Background
ဗမာပဲပုပ်နဲ့ ရှမ်းပဲပုပ်ဆိုပြီး မြန်မာ ပြည်မှာ စိုက်ပျိုးတဲ့ ပဲပုပ်အမျိုးအစား နှစ်မျိုး ရှိပါတယ်။ ဗမာပဲပုပ်ကို မတ္တရာ၊ တံတားဦး၊ အမရပူရ၊ ပုသိမ်ကြီး၊ မြင်းမူ၊ ငါန်းဇွန်၊ မြို့သာစတဲ့ဒေသများနဲ့ ရှမ်း ပဲပုပ်ကို မိုးညှင်း၊ မိုးကောင်း၊ နမ့်ဆန်၊ လားရှိုး၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ ပြင်ဦးလွင်၊ လွိုင်ကော်၊ တောင်ကြီး၊ အောင်ပန်း၊ ကလောစတဲ့ ဒေသများမှာ အဓိကစိုက် ပျိုးပါတယ်။ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိတဲ့ ပဲပုပ်တွေ ကို မန္တလေး ကုန်စည်ဒိုင် (ပွဲစား၊ ကုန် သည်၊စက်ပိုင်များကထိန်တော် အသင်း) မှာ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ပြီး၊ အဲဒီ အဆင့်မှ တစ်ဆင့် ပြည်တွင်း အနယ် နယ် အရပ်ရပ်နဲ့ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ ရောင်းချကြပါတယ်။
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် မတ်လ လကုန် ပတ် ဆီထွက်သီးနှံဈေးကွက်မှာ နှမ်းမျိုး စုံ ပစ္စည်းရှားပေမယ့်လုပ်ငန်းသုံး သမား တွေအဝယ်ပါးလို့ဈေးငြိမ်သွားတာတွေ့ ရပါတယ်။ ပေါက်ဈေးအနေနဲ့ နှမ်းညို တစ်တင်း ၃၆၅၀၀ ကျပ်၊ နှမ်းဝါ တစ် တင်း ၃၆၀၀၀ ကျပ်၊ နှမ်းဖြူတစ်တင်း အောက်စ ၃၇၅၀၀ ကျပ်၊ အထက်စ ၃၉၀၀၀ကျပ်အသီးသီးပေါက်ခဲ့ ပါတယ်။
ဥရောပကြွေးမြီးအကျပ်အတည်းဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေဆဲဖြစ်လို့ သုံးစွဲမှုအများ ဆုံးစားသုံးဆီဖြစ်တဲ့စားအုန်းဆီ ဝယ်လိုအား ကျဆင်းမှာကို ပူပန်သည့်အတွက် စား အုန်းဆီဈေးဟာ စတုတ္ထမြောက်သုံးလပတ်အဖြစ် ဆက်လက်ကျ ဆင်းမယ့် အခြေ အနေရှိနေပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဇုန်မှ မတ်လ ၂၀ ရက်မှ ၂၆ ရက်အတွင်း ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၃၆၇ သန်းတန်ဖိုးရှိတဲ့ နှမ်းရောင်စုံ ၂၀၆ တန်ကျော်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ တင်ပို့ခဲ့တဲ့ နှမ်းရောင် စုံတွေကတော့ နှမ်းနက် ၁၂၂ တန်ကျော်၊ နှမ်းဖြူ ၅၁ တန်နဲ့ နှမ်းနီ ၃၃ တန်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခင် အပတ်က နှမ်းရောင်စုံတင်ပို့မှု ၅၉၃ တန်ကျော်ရှိခဲ့တာမို့ ယခုအပတ်မှာ ၃၈၇ တန် တင်ပို့မှုလျော့နည်းခဲ့ပါတယ်။ ပခုက္ကူဒေသ ဆီကြိတ်သမားများဟာ ဈေးကောင်း တဲ့နှမ်းဖြူ၊ နှမ်းနက်ကိုချန်ပြီးကျန်နှမ်းတွေကို ဆီကြိတ် ကာ မြန်မာပြည်အရပ်ရပ်ကိုတင်ပို့ရောင်းချပါတယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ တရုတ်ဝယ်လက် အကြိုက် နှမ်းနက် တစ်တင်း ၁၇၅၀၀ ကျပ်၊ နှမ်းညိုတစ်တင်း ၈၀၀၀ ကျပ်နဲ့ နှမ်းနီတစ်တင်း ၉၀၀၀ ကျပ် ဈေးပေါက်ခဲ့တယ် လို့သိရပါ တယ်။ မူဆယ်-ရွှေလီနှစ်ဖက်နှမ်းဈေးများကို ယခုအပတ်နဲ့ ယခင်အပတ်နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြ ပေး လိုက်ပါတယ် - မိမိဘက်(ကျပ်/တန်) တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်) ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု %နှမ်းဖြူ ၁၄၃၉၀၃၀ ၁၄၃၄၉၉၃ ၄၀၃၇ ၀ .၃ ၁၆၅၅ ၁၆၅၃ ၂ ၀ .၁နှမ်းနက် ၁၅၇၉၆၇၇ ၁၅၇၅၂၄၅ ၄၄၃၂ ၀ .၃ ၁၈၁၆ ၁၈၁၃ ၃ ၀ .၂မော်မော်အောင်၊ MIRT (DOBT)
