Background
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် ကုန်သွယ်မှုသည်ယာဉ်တစ်စီးကို မောင်းနှင်သည့် အင်ဂျင်သဖွယ်အဓိကအရေး ပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်လျက်ရှိပါတယ်။ မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်သည် မြန်မာနိုင် ငံ တွင်ဒုတိယ အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ရေး ဇုန်ကြီး ဖြစ်ပြီး မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာ ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများအနက် အရေးပါသော ကုန်သွယ်ရေးဇုန် တစ်ခုလည်းဖြစ်တဲ့အပြင် တည်နေရာ အနေ အထားအရ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံ ဒါနန်းမြို့မှ မြန်မာနိုင်ငံ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ဆက်သွယ်နိုင် သော အရှေ့-အနောက် စီးပွားရေးစြင်္ကံလမ်း (East West Economic Corridor) ပေါ်တွင် မဟာဗျူဟာကျစွာ တည်ရှိလျက်ရှိပါတယ်
ဆင့်ပွားဈေးကွက်ဖြန့်ချိရေးလုပ်ငန်း (Multi Level Marketing) နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တားမြစ်ခြင်း
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရာမှာ ပြည်ပကုန်သွယ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဟာ ယာဉ်တစ်စီးကို မောင်းနှင် လျက်ရှိတဲ့ အင်ဂျင်သဖွယ် အရေးပါလျက်ရှိပါတယ်။ ဒီလိုအရေးပါလှတဲ့ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့အတွက် နှစ်စဉ် ကုန်သွယ်မှုပမာဏများ တိုးတက်လာသကဲ့သို့ကုန်သွယ်မှုပမာဏ လိုငွေလျှော့ချနိုင်စေရေးအတွက် ပို့ကုန်ကဏ္ဍတိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရေး ကိုလည်း အစဉ်တစ်စိုက်တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုစနစ်များအရ Re-Export ၊ Transit Trade စသည့် နည်းလမ်းများဖြင့် ကုန်သွယ်မှု တိုးမြင့်စေရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ ရာ၊ မြ
ယနေ့ကာလတွင် မော်တော်ယာဉ်များ၊ စက်ဘီးများ၊ ဆိုင်ကယ် များ၊ လေယာဉ်ပျံများစသည့် ဘီးတပ်ယာဉ်တို့သည် ခရီးချုံ့ပေးနိုင် ပြီး အချိန်ကုန်သက်သာ၊ လူသက်သာစေသဖြင့် လူအများ နေ့စဉ် သွားလာလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ကုန်ပစ္စည်းများလွယ်ကူစွာ တင်ပို့ နိုင်ရေးတို့အတွက် မပါမဖြစ် နေ့စဉ်သုံးပစ္စည်းများ ဖြစ်လာခဲ့ပြီဖြစ် သည်။ အဆိုပါပစ္စည်းများအတွက် လိုအပ်သော တာယာများကို ရော်ဘာမှ ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီး လူတို့အတွက် အသုံးပြုနေကြသည့် ရှူးဖိနပ်၊ ခါးပတ်၊ လက်အိတ်၊ ဆေးပစ္စည်းများနှင့် နေ့စဉ်သုံး ပစ္စည်းများ ပြုလုပ်ရာတွင်လည်း ရော်ဘာသည်အရေးပါလှပါသည်။ အဆိုပါယာဉ်များတွင် အသုံးပြုနေသော တာယာများကို ရော်ဘာပင် များမှ ထွက်သော
ကော်ဖီသည် အနံ့မွှေးကြိုင်ပြီး နှစ်သက်ဖွယ်ရာ အရသာရှိ သည့်အတွက် ယနေ့ခေတ်ကာလတွင် အသက်အရွယ်မရွေး သောက် သုံးမှုများပြားလာသော အဖျော်ရည်တစ်ခုပင်ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နေ့ တာအစ ကို ကော် ဖီေ မွှးမွှေးတစ်ခွက်ဖြင့် စတင်တတ်သည့် အကျင့် သည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသား တော်တော်များများတွင် အလေ့အကျင့် တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့တာ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး အချိန်အခါမရွေးလည်း သောက်သုံးနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်ေ တာ့ ကော်ဖီယဉ်ကျေး မှုသည် မြန်မာတွင်သာမက ကမ္ဘာအနှံ့တွင်ပါ တွင်ကျယ်စွာ ပျံ့နှံ့နေ သော ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး မြန်မာ့ကျေးလက်ဒေသများတွင်ပါ မကျန် ကော်ဖီကို နှစ်သက်စွာ သောက်သုံးနေကြပြီလည်း ဖြစ်ပါ တယ်။ ကမ္ဘာ့မြို့တော်ကြီးများမှ ခ
ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍဟာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို တိုင်းတာရာမှာ အဓိကပင်မကျောရိုးသဖွယ် ထောက်ပံ့ပေးသည့် အရေးကြီးသည့်အချက်ဖြစ်သည့်အပြင် နိုင်ငံတွင်းနေပြည်သူများရဲ့ လူမှုစီးပွားရေး အခြေ အနေ များ၊ လူနေမှုအဆင့်အတန်း၊ အလုပ် အကိုင်အခွင့်အလမ်းနှင့် စားသုံးသူအကျိုး^အခွင့်အလမ်းများ အတွက်ပါအရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်လျက်ရှိပါတယ်။ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကိန်းဂဏန်း အချက်အလက်များအရ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်ဖြစ်သော ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃ ဒသမ ၅ ဘီလီယံဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုကဲ့သို့ဆောင်ရွက်နိုင်မှု ဟာ မြန်မာ့ကုန်သွယ်မှု သမိုင်း တစ်လျှောက်မှာ ပမာဏ
ဒေါ်လာဈေးတက်သောသတင်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာမက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးလောကတွင်ပါရေပန်းစား လျက်ရှိသည့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုအများစုသည် စံငွေကြေးဖြစ်သော အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေကြေး နှင့် လည်ပတ် လုပ်ကိုင်နေသောကြောင့် ဒေါ်လာဈေးပြောင်းလဲမှုသည် စီးပွားရေးလောကကို ရိုက်ခတ်လျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဒေါ်လာဈေးမြင့်တက်လာခြင်း၏နောက်ကွယ် ဆက်စပ်အကြောင်းတရားများကို မျက်ခြည်မပြတ် စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်လှပါ သည်။
ပဲစင်းငုံသီးနှံကို သိပ္ပံအမည်အားဖြင့် Cajauns Cajin (L) Millsp ဟုခေါ်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘာသာ စကားဖြင့် Pigeon Pea Toor Whole ဟုခေါ်သကဲ့သို့ အိန္ဒိယဘာသာစကားဖြင့် Arhar ဟုလည်း ခေါ်ပါသည်။ ပဲစင်းငုံကို အပူပိုင်းနှင့်အပူသမ ပိုင်းနိုင်ငံများတွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး မိုးသီးနှံအဖြစ် အထက်မြန်မာပြည် အပူပိုင်း ခြောက် သွေ့ဒေသများဖြစ်သည့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသ ကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြသည့် ပဲစင်းငုံအများစုမှာ သက်ကြီးမျိုးများဖြစ်၍ ပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုးဧရိယာ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်မှာ သီးညှပ်သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိ
နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်သူကိုဗဟိုပြု၍ အားလုံးပါဝင်နိုင်သော စဉ်ဆက်မပြတ် တိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်သည့် စီးပွားရေးမူဝါဒ (၁၂)ရပ်ကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ “ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံစေရေးနှင့် ပို့ကုန်မြှင့်တင်နိုင်ရေးတို့အတွက် လယ်ယာကဏ္ဍ၊ မွေးမြူရေးကဏ္ဍ နှင့်စက်မှု ကဏ္ဍများ၊ ဘက်ညီစွာတိုးတက်လာစေရန်နှင့်လယ်ယာစက်မှုကဏ္ဍ ချိန်ခွင်လျှာညီသည့် စီးပွားရေး ပုံစံဖော်ထုတ်ရန်”အချက်သည်လည်း တစ်ချက် အပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ် ရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့်လည်း အဆိုပါအချက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင် ရန်ရည်ရွယ်ပြီး ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးပါဝငခ် စံ ားနငို မ် ည့် စး
အာလူးဟာ ယနေ့ကာလမှာ လူအများစားသုံးနှစ်သက်တဲ့ အစားအစာတစ်ခုအဖြစ် ကျော်ကြားပြီး အာဟာရနှင့် ပြည့်စုံတဲ့ စားဖိုဆောင်သီးနှံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အာလူးရဲ့ ရုက္ခဗေဒအမည်ကတော့ Solanum ဖြစ်ပြီး မျိုးရင်းအမည်ကတော့သူ Solanaceae ဖြစ်ပါတယ်။ အာလူးကို ဘီစီ ၅၀၀၀နှင့် ၈၀၀၀ အကြားမှာ ပီရူးနိုင်ငံနဲ့ ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံအစွန်ပိုင်းလောက်မှာ စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့တယ်လ့ိုသရိ ပါတယ။် ၁၅၃၆ ခုနှစ်မှာ တော့ပီရီူးကိုသိမ်းပက်ခဲ့တဲ့ စပိန်လူမျိုးတွေဟာ အာလူးရဲ့ အရသာကို နှစ်သက်တဲ့အတွက် ဥရောပကို သယ်ဆောင်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းကာလများမှာ ကမ္ဘာအနှံ့ပျံ့နှံ့သွားခဲ့တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကိုတော့ ၁၉ ရာစု အလယ်လောက်မှာ အာလူးမျိုးရ