ဘယ်ဈေးကွက်ကို ဘယ်သူရွေးခဲ့သလဲ                 ဗဟိုမှချုပ်ကိုင်ခဲ့သည့် စီမံကိန်းချ စီးပွားရေး စနစ်ဖြင့် စခန်းသွားခဲ့ရသည့် ၁၉၈၈ ခုနှစ် မတိုင် ခင်ကာလ မြန်မာနိုင်ငံတွင် " သမဝါယမ"ဆိုသည့် စကားလုံးသည် အလွန်လူသိများ ရေပန်းစားခဲ့သည်။ " ဈေးကွက် "  ဆိုသည်ကို မည်သူမှ ရေးကြီး ခွင်ကျယ်ဆွေးနွေးမှုများ မရှိခဲ့။ စိတ်လည်းမဝင်စား ခဲ့ပေ။ အများပြည်သူတို့သည် ၎င်းင်းတို့၏နေ့စဉ်ဘ၀ လိုအပ်ချက်အတွက် စားသုံးကုန်မှစ၍ လူအသုံး အဆောင်ပစ္စည်းအဆုံး လိုအပ်ချက် အများစုကို အစိုးရမှထူထောင် ထားသော သမဝါယမဆိုင်များ သို့သွားရောက်၍ သတ်မှတ်ထားသော စာအုပ်ဖြင့် ကန့်သတ်ထားသော ကိုတာကို ဝယ်ယူခဲ့ကြရသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့်လည်း ဈေးကွက်ဆို သည်ကို သတိမမူမိဘဲ သမဝါယမအဖွဲ့အစည်း၏ သဘောတရား လုပ်နည်းလုပ်ဟန်များထဲတွင်သာ နစ်မျောခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။                  မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ စီးပွားရေး သဘော တရားအရ ရောင်းသူနှင့်ဝယ်သူရှိလျှင် "ဈေးကွက်" သည် အလိုအလျှောက် တည်ရှိနေပြီးဖြစ်သည်ဟု ဆိုသောကြောင့် ထိုစနစ်အောက်မှာပင် ဈေးကွက် ဆိုသည့်အရာ တည်ရှိနေခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်ဟုဆိုနိုင်သည်။ ထိုဈေးကွက်ထဲတွင် ရောင်းသူမှာ တစ်ဖွဲ့ တစ်စည်းတည်းဖြစ်သော အုပ်ချုပ်သူ အစိုးရဖြစ် ပြီး ဝယ်သူမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ အများပြည်သူ ပြည်သားစားသုံးသူများပင် ဖြစ်သည်။ အမျိုးအစားအား ဖြင့် တစ်ဦးတည်း၊ တစ်ဖွဲ့တည်းမှ ချုပ်ကိုင်ထားသော မိုနိုပိုလီဈေးကွက်ဟု ဆိုရမည်။ စီမံကိန်း စီးပွားရေးစနစ်အောက်မှ ထိုဈေးကွက်ထဲတွင် စားသုံးသူ အများပြည်သူတို့သည် အရည်အသွေး၊ဈေးနှုန်း ရွေးချယ်စရာမရှိ ချိန်ဆစရာမလိုဘဲ ရောင်းချသမျှ ဝယ်ယူရန်သာဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ထိုဈေးကွက်များသည် လွတ်လပ်သောဈေးကွက် စီးပွားရေးစနစ်ထဲရှိ မိုနိုပိုလီဈေးကွက်များကဲ့သို့ ဈေးနှုန်းကစားခြင်း၊ အရည်အတွက်ပေါ် မူတည်၍ ဈေးနှုန်းပြောင်းလဲခြင်းများ မပေါ်ပေါက်တတ် ပေ။ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်၏ အခြေခံမူအရ ပြည်သူတို့ ၏ စားဝတ်နေရေး ဖူလုံမှုကိုရှေးရှုရသောကြောင့် ဈေးနှုန်းများ သက်သာပြီး ဈေးကွက်တည်ငြိမ်သည်။                     စီမံကိန်းချ စီးပွားရေးစနစ်အောက်ရှိ ပြိုင်ဘက်ကင်း၍ အမြတ်အစွန်း မက်လုံးလှုပ်ရှားမှု မရှိသော ဈေးကွက်များကြောင့် လူအဖွဲ့အစည်း တွင် အဘက်ဘက်မှ အရည်အသွေး ကျဆင်းမှု များဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ညံ့ဖျင်းသော ထုတ်ကုန်များကို သာ အသုံးပြုရသောကြောင့် နေထိုင်မှုဘဝများပါ အဆင့်အတန်းများ နိမ့်ကျခဲ့ရကြောင်း နိုင်ငံရေး ဘောဂဗေဒပညာရှင်တို့က အခိုင်အမာ ထောက်ပြကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ဆိုရှယ် လစ်စနစ်ပြိုလဲသောအခါ ဒီမိုကရက်တစ် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဦးတည်သော နိုင်ငံရေးစနစ်သို့ ပြောင်း လဲကျင့်သုံးခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးစနစ်နှင့် သဟဇာတဖြစ် မည့် အောင်မြင်မှု စံနမူနာများဖြင့် လူကြိုက်များ နေသော လွတ်လပ်သောဈေးကွက်စနစ်ကိုပါ ရွေး ချယ် ကျင့်သုံးခဲ့ကြတော့သည်။ မိတ်အဆက်မှာ စိတ်ပျက်ခဲ့ရတဲ့ဈေးကွက်                       စီမံကိန်းချစီးပွားရေးစနစ်တွင် "သမဝါယမ"ဖြင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ခဲ့ပြီးနောက် နိမ့်ဆင်းလာခဲ့ သော နိုင်ငံ့စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုအဆင့်၊ ချွတ်ခြုံကျလာသော ပြည်သူတို့၏ လူနေမှု အဆင့်အတန်း များကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့လာရသောကြောင့် လွတ်လပ်သောဈေးကွက်များကို အများနည်းတူ အားကိုးရကောင်းမှန်း သိလာခဲ့ခြင်းဖြစ် ပေလိမ့်မည်။ ဈေးကွက်စနစ်ကြောင့် ချက်ချင်းလက်ငင်း စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာနိုင်သည်ဟု မပြောနိုင်သော်လည်း ဈေးကွက်စနစ်ပီပြင်မှု ရှိလာလေလေ ပြိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ဈေးကွက်မက်လုံးများ စွမ်းအားရှိလေ လေဖြစ်လာကာ လုပ်သားအင်အားစုများ၏ ကြိုးစားလုပ်ကိုင်မှုများ တိုးတက်များပြားလာခြင်း၊ ဝင်ငွေအဆင့် မြင့်မားလာခြင်း၊ တစ်နိုင်ငံလုံးအားဖြင့် လည်း စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှု အဆင့်အတန်း တိုးတက် လာနိုင်ခြင်း စသည့်ကောင်းကျိုးရလဒ်များရှိလာနိုင် သည်ကိုမူ တထစ်ချ သုံးသပ်နိုင်သည်။ အပြောင်းအလဲကာလတွင် မတည်ငြိမ်မှု သည် သဘာဝဖြစ်သည်။ ဈေးကွက်စနစ်သို့ ကူးပြောင်းကာစ ဈေးကွက်စနစ်ကို မိတ်ဆက်ကျင့်သုံး စကာလတွင် ဈေးကွက်ဈေးနှုန်း မတည်ငြိမ်မှုများ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။ ပေါ်လစီချမှတ်ရာတွင် မကျွမ်းကျင်မှု၊ သတင်းအချက်အလက် စီးဆင်း နိုင်စွမ်း အားနည်းမှုတို့နှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ထင်သာမြင်သာ ရှိနိုင်စွမ်း လျော့ပါးခဲ့ခြင်းတို့ ကြောင့် ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်ဖြစ်မှုများ ဖြစ်တတ် သကဲ့သို့ အခြေအနေဖန်တီး၍ အခွင့်အရေးများ ရယူတတ်သည့် စီးပွားရေးသမားများကြောင့်လည်း ဈေးကွက်မသေချာ မရေရာခြင်းများ၊ ဈေးကွက် အခြေ အနေကမောက်ကမ ဖြစ်ခြင်းများလည်း ကြုံတွေ့ရတတ်ပြန် သည်။ ဥပမာ နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် သာမန်ကုန်စည်ဖြစ်နေသော ဟန်းဖုန်းနှင့် မော်တော်ကားတို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဇိမ်ခံပစ္စည်း ဖြစ်ကာ အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင် ဈေးနှုန်းများမြင့်မားနေခြင်းမျိုးဖြစ်သည်။ ဈေးကွက် စနစ်ကို စတင်မိတ်ဆက်သည့်ကာလ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အခြေခံ လူတန်းစားအများစုတို့အဖို့ ဈေးကွက်များ၏ အခြေအနေမှာ စိတ်ပျက်ဖွယ် ကောင်းနေတော့သည်။ စားသောက်ကုန်ဈေးကွက် မှစ၍ ပို့ကုန်သီးနှံဈေးကွက်၊ ဟန်းဖုန်းဈေးကွက်၊အိမ်ခြံမြေနှင့် ရွှေ၊ ကားဈေးကွက် စသည်ဖြင့် ဈေးကွက်မျိုးစုံတို့မှာ မှန်းဆရခက်ခဲလောက်အောင် မတည်ငြိမ်မှုများ ရှိခဲ့လေသည်။ မိတ်ဆက်ခြင်းအလွန်                     ယခု ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အစိုးရသစ် သည် နိုင်ငံတော်တာဝန်များကိုယူခဲ့ပြီး လွှတ်တော် အခင်းအကျင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ ခရီးစဉ်သစ်ကို ချီတက်နေပြီဖြစ်သည်။ မိတ်ဆက်ပေး ကျင့်သုံး လာခဲ့သည့် ဈေးကွက်စနစ်သည်လည်း ပီပြင်စွာရုပ်လုံးပေါ်လာတော့မည်။ ဤအချက်ကို အားလုံး သတိပြုမိဖို့လိုသည်။ လွန်ခဲ့သော အပြောင်းအလဲ ကာလများက ဈေးကွက်မျိုးများကိုဖန်တီး၍ ဈေး ကွက်လှုပ်ခါစေရန်၊ ကမောက်ကမဖြစ်စေရန် အား ထုတ်မည်ဟု စိတ်ကူးမယဉ်သင့်တော့ပေ။ ထိုသို့ဆို နေစဉ်မှာပင် စက်တင်ဘာလအစက ကားဟောင်း များကို ပယ်ဖျက်၍ အစားထိုးတင်သွင်းခွင့် ပြုသည့် ကြေညာချက်ပေါ်ထွက်ခဲ့ချိန်၌ ထူးခြား သော မော်တော်ကားဈေးကွက်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာ ခဲ့သည်။ ဟောင်းနွမ်းစုတ်ပြတ်နေသော (အချို့ဆို လျှင် လုံးဝသုံးမရတော့သော)ကားတစ်စီး၏ တန်ဖိုး သည် သင့်တင့်မော်ဒယ်မြင့်ကားတစ်စီး တန်ဖိုးနီး ပါးပင်ဖြစ်နေသည်။ ထိုကဲ့သို့ အခြေအနေမျိုးသည် သတင်းအချက်အလက် လွတ်လပ်စွာ စီးဆင်းမှု နှင့် ကုန်ပစ္စည်းလွတ်လပ်စွာစီးဆင်းမှု အားနည်းနေ ခြင်း၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ထင်သာမြင်သာရှိမှု လိုအပ်နေခြင်း၊ အခွင့်ထူးခံ စီးပွားရေးသမားများ ရှိနေသေးခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသစ်အောက်တွင် စီးပွားရေးဝန်းကျင်သစ် တဖြည်းဖြည်းရုပ်လုံးပေါ်လာသည့်အခါ ထိုအခြေအနေမျိုး တဖြည်းဖြည်း ကွယ်ပျောက်သွားပေလိမ့်မည်။                   ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံလွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုဒေသ (AFTA) လာတော့မည်။ အများ နည်းတူ ပြိုင်ဆိုင်နိုင်ရတော့မည်။ ဂွင်ဖန်တီးဈေး ကစားတတ်ရုံနှင့် အလုပ်မဖြစ်တော့၊ တကယ့် အရည်အချင်းတွေလိုလာပြီဖြစ်သည်။ အချိန်အခါ သည်လည်း ဈေးကွက်စနစ်နှင့် မိတ်ဆက်ပေးသည့် နိဒါန်းကာလ၏ နိဂုံးသို့ ချဉ်းကပ်လာနေပြီ ဖြစ်ရာ လက်ချင်းချိတ်၍ လာတတ်သော အခွင့် အလမ်းနှင့် စိန်ခေါ်မှုအတွက် အိုင်ဒီယာအသစ် များခင်းကျင်းထားရန် လိုအပ်ပြီဖြစ်ပါကြောင်း။