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး အနောက်မှာ ယခုအချိန်ဟာ နွေနှမ်းများစိုက်ပျိုးနေချိန်ဖြစ် လို့ နှမ်းလက်ကျန်ရှားပြီး၊ အရောင်းအဝယ်မှာ အေးနေသလို ဈေးနှုန်းလည်းပုံမှန်ဖြစ် နေပါတယ်။ ယခင်နှစ် နွေနှမ်းစိုက်ပျိုးချိန် မှာ နှမ်းဈေးနှုန်းမှာ နှမ်းနက်တစ်တင်းကို အမြင့်ဆုံး ၃၀၀၀၀ ကျပ်မှ အနိမ့်ဆုံး ၂၅၀၀၀ ကျပ်အထိရှိပြီး၊ နှမ်းနီ တစ်တင်းကို အမြင့်ဆုံး ၂၃၀၀၀ ကျပ်မှ အနိမ့်ဆုံး ၂၂၀၀၀ ကျပ်ထိရှိခဲ့ပါတယ်။ ယခုနှစ်မှာ နှမ်းနက်တစ်တင်းကို ၄၀၀၀၀ ကျပ်နဲ့ နှမ်းနီတစ်တင်းကို ၃၄၂၀၀ ကျပ်ထိ မနှစ်က ထက်စာရင် ဈေးပိုလာပါတယ်။ ပြည်ဈေးကွက်မှာ ပစ္စည်းလက်ကျန်ရှားလို့ ဝယ်ချင် တိုင်း ဝယ်မရဘဲ ဆီစက်များကလည်း မိမိတို့လှောင်ထားတဲ့ နှမ်းများကိုထုတ်ပြီး၊ ဆီကြိတ်ရတာကြောင့် နှမ်းဆီဈေးမှာ အမြင့်မှာရပ်တည်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ နှမ်းနက်ကို ရန်ကုန်ဝယ်လက်များက အဝယ်ရှိပေမယ့် ပစ္စည်းမရှိသဖြင့် အရောင်း အဝယ်မှာတစ်နေ့ကိုအိတ် ၂၀၀ ခန့်သာအရောင်းအဝယ်ဖြစ် ပါတယ်။ နှမ်းလက်ကျန် ရှားခြင်း၊ အဝယ်လိုက်ခြင်းကြောင့် နှမ်းဈေးမှာ ဆောင်းနှမ်းပေါ်စမှ ခုချိန် နွေနှမ်း စိုက်ချိန်ထိ နှမ်းဈေးမှာ တစ်တင်းကို ၃၀၀၀၀ ကျပ်အောက်ကို မဆင်းဘဲ ၃၀၀၀၀ ကျပ်အထက်မှ ရပ်တည်နေပါ တယ်။ နှမ်းဆီဈေးမှာလည်း ၂၀၁၃ နှစ်မှစပြီး၊ ယခုအချိန်ထိ တစ်ပိဿာကို ၄၀၀၀ ကျပ်နဲ့ ၄၂၀၀ ကျပ်ထိရှိနေတာတွေ့ရပါ တယ်။ ဝေေ၀မင်း - ပြည်
မတ်လ ၇ ရက်နေ့က မလေးရှားစားအုန်းဆီကြိုပွိုင့်ဈေးများကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတို့က အဓိကစက်မှု လုပ်ငန်းကိန်းဂဏန်းများ မထုတ်ပြန်မီ အခြေ အနေကို အကဲခတ်နေခြင်း၊ ကမ္ဘာ့ဆီထွက်သီးနှံ ပေးသွင်းမှု အခြေအနေနှင့် ဝယ်လိုအား အလားအလာအခြေအနေ ကို ပြတ်ပြတ်သားသားရှိအောင် စောင့် ကြည့်နေခြင်း၊ ကုန်သည်တို့က သောကြာနေ့မှာ ထုတ်ပြန်မဲ့အမေရိကန် လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန (USDA) အစီရင်ခံစာကို အကဲခတ်စောင့်ကြည့်နေကြပါ တယ်။ ထိုအစီရင်ခံစာမှာ ပဲပုပ်ရောင်းလိုအားအလားအလာရှိမယ့်လက္ခဏာ များ တွေ့နေရကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကကောက်ခံသော သဘောထားစစ်တမ်းမှာ တွေ့ရပါတယ်။ မတ်လ ၆ ရက်ကပြီးဆုံးခဲ့တဲ့စားသုံးဆီဆိုင်ရာ နှစ်ပတ်လည် အစည်း အဝေးကြီးမှာ ဈေးနှုန်းလေ့လာဆန်းစစ်သူတို့က ဈေးနှုန်း အလားအလာကို အမျိုး မျိုး ခန့်မှန်းနေကြလို့ ဈေးကွက်အတွက် လမ်းကြောင်းရှင်းလင်းပြတ်သားမှု ကင်းမဲ့ နေတာ ကို တွေ့ရပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်စခန်းရှိ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ ဖေဖော် ဝါရီလ၂၇ ရက်မှ မတ်လ ၅ ရက်တာ ကာလအတွင်းကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၅၉၄ သန်းတန်ဖိုးရှိတဲ့နှမ်းနက် ၈၃၉ တန်နီးပါးနဲ့ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၁၉၆ သန်း တန်ဖိုးရှိ နှမ်းဖြူ ၁၁၅ တန်တင်ပို့ခဲ့သလို မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ရှိ မြဝတီကုန်သွယ်ရေး ဇုန်မှလည်း ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၅၁၀ သန်းဖိုးရှိ နှမ်းနက် တန်ချိန် ၁၅၀၀ ကို တင်ပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ယခင်အပတ် က မြဝတီစခန်းမှ နှမ်းနက် ၃၇ တန် ကျော်နဲ့ မူဆယ်စခန်းမှ နှမ်းနက် ၃၆၈ တန်ကျော်၊ နှမ်းဖြူ ၂၆၆ တန်ခန့် တင်ပို့ခဲ့တာ မို့ ယခုအပတ်မှာ နှမ်းနက်ရော နှမ်းဖြူပါ ပိုမိုတင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မူဆယ်-ရွှေလီနှစ် ဖက် နှမ်းဈေးများကို နှိုင်းယှဉ် ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်-
ပြည်ပကို ပင်လယ်ရေကြောင်းလမ်းမှ ဖေဖော်ဝါရီနောက်ဆုံးပတ်အတွင်းမှာ နှမ်း ၆၇၃ ဒသမ ၉၂ တန် တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ မလေးရှားနိုင်ငံကို ၃ တန်၊ ဂျပန်နိုင်ငံကို ၁၈၀ တန်၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံကို ၃၆၃ တန်နဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံကို ၁၂၇ ဒသမ ၉၂ တန် တင်ပို့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်တင်ပို့မှုမှာ ကိုရီးယား နိုင်ငံကို အများဆုံးတင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်ဖြစ်တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်မှ ၂၃ ရက်အတွင်းနှမ်း ၇၂၆ တန်တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ နှမ်း တင်ပို့ မှု တန်ချိန် ငါးဆယ်ကျော်လျော့နည်းခဲ့ပါတယ်။
လချုပ်အနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း နှမ်းတင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် သုံးထောင်နီးပါးရှိခဲ့ပြီး ဝင်ငွေက ကန်ဒေါ်လာ ငါးဆယ့်ခြောက်သိန်းကျော် ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဇန်နဝါရီလအတွင်း နှမ်းတင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ငါးထောင်နီးပါးရှိခဲ့ တာကြောင့် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ နှမ်းတင်ပို့မှု တန်ချိန် တစ်ထောင့်ရှစ်ရာကျော် လျော့နည်းခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ MIRT- MAPT
