Background
ပင်လယ်ရပ်ခြား ဗီယက်နမ် လူ့ အဖွဲ့အစည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အဖြစ် ပြည်ပ ရောက်ဗီယက်နမ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များက သူတို့ကို လက်ခံထားတဲ့ နိုင်ငံနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွက် လက်တွေ့ ကျ ကျ အထောက်အကူ ပေးလျက်ရှိပါ တယ်။ ပဏာမထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စာရင်း ဇယားတွေအရ ပင်လယ်ရပ်ခြားရောက် ဗီယက်နမ်လူမျိုးတွေက ဗီယက်နမ် မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတဲ့ စီမံကိန်းနဲ့ စီးပွား ရေးလုပ်ငန်း ၃၅၀၀ ခန့်ရှိပါတယ်။တန် ဖိုးအားဖြင့် စုစုပေါင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၁ ဘီလီယံရှိပါတယ်။ ယခုလို တိုးတက်လာရတာက နိုင်ငံ အတွင်းရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ဆောင်ရွက်မှုအားလုံးမှာ ပင်လယ်ရပ် ခြားရောက် ဗီယက်နမ်လူမျိုးတို့ရဲ့ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို လွယ်ကူချောမွေ့ စေဖို့ အတွက် မူဝါဒနဲ့ အစီအမံတွေကို အထူးတလည်စီမံဆောင်ရွက် ထားတာကလည်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ပါဝင်ပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး ဆိုင်ရာ ဆွဲဆောင်မှုတွေအပြင် ဥပဒေ တွေလို အခွင့်အလမ်းသာတဲ့ မူဝါဒတွေကြောင့် သူတို့တွေအကျိုးအမြတ် ဖြစ်ထွန်းပြီး နိုင်ငံတော်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှု အတွက် ပိုမိုအထောက်အကူပြု နိုင်တဲ့ အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ ''ဒီနှစ်ထဲမှာ ပင်လယ်ရပ်ခြားက နေ ဗီယက်နမ်ကို ငွေလွှဲပို့ပေးတာ ဒေါ်လာ ၉ဘီလီယံရှိပါတယ်။ ဒီလို ရရှိတာကလည်း ကြီးမားတဲ့ အရင်းအမြစ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး နိုင်ငံစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးဖို့ အတွက် အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်တဲ့ အခြေခံ တစ်ခုဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်း တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ အရင်းအနှီးကို တိုးတက် စေပါတယ်''လို့ စီးပွားရေး ပညာရှင်ကာအိုဆိုင်ကီယင်က ပြောပါတယ်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက ကုန် သွယ်ရေး၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊အိမ်ခြံမြေ နဲ့ ပို့ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးဆိုတဲ့ လုပ်ငန်း နယ်ပယ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ပါဝင်ပြီး နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်ကို အထောက် အကူ ပေးပါတယ်။ Source: vietnam net Bridge
ဒေသဖြစ်ဆေးဝါးတုများကို သုံးစွဲပြီးနောက် နှလုံးရောဂါရှင် ပါကစ္စတန် လူမျိုး ၁၀၀ ခန့်သေဆုံးပြီး လူ တော်တော်များများ ဆေးရုံတွင် အရေးပေါ် အတွင်းလူနာအဖြစ် တက်ရောက်ကုသနေရကြောင်း အစိုးရအရာရှိများက ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်က ပြောပါတယ်။ ''နှလုံးရောဂါဆေးရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကြောင့် လူ ၁၀၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့ရပါတယ်'' လို့ ဗဟိုပန်ဂျပ်ပြည်နယ်အစိုးရ အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ရှားဘတ်ရှရစ်က ပြော ပါတယ်။ ဝေဒနာသည်အများစုက ဆင်းရဲတဲ့ လူနာများဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်ပိုင် ပန်ဂျပ် နှလုံးရောဂါကုဌာန (PIC) မှ အခမဲ့ဖြန့် ဖြူးပေးတဲ့ ဆေးတွေကို သုံးစွဲခဲ့တာဖြစ် ပါတယ်။ ဆေးများသောက်ပြီးနောက် နောက်ထပ်လူနာ၂၈၇ ဦးကို ပါကစ္စတန် နိုင်ငံမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်တဲ့ လာဟိုမြို့မှာ ဆေးရုံတင်ခဲ့ရတယ်လို့ အစိုးရ က ပြောပါတယ်။ ဆေးပေးသွင်းတယ်လို့ ခန့်မှန်းရတဲ့ ကုမ္ပဏီသုံးခုရဲ့ ပိုင်ရှင်တွေကို ရဲအဖွဲ့က ဖမ်းဆီးထားပါတယ်။ ကနဦးစစ်ဆေးချက်အရ ဒေသတွင်းထုတ်လုပ်သူတွေ ကပေးသွင်းတဲ့ဆေးဝါးတွေက အဆင့်မမီဘူးလို့ ရဲအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ ပြဿနာကို ဒီဇင်ဘာကစတင်ဖော်ထုတ်သိရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဲဒီအချိန်လူ ၂၃ ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သံသယရှိတဲ့ ဆေးဝါးတွေကို ပါကစ္စတန်၊ လန်ဒန်နဲ့ ပဲရစ် မှာရှိတဲ့ ဓာတ်ခွဲခန်းတွေကို ပို့ထားတယ်လို့ ရှရစ်က ပြောပါတယ်။ ဆေးတွေကို ဆေးရုံတွေနဲ့ စတိုခန်းတွေကနေ ဖယ်ရှားပြီးပြီလို့ အစိုးရအရာ ရှိခွါဂျာဆာလမန်ရာဖစ်က ပြောပါတယ်။ဏှုဃ က လစဉ်ဆေးဝါးလက်ခံသုံးစွဲ နေတဲ့ လူနာ ၄၆၀၀၀ ရှိတဲ့အတွက် အဆင့်မမီတဲ့ဆေးတွေရဲ့ ဒဏ်ခံရတဲ့ သူ ပိုလာမယ်လို့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှာ ပါဝင်တဲ့ ဒေါက်တာဂျေ့အက္ကရန်က ပြောပါတယ်။ Source: AFP
ဥရောပမှာ ပြင်းထန်တဲ့ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်နေပေမဲ့ အိန္ဒိယ အိုင်တီကုမ္ပဏီများအတွက် စီးပွားရေးနယ်ပယ်ချဲ့ထွင်ရန် အဟန့် အတားဖြစ်မဲ့ အလားအလာမရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ ဥရောပဒေသက ဖေါက် သည်တွေ တိုးတက်ရရှိနေတယ်လို့ အိန္ဒိယက အိုင်တီကုမ္ပဏီကြီးများက အစီရင်ခံပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အိုင်တီ လုပ်ငန်း ဝင်ငွေရဲ့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းက ၃၀ ရာခိုင် နှုန်းသာ ဥရောပဒေသက ရရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွေးမြီးအကျပ်အတည်းက အိန္ဒိယ အိုင်တီလုပ်ငန်းများအတွက် အခွင့်အလမ်းကိုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဥရောပလုပ်ငန်းတွေက ကုန်ကျစရိတ် ကို လျှော့ချလိုတဲ့အတွက် အိန္ဒိယရဲ့ ပင်လယ်ရပ်ခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ကို ဆောင်ရွက်ရာမှာ ခက်ခဲကျပ်တည်း မှုက မောင်းနှင်အားဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဈေးကွက်ကို ဦးဆောင်နေတဲ့ တာတာ အတိုင်ပင်ခံ လုပ်ငန်းက ဥရောပ မှ ကန်ထရိုက်လေးခုရထားပါတယ်။အိန္ဒိယရဲ့ နံပတ် ၂ ဆော့ဝဲပို့ကုန် လုပ်ငန်းဖြစ်တဲ့ အင်ဖိုစစ်က ဥရောပမှ ဖေါက်သည်သစ် ၁၄ ခု ရရှိထားပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ ရှိတဲ့ ဖေါက်သည်ကနှစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကုမ္ပဏီတွေက လုပ်ငန်းကို သတိရှိရှိဆောင်ရွက်နေရပြီး''အဆမတန် ကြီးထွား''တဲ့ အခြေအနေကုန်ဆုံးသွားမဲ့ နေ့တွေ ရောက်ရှိလာနိုင်တယ်လို့ ပြော ကြပါတယ်။ အခြေအနေက အခွင့်မသာတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပေမဲ့ လာမဲ့သုံးလပတ် အတွင်းမှာ အိန္ဒိယအိုင်တီကုမ္ပဏီ တွေလျင်မြန်စွာကြီးထွားလာလိမ့်မယ်လို့ လေ့လာဆန်းစစ်သူတွေက ခန့်မှန်းပါတယ်။Source: CNA
မလေးရှားပရိဘောဂ လုပ်ငန်းရှင် တွေအတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံက ကုန် သွယ်မှု နဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအခွင့် အလမ်းတွေပေးတယ်လို့ ပြည်ပ ကုန် သွယ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်ရေးအဖွဲ့ ( Matrade) က ပြော ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဈေးကွက် အရွယ်အစားနဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းကို သဘောကျနှစ်သက်မှုက မလေးရှားပရိဘောဂ ထုတ်လုပ်သူ တွေအတွက် ဈေးကွက်ကိုရရှိအောင် လမ်းခင်းပေးလိမ့်မယ်လို့ ကုန်သွယ်ရေး အေဂျင်စီက ပြောပါတယ်။
၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ စင်ကာပူနိုင်ငံရဲ့ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှ ဝယ်လို အားက စင်ကာပူဒေါ်လာ ၂၁ ဘီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ) နှင့် စင်ကာပူဒေါ်လာ ၂၇ ဘီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ) အကြားရှိလိမ့်မယ် လို့ ခန့်မှန်းကြောင်း အဆင်မြင့်အရာရှိ တစ်ဦးက ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်က ပြော ပါတယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်က ဝယ်လိုအားက စင်ကာပူဒေါ်လာ ၃၂ ဘီလီယံ (အမေ ရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ) ရှိခဲ့တယ်လို့ အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ လူအင် အားပြည်နယ်ဝန်ကြီး တန်ဟွမ်ဂျင်က ပြောပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရဲ့ နှစ်စဉ်မော်တော်ကားရောင်းချမှုက ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာမကြုံဖူးအောင် တိုးတက်ခဲ့ပြီး ဂျပန်နိုင်ငံမှာမတ်လက ဆူနာမီဖြစ်ခဲ့ တာကြောင့် ဖြန့်ဖြူးမှုပြတ်တောက်မှာကို စိုးရိမ်နေသည့်ကြားမှ ပြည်တွင်း မော်တော်ကားထုတ်လုပ်သူတွေခန့်မှန်းထားခဲ့တဲ့ စီးရေ ၈၇၀၀၀၀ ထက် ကျော်လွန်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ပညာရေးအခြေခံကောင်းတဲ့ ကလေးများကို ပိုမိုတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက် ပေးသည့်အတွက် ကလေးသူငယ်များကိုအထောက်အကူပေးရေး ဈေးကွက်က တိုး တက်လျက်ရှိပါတယ်။ သို့သော် အသက် ၆ နှစ်အရွယ်သာ ရှိသေးသောကလေးများကို ဖွံ့ဖြိုးရေးစင်တာများက ဝင်ခွင့်စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်နေတဲ့အတွက် အချို့ သောမိဘများ အတွက် စိုးရိမ်စရာဖြစ်နေပါတယ်။
အဖွဲ့လိုက်ခရီးစဉ်အတွက် ဈေးသက်သာစွာ ပိုမိုရရှိခဲ့တဲ့အတွက် ပင်လယ်ရပ်ခြားကို ထွက်ခွာတဲ့ခရီး သည် ဦးရေက ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ သုံးနှစ်အတွင်းအမြင့်ဆုံးကို ရောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်ကထုတ်ပြန်တဲ့အစိုးရ စာရင်းဇယားများအရ သိရပါတယ်။
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက စွမ်းအင်ကို ချွေတာပြီး ဂေဟစနစ်ကို ကာကွယ်ရမယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထိန်းသိမ်းရင်း ရာသီဥတုပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ အတွက် ဆောင်ရွက်ဖွယ်ရာကိစ္စတွေကို ဖြေရှင်းရမယ်" လို့ ဟိုချီ မင်းစီတီမှာ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်က ပြုလုပ်တဲ့ ဖိုရမ်ကို တက်ရောက်လာကြတဲ့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောပါ တယ်။
ရေလွှမ်းမိုးဒဏ်ခံခဲ့ရတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ကို ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးခရီးစဉ်တွေ အပြည့်အ၀ ပျံသန်းနိုင်ဖို့အတွက် ဧပြီ ၁ ရက်နေ့က စပြီးဖွင့်လှစ်တော့မယ်လို့ ထိုင်းလေဆိပ်များအသင်း ( AOT) ဥက္ကဌ အနီရုသ်သာနွန်ကူဘာက ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်က ပြောပါတယ်။