Background
ဂျာမနီနိုင်ငံသည် နှစ်စဉ်ဟင်းသီး ဟင်းရွက်တန်ချိန် ၃ သန်းခန့်(တန်ဖိုး အားဖြင့် ယူရို ၃ ဒသမ ၅ ဘီလီယံခန့်) တင်သွင်းလျက်ရှိပါ သည်။ ပြည်တွင်း ဟင်းသီးဟင်းရွက်ထုတ်လုပ်မှုသည် တန်ချိန် ၃ ဒသမ ၇ သန်းခန့်ရှိပါသည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံ၏ ဟင်းသီးဟင်းရွက် တင်ပို့မှု သည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် နှစ်စဉ် ၄၅၀၀၀၀ ခန့် ရှိပါသည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် အဓိက စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည့် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များမှာ ကညွှတ်၊ မုန်လာဥနီ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီ၊ မုန်လာဥ၊ ဆလတ်ရွက်၊ ကြက်သွန်မြိတ်နှင့် ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်းစသည် တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအခြေစိုက် အ စားအစာလက်လီရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီ တစ်ခုဖြစ်သောDelhaize Group သည် ၎င်းင်း၏ပြိုင်ဆိုင်နိုင် မှုတိုးတက်စေ ရေးအတွက် ဘယ်လ်ဂျီယံ နိုင်ငံရှိDelhaize အစားအစာ လက်လီစတိုး ဆိုင်ပေါင်း ၁၄ ဆိုင်နှ င့် ဝန်ထမ်း ၂၅၀၀ ခန့်အားလျော့ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဇွန်လဒုတိယပတ်အတွင်း ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ပါသည်။
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သောSpecial Fruit NV (www.specialfruit.com)သည် ပါကစ္စတန် သရက်သီးများကိုတင်သွင်းလျက် ဥရောပဒေသအနှံ့ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိသည်မှာ နှစ်နှစ်ခန့်ရှိပြီဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါ ပါကစ္စတန် သရက်သီး ရာသီသစ်စတင်ချိန်ဖြစ်သောကြောင့် ပထမသုတ်အဖြစ် ပါကစ္စတန်သရက် သီးများသည် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံသို့ ဇွန် လဒုတိယပတ်တွင်ရောက်ရှိခဲ့ရာSpecial Fruit NV သည် ယင်းသရက်သီး များအား ဥရောပလက်လီနှင့် လက်ကား ရောင်းချ သူများထံသို့ ချက်ချင်းဖြန့်ဖြူး ပေးခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
အီးယူတွင်အသားဈေးနှုန်းသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၃ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ပြီး၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း မြင့် တက် ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ မြင့်တက်ခဲ့ရခြင်းမှာ တိရစ္ဆာန် အစားအစာဈေးနှုန်း များ မြင့်တက်ခဲ့ ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ် တွင် စိုက်ပျိုးရေး ထုတ်ကုန်များအထွက် နှုန်း တိုးတက်နိုင်ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ တိရစ္ဆာန်အစားအစာများ၏ ဈေးနှုန်း များကျဆင်း လာနို င်ကြောင်း၊သို့ရာတွင်
U.S Centers for Disease Control and Prevention မှ ထုတ် ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာအရ အမေရိ ကန် နိုင်ငံ အတွင်းသို့ တင်သွင်းလာသည့် ပြည်ကြီးငါးများတွင် ပဋိဇီဝဆေးအစွမ်း ကိုခုခံနိုင်သည့် ဘက်တီးရီးယားတစ်မျိုး (antibiotic-resistant bacteria) ပါဝင်ကြောင်း ကနေဒါသုတေသီများ ကရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သဖြင့်အမေရိကန်နိုင်ငံ ရှိ စားသုံးသူများအနေဖြင့် စိုးရိမ်ပူပန် မှုများမြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်းနှင့် အ ဆိုပါဘက်တီးရီးယားပိုးအန္တရာယ်မှ ကာ ကွယ်ရန် ပြည်ကြီးငါးများကို သင့်လျော် သည့်အပူချိန်တွင် ချက်ပြုတ်သင့်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ သည့်စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကြောင့် လွန်ခဲ့ သော ငါးနှစ်အတွင်းပြည်သူများ၏ ဝင် ငွေ၊ စားသုံးသူများ ၏ ဝယ်ယူလိုမှုနှင့် အိမ်ပိုင်ဆိုင်မှုများသိသိသာသာလျော့ကျခဲ့သဖြင့် ပရိဘောဂလုပ်ငန်းမှာများ စွာထိခိုက်ခဲ့ရသော်လည်း စီးပွားရေးြ ပန် လည်နာလန်ထူလာသည့် လက္ခဏာ များကြောင့် သစ်သားထည်အပါအဝင် ပရိဘောဂ (furniture and bedding)နှင့် အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများဝယ်ယူ မှုမှာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် မြင့်မား လျက်ရှိပါသည်။ ပရိဘောဂလုပ်ငန်း၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ပရိ ဘောဂဝယ်ယူမှုသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် ဒေါ်လာ ၉၈ ဘီလီယံသို့ရောက်ရှိနိုင် ကြောင်းနှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် တွင် ဒေါ်လာ ၁၀၉ ဒသမ ၅ ဘီလီယံသို့ဆက်လက် မြင့်တက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွင်းနှစ် အလိုက်ရောင်းချရမှု တန်ဖိုးများမှာ ဒေါ်လာ ၈၈ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ၊ ဒေါ် လာ ၉၄ ဘီလီယံနှင့် ဒေါ်လာ ၉၄ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ အသီး သီးဖြစ်ကြပါ သည်။
ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့(FAO) ၏ကော်မတီတစ်ရပ်ဖြစ်သည့် Committee on Fisheries(COFI) သည် တရားမဝင်ငါးဖမ်း ယူမှု များ (illegal, unreported and unregulated-IUU) ကိုတိုက်ဖျက်ရန် အဓိကခြေလှမ်း တစ်ရပ်အဖြစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လမ်း ညွှန်ချက်တစ်ရပ်ဖြစ်သော ၤFAO Voluntary Guidelines for Flag State Performance ကို သဘောတူ အတည် ပြုခဲ့ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဆန်စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုတိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆန် စက်လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွ င် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများ ဖိတ်ခေ ါ်ခြင်းနှင့် ပို့ကုန်တင် ပို့ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်များလျော့ချခြင်း တို့ဖြင့် ယခုထက်နှစ်ဆတိုးတက် တင်ပို့ နိုင်မည့် အလားအလာေ ကာင်း များရှိ ကြောင်းနှင့် ဆန်စပါးကဏ္ဍတိုးတက် လာပါက ကျေးလက်ဒေသရှိ ပြည်သူ များအား ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုမှ လွတ်မြော က် စေရန် အကူအညီပြုနိုင် မည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ၁၁-၆-၂၀၁၄ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်သည့် Myanmar: Capitalizing on Rice Export Opportunities အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားပါ သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် လာမည့် (၁၀)နှစ်မှ (၁၅)နှစ် အတွင်းဆန်ဈေးကွက် အလားအလာကောင်းများကို ရရှိနိုင် ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂ နှင့်အာရှနိုင်ငံများ တွင်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ သော်လည်း ထုတ်လုပ်မှုလျော့နည်းခြင်း၊ ဆန်အရည်အသွေးမြင့်မားမှုမရှိခြင်း၊ အ ရင်းအနှီးလုံလောက်မှု မရှိခြင်း၊ ဆန် စက် များနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံများ အားနည်းခြင်း စသည့်အချက်များက ဈေးကွက်ရရှိရေးတွင် အတားအဆီး များဖြစ်စေကြောင်းလည်း ဖော်ပြထား ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဆန်စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုတိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆန် စက်လုပ်ငန်းကဏ္ဍ တွင် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများ ဖိတ်ေ ခါ်ခြင်းနှင့် ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်များလျော့ချခြင်းတို့ဖြင့် ယခုထက်နှစ်ဆတိုး တက် တင်ပို့ နိုင်မည့် အလား အလာေ ကာင်းများရှိ ကြောင်းနှင့် ဆန်စပါးကဏ္ဍတိုးတက် လာပါက ကျေးလက်ဒေသရှိ ပြည်သူ များအား ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု မှလွတ်ေြ မာက် စေရန် အကူအညီပြုနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ၁၁-၆-၂၀၁၄ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်သည့် Myanmar: Capitalizing on Rice Export Opportunities အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားပါ သည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ကတင်သွင်းမှုသိသိသာသာကျဆင်းခဲ့ သည့်ချက်ထားသည့်ပုစွန် (Cooked Shrimp) မှာ ယခုနှစ် ပထမလေးလတွင် တင်သွင်းမှု ၁၆ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့် တက်လျက်ရှိကြောင်း၊ တစ်ပေါင်လျှင် ၂၆ ကောင်မှ အကောင် ၃၀ ခန့်ပါသည့် ချက်ထားသည့်ပုစွန် (Cooked tail on 26-30) ဈေးနှုန်းသည် ၉ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျဆင်းသွားသော်လည်း အဆိုပါ ပုစွန် များသည် အရေးကြီးသည့် လက်လီ ရောင်းကုန် တစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရ ပါသည်။ အခွံခွာထားသည့် ပုစွန် (peeled raw) မှာလည်း ယခုနှစ်ဧပြီလတွင် ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ယခင်နှစ် ဧပြီလ နှင့်နှိုင်း ယှဉ် ပါက ၁၇ ဒသမ ၅ ရာခိုင် နှုန်းမြင့်တက်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။