Background
ယနေ့တိုးတက်လာသည့် ခေတ်ကြီးမှာ စက်သုံးဆီဟာ လူသား တို့၏ လူနေမှုဘဝတွင် နေ့စဉ်အသုံးပြု ရလျက်ရှိသည့် အရေးကြီး သည့်မဟာဗျူဟာမြောက် ကုန်စည်အမယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ စက် သုံးဆီကို ယနေ့ခေတ်တွင် မြို့ပြ ဒေသများတွင်သာမက ကျေးလက် ဒေသများတွင်ပါ နေ့စဉ် တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် သုံးစွဲရလျက်ရှိပါတယ်။ စက်သုံးဆီဖြင့် လူနေမှုဘဝတွင် နေ့စဉ်ပါဝင်လျက်ရှိတဲ့ မော်တော် ယာဉ်များ၊ ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုအတွက် စက်များလည်ပတ်ရသည် ဖြစ်ရာ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တက်ခြင်း/ကျခြင်းသည် အခြေခံ စား သောက်ကုန်များအပါအဝင် ကုန်စည်များ၏သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး တွင်လည်းကောင်း၊ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များတွင် လည်းကောင်း တိုက်ရိုက် အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိသည့်အတွက်
''ထန်းပင် ထန်းလက် ထန်းရွက်တွေက အသွယ်သွယ်ပါမောင်ရယ် မြရင်တို့ရွာ ရိုးရာ ဇာတိနွယ်လမ်းစဉ်လမ်းဆက် နတ်မျက်စိတောင် မှ လည်ပါတယ်မောင်ရယ်''ဆိုတဲ့ သီချင်းသံဟာ စားသုံးသူအကာ အကွယ်ပေးရေး အသိပညာပေး ဟောပြောပွဲသွားကြမယ့် ပခုက္ကူခရိုင် စားသုံးသူ ရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဝန်ထမ်းများရဲ့ နားထဲကို ဝင် လာပါတယ်။ နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်ရေးပြီး အဆိုတော် ဦးသုမောင် သီဆိုထားတဲ့ ''လက်ရေ တစ်ပြင် တည်း'' ဆိုတဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်ပါ ရေးသူက လည်းတော်၊ ဆိုသူကလည်းကောင်းတော့ နှလုံး သားကိုစွဲငြိစေတဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်ပါ----။ သွားရ မယ့်ဒေသ ရေစကြိုဘက်ကို ဆိုင်ကယ်စီးလို့သာ လာရတယ်။ ရင်မှာအတွေးစက ငြိတွယ်လျက် ပါ။ ထန်းပင်ဆိုတာ အညာဒေသရဲ့ အလှတစ်ပါးတ
ရော်ဘာသည် လူသားတို့နေ့စဉ်ဖြတ်သန်းနေထိုင်သည့် လူမှု ဘဝရှိ အသုံးပြုနေသော ပစ္စည်းများတွင် ကုန်ကြမ်းအဖြစ်သော် လည်းကောင်း၊ ကုန်ချောအဖြစ်သော်လည်းကောင်း၊ ဆက်စပ်ပစ္စည်း များ အဖြစ်သော် လည်းကောင်း တစ်စိတ်တစ်ဒေသပါဝင်လျက်ရှိသည့် အသုံးဝင်သည့်ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာအားနယ်ပယ်မျိုး စုံတွင် ပုံသဏ္ဍာန်မျိုးစုံဖြင့် အသုံးပြုလျက်ရှိကြသည့်အတွက် ရော်ဘာ ဈေးကွက်သည် တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့ တွင်ကျယ်လာလျက်ရှိသည် ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံ သည့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် အားလျော်စွာ ပို့ကုန်ကဏ္ဍအနေဖြင့် လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများအား ပြည်ပနိုင်ငံ များသို့ အများဆုံး တင်ပိ
သြစတြေးလျနိုင်ငံ ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ရေအရင်းအမြစ်ဝန်ကြီးဌာန ၊ အစားအသောက်နှင့် သွင်းကုန်ဌာန သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှ တင်ပို့သည့် ကွမ်းသီးခြမ်း ကုန်ပစ္စည်း(SupariHalf-BetelNut) အပေါ်တားမြစ်ခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့တားမြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်း မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှတင်သွင်းလာသော ၎င်းစားသောက်ကုန်အမျိုးအစားသည် သြစတြေးလျနိုင်ငံသို့ တင်သွင်းရန်တားမြစ်ထားသည့် အပင်နှင့် အပင်ထွက် ပစ္စည်း အမျိုးအစားတွင်ပါဝင်နေပြီး၊ စားသောက် ကုန်များတင်သွင်းခြင်းဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီခြင်းမရှိသောကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်း ကွမ်းသီးခြမ်းကုန်စည်သည် သြစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ၂၀၀၃ခုနှစ်ကပြဌာန်းခဲ့သော
ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့်အညီ ရောင်းလိုအားနှင့်ဝယ်လို အားအရ ဖြစ်ပေါ်နေသော လွတ်လပ်သည့်ဈေးကွက်ကို ဖော်ဆောင် နိုင်ရန်နှင့် တရားမဝင်တင်ပို့မှုများအား တရားဝင်လမ်းကြောင်းပေါ် သို့ရောက်ရှိစေရန်၊ မွေးမြူေ ရးတောင်သူများ ဝင်ငွေနှင့်အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိစေရန်နှင့် တောင်သူလယ်သမားတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ပိုမိုကာကွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပြီးတော့ ကျွဲ၊ နွားအရှင်တွေကို ပြည်ပသို့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနဲ့အညီ တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ပြုတဲ့ အမိန့်ကြော်ငြာစာကို စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၉ ရက် နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ အလားတူပဲ ဆိတ်၊ သိုး အရ
ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်ဖြစ်သော ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပြည်ပသို့ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၅၄ သန်း၊ တန်ချိန်အားဖြင့် ၁၇ သိန်းကျော် ဖြစ်သဖြင့် လယ်ယာကဏ္ဍတင်ပို့မှု၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အနေဖြင့် လည်းကောင်း၊ ပို့ကုန်ကဏ္ဍတစ်ခုလုံး၏ ၅ရာခိုင်နှုန်းခန့်အနေဖြင့် လည်းကောင်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ် ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုကို လေ့လာ ကြည့်မည်ဆိုပါကယခင် ဘဏ္ဍာနှစ်ထက်ဈေးကွက်သစ်အနေဖြင့် နိုင်ငံပေါင်း ၂၂ နိုင်ငံအား ရှာဖွေတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ဈေးကွက်လက်လွှတ် ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၉ နိုင်ငံရှိပါတယ်။ သို့ရာတွင် ဈေးကွက် သစ်ရရှိသည့် နိုင်ငံများ
ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်ဖြစ်သော ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပြည်ပသို့ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၅၄ သန်း၊ တန်ချိန်အားဖြင့် ၁၇ သိန်းကျော် ဖြစ်သဖြင့် လယ်ယာကဏ္ဍတင်ပို့မှု၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အနေဖြင့် လည်းကောင်း၊ ပို့ကုန်ကဏ္ဍတစ်ခုလုံး၏ ၅ရာခိုင်နှုန်းခန့်အနေဖြင့် လည်းကောင်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ် ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုကို လေ့လာ ကြည့်မည်ဆိုပါကယခင် ဘဏ္ဍာနှစ်ထက်ဈေးကွက်သစ်အနေဖြင့် နိုင်ငံပေါင်း ၂၂ နိုင်ငံအား ရှာဖွေတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ဈေးကွက်လက်လွှတ် ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၉ နိုင်ငံရှိပါတယ်။ သို့ရာတွင် ဈေးကွက် သစ်ရရှိသည့် နိုင်ငံများ
မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀ ရာစုအလယ်လောက်တွင် ကမ္ဘာ့ဆန် အများဆုံးတင်ပို့နိုင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံအဖြစ် ကျော်ကြားခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိတွင် စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေခံသောနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဆန်ကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိပါတယ်။ မြန် မာနိုင်ငံ၏ အဓိကအသက်သွေးကြောမှာ လယ်ယာကဏ္ဍဖြစ်ပြီး လူဦးရေအများစု (သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်)မှာလည်း ကျေးလက်များတွင် နေထိုင်ကြ၍ လယ်ယာလုပ်ငန်းကိုသာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း အဖြစ် လုပ်ကိုင်လျက် ရှိပါတယ်။ လယ်ယာထွက်ကုန်စည်များအနက် ဆန်စပါးကို အဓိကစိုက်ပျိုးပြီး စုစုပေါင်း ဆန်ထုတ်လုပ်မှု၏ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ပြည်တွင်း၌စားသုံးကာ ပိုလျှံသောပမာဏကို ပြည်ပသို့တင်ပို့ လျက်ရှိပါတယ်။ ပြည်ပသို့တင်ပို့နေသော လ