Background
၀ဥ တူးဖော်ရောင်းချသည့် ရာသီချိန် ကုန်ဆုံးရန် နီးကပ်လာမှုနှင့် အတူ ကရင်ပြည်နယ်ဒေသထွက် ဝဥ များမှာ ယမန်နှစ်ထက် ဈေးပိုရ၍ ပြည် တွင်းဈေးကွက်သို့ ဆက်လက်တင်ပို့ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ကရင်ပြည် နယ် ဝဥလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရ သည်။ ဝဥရောင်းဝယ်မှုအား နှစ်စဉ် စက်တင်ဘာလဆန်းမှ ဈေးကွက်ဖွင့် လှစ်၍ နိုဝင်ဘာလဆန်းပိုင်းအထိ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ကြပြီး ယခင် နှစ်က ကရင်ပြည်နယ်ဒေသထွက် ဝဥ ဈေးနှုန်းမှာ အစိုတစ်ပိဿာလျှင် အဖွင့် ဈေး ကျပ် ၈၀ဝ၊ အပိတ်ဈေး ကျပ် ၁၀၅၀ သာရှိခဲ့ရာမှ ယခုနှစ် ဈေးကွက်ဖွင့်ချိန် တွင် မြို့ပေါ်အထိုင်ဝယ်ဈေး ဝဥအစို တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၈၀ဝ နှုန်းဖြင့် စတင်ဖွင့်လှစ်၍ ယခုနှစ
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ လပွတ္တာမြို့ နယ်သည် ပင်လယ်ကမ်းခြေ ဒီရေတောများနှင့် နီးစပ်မှု ရှိသည့်အတွက် ကဏန်းမွေးမြူရာတွင် အောင်မြင်ဖြစ် ထွန်းမှုရှိသည်။
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ပဲခူးခရိုင် ကဝမြို့နယ်တွင် လက်ရက်ကန်းလုပ်ငန်းမှာ ယခင် ကျားတက်ကျေးရွာ တစ်ခုတည်းရှိရာ မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင်မိုးခိုင်ကြီးကျေးရွာနှင့် ဝေသာလီကျေးရွာများ၌ပါ တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်လာကြသည့်အတွက် လက်ရက် ကန်းအလုပ်ရုံ ငါးခု အထိ ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း ရက်ကန်းလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး၏ ပြော ကြားချက်အရ သိရသည်။
မွန်ပြည်နယ်သည် ကျွဲကောသီးထွက်ရှိရာ ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ မွန်ပြည်နယ်အတွင်း ကျွဲကောစိုက်ဧက စုစုပေါင်း ၂၈၃၁ ဧကရှိပြီး ရေခံ မြေခံကောင်းသဖြင့် ကျွဲကောစိုက်ပျိုးမှု၌ အောင် မြင်ဖြစ်ထွန်းသည်။ ကျွဲကောသီး အများဆုံး ထွက် ရှိသည့် မြို့နယ်များမှာ မော်လမြိုင်၊ ကျိုက်ထို၊ ဘီးလင်းနှင့် သထုံမြို့တို့ဖြစ်သည်။
မအူပင်မြို့နယ် ကျုံစုတ်ကျေးရွာ သည် ရန်ကုန်- ဖျာပုံ ကားလမ်းဘေး တွင် တည်ရှိပြီး ကညင်ဝ၊ ကနူး၊ ပဲခိုစု၊ အလန်းကြီး ကျေးရွာများနှင့် ရေလမ်း အဆက်အသွယ်ရှိသော လမ်းဆုံအချက် အချာကျသည့် ကျေးရွာတစ်ခုဖြစ်သည်။
ကျုံစုတ်၊ ကညင်ဝ၊ ကနူး၊ ပဲခိုစု၊ အလန်းကြီး စသည့် ကျေးရွာများမှ တောင်သူလယ်သမားများသည် မေလ ဆန်းတွင် စပါးများကို စတင်စိုက်ပျိုးပြီး ဇူလိုင်လတွင် စပါးများ စတင်ရိတ်သိမ်း သည်။
တောင်တွင်းကြီးမြို့သည် မကွေးမြို့မှ အရှေ့ဘက် ၅၁ မိုင်ကွာဝေးသည်။ ပေလေးပင် သျှင်လေးပါး ပေါ်ထွန်းသောမြို့ဟု မြန်မာစာပေလောကတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ တောင်တွင်းကြီးမြို့နယ်သည် တြိဂံပုံသဏ္ဌာန်ရှိ၍ မြေသြဇာ ထက်သန်ကောင်းမွန်သော လွင်ပြင်ဒေသများ ရှိသောကြောင့် မကွေး ခရိုင်တွင် စပါးအများဆုံး ထွက်သောမြို့နယ်ဖြစ်သည်။ တောင်တွင်းကြီးမြို့သည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးလုပ်ငန်းကို အခြေပြုသော မြို့ဖြစ်သည်။ မြို့နယ်တွင်း စိုက်ပျိုး ရန် ကျယ်ပြန့်သော လွင်ပြင်များရှိပြီး အရှေ့ပဲခူးရိုးမမှ စီးဆင်းလာသော ရေများ ကို ဆယ်ဖို့၍ ရေသွင်းစိုက်ပျိုးရေးကို လုပ်ကိုင်ကြသည်။ တောင်ကျချောင်းများ၊ သဲခုံများ
