-ADR ဆိုသည်မှာ ထုံးတမ်းစဉ်လာ တရားရုံး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ မှလွဲ၍ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များအားလုံးကို ရည်ညွှန်းပြီ Negotiation Conciliation/ Mediation Mini-trial Expert Appraisal Arbitration Early Neutral Evaluationစသည်ဖြင့် ADR အမျိုးအစားများကို ဆို သည်။