Background
နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနှင့် ဈေးကွက် သီအိုရီများ၊ သဘောတရားများ အကိုးအကားမရှိဘဲ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနှင့် ဈေးကွက်တို့အကြားဆက်စပ်မှုတစ်ခုကို စိတ်ကူးကြည့်လျှင် ပြောင်းပြန်အဆက် အစပ်ရှိသည်ဟု ပြောရလောက်သည်။ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းအရေအတွက်ပမာဏများ ပြား၍ ပြည်သူပိုင်ကဏ္ဍ ကြီးထွားလာ လျှင် ဈေးကွက်လှုပ်ရှားမှု လျော့ပါးသွား ပြီး၊ဈေးကွက်အရေးပါမှု ကျဆင်းသွား တတ်သည်။ အကယ်၍ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း အရေအတွက်လျော့နည်းကာ ပြည်သူ ပိုင်ကဏ္ဍသေးငယ်သွားလျှင် ပုဂ္ဂလိက အခန်းကဏ္ဍကြီးမားသော ဈေးကွက် လှုပ်ရှားမှု အင်အားကောင်းလာသည်။
ပို့ကုန်သွင်းကုန် ကုမ္ပဏီများ၊ ပို့ကုန်သွင်းကုန် ကုမ္ပဏီမဟုတ်သော်လည်း ဝင်ငွေခွန်၊ ကုန်သွယ် လုပ်ငန်းခွန်၊ ကြိုတင်ခွန်များ နိုင်ငံတော်သို့ ပေးဆောင်ထားသော ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် မော်တော် ယာဉ်တင်သွင်းခွင့် လျှောက်ထားရာတွင် စိစစ်သွားမည့်အချက်များအား သက်ဆိုင်ရာဌာနမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ကို ဖော်ပြလိုက်ပါသည်-
လက်ရှိ နိုင်ငံတော်အစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်မှုမြှင့် တင်ရေးကဏ္ဍကို အထူးအလေးထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ကုန်စည်ပြပွဲများ ကျင်းပခြင်းသည် ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင် ရေးအတွက် အဓိကကျသော အခန်း ကဏ္ဍတစ်ခုမှ ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်။ အစိုးရသစ်လက်ထက်တွင် နိုင်ငံတကာ မှ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှု၊ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု ကိစ္စရပ်များ ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ရန် အထူးပင် စိတ်ဝင်စားလျက် ရှိပါသည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ မင်္ဂလာ တောင်ညွန့်မြို့နယ် အဆင့်မြင့်မင်္ဂလာ ဈေးတွင် ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက် နံနက် ၁၀ နာရီမှာ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ကြီးမှူးပြီး "ကုန်စည်ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ကုန် သွယ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆွေးနွေးပွဲ" ကို ကျင်းပခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲဒီ ဆွေးနွေးပွဲမှာ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယ ဝန်ကြီး ဒေါက်တာပွင့်ဆန်း၊ စီးပွားရေး နှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဒေါက်တာ မောင်အောင်၊ ကုန်သွယ်ရေးညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးတင့်သွင် နဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများ၊
မော်တော်ယာဉ် တင်သွင်းခွင့် ဆိုင်ရာ ကြီးကြပ်ရေး ကော်မတီသည် သက်တမ်းလွန် မော်တော်ယာဉ်များ အပ်နှံပြီး အစားထိုးတင်သွင်းရန်အတွက် သွင်းကုန်ပါမစ်များ ထုတ်ပေးခြင်းကို ၂၀၁၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်မှ စတင်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ရာ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်အထိ ကာလ အတွင်း စုစုပေါင်း ကားတင်သွင်းရန် ပါမစ် ၂၃၉၃၇ စောင် ခွင့်ပြုခဲ့ပြီးဖြစ် ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။
ပြီးခဲ့သည့်ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ရက်မှ စတင်ကာ ငွေလဲစင်တာများတွင် အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀၀၀ အထိ လဲလှယ်ခွင့်ရှိသည်ဟူသည့်သတင်းများကြောင့် ငွေဈေး နှုန်းများ ကျဆင်းလာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ စင်တာများတွင်ဒေါ်လာ ၁၀၀၀၀အထိ လဲလှယ်ခွင့်ရှိသည်ဆိုသော်လည်း စင်တာများသို့ လာရောက်ရောင်းချခြင်းကိုမူ ကန့် သတ်ထားဆဲဖြစ်ပြီး ဝယ်ယူခြင်းကိုမူ ပမာဏကန့်သတ်ထားခြင်းမရှိဘဲ ဝယ်ယူ ကြောင်း သိရသည်။ စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့်နေ့ကမူ စင်တာများတွင် ဒေါ်လာ ဝယ်ယူ သည့် ကောင်တာများကို ပိတ်ထားခဲ့ရသည်အထိ ဖြစ်ခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။