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် မတ်လ ပထမ ပတ်ဆီထွက်သီးနှံဈေးကွက်မှာ မြေပဲ ဈေး အနည်းငယ်ကျခဲ့ပြီး၊ နှမ်းဈေး ဆက်လက်မာကာစားသုံးဆီဈေးလည်း အမြင့်ဈေးမှာ တန့်နေတာ တွေ့ရပါ တယ်။ မြေပဲဆန်ဈေးကွက်အနေနဲ့ ကုန်စည်ဒိုင် ပတ်ဝန်းကျင် ဒေသ အသီးသီးက ဆောင်းမြေပဲတွေ ပေါ် ပြီမို့ ဒိုင်မှာအဝင်သွက်ခဲ့ကာ မြေပဲ ဆန်နီ တစ်ပိဿာ ၁၇၄၀ ကျပ်မှ ၁၉၀၀ ကျပ်၊ မြေပဲဆန်ဖြူတစ်ပိဿာ ၁၇၀၀ ကျပ်မှ ၁၇၆၅ ကျပ်၊ လုံးဆန် တစ်တင်း ၂၉၀၀၀ ကျပ် -၃၀၄၀၀ အတွင်းသာပေါက်ဈေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မြေပဲလုံးဆန်ကို ယခင်က တရုတ် ဝယ်လက်အဆွဲ သွက်ခဲ့ပေမယ့် ယခု တစ်ပတ်မှာ အနည်းငယ်အဆွဲအေး သွားခဲ့တယ်လို့ ပွဲရုံရပ်ကွက်က ဆိုပါ တယ်။ ကျွန်းမြေပဲတွေ ဈေးကွက်ထဲ ဝင်တော့မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက်လည်း အခုလို ဈေးအေးတာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ကုန်သည်တွေ က သုံးသပ်ပါတယ်။
နှမ်းဈေးကွက်မှာတော့ တောင် သူ အရောင်း မရှိသလောက်ပါးသွား ပြီး၊ ကုန်သည်လှောင်လက်တွေ ဈေး ကြိုက်ရင် ရောင်းကြသလို ဒေသခံ လုပ်ငန်းသမားတွေ ကုန်ကြမ်းလိုဝယ် နဲ့ တရုတ်ဝယ်လို အားကောင်းတဲ့ နှမ်း ဖြူ တွေဈေးကောင်းရခဲ့ကြတာ တွေ့ ရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း နှမ်း ဖြူတစ်တင်း ၄၀၀၀၀ ကျပ် ဈေးမှာ ငြိမ်နေကာ ကျန်နှမ်းမျိုးစုံဒိုင်ပေါက် ဈေးပင် မဖွင့်နိုင်အောင် ရောင်းသူ ရှားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စားဆီဈေးကွက်မှာလည်း မတ်လ ပထမပတ်အတွင်း မြေပဲဆီ တစ်ပိဿာ ၃၅၀၀ ကျပ်၊ နှမ်းဆီ တစ်ပိဿာ ၄၀၀၀ ကျပ် - ၄၁၀၀ ကျပ်နဲ့ စားအုန်းဆီတစ်ပိဿာ ၁၅၂၀ ကျပ် အသီးသီး ဈေးမာနေ ကာနေကြာဆီကတော့လက်ကားဈေး မှာ ၃၅၀၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် သွက်နေတယ်လို့ ဆီထွက်သီးနှံဈေး ကွက်က လေ့လာသိရှိရပါတယ်။ထွန်းလှိုင် - မုံရွာ
မန်းနှမ်းရောင်စုံဈေးကွက်ကို ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်မှာ နယ်စုံမှ နှမ်း မျိုးစုံ ယခင်ထက် သိသိသာသာ အဝင်နည်းနေပါတယ်။ တစ်ပတ်အတွင်း ပြည်၊ အောင်လံ၊ မကွေး၊ ရွှေဘို၊ ဝက်လက်နဲ့ တိုင်းတွင်းမြို့နယ် များမှ နှမ်းမျိုးစုံ ၃ တင်းအိတ် ၈၀၀-၁၀၀၀ ကြားသာ အဝင်ရှိကာ နှမ်းညိုအနေနဲ့ အဝင်တော်တော် နည်းတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဈေးကွက်မှာတော့ ရောင်းလိုအားနည်းပြီး၊ ဝယ်လိုအား များနေပါတယ်။ တရုတ်လိုင်းက ဖြူ၊ နီ၊ ညို၊ နက် ဆွဲအားကောင်းနေပြီး၊ ရန်ကုန် လက်အချို့ အဝယ်လိုက်နေပါတယ်။ ဆီစက်သမား များမှလည်း နှမ်းညို အဝင်နည်း တာကြောင့် နေကြာ၊ ပန်းနှမ်း၊ မြေပဲ၊ မုံညင်းတွေ အဝယ်လိုက်နေပါတယ်။ လိုင်း သမားများအနေနဲ့ ၃ တင်းအိတ် ၁၀၀-၁၅၀ လောက်ဝယ်ယူရဖို့ ကောက်သင်း ကောက်သလို ဝယ်ယူနေရတာကြောင့် ကားတစ်စီးစာရဖို့ အချိန်ယူပြီး စုနေရပါ တယ်။ ရောင်းလိုအားများမယ်ဆိုရင် ဝယ်လိုအားကောင်းနေလို့ နှမ်းဈေးဟာ ဒီထက် အမြင့်ဈေးနဲ့ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဝယ်လက်ရှိပေမယ့် ပစ္စည်းအဝင်နည်း လို့ နှမ်းဈေးငြိမ်ပြီး၊ တန့်နေနိုင်တယ် လို့ နှမ်းကုန်သည် များမှ ဆိုပါတယ်။