Background
တောင်သူလယ်သမားများအနေဖြင့် သီးနှံပေါ်ချိန်တွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းသည့်အပြင် စိုက်ဘဏ်ချေးငွေများ ဆပ်ရခြင်း၊ အခြားချေးငွေများ ဆပ်ရခြင်း၊ မိသားစုစားဝတ်နေရေးနှင့် လူမှုရေး ကိစ္စရပ်များ လုပ်ဆောင်ရခြင်းတို့အတွက် ချေးငွေများ ရယူလိုခြင်း၊ သိုလှောင်ရန် ခက်ခဲခြင်းတို့ကြောင့် သီးနှံဈေးနှုန်း မြင့်တက်ချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အလျင်စလို ရောင်းချနေကြရသည်။ သီးနှံပေါ်ချိန်ကာလ လွန်မြောက်ပြီး ဈေးနှုန်းပြန်လည် မြင့်တက်ချိန် တွင် တောင်သူများလယ်ဝယ်၌ သီးနှံလက်ကျန်မရှိတော့သည့်အတွက် ထိုက်သင့်သည့်အကျိုးအမြတ်မရရှိသည်ကို လေ့လာသိရသည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၊ ဈေးကစားလိုသူများ၏ အာရုံစိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည့် ရန်ကုန် အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်သစ်တွင်မူ အေးစက်လျက်ရှိသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် နှစ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဘဏ်စနစ်အကျပ်အတည်းကြောင့် အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်တွင်းသို့ ငွေပိုငွေလျှံရှိသူများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ စုပြုံဝင်ရာက်ခဲ့ရာမှ အိမ်ခြံမြေဈေး အဆမတန် ခုန်တက် ခဲ့ပြီး ယခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင်မှု အရောင်းအဝယ် အေးစက်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့် ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်း သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်Global Petrol Prices Websiteတွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၁၈ နိုင်ငံအနက် တူရကီ(တူကီယဲ) နိုင်ငံသည် ယခု တစ်ပတ်တွင် ၆ ဒသမ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး သြစတြီးယားနိုင်ငံတွင် ၃ ဒသမ ၈၀ ရာခိုင် နှုန်း၊ မွန်တီနီဂရိုးနိုင်ငံတွင် ၁ ဒသမ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် လက်ဘနွန် နိုင်ငံတို့တွင် ၁ ဒသမ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း ၁၅ နိုင်ငံရှိကြောင်း တွေ့ရ သည်။
ပြည်ပဆန်ဈေးကွက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်တွင်Thai Rice Exporter Association Website တွင် ဖော်ပြချက်အရ ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာဧည့်မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၇ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၁၇ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို သိရှိရသည်။ ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ၁၀ဝ ရာခိုင်နှုန်း ဘီဂရိတ်ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၆၁ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ဧည့်မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၄၆ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဆန် တစ်တန်လျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၁၁ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပေါင်းဆန်
ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည်အပြောင်း အလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ဇန်နဝါရီ ၅ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၄၃ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၂၀၃၁ ဒေါ်လာ ဖြစ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည်လည်း ဇန်နဝါရီ ၅ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင်ကျပ် ၃၇၀၅၀ဝ၀ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်တွင်ကျပ် ၃၇၃၅၀ဝ၀ သို့ အတက်အကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းကို ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ အခြေစိုက် လျှပ်စစ်မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ် သည့် Vinfast ကုမ္ပဏီသည် အိန္ဒိယ နိုင်ငံတွင် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မှုများ ပြု လုပ်ရန်အတွက် သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ကမ္ဘာ့တတိယ အကြီးဆုံး မော်တော်ယာဉ်ဈေးကွက် သို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ သည်။
Vinfast နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ တာမီနာဒု ပြည်နယ်အစိုးရတို့သည် ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံကျော်ထိ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ရန် သဘောတူညီမှုရရှိ ထားပြီး ပထမဆုံး ၅ နှစ်တာကာလ အတွက် နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ၅၀ဝ မီလီယံ ပမာဏကို စီမံကိန်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သွားရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ပူးတွဲ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
စက်မှုဝန်ကြီးဌာန၏ စက်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် စစ်ဆေး ရေးဦးစီးဌာနမှ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် E-Market Platform ပေါ်ရှိ MSME ထုတ်ကုန်အရောင်းပြပွဲ ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို မင်းဓမ္မလမ်းနှင့် ကျိုက်ဝိုင်းဘုရားလမ်းထောင့်ရှိ MSME Center တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။
အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်၊ စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဌာနဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ၊ ဖိတ်ကြားထားသော ဧည့်သည်တော်များ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၏ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ် တတိယသုံးလပတ် လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးကို ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန ရုံးအမှတ် (၃) ညီလာခံခန်းမ၌ ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးထွန်းအုံ တက် ရောက် အမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။
E-Commerce အစပျိုးချိန်
အစိုးရများ၊ အစိုးရအေဂျင်စီများ၊ ကုမ္ပဏီများအနေနှင့် အရင်းအနှီးဈေးကွက်မှတစ်ဆင့် ကာလရှည် ရင်းနှီးငွေများ ရှာဖွေရာတွင် မြူနီစီပါယ်ငွေချေးစာချုပ်များ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် လည်း အရေးပါသည့်နေရာမှ ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။ မြူနီစီပါယ် ငွေချေးစာချုပ်များ municipal bond)) ကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် ပြည်နယ်၊ တိုင်းများ၏အစိုးရများ၊ မြူနီစီပါယ်အဖွဲ့များ၊ အစိုးရ အေဂျင်စီများစွာတို့က ထုတ်ဝေလေ့ရှိကြသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံ ရှိ ပြည်နယ်များအားလုံးလိုလိုတွင် မြူနီစီပါယ် ငွေချေးစာချုပ် များကိုထုတ်ဝေကာ လိုအပ်သည့် ဘဏ္ဍာငွေများကို ဖြည့်တင်း လေ့ရှိသလို အခြားသောနိုင်ငံများတွင် ဒေသဆိုင်ရာ အစိုးရများ၊ မြို့တော်ကြီးမျာ