Background
သင်ဖြူးဖျာသည် မြန်မာနိုင်ငံ ရာသီဥတုနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည့်အတွက် ကျန်းမာရေးနှင့်လည်း ညီညွတ်သည်။ ထို့ပြင်မြန်မာ့ရိုးရာ အလှူ၊ ကထိန်၊ မင်္ဂလာပွဲများတွင် မရှိမဖြစ် ပါဝင်သည့် ကုန်စည်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ သင်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့်သင်ဖြူးဖျာ ရက်လုပ်သည့်လုပ်ငန်းသည် အကျိုးခံစားခွင့်ရရှိရန်စောင့်ဆိုင်းရသည်မှာ အချိန်ကြာမြင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ဖွယ်ရာရှိသော်လည်း ရေရှည်အကျိုး ခံစားခွင့်ရနိုင်သည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် စီးပွားရေးဈေးကွက်အနေဖြင့်လည်းဈေးကွက်တစ်ခုရရှိနေသည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက်ဒေသထွက် ထုတ်ကုန်များ တိုးတက်လာရေး၊ ပြည်ပသွင်းကုန်အစားထိုးသုံးစွဲနိုင်ရေး၊ ပြည်ပနိုင်ငံမျာ
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကော့သောင်းခရိုင် ကော့သောင်းမြို့သည် ရေပတ်လည် ဝန်းရံလျက်ရှိသော ကျွန်းပေါ်တွင ် တည်ဆောက်ထားသည့် မြို့လေးတစ်မြို့ဖြစ်သည်။ မြို့ပေါ်နေ လူအများစုသည် ရေလုပ်ငန်းကို အများဆုံး လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ကော့သောင်းမြို့နယ်ရှိ ပင်လယ်ရွာဟုခေါ်သည့် ကျေးရွာများတွင် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေးကို ဒေသ၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိရာ ငါးခြောက်လုပ်ငန်းသည်လည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။ ငါးခြောက်လုပ်ကိုင်ရာ တွင် ငါးမျိုးစုံကိုအသုံးပြုလျက်ရှိရာ ထိုငါးများထဲမှ ငါးကွမ်းရှပ်ခြောက်၊ ငါးရောင်ခြောက်၊ ငါးအူကြီးခြောက်နှင့် ဘဲလိပ်ခြောက်တို
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး မအူပင်ခရိုင် မအူပင်မြို့နယ်မှ ငါးရှဥ့်ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်လျက်ရှိပြီး ချောင်း၊ အင်းအိုင်များမှ သဘာဝအတိုင်း ရှာဖွေဖမ်းဆီးပြီး ဖမ်းဆီးရရှိ သော ဒေသထွက်ကုန် ငါးရှဥ့်များကို ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ အဓိက တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသည်။
မအူပင်မြို့နယ်မှ ငါးရှဉ့်များကို ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ အောက်တိုဘာလအတွင်း ငါးရှဥ့်ပိဿာချိန် ၇၅၀ဝ၀ ထိ တင် ပို့ရောင်းချနိုင်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ စက်တင်ဘာလအတွင်း ရန်ကုန်သို့ ငါးရှဥ့် ပိဿာချိန် ၅၅၀ဝ၀ ထိသာ တင်ပို့ရောင်း ချနိုင်ခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာလအတွင်း ငါးရှဥ့်ပိဿာချိန် ၇၅၀ဝ၀ ထိ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် မြစ်ချောင်း