Background
ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးကွက်အခြေအနေအား လေ့လာကြည့် ရာတွင် ဓာတ်ဆီဈေးနှုန်းသည် အောက်တိုဘာ ၂ ရက် Global Petrol Prices Website တွင် ဖော်ပြထားရှိသည့် ဈေးနှုန်းများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ ပေါင်း ၁၂၅ နိုင်ငံအနက် အိုင်ဗရီကို့စ်နိုင်ငံသည် ယခုတစ်ပတ်တွင် ၇ ဒသမ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ ပြီး Fiji နိုင်ငံတွင် ၆ ဒသမ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံတွင် ၃ ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် Cape Verde နိုင်ငံတွင် ၃ ဒသမ ၂၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြင့် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံ ပေါင်း ၁၄ နိုင်ငံရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
တောင်ငူမြို့ ညောင်ပင်ဈေးရှိ သစ်သီးဆိုင် များတွင် ပင်မှည့်သီး(ခေါ်)လိုင်းမချူးသီး တစ်ပိဿာ လျှင် ကျပ် ၃၀ဝ၀ ဖြင့် ရောင်းချသည်။ ပင်မှည့်သီးကို သကြားနှင့် တို့စားနိုင်သလို ဖျော်ရည်ဖျော်ပြီးလည်း သောက်သုံးနိုင်သည်။ ပင်မှည့်သီးဖျော်ရည်ကို ပုံမှန် သောက်သုံးပေးခြင်းအားဖြင့် ကျန်းမာရေးကို များစွာ အထောက်အကူပြုသည်။
ပြည်ပဆန်ဈေးကွက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၄ ရက်တွင်Thai Rice Exporter Association Website တွင် ဖော်ပြချက်အရ ပါကစ္စတန် ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ဧည့်မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၂ ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေ ရိကန်ဒေါ်လာ ၅၂၂ ဖြင့်လည်းကောင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ကို သိရှိရ သည်။ ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ၁၀ဝ ရာခိုင်နှုန်း ဘီဂရိတ်ဆန် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၁၁ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ဧည့် မထ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၇ ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ဆန်တစ်တန်လျှင် အမေ ရိကန်ဒေါ်လာ ၅၆၆ ဖြင့်လည်းကောင်
ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေ အနေများကြောင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၇၇ ဒေါ်လာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ရာမှ အောက်တိုဘာ ၄ ရက်တွင် ရွှေတစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၈၂၀ ဒေါ်လာဖြစ်ခဲ့သည်ကိုတွေ့ရှိ ရသည်။ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးသည်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၃၅၅၅၀ဝ၀ ပေါက်ဈေးရှိ ခဲ့ရာမှ အောက်တိုဘာ ၄ ရက်တွင် ကျပ် ၃၄၃၅၀ဝ၀ သို့ အတက် အကျ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်းကို ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရှိရသည်။
ဂျပန်နိုင်ငံတွင် အခြေအနေ အမျိုးမျိုးဖြင့် ရောက်ရှိနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံခြားသားအများစု သည် ဂျပန်လုပ်သားဈေးကွက်ကို အင်နှင့်အားနှင့် ဖြည့်ဆည်းပံ့ပိုးပေးနေကြသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ တရား ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းဇယားများအရ ဂျပန် နိုင်ငံတွင် နေထိုင်သည့် နိုင်ငံခြားသားဦးရေသည် ၂၀၂၂ခုနှစ် အကုန်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် သုံး သန်းအရေအတွက်ကို ကျော်လွန်ရောက်ရှိကာ ၃ ဒသမ ဝ၇ သန်းအထိ စံချိန်တင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။