ဓနိပင်သည် အမြဲစိမ်းနှစ်ရှည် သီးပင်အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်းဒေသ၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသများနှင့် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများတွင် သဘာဝအတိုင်း အလေ့ကျ ပေါက် ရောက်လေ့ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေငန်ရောက်သော ဒီရေတောများ တွင် စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသည်။
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးရှိ ခရိုင်များတွင် ရော်ဘာ၊ သီဟိုဠ်၊ ကွမ်းသီးများ စိုက်ပျိုးထားလျက်ရှိပြီး ကွမ်းသီးမှာ ဈေးကွက်ပုံမှန် ရလျက်ရှိသည်။ မြိတ်ခရိုင် မြိတ်မြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာများထဲမှ စန္ဒဝတ်၊ ပပြင်၊ အလယ်ချောင်း၊ ဒေါ၊ ကျောက်ဖြူ၊ မရမ်းပင်ချောင်း၊ သမုတ်၊ ပင်းအို၊ လော့လော့၊ နန်းတော်ရာ၊ တုန်းဗျော၊ မဇော၊ သကန်(ရွာဟောင်း)၊ မရင်း၊ တပ်တောင် စသည်ကျေးရွာတို့တွင် ကွမ်းသီးအများဆုံးထွက်ရှိပြီး မြို့ပေါ်ရှိ အဝယ်ဒိုင်ကြီးများမှ ဝယ်ယူကာ ကွမ်းသီး ခြောက်၊ ကွမ်းသီးခြမ်း၊ ကွမ်းသီးပုတ်များဖြင့် နေ့စဉ် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးသို့ အများဆုံး တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိပြီး အခြား ပြည်နယ်နှင့် မြို့များသို့လည်း
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး မြောင်းမြခရိုင်အတွင်း အများဆုံး စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသော ကွမ်းသီး အနုဈေးနှုန်းမှာ ယမန်နှစ် ဇူလိုင်လက တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၃၃၀ဝ ဈေးနှုန်းသာရှိ၍ ယခုနှစ်တွင် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၀၆၀ဝ ဈေးရရှိသဖြင့် ကွမ်းသီးစိုက်ပျိုးသော တောင်သူများ ဈေးကောင်းရလျက် ရှိကြောင်း ဈေးကွက်မှသိရသည်၊
ကွမ်းသီးအနုထွက်ရှိချိန် မတ်၊ ဧပြီလ ဈေးကွက်အတွင်း စတင်ဝင်ရောက်ပြီး ဇွန်၊ ဇူလိုင်လများတွင် အသီးလှိုင်လှိုင်ဝင်၍ သြဂုတ်လရောက်လျှင် ကွမ်းသီးအနု မထွက်ရှိသောကြောင့် အရောင်း အဝယ်ရာသီ ပြီးဆုံးသွားကြောင်း သိရသည်။
နှမ်းဈေးကွက်
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ပခုက္ကူမြို့သည် မြစ်ခြေ၊ ကမ္မ၊ ပခုက္ကူ ကျွန်းဒေသများ၊ မြိုင်၊ ပေါက်၊ ရေစကြိုမြို့များနှင့် ဂန့်ဂေါခရိုင် အတွင်းရှိ ယောနယ်ဒေသများနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အတွင်း ရှိ မြို့များမှထွက်ရှိသော သီးနှံမျိုးစုံဝင်ရောက်ပြီး ရောင်းဝယ်ဖောက် ကားရာဖြစ်သော စီးပွားရေးဈေးကွက် အချက်အချာကျသောမြို့ ဖြစ်သည်။ ဈေးကွက်တွင် နှမ်းနက် (စမုန်)နှင့် နှမ်းဖြူများ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ပြီး နှမ်းနက်မှာ ဈေးတက်ပြီး နှမ်းဖြူမှာ ဈေးကျ၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ နေ့စဉ် တစ်ရက်လျှင် ပိဿာ ၃၀ ဝင် အိတ် ၁၀ဝ မှ ၂၀ဝ အထိ ဝင်ရောက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။