အင်းအိုင်ပေါများပြီး ယင်းတို့မှ ထွက်ရှိ သည့် ငါးကို အခြေခံ ထုတ်ထုတ်လုပ် ထားသည့် ငါးပိ ငါးခြောက်များသည် လူတန်းစားမရွေး စားသုံးလေ့ရှိသည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် မြစ်ချောင်း၊ အင်းအိုင်ပေါများသလို ငါးပိ၊ ငါး ခြောက်၊ ငါးချဉ်လုပ်ငန်းများသည်လည်း ပေါများသည်။ ပဲခူး ပျဉ်ပုံကြီးရွာရှိ မိုးယွန်းကြီး ငါးရံ့ခြောက်သည် ဆား ပေါ့၍ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော ကြောင့် လူကြိုက်များသော ဒေသထွက် ကုန်တစ်မျိုးလည်းဖြစ်သည်။ ငါးရံ့ ခြောက်ပြုလုပ်သည့် ငါးရံ့များကို ပဲခူး၊ ဒိုက်ဦး၊ ဝေါ၊ သနပ်ပင်မြို့နယ်များရှိ ငါးဒိုင်များမှ ဝယ်ယူကြောင်း သိရပြီး ငါးရံ့အစိုတစ်ပိဿာအား ခွဲ
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ဘက် စွန်းပိုင်းတွင် တည်ရှိပြီး တနင်္သာရီကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ပင်လယ်ထွက်ပေါက်ရှိရာ တိုင်းဒေသကြီးဖြစ်သည့်အတွက် ပင်လယ်ငါးများ အလွန်ပြွေါကယ်ဝပြီး ရေထွက်ကုန်လုပ်ငန်းများ များစွာရှိသည့်အနက်မှ ရှေးယခင်မှစ၍ ယနေ့တိုင်အောင် နာမည် ကျော်ကြားသည့် ငါးမုန့်လုပ်ငန်းများကို မြိတ်၊ ထားဝယ်မြို့များတွင် ဒေသထွက်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအဖြစ် လုပ်ကိုင် လျက်ရှိသည်။
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးရှိ ငါးမုန့်လုပ်ငန်းများတွင် ငါးကွန်းရှပ် (ဒေသအခေါ်)ဘီးဇင်းငါးအမျိုးအစား တစ်ခုတည်း ကိုသာ အဓိကထားအသုံးပြုသဖြင့် အရသာမှာထူးကဲကောင်းမွန်လှ သည်။
မုန့်ဟင်းခါးသည် မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစာတစ်ခုဖြစ်ပြီး မြန်မာ လူမျိုးအများစု ကြိုက်နှစ်သက်သည့် အစားအစာတစ်ခုဖြစ်သည်။ မုန့်ဟင်းခါးချက်ရာတွင်လည်း ဒေသအလိုက် ကြိုက်နှစ်သက်မှုအပေါ် မူတည်၍ ဟင်းရည်ချက်ပြုတ်နည်းစနစ် အနည်းငယ်ကွာခြားသည်။ ဟင်းရည်ချက်ရာတွင် အဓိကအသုံးပြုရသော ငါးနှင့် ကုလားပဲအချိုး ကိုမူတည်၍ ငါးပေါသောဒေသများဖြစ်သည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ မြို့အမေည်များကို စွဲ၍ခေါ်တွင်သော ဟင်္သာတမုန့်ဟင်းခါး၊ မြောင်းမြမုန့် ဟင်းခါးတို့မှာ နာမည်ကြီး လူကြိုက်များလှသည်။
ကျွဲကောသီး
ရွှေတောင်ဒေသမှထွက်ရှိသော ကျွဲကောသီးများသည် အောက်တို ဘာလအတွင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်၍ ဈေးကောင်းရရှိနေသည်။ မြန်မာ တို့၏ ရိုးရာပွဲတော်သီတင်းကျွတ်ကာလတွင် ဘုရား၊ ကျောင်းကန်များတွင် အလှူအတန်းပြုလုပ်ခြင်း၊ မိဘ၊ ဆရာ သမားများအား ကန်တော့ခြင်း၊ လက်ဆောင်ပေးခြင်းများအတွက် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ကျွဲ ကောသီးများ အရောင်းသွက်နေသည်။