မျှတသော ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှုသည် နိုင်ငံစီးပွားရေး နှင့် နိုင်ငံသားတို့အတွက် အကျိုးများစွာ ဖြစ်ထွန်းစေသည်။ ]အပြိုင်အဆိုင်ရှိမှ တိုးတက်သည်} ဟူသော စကားအတိုင်း ယှဉ်ပြိုင်မှုသည် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးသာမက ဈေးကွက်အတွင်းရှိ လုပ်ငန်းများ၊ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှု အသုံးပြုသူ ဝယ်ယူသူများအတွက်လည်း လွန်စွာအကျိုးရှိပေသည်။ ယှဉ်ပြိုင်မှုကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း တီထွင်ကြံဆမှု အား ကောင်းလာစေနိုင်ပါသည်။ ဝယ်ယူသူများအနေဖြင့်လည်း ကုန်ပစ္စည်းများကို ကောင်းမွန်သော ဝန်ဆောင်မှု၊ မျှတသော ဈေးနှုန်းဖြင့် ရွေးချယ်ဝယ်ယူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ တီထွင်ကြံဆမှု အားကောင်းလာပါက ကုန်ပစ္စည်းများကို ပြည်တွင်းဈေးကွ
မဲခေါင်-လန်ချန်းသစ်သီးပွဲတော် (မြန်မာ) (Mekong - Lancang Fruit Festival-Myanmar)”ကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ပါဝင် ပြသနိုင်ရေးအတွက် ညှိနှိုင်းအစည်း အဝေးကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၆ ရက် မွန်းလွဲ ၂ နာရီတွင် စီးပွားရေး နှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးမင်းမင်း ဦးဆောင်၍ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ် ရေးဝန်ကြီးဌာန ရုံးအမှတ်(၃) နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာကုန် သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့ အစည်းအဝေးခန်းမ၌ Hybrid စနစ်ဖြင့် ကျင်းပသည်။
အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချသူများ Online Sales) မှတ်ပုံ တင်နိုင်ရေး အသိပညာပေးခြင်းနှင့် eComReg System စနစ်ဖွင့် လှစ်ခြင်းအခမ်းအနားကို အောက်တိုဘာ ၂ ရက် နံနက် ၁၀ နာရီ က ရန်ကုန်မြို့ မင်းရဲကျော်စွာလမ်းရှိ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာ နိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ပထမထပ် မင်္ဂလာခန်းမတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှ ထွက်ရှိသော အုန်းသီးကို မြန်မာ့ရိုးရာ အစားအစာ အများစုတွင် သုံးစွဲလျက်ရှိပြီး အုန်းတံမြက်စည်း၊ အုန်းခွံမီးသွေး၊ အုန်းဆံကြိုး၊ အုန်းလက်မှုပစ္စည်းများပြုလုပ်၍ ဝင်ငွေရရှိနေသလို အုန်းသားစိတ် လုပ်ငန်းမှ အုန်းသားခြောက်များကို နေပူလှန်း မီးကင်ပြီး မြေပဲဆန်အနေရောက် အောင် စက်ဖြင့်ခုတ်၍ အကြမ်းကြိတ်ဖက်ရရှိလာသည့်အခါ စက်ဖြင့်ထပ်မံကြိတ်ခွဲ ရသည်၊ အုန်းသားစိတ် ပိဿာ ၂၀ ကြိတ်ခွဲလျှင် အုန်းဆီ ၁၀ ပိဿာခန့်ရရှိပြီး ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်ထံမှ သိရသည်၊ အုန်းဆီကို ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက အသုံးပြုလာခဲ့ပြီး ယနေ့ထိတိုင် သဘာဝ ဆေးဖက်ဝင်ပ
အောက်တိုဘာ၂ ရက်မှ ၄ ရက်အထိ သုံးရက် ကြာ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့် ]အုန်းသီး တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန် ထုတ်လုပ်ခြင်း နည်းပညာပေးသင်တန်း} ဖွင့်ပွဲအခမ်း အနားကို မြန်မာကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့ အစည်း အဝေးခန်းမ၌ အောက်တိုဘာ ၂ ရက်က ကျင်းပခဲ့ရာ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးထွန်းအုံ တက်ရောက်၍ အမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။