ကျောက်မျက်၊ ချည်ထည်၊ ပိုးထည်၊ ယွမ်းထည်၊ ကြိမ်ထည်များဖြင့်ပြုလုပ် ထားသော အမှတ်တရပစ္စည်းများ၊ အိမ် တွင်း အလှဆင်ပစ္စည်းများ၊ လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများဂျပန်ဈေးကွက်သို့ထိုးဖောက် ရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် အာဆီယံ ဂျပန်စင်တာမှ ကျွမ်းကျင်သူများက အသိပညာဖြန့်ဝေပေးသည့် အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄ က မန္တလေးမြို့၊ ဟိုတယ် မန္တလေး တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ စီးပွားရေး နှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံကုန်သည် များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ချုပ် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ကုန်သည် များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာ နိုင်ငံကျောက်မျက် ရတနာ အသင်းတို့ ပူးပေါင်း ကမကထပြု၍ ကျင်းပခဲ့သည်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ပုဂံ၊ မကွေး၊ ကရင်ပြည်နယ်တို့မှ လုပ်ငန်း ရှင် ၄၇ ဦး အပါအဝင် စုစုပေါင်း ၆၄ဦး တက်ရောက်ခဲ့သည်။
ကျယ်ပြန့်သွားခြင်းယခုနိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ အောက်တွင် သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနတို့က ရည်ရွယ်ချက်များစွာ ဖြင့် ကားဟောင်းကားသစ် လဲလှယ်ရေး အစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်သည်။ ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုတည်း၊ ဦးစီးဌာန တစ်ခုတည်းဖြင့် ဆောင်ရွက်၍မရ။ ဆက်စပ်မှုရှိသော ဌာနများစွာ ဖြင့် ချိတ်ဆက်စနစ်တကျ အစီအစဉ်ကျနစွာ ဆောင်ရွက်ရသည်။
လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်သွင်းခွင့် ပြုခဲ့လို့ စားသုံးသူများ ဈေးနှုန်းချိုသာ စွာ ဝယ်ယူလာနိုင် ပြည်တွင်းဆီ ဖူလုံစေဖို့ နိုင်ငံ တော်က အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ စား အုန်းဆီတွေကို ပို့ကုန် ဝင်ငွေရှိတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တိုင်းကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မေလ က စပြီး တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်း ဆီဈေးကွက်ကို လေ့ လာကြည့်ရင် စားအုန်းဆီဈေးဟာ ဈေး ကွက်အသီးသီးမှာ တစ်ပိဿာ ကျပ် ၂၀၀၀ အောက်ကို ရောက်ရှိနေခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်တွေကို တင်သွင်းခွင့်မပြုမီအထိ စားအုန်းဆီ ဈေးဟာ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှာ ၁ ပိဿာ ကျပ် ၂၃၀၀ ကနေ မတ်လမှာ ၂၉၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိ ကာလမှာတော့ ရန်ကုန် လက်လီ ဈေး ကွက်တွေမှာ ၁၈၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ရှိနေပြီး မန္တလေးဈေးကွက်မှာ ၁၈၂၀-၁၉၅၀ ဝန်းကျင်မှာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါဟာဆိုရင် လုပ်ငန်း ရှင်တွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင် သွင်းခွင့်ပြုလိုက်တဲ့အတွက် စားသုံးသူ တွေ ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ စားသုံး လာရတဲ့ အကျိုးရလဒ်ဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆီစားသက်သာပြီး ပတ်ဝန်းကျင် ညစ်ညမ်းမှု လျော့ချပေးနိုင်သည့် ၁၃၅၀ CC နှင့် အောက် တင်သွင်းပါက Model Year ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်အထိ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀၀၀ ဖြင့် လျောက်ထားနိုင်ပြီး ၂၀၁၁-၂၁၂ Model Year ဖြင့် လျှောက်ထားမည် ဆိုပါကလည်း ရမည် ဖြစ်သည်။ထို့ပြင် ၁၃၅၀ CC နှင့် အောက် မော်တောယာဉ်များကို ကနဦး မှတ်ပုံတင်ကြေး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ပေါ့ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။