Background
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဘက်ပေါင်းစုံ၊နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ယခု ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ် မေလ ၂၆ ရက်အထိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပို့ကုန်တန်ဖိုး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၇ ဘီလီယံ၊ သွင်းကုန်တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၈ ဘီလီယံရရှိပြီး ကုန်သွယ်မှုပမာဏအနေဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၅ ဘီလီယံကျော် ေ ဆာင်ရွက်နိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ယခင်နှစ်ကာလတူထက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်ဘီလီယံနီးပါး ပိုမိုဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနရဲ့စာရင်းဇယားများအရသိရှိရပါတယ်။ ယခုနှစ်၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ပို့ကုန် တန်ဖိုး အမေရ
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် တဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိဖို့အတွက် ဘက် ပေါင်းစုံက ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။အဲဒီလို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရာမှာ စီးပွား ရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေး၊ နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ် အေးချမ်းမှုရရှိစေရေး၊ လူမှုစီးပွားဘ၀ ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်စေရေးတို့အတွက် ဦးတည်ချက်တွေချမှတ်ပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေဖို့အတွက် ဦး တည်ချက် ၁၂ ရပ်ချမှတ်ပြီး ဆောင်ရွက်လျက် ရှိရာ မှာ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ကုန်သွယ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေး၊ ကုန်သွယ်မှု လျင်မြန်ချောမွေ့စေရေးတို့ကို ရည် မှန်းချက်ထားပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု လမ်း ကြောင်းပေါ်ကို ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ် ပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နိုင်ဖို့ အတွက် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ ပို့ကုန်သွင်းကုန်ကဏ္ဍဟာလည်း အရေးပါတဲ့ကဏ္ဍတစ်ရပ်မှာ ပါဝင်နေပါတယ်။ပို့ကုန်သွင်းကုန်လို့ ဆိုရာမှာလည်း သွင်း ကုန်ထက် ပို့ကုန်က ပိုမိုအရေးပါတယ်ဆိုတာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပို့ကုန်ပမာဏ တစ်နေ့ ထက်တစ်နေ့ များပြားလာပြီး တစ်နေ့ ထက်တစ် နေ့ လွယ်ကူလျင်မြန်ချောမွေ့မှသာ နိုင်ငံရဲ့စီးပွား ရေး ယခုထက် ပိုမိုတိုးတက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေနဲ့လည်း ပို့ကုန်သုံးဆတိုးတက်တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက်ကိုလည်း စီးပွား ရေးဦးတည်ချက်
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံ၏ စားသုံးမှု လူမှုပုံစံများသည် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများဆီမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆနိုင်ပါသည်။စားသုံးသည့်ဓလေ့ထုံးစံများမည်သို့ ဆင်းသက်လာသည်ကိုအတိအကျဆန်းစစ်သုတေသနပြု ထား သည် များကို ကျွန်တော်မဖတ်ဘူးပါ။ ကျွန်တော် တို့နိုင်ငံတွင် ပျူခေတ်မှစကာဆန်ကိုအဓိကအစားအသောက်အဖြစ် စားသည်ဆိုသည့်သမိုင်းအထောက်အထားများရှိသည်ကို ဖတ်ဖူးပါသည်။ ဟင်းအမယ်များ၊ ဟင်းခတ်အမွှေး အကြိုင် များ သုံးစွဲတတ်ပုံ၊ ဆီကို သုံးစွဲတတ်ပုံ၊ ဆီကို ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ပုံစသည်တို့ကိုကြားသိ လေ့လာဖူးပါသည်။ များသောအားဖြင့် အိန္ဒိယတိုက်၏ အငွေ့ အသက်များ၊ လက်ရာများ အများအပြား တွေ့ရမည် ထင်ပါသည်။ တစ်နည်း အားဖြင့် အိန္ဒိယ၏ ယဉ်ကျေ
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် ''ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများဖြင့် အမျိုးသားစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင် ရွက်ရန်''ဟူသော VISION ချမှတ် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါတယ်။ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်မှချမှတ်ထားသည့် စီးပွားရေးမူဝါဒ ၁၂ ရပ် အနက် စီးပွားရေးမူဝါဒအမှတ် (၆)ဖြစ်တဲ့ ''ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံစေရေးနှင့် ပို့ကုန်မြှင့် တင်နိုင်ရေး တို့အတွက် လယ်ယာကဏ္ဍ၊ မွေးမြူရေးကဏ္ဍနဲ့ စက်မှုကဏ္ဍများ ဘက်စုံညီစွာ တိုးတက်လာစေရန်နှင့် လယ်ယာ စက်မှုကဏ္ဍချိန်ခွင်လျှာကိုက်ညီသည့် စီးပွားရေးပုံစံ ဖော်ထုတ်ရန်'' ဆိုတဲ့အချက်နဲ
ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊ အစားအသောက်နှင့် ဆေး ဝါးကွပ်ကဲရေးဦးစီးဌာနသည် အစားအသောက် တင်သွင်းခြင်းလုပ်ငန်းများ အား အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန်အတွက် တိုက်ရိုက်စားသုံးရန်မဟုတ်သည့် ပါဝင် ပစ္စည်းတစ်မျိုးတည်းသာ ပါဝင်သော အစားအသောက်ထပ်ဖြည့် ပစ္စည်း(Food Additives) များ တင်သွင်းရန်အတွက် သွင်းကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားရာတွင် လိုအပ်သည့် အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲ ရေး ဦးစီး ဌာန၏ ထောက်ခံချက်လျှောက်ထားခြင်းအား ကင်းလွတ်ခွင့်ပြု လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။
GSP အစီအစဉ်အရ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ အကောက်ခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်နှင့် လျှော့ပေါ့သက်သာခွင့် ပေးအပ်ထားသည့် ကုန်စည်များ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ကြားနာမှုအစီအစဉ် (၂၀၁၆- ၂၀၁၇) ယေဘုယျ အကောက် ခွန်သက်သာခွင့် စနစ်အတွက် နှစ်စဉ်ပြန်လည်သုံး သပ်သည့်အစီအစဉ်)(2016-2017 GSP Annual Review)ကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက အမေရိကန်ပြည်ထောင် စုရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးကော်မရှင်ရုံးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး ကိုယ်စား လှယ်ရုံးတို့မှာ အသီးသီးကျင်းပခဲ့တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်း ဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကုန်သွယ်ရေး ဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ပို့ကုန်သုံးဆ တိုး မြှင့်ရေးကို အဓိကဦးတည်ချက်ချမှတ် ပြီး လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါတယ်။ပို့ကုန်ကဏ္ဍတိုးမြှင့်နိုင်မှ သာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ စီးပွားရေးလည်း တိုး တက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပို့ ကုန်တိုးမြှင့်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက် လျက်ရှိရာမှာ ယခုဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်ခါနီး ကာလရဲ့ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအပိုင်းကို သုံး သပ်ကြည့်မည်ဆိုပါက သဘာဝဓာတ် ငွေ့ တင်ပို့မှုကဏ္ဍမှာ လျော့ကျသွားပေ မယ့် ကျန်တဲ့ကဏ္ဍများမှ တိုးတက်လာ တဲ့အတွက် ပြည်ပပို့ကုန်ကဏ္ဍ တိုးတက် လာတာကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ယဉ်ကျေးမှုမြို့တော် မန္တလေးတွင် မြန်မာမှုလုပ်ငန်းများစွာရှိသည်။ ထိုအထဲတွင် ရွှေချည်ထိုး လုပ်ငန်းလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ရွှေချည်ထိုးဆိုသည်မှာ အဝတ်အထည်အဆောင် အယောင်တို့နှင့် ဆက်စပ်နေသော် လည်း မရှိမဖြစ် အသုံးပြု ရသော နေ့စဉ်သုံးကုန်ပစ္စည်းမဟုတ်ပေ။ အခမ်းအနား၊ အလှူမင်္ဂလာ၊ ကုမ္ပဏီ၊ ရုံးခန်းတို့ တွင် အလှဆင်သည့် အရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရှင်ပြု ပွဲ အခမ်းအနားများ၊ ဇာတ်သဘင်ပွဲများတွင် အသုံးပြုကြ သည်။ ထီးနန်းသုံး၊ တော်ဝင်သုံးပစ္စည်းဟုဆိုလျှင်လည်း ရသည်။ မန္တလေးတွင် မြန်မာမင်းနေပြည်တော်ရှိစဉ်အခါက ရွှေချည် ငွေချည်ထိုး ထားသည့် အဆောင်အယောင်များကို ရာထူးရာခံ အဆင့်လိုက် အသုံးပြုကြသည်ဟု သိရ သည် ။ နန်းတော်အတွက်အသု
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ချမှတ်ထားသော မျှော်မှန်းချက်ငါးရပ်အနက်"ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့်အညီ ပုဂ္ဂလိက အခန်းကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် အားပေးမြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရန်" ဟူေ သာ မျှော်မှန်းချက်နှင့်အညီ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် အားပေးမြှင့်တင်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီအစိုးရသစ်လက်ထက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ကုန်သွယ်မှု အခြေ အနေဟာ ဖေဖော်ဝါရီလပထမပတ်ထိ ပို့ကုန် အမေ ရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၉၅၂၀ ခန့်၊ သွင်းကုန်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃၅၄၀သန်းဖြစ်တဲ့အတွက် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ၂၃၀၆၀ သန်း ဆောင်ရွက်နိုင်တာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ ယခုကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍကို ကြည့်ရင် နိုင် ငံပိုင်ကဏ္ဍရဲ့က