Background
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး မိတ္ထီလာခရိုင် တွင် ဆီထွက်သီးနှံများဖြစ်သော နှမ်း၊ မြေပဲ၊ နေကြာများကို စိုက်ပျိုးကြပြီး ထွက်ရှိသော သီးနှံ များကို ဒေသတွင်းကြိတ်ခွဲမှုအပြင် အခြားဒေသ များသို့တင်ပို့ ရောင်းချကြသည်။
အစေ့ထုတ်ပြောင်း သီးနှံသည် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၏ ပြည်ပ ပို့ကုန်သီးနှံတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဟင်္သာတခရိုင် တွင် ဧက ၁၈၆၇၀၊ မြန်အောင်ခရိုင်တွင် ၁၂၈၂၅ ဧကနှင့် မအူပင်ခရိုင်တွင် ဧက ၂၀၂၇၀ နှင့် မြောင်းမြခရိုင်တွင် ၁၂၂၆ ဧက စိုက်ပျိုးပြီး တိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံးအနေဖြင့် စုစုပေါင်း ဧက ၅၃၀ဝ၀ကျော်စိုက်ပျိုးသော သီးနှံလည်း ဖြစ်သည်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးသည် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ဈေး ကွက်ဝင် လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းမျိုးစုံထွက်ရှိသော ဒေသ ကြီးဖြစ်သည်။ တိုင်းဒေသကြီး၏ အနောက်ဘက်တွင် မြောက် မှ တောင်သို့စီးဆင်းသည့် ချင်းတွင်းမြစ်ရှိပြီး သယ်ယူပို့ဆောင် ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အလွန်အရေးပါသော မြစ်တစ် စင်းဖြစ်သည်။ မူးမြစ်သည် တိုင်းဒေသကြီး၏ အလယ်တည့် တည့်မှ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းပြီး ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန် ဧရိယာများ ၏ ရေသောက်မြစ်ကြီးလည်းဖြစ်သည်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် စပါး၊ မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာ၊ ကုလားပဲ၊ မတ်ပဲ၊ ပဲစင်းငုံ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ပဲကြီး၊ မြေထောက်ပဲ၊ ဂျုံ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ငရုတ်၊ ခရမ်းချဉ် စသည့် သီးနှံများ စီးပွားဖြစ် စိ
ပခုက္ကူမြို့ ကုန်စိမ်းသီးနှံမျိုးစုံ ရောင်းဝယ်ရေးဈေးကွက်တွင် သကြားပြောင်းဖူးများလည်း နေ့စဉ်ဝင်ရောက်လျက်ရှိသည်။ စားသုံး မှု မြင့်မားသော သကြားပြောင်းဖူးကို နှစ်စဉ်ရာသီအလိုက် စိုက်ပျိုးကြ သည်။ ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ညောင်လှ၊ နန်းတော်ရပ်၊ သံပုရာပင် ကုန်း၊ ဘောလုံးခုံ ကျေးရွာများမှ အဝင်ရှိသကဲ့သို့ အခြားမြို့နယ်များ ဖြစ်သည့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကျောက်ပန်းတောင်း၊ ပုပ္ပားနှင့် ညောင်ဦးမြို့နယ်အတွင်းရှိ အထက်ညဥ့်၊ အောက်ညဥ့် ကျေးရွာများမှ လည်းဝင်ရောက်သည်။ မိုးအကုန် ဆောင်းအကူး ရာသီတွင် စိုက်ခင်းထွက် သကြားပြောင်းဖူးပေါ်ချိန်ဖြစ်ပြီး ဈေး အမြင့်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြေ
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း အစေ့ထုတ်ပြောင်းကို မတ္တရာမြို့နယ်၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်၊ ငါန်းဇွန်မြို့နယ်၊ သပိတ် ကျင်းခရိုင်နှင့် မြင်းခြံခရိုင်တို့တွင် စိုက်ပျိုးပြီး မြင်းခြံမြို့နယ် တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြသည်။ ယခင်နှစ် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အစေ့ထုတ်ပြောင်း (မိုး+ဆောင်း)စိုက်ပျိုးမှုအနေ ဖြင့် ဧက ၃၉၁၄၀ စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး တစ်ဧက အထွက်နှုန်း ၅၈ ဒသမ ၃၇ တင်းထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။
ဆိပ်ဖြူကြက်သွန်နီ
မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအဓိက ထားသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့်အလျောက် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အသီးသီးတို့တွင် လယ်ယာထွက်ကုန် သီးနှံများသာမက ကိုင်း၊ ကျွန်း၊ ဥယျာဉ်ခြံမြေများမှ ထွက်ရှိသည့် သီးနှံ များမှာ အလွန်များပြားပြီး တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရာသီနှင့်ကိုက်ညီသည့် ဆန်၊ စပါး၊ ပဲပြောင်း၊ ငရုတ်၊ သခွား အစရှိသည့် သစ်သီးဝလံများပါ နေ့စဉ် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိလျက်ရှိသည်။
နှမ်း
ယခုအခါ နှမ်းများဈေးကွက်အတွင်း ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး ကန့်ဘလူခရိုင်၌ ဖြစ်ပေါ်နေသော နှမ်းဈေးနှုန်းများမှာ နိုဝင်ဘာလ နောက်ဆုံးပတ်တွင် နှမ်းနက်(စမုန်) တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၂၁၀ဝ၀ဝ၊ နှမ်းဖြူ (ဂျပန်)တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၁၄၀ဝ၀ဝ ဖြင့် ရောင်းဝယ်လျက် ရှိကြောင်း၊ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ကန့်ဘလူခရိုင်မှ ထွက်ရှိသော နှမ်းများ ကို မန္တလေးမြို့ရှိပွဲရုံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
နေကြာ
မြေပဲ
ပခုက္ကူခရိုင် ကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးရာဒေသများဖြစ်သော ပေါက်၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ရေစကြို၊ ကမ္မ၊ ရေပြာနယ်များတွင် ဆောင်းစိုက်(ပင်စိုက်) ကြက်သွန်နီများနှင့် မိုးစိုက်(ဥစိုက်) ကြက်သွန်နီများ စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်လျက်ရှိသည်။ ယခုအချိန်တွင် ဆောင်းစိုက် (ပင်စိုက်) ကြက် သွန်နီမှာ လက်ကျန် နည်းနေပြီး မိုးစိုက်(ဥစိုက်)များ စတင်စိုက်ပျိုး လျက်ရှိသည်။ ပခုက္ကူကြက်သွန်နီ ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ပခုက္ကူမြို့နယ် သာမက အခြားမြို့နယ်များဖြစ်သော စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ရှိ ပုလဲ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ တောင်သာနယ်ထွက် ကြက်သွန်နီများလည်း ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိ သည်။