အောက်တိုဘာလတွင် ကျွဲကောသီး အများဆုံး ထွက်ရှိပြီး ရောင်း ချသော ဈေးနှုန်းများမှာ ပန်းရောင်သီးအလုံးကြီး တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၂၅၀ဝ၊ အဝါရောင်အလုံးကြီး တစ်လုံးလျှင် ကျပ် ၂၀ဝ၀ နှုန်းဖြစ်သည်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး မအူပင် မြို့နယ်မှ ငါးရံ့ခြောက်များကို ရန်ကုန် မြို့ဈေးကွက်သို့ နှစ်စဉ်တင်ပို့လျက်ရှိပြီး တစ်ပတ်လျှင် ငါးရံ့ခြောက် ပိဿာချိန် ၅၀ မှ ၁၅၀ ထိ တင်ပို့ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။ ယခုနှစ် ငါးရံ့ပေါ်ချိန်တွင် လည်း ယခင်နှစ်ကထက် ဈေးကောင်း ရနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ခန့်မှန်းရသည်ဟု ငါးခြောက်မျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေး ပွဲရုံ တစ်ခုမှ သိရသည်။
မအူပင်မြို့နယ်တွင် မလတ်တို ကျေးရွာနှင့် ထနီးကျေးရွာများသည် မြစ်ကမ်းဘေးတွင်ရှိသော ကျေးရွာများ ဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးလုပ် ကိုင်သူများပြားသည်။
ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း) ညောင်ရွှေမြို့နယ် အတွင်း ရှိ အင်းလေးကန်ဒေသအနေဖြင့် ကမ္ဘာကျော်နာမည်ကြီးမှုနှင့် အတူ ဒေသတွင်း ဖောင်တော်ဦးစေတီ၊ ရိုးရာရက်ကန်းအလုပ် ရုံများ၊ ရေပေါ်ကျွန်းမျှောစိုက်ခင်းများ၊ ပန်းပဲ၊ ငွေပန်းထိမ် လုပ်ငန်းများရှိသည့်အတွက် ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ ခရီးသွား များ လာရောက်လည်ပတ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အထင်ကရ နေရာတစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက် ခရီးသွားများမှ ဒေသတွင်း ထုတ်ကုန်များဖြစ်သည့် ရိုးရာအဝတ်အထည်၊ချည်ထည်၊ ကြာ ထည်များကို အလုပ်ရုံများတွင် ရက်ကန်း ရက်လုပ်မှုအား ကိုယ်တိုင်လေ့လာ၍ ဝယ်ယူခြင်းများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့ ဈေးကွက်များ ပြည်ပအမှာရှိသည့် ဈေးကွက်များသို့လည်း တင်ပို့ရော
၀ဥ တူးဖော်ရောင်းချသည့် ရာသီချိန် ကုန်ဆုံးရန် နီးကပ်လာမှုနှင့် အတူ ကရင်ပြည်နယ်ဒေသထွက် ဝဥ များမှာ ယမန်နှစ်ထက် ဈေးပိုရ၍ ပြည် တွင်းဈေးကွက်သို့ ဆက်လက်တင်ပို့ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ကရင်ပြည် နယ် ဝဥလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရ သည်။ ဝဥရောင်းဝယ်မှုအား နှစ်စဉ် စက်တင်ဘာလဆန်းမှ ဈေးကွက်ဖွင့် လှစ်၍ နိုဝင်ဘာလဆန်းပိုင်းအထိ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ကြပြီး ယခင် နှစ်က ကရင်ပြည်နယ်ဒေသထွက် ဝဥ ဈေးနှုန်းမှာ အစိုတစ်ပိဿာလျှင် အဖွင့် ဈေး ကျပ် ၈၀ဝ၊ အပိတ်ဈေး ကျပ် ၁၀၅၀ သာရှိခဲ့ရာမှ ယခုနှစ် ဈေးကွက်ဖွင့်ချိန် တွင် မြို့ပေါ်အထိုင်ဝယ်ဈေး ဝဥအစို တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၈၀ဝ နှုန်းဖြင့် စတင်ဖွင့်လှစ်၍ ယခုနှစ