                    လက်ဖက်စိုက်ပျိုးခြင်းကို ရှေးကျသော စိုက်ပျိုးမှုတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ယူဆခဲ့ပြီး လက်ဖက် သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒေသထွက် စားသောက် ကုန်တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ဖက်စိုက်ပျိုးမှုကို ပုံဂံခေတ်ကတည်းက စတင်ခဲ့သည်ဟု မြန်မာလူ မျိုးများက ယုံကြည်ကြပါသည်။ မြန်မာ့ရိုးရာယဉ် ကျေးမှုကို လေ့လာမည်ဆိုလျှင် ထမင်းစားပြီး နောက် လက်ဖက်အခါးရည်နှင့် လက်ဖက်သုတ်ကို ဧည့်ခံကျွေးမွေးသော ဓလေ့ထုံးတမ်းကို တွေ့ရှိနိုင် ပါသည်။ ဤရိုးရာဓလေ့ကြောင့်ပင် ပုံမှန်လက်ဖက် ဈေးကွက်ကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။                       မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး များရှိ သင့်တော်သော ရာသီဥတုနှင့် မြေဆီလွှာ အခြေအနေပေးနိုင်သည့် တောင်တန်းထူထပ် သောဒေသများတွင် လက်ဖက်ကို စိုက်ပျိုးလျက်ရှိ ကြပါတယ်။ လက်ဖက်အရည်အသွေး မြင့်မားပြီး အဓိကကျသော ထုတ်လုပ်မှုကို ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် တွေ့ရှိနိုင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ဖက်ထွက်ရှိရာ ဒေသများမှာ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကချင် ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ မွန် ပြည်နယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် စစ်ကိုင်း တိုင်းဒေသကြီးတို့ ဖြစ်ပါတယ်။                     မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ဖက်စိုက်ဧက တစ် သိန်းလေးသောင်းခန့်ရှိပြီး တစ်နှစ်ကို ပျမ်းမျှလက် ဖက်ရွက်စိမ်း မက်ထရစ်တန် ရှစ်သောင်းခန့် ထုတ် လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမှာ တစ်နှစ်ကို လက်ဖက်တန်ချိန် ၄ သောင်းခန့်ရှိပြီး လူတစ်ဦး ချင်းစီရဲ့ စားသုံးမှုမှာ သုည ဒသမ ၅ ကီလိုဂရမ် ခန့်ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလက်ဖက်လုပ်ငန်းကို အဓိကအနေနဲ့ ခြံလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ၊ ထုတ်လုပ်သူ၊ လက်လီလက်ကား ရောင်းဝယ်သူများလို့ လေးမျိုး ပိုင်းခြားနိုင်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းတွေမှာ အလတ်စား နဲ့ အသေးစားလုပ်ငန်းတွေသာဖြစ်ပြီး မိရိုးဖလာ လုပ်ကိုင်ကြသူ အများစုဖြစ်ပါတယ်။                        ရောင်းဝယ်တဲ့ပုံသဏ္ဌာန်မှာ လက်လီရောင်း ဝယ်သူတွေနဲ့ လက်ကား ရောင်းဝယ်သူတွေက ထုတ်လုပ်သူများကို လက်ဖက်ရာသီမစမီ ကြိုတင် ငွေထုတ်ပေးပြီး လက်ဖက်ထုတ်လုပ်ပြီးချိန်မှာ ကုန် ချောကို ခုနှိမ်ပြီး ဝယ်ယူကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ထုတ်လုပ်သူအများစုကလည်း ခြံလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင် သူတွေကို ကြိုတင်ငွေထုတ်ပေးပြီး လက်ဖက်ထွက်ချိန်မှာ စာရင်းခုနှိမ်တဲ့စနစ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ လက်လီရောင်းဝယ်သူတွေက  ထုတ်လုပ်သူတွေဆီမှ တိုက်ရိုက်သော် လည်း ကောင်း၊ လက်ကားရောင်းဝယ်သူများထံမှ တစ် ဆင့်သော်လည်းကောင်း ဝယ်ယူကြပြီး မိမိရဲ့ကိုယ် ပိုင်အမှတ်တံဆိပ်နဲ့ရောစပ်ပြီး ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပါ တယ်။ ဒါ့အပြင် အချို့ထုတ်လုပ်သူတွေမှာလည်း လက်လီဈေးကွက်ကို တိုက်ရိုက်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချမှု တွေလည်းရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်လီဈေးကွက်ရဲ့ ဝေစု အများစုကို လက်လီရောင်းဝယ်သူတွေမှ ချုပ်ကိုင်ထားပါတယ်။                      ထုတ်လုပ်သူတွေအနက်မှ အချိုခြောက် ထုတ်လုပ်သူတွေက မိမိတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်စိုက်ခင်းမှ ဆွတ်ခူးပြီး ထုတ်လုပ်ခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ ခြံလုပ် ငန်းလုပ်ကိုင်သူတွေဆီမှ ရွက်စိမ်းကို ဝယ်ယူပြီး ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်ရာ ကျန်အခါးခြောက်နဲ့ လက်ဖက်စိုမှာ ထုတ်လုပ်မှုနည်းစဉ်ကြောင့် အိမ်တွင်း တစ်ပိုင်တစ်နိုင် ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး ၎င်းင်းတို့ကိုယ်တိုင် ထုတ်လုပ်သူတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။ လက်ကား လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတို့မှာ ထုတ်လုပ်သူနဲ့ လက် ကားရောင်းဝယ်သူ၊ လက်လီရောင်းဝယ်သူတို့ရဲ့ ကြားမှာ လက်ဖက်ဈေးပြိုင်စနစ်နဲ့ ရောင်းဝယ်တဲ့ ပုံသဏ္ဌာန်ဆန်ဆန်လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ရောင်း ဝယ်ကြပါတယ်။                      ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စားသုံးမှုမှာ အကြမ်းအားဖြင့် ညီမျှနေပြီး ရံဖန်ရံခါ ပြင်ပဈေး ကွက်အခြေအနေကြောင့် အထူးသဖြင့် တရုတ် ပြည်ဈေးကွက်ပေါ်မူတည်၍ ပြည်တွင်းလက်ဖက် ပြတ်လပ်မှု၊ ပိုလျှံမှုများပေါ်ပေါက် တတ်ပါသည်။                       မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ဖက်လုပ်ငန်းနှင့် အပြိုင် ကော်ဖီ၊ အချိုရ ည်နဲ့ အခြားအဖျော်ယမကာ လုပ် ငန်းများ ခေတ်နှင့်အညီ ဖွံ့ဖြိုးလာသော်လည်း မြန်မာတု့ိရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝ၊ ဓလေ့ထုံးစံ၊ ယဉ်ကျေး မှုများအရ လက်ဖက်စားသုံးမှုဈေးကွက်ဟာ ဆက်လက်ကြီးထွားနေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပွက်ပွက်ဆူ နေတဲ့ ရေထဲမှာ လက်ဖက်ခြောက်လေးခတ်ပြီး နှပ်ထားကာ သောက်ရတဲ့အလေ့ဟာ ရှေးမြန်မာ တွေ လက်ထက်ကတည်းက ယနေ့အထိ ရိုးရာမပျက် ရှင်သန်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ လက်ဖက်ကို သုတေသန ပြုချက်တွေအရ လက်ဖက်ရည်ကြမ်းမှာ ဖလေဗင်နွိုက်ခေါ်တဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေ အများကြီးပါဝင် ပါတယ်။ လက်ဖက်ခြောက်မှာ ကဖင်းဓာတ် ပမာ ဏလည်း နည်းပါးပါတယ်။ လူကို နုပျိုစေပါတယ်။ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါများနဲ့ ကင်ဆာရောဂါ များကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပြန်ပါသေးတယ်။                       မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ဖက်ခြောက် ခတ်သောက် ရတာကို ဂုဏ်ယူကြ သလို အနောက်နိုင်ငံက ထင်ပေါ်ကျော်ကြား လူသိများတဲ့ စတားတွေက လည်း (အထူးသဖြင့် သရုပ်ဆောင်မင်းသမီးလေးတွေ) လက်ဖက်ရည်ကြမ်း တစ်နေ့ကို ၅ ခွက်၊ ၆ ခွက်စီသောက်လို့ သူတို့အသားရေလေးတွေ စိုဝင်းလင်း လက်နေပါတယ်လို့ ဂုဏ်ယူစွာ ပြောပြလေ့ ရှိပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အသားအရေ ထိန်းသိမ်းနည်း လျှို့ဝှက်ချက်အဖြစ် ဖွင့်ဟဝန်ခံလေ့ရှိပါတယ်။ အာဟာရဓာတ်နဲ့ ဆေးပညာဆိုင်ရာ အမေရိကန်ဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြချက်အရ လက်ဖက်ရည်ကြမ်းဟာ အသက်ရှည်ကျန်းမာစေပါသတဲ့။ ဓာတ်ခွဲခန်းထဲမှာနဲ့ တိရစ္ဆာန်များမှာ လေ့လာသုတေသန ပြုချက်များအရ လက်ဖက် ရည်ကြမ်းဟာ ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ အနှောင့်အယှက် အဟန့် အတားများကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း၊ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုရှိရင်တောင် ပြန်ကောင်းစေတဲ့ အာနိသင်ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်ပါသတဲ့။ စံနမူနာ အနေဖြင့် လက်ဖက်ရည်ကြမ်းဟာ လူတွေမှာ အထူးသဖြင့် ဂျပန်လူမျိုး သက်ကြီးရွယ်အို ဘိုးသက်ရှည်၊ ဘွားသက်ရှည်အုပ်စုများမှာတော့ များများသောက် လေ ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ဟန့်တားမှု နည်းပါးလှကြောင်း အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။                    လက်ဖက်ရည်ကြမ်း (Green Tea) တွင်ပါဝင်သော ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခု ဖြစ်သည့်  (Catechin Poly pherois)  သည် အသက်ရှူ ခေတ္တရပ်ဆိုင်းခြင်း နှင့် ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းခြင်းအန္တရာယ်မှ ရှောင်လွဲနိုင် ကြောင်း ဓာတ်ခွဲခန်း စမ်းသပ်ခံတိရစ္ဆာန်များတွင် စမ်းသပ်တွေ့ရှိမှုအရ သိရှိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင်လည်း အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း နယူးကာစတယ်ယူနီဗာစတီးမှ သုတေသီများက ဖော်ထုတ်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ လက်ဖက်ရည်ကြမ်းဟာ အယ်ဇိုင်းမားဝေဒနာခံစားနေရတဲ့ သူတွေရဲ့ ဦးနှောက်ထဲမှာတွေ့ရတတ်တဲ့ ပရိုတင်းဓာတ်များ စုပုံနေခြင်းကို ကာကွယ်ပေး  နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ နေ့စဉ် လက်ဖက်ရည်ကြမ်း သောက်ပါက လေသင်တုန်းဖြတ်ခြင်း၊ နှလုံးတိုက်ခိုက်ခံရခြင်းနဲ့ ကင်ဆာရောဂါများကို ကာ ကွယ်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။                     နှစ်ကာလကြာရှည်စွာ လက်ဖက်ရည်သောက်သုံးသူတွေမှာ ပိုသန်မာ တဲ့ အရိုးတွေရှိကြပါတယ်။ သုတေသီတွေရဲ့ တွေ့ရှိချက်အရ ၁၀နှစ်နဲ့ အထက် ကြာအောင် တစ်နေ့လက်ဖက်ရည်အနည်းဆုံးနှစ်ခွက် သောက်သုံးသူတွေ ဟာ လက်ဖက်ရည် လုံးဝမသောက်သူတွေထက် အရိုးပိုသန်မာကြပါတယ်။ ၎င်းင်းတို့ရဲ့တင်ပဆုံရိုးသိပ်သည်းမှုဟာ ၆ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းပိုကြံ့ခိုင်ပါတယ်။ လက်ဖက်ခြောက်နဲ့ လက်ဖက်ရည် အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေပေမဲ့ လက်ဖက်ရည် သောက်သုံးခြင်းရဲ့ အကျိုးရလဒ်ကတော့ အတူတူပါပဲ။ အာရှတိုက်သားတွေမှာ ဆေးလိပ်အသောက်များသော်လည်း နှလုံးသွေး ကြောကျဉ်းရောဂါနှင့် ကင်ဆာရောဂါများ နည်းပါးခြင်းဟာ လက်ဖက်ရည် ကြမ်းသောက်သုံးခြင်းနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိရမည်ဟု ယခုအခါ ယေးလ်တက္ကသိုလ်မှ လေ့လာချက်အသစ်အရ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိကြောင်း အဓိက ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ အာရှတိုက်သားများရဲ့ တစ်နေ့လျှင် ပျမ်းမျှ ၁ ဒသမ ၂ လီတာ လက်ဖက်ရည်ကြမ်း သောက်သုံးမှုနှုန်းမှာ ၎င်းင်းတွင်ပါဝင်သော polyphenolic epigallocatechin -3- gallate (EGCG)  ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်း၏ အာနိသင်ကို ရရှိစေပါတယ်။ ၎င်းင်းပစ္စည်းဟာ သွေးလွှတ် ကြောမာကျဉ်းရောဂါဖြစ်စေသည့် အဆီတစ်မျိုးကို ဟန့်တားပေးပါတယ်။                         အဆီများအားထိန်းသိမ်းပေးခြင်း၊ သွေးလွှတ်ကြောနံရံကြွက်သားများ ကောင်း မွန်စေခြင်းတို့ကြောင့် နှလုံးသွေးကြောရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ အခြားလေ့လာချက်များအရလည်း (EGCG)  ဓာတ်မှာ ကင်ဆာအဖုအကျိတ်များ ဖြစ်ပေါ်ကြီးထွားမှုကို ကာကွယ်ပေးသည်ဟု ဆိုပါတယ်။ မြန်မာ့လက်ဖက်အားသာချက်မှာ လက်ဖက်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် ဒေသများသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုမရှိခြင်း၊ ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေးများအသုံးပြုမှု လုံးဝမရှိခြင်း၊ သဘာ၀ အတိုင်း သာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းကြောင့် ယုံကြည်စိတ်ချစွာဖြင့် စားသုံးမှုမြင့်မားနေ ရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ထုတ်လုပ်မှုနည်းစဉ်များမှာလည်း စက်ကိရိယာများ လုံး၀ သုံးထားခြင်းမရှိဘဲ သဘာဝနည်းစဉ်များအတိုင်း ထုတ်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ အခြေအနေကောင်းများကြောင့်လည်း ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ မြန်မာ့လယ်ဖက်ထိုးဖောက်ရာမှာ အဓိကမောင်းနှင်အားအဖြစ် အသုံးချနိုင်မည် ဆိုပါလျှင် မြန်မာ့လက်ဖက်သည်အချိန်တိုအတွင်း ကမ္ဘာသို့ ခြေဆန့်နိုင်တော့ မှာဖြစ်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါတယ်။

အရှေ့မျှော် အိန္ဒိယ               အိန္ဒိယသည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်များမ တိုင်ခင် အထိ ၎င်းင်း၏အရှေ့ဘက်တွင် တည်ရှိနေသော နိုင်ငံများကို သတိမမူနိုင်ဘဲ ကိုယ့်အရေးနှင့် ကိုယ်လှုပ်ရှားနေခဲ့သည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ ပြည်တွင်း စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းများ ဆိုက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းမှသာ မိမိနှင့်အတူ အင်္ဂလိပ် ကိုလိုနီလက်အောက် ကျရောက်ခဲ့သော မြန်မာ နိုင်ငံအပါအဝင်၊ အာရှထွန်းသစ်စ ကျားနိုင်ငံများ၊ ကျားပေါက်နိုင်ငံများ၊ အရှိန်နှင့်ထိုးတက်လာသော ကမ္ဘာ့ဒုတိယစီးပွားရေးအင်အားအကြီးဆုံး တရုတ် နိုင်ငံနှင့် ဖီးနစ်ငှက်ကဲ့သို့ ပြာပုံထဲမှ ရုန်းကန်ထ ခဲ့သော စစ်ပြီးကာလ စက်မှုနှင့် နည်းပညာ အင်အားကြီး ဂျပန်နိုင်ငံတို့တည်ရှိရာ အာရှဒေသကို သတိထားရကောင်းမှန်း သိလာခဲ့သည်။ မူလ လက်ဟောင်းအမြင်များကို ပြောင်းလဲကာ အရှေ့ မျှော်ဝါဒဖြင့် နိုင်ငံအရှေ့ဘက်ရှိ အာရှဒေသတစ် ခွင်လုံးနှင့် ဆက်စပ်နိုင်ရေး အားထုတ်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်နာရာဆင်ဟရောင်း လက်ထက်မှစခဲ့ သော ထိုဝါဒသည် ယနေ့ကာလအထိ သက်ဝင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိကာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး မှု၊ လုံခြုံရေး၊ စစ်ရေး၊ ဒေသတွင်း ဆက်ဆံရေးတို့ အတွက်အသက်တမျှ အရေးကြီးလာနေတော့သည်။ မြန်မာမျက်လုံးထဲမှ အိန္ဒိယ                   အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကီလိုမီတာ ၁၆၀၀ နီးပါးနယ်နိမိတ် ဆက်စပ်မှုရှိနေသည့် ဧရိယာကျယ် လူဦးရေများပြားသည့် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံကြီးဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်တို့လက်အောက်ကျ ရောက်ခဲ့သည့် အချိန်ကတည်းကယခုအထိ မြန်မာ နိုင်ငံနှင့် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု နယ်ပယ်တို့တွင် အဆက်အစပ် ကြီးမားနေဆဲ ဖြစ်သည်။ ယခုလက်ရှိအခြေအနေတွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ ပဲမျိုးစုံပမာဏအများဆုံး ဝယ်ယူတင်သွင်းနေ သော ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုများမှာ ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခုနီးပါးပင် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ် ရာ၎င်းတို့၏ အကျိုးရလဒ်များကိုလည်း ခံစားနေရပြီဖြစ်ပေသည်။ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်းတွင်လည်း ကမ္ဘာ့ဒုတိယစီးပွားရေးအင်အားအကြီးဆုံး တရုတ် နိုင်ငံကဲ့သို့ပင် အရှိန်ကောင်းကောင်းကို ရရှိနေ သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်မတိုင်ခင်ကမူ အကျပ်အတည်းများကြား ရုန်းကန်နေရပြီး သိပ်မကြာလိုက်ရသည့် ကာလများအတွင်း ဖွံ့ဖြိုးမှုရုပ်သဏ္ဌာန်များ ဖြစ်ထွန်းခဲ့သဖြင့် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု ဆောင်ရွက်မှုများမှာ လျင်မြန်သွက်လက်သည်ဟု သုံးသပ်နိုင်သည်။ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များကို လျှော့ချခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအပေါ် ထိန်းချုပ်ထားမှု များကိုလည်း ဖြေလျော့ခဲ့သည်။ အခွန်အခဆိုင်ရာ လျှော့ချမှုများ၊ ဖြတ်တောက်မှုများကိုလည်း ပြုလုပ် ခဲ့ကြသည်။                       ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် စီးပွားရေး အဆောက်အဦ တစ်ခုလုံးနီးပါး တိုးတက်မှုများရှိ လာခဲ့ပြီး၊ လူတစ်ဦးချင်း ဝင်ငွေမှာလည်း ၆ ဆခန့်အထိတက်လာခဲ့သည်ဟု သုတေသီများကထောက် ပြခဲ့ကြသည်။ အစိုးရ၏ အရန်ငွေကြေး ပမာဏမှာ လည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆ သန်းမျှသာ ရှိနေရာမှ သန်းပေါင်း ၃ သိန်းအထိ အဆပေါင်းများစွာ မြင့်မားလာခဲ့သည်။ ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍ၏ လွတ်လပ် စွာလုပ်ဆောင်နိုင်မှုကို အလေးပေးလျက် အိန္ဒိယ လုပ်ငန်းများ၏ စွန့်ထွင် ကြံဆလုပ်ဆောင်သည့် အလေ့အထကို ပိုမိုအားပေးခဲ့သည်။ သတင်းနှင့် နည်းပညာအပါအဝင် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍကို ဖွံ့ဖြိုး အောင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်အပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံများတွင် သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေ ကြသော အိန္ဒိယနိုင်ငံသား လူစွမ်းအားအရင်း  အမြစ်များကို ထိရောက်စွာအသုံးချနိုင်ခဲ့သည်ဟ လည်း သုံးသပ်သူများကဆိုကြသည်။ ဤအချက် နှင့်ပတ်သက်၍ ကွန်ပျူတာဆော့ဖ်ဝဲလုပ်ငန်းများ ထွန်းကားရာ ဘင်္ဂလိုမြို့ရှိ နိုင်ငံရပ်ခြားမှ ပြန်လည် ဝင်ရောက်၍ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော အိန္ဒိယ နိုင်ငံသားလုပ်သားများက သက်သေပြလျက်ရှိသည်။                        အင်္ဂလိပ်စကားပြောလုပ်သားများ ပေါများပြီး ကွန်ပျူတာဆော့ဖ်ဝဲလုပ်ငန်း၊ ဆေးဝါးနည်းပညာ ကဏ္ဍတွင် ဦးဆောင်နေသည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးစူပါပါဝါနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်လာနေ သည့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် လိုတိုးပိုလျှော့ချိန်ချိန်ဆဆ နှင့် ဆက်ဆံနေသည်ကိုလည်း မြင်တွေ့နေရသည်။  အိန္ဒိယမြင်သော မြန်မာ                  မြန်မာနိုင်ငံသည် ပထဝီအနေအထား ရှုထောင့်မှကြည့်ပါက အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အနီးကပ်ဆုံး အာရှဒေသဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မျှော်ဝါဒ အမြင်ထဲလည်း အနီးကပ်ဆုံး ပုံရိပ်နှင့် အရေးပါ ဆုံးဒေသဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်ကုန်းလမ်းခရီးဖြင့်ကြည့် ပါက မြန်မာနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့ဒေသ တစ်ခုလုံးသို့ ဝင်ပေါက်ဖြစ်သကဲ့သို့ ၎င်းင်း၏ ပြိုင်ဘက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ပါဝါကို ထိန်းချုပ်နိုင် ရေးအတွက်လည်း အရေးပါသော မဟာဗျူဟာ ကျသည့်တည်နေရာဖြစ်သည်ဟု အိန္ဒိယသုတေသီ များသုံးသပ်ကြသည်ကိုလည်းတွေ့ရသည်။ အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရနှင့် အလှမ်းကွာလှသော အရှေ့ မြောက်ဒေသရှိ ပြည်နယ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး နှင့် ထိုဒေသရှိလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပဋိပက္ခများ လျော့ပါးသက်သာလာစေရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် နီးကပ်စွာဆက်ဆံနိုင်မှုများမှ အခြေ အနေသစ်များ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းရှိသည်ကိုလည်း ယုံကြည်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့ မျှော်ဝါဒအကောင်အထည်ဖော်ရေးတွင် မြန်မာ နိုင်ငံ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ကြီးမားလျက်ရှိသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၎င်းပြိုင်ဘက် တရုတ် နိုင်ငံမှ အာရှတစ်ခွင်လုံးနီးပါး ချဉ်းကပ်နေစဉ် အတွင်းမှာပင် ဖိလစ်ပိုင်၊ စင်ကာပူ၊ ဗီယက်နမ်၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံများနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ စစ်ရေးနယ်ပယ်တို့တွင် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံမှုများ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း၊ တောင်ကိုရီး ယား၊ ဂျပန်၊ တရုတ်(တိုင်ပေ)နိုင်ငံများနှင့်လည်း ကုန်သွယ် ရေးသဘောတူစာချုပ်များ ချုပ်ဆိုခဲ့ပြန် သည်။ အာရှဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းများ၏ လှုပ်ရှားမှုတွင် BIMSTEC  (ဘင်းစတက်)၊ ASEA (အာဆီယံ)ကဲ့သို့ အဖွဲ့အစည်းများတွင် ပိုမိုပါဝင် လာခဲ့ပြီး အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်သစ် ၄ နိုင်ငံဖြစ်သည့် CLMV  (ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာ၊ ဗီယက်နမ်) နိုင်ငံများကိုလည်း အကူအညီများ ပံ့ပိုးလျက် ဒေသတွင်းတွင် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရေး နည်းလမ်းသစ်များ ရှာဖွေဆောင်ရွက်နေသည်။                      အာဆီယံနှင့် ဘင်းစတက်အဖွဲ့များ၏ အဖွဲ့ဝင် လည်းဖြစ်၊ အနီးကပ်ဆုံး အရှေ့ဘက် အိမ်နီးချင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့်လည်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုနယ်ပယ်တွင် တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။            အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအတွက် စေ့စေ့ကြည့်ခြင်း                 အရှေ့မျှော်ဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့ပြီးနောက် မဟာဗျူဟာကျစွာ အာရှနှင့် ခပ်စိတ်စိတ်ဆက်ဆံ ခဲ့သော အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံ ရေးတွင်လည်း ပိုမိုအားထည့်၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည် ကို အထင်းသားတွေ့ရသည်။ အထူးသဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍများတွင် မျက်မြင် ပင်။ ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်မှုရှိနေစဉ်မှာပင် နှစ်နိုင်ငံကြား နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍ တိုးတက်လာစေရေးအတွက် ၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် တမူး-မိုရေး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းကိုလည်း ကောင်း၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် ရိဒ်-ဇိုခေါဒါ စခန်း ကိုလည်းကောင်း ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ နောက်ထပ်စခန်းများလည်းဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် အားထုတ်နေဆဲဖြစ် သည်။                     မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ အိန္ဒိယသို့တင်ပို့သော ကုန်ပစ္စည်းများတွင် လယ်ယာ၊ သစ်တော၊ သားငါး ကဏ္ဍ ထွက်ကုန်များသာဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယဘက်မှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပို့ကုန်တွင် အသေးစား၊ အကြီးစား စက်မှုထုတ်ကုန်များ၊ သံနှင့် သံမဏိထွက်ကုန်များ၊ ဆေးဝါးများသည် အများစုဖြစ်သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံမှုအပိုင်းတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် မြန်မာ့စီးပွား ရေး၏ နယ်စုံပယ်စုံတွင် ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ် ထားပြီး ယခုလတ်တလောအခြေအနေတွင် ရေနံ နှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ရှာဖွေထုတ်လုပ်ရေး၊ မီးရ ထားလမ်း၊ မော်တော်ကားလမ်း စီမံကိန်းများ၊ ရေ အားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းများတွင် အိန္ဒိယရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုများကို တွေ့နေရသည်။ ၎င်းင်းတို့အနက် ၂၀၀၈ ခုနှစ်က သဘောတူညီခဲ့သော ဒေါ်လာသန်း ၁၂၀ နီးပါးတန်ဖိုးရှိ ကုလားတန်မြစ်ဘက်စုံသုံးသယ်ယူပို့ ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းနှင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှစခဲ့သော ဒေါ်လာသန်း ၁၂၀ တန်ဖိုးရှိ စစ်တွေရေနက်ဆိပ် ကမ်းစီမံကိန်းတို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ် နှံထားသော စီမံကိန်းများအနက် စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းသော အိန္ဒိယ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြစ် သည်။ ထို့ပြင် တမူး-ကလေး-ရိဒ်-တီးတိန်ကား လမ်းအဆင့်မြှင့်တင်ခြင်း စီမံကိန်းများနှင့် အိန္ဒိယ- မြန်မာ-ထိုင်း သုံးနိုင်ငံအမြန်လမ်းမကြီးစီမံကိန်းများ မှာလည်း အိန္ဒိယ၏ မြန်မာနိုင်ငံထဲသို့ တိုးဝင်လျက် ရှိသောရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုခြေလှမ်းကျဲကြီးများဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် စီးပွားရေး အရှိန်ကောင်း လာနေပြီဖြစ်သော်လည်း အချို့ကဏ္ဍများတွင် ထိန်းချုပ်မှုများ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ဆင်းရဲမွဲတေမှု ပြဿနာကိုလည်း တိုင်းပြည်လူဦးရေ၏ ထက်ဝက် နီးပါး ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ငွေဖောင်းပွမှု၊ အစိုးရ ဝန်ထမ်းများ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုစသဖြင့် ပြည်တွင်းပြဿနာမျိုးစုံနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်း ပြဿနာများဖြေရှင်းရင်း ဒေသတွင်း၊ နိုင်ငံတကာအခြေအနေများနှင့် မျက်ခြည်မပြတ် ရင်ဘောင်တန်းနိုင်ရေးအတွက် အိန္ဒိယသည် အရှေ့မျှော်ဝါဒဖြင့် ၂၁ရာစုကို ဆက်လက်ချီတက်နေသည်။ ၎င်းင်းတို့၏အမျိုးသားအကျိုး စီးပွားအတွက် မြန်မာအပါအဝင် အာရှဒေသတစ် ခုလုံးကို မဟာဗျူဟာအရ အလေးထားနေခြင်းဖြစ် သည်ဟု သုံးသပ်နိုင်သည်။ ဒေသတွင်းလုံခြုံရေး၊ ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ နည်းပညာ၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး စသည်ဖြင့် ၎င်းင်းတို့၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား အတွက် အစီအစဉ်များ ရေးဆွဲဆောင်ရွက်နေရာ မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း နှစ်ဖက် အကျိုးစီးပွား သမမျှတစေရေးအတွက် အိန္ဒိယ၏ ခြေလှမ်းများ ကို အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား မျက်လုံးများဖြင့် စေ့ စေ့စပ်စပ်ဖြင့် ကြည့်ရှုလေ့လာရန် လိုအပ်ပေသည်။

 နှစ်နှစ်ဆယ်ပြည့် တရုတ်-အာဆီယံ စီးပွားရေးပေါင်းစည်းမှု၏ အနာဂတ်အား မျှော်ကြည့်ခြင်း ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအကြာခရီးလမ်းမှာ              ၁၉၉၁ ခုနှစ်က အစပျိုးခဲ့သော အာဆီယံ-တရုတ်ဆက်ဆံရေး သည် ၂ဝ၁၁ ခုနှစ်တွင် နှစ်ပေါင်း နှစ်ဆယ်ကြာကြာ လျှောက်လှမ်း လာနိုင်ခဲ့ပေပြီ။ အာဆီယံ-တရုတ်တို့၏ နှစ်နှစ်ဆယ်ကြာဆက်ဆံရေး ကို ပြန်ပြောင်းကြည့်ပါက လျှောက်လှမ်းခဲ့သောခရီးလမ်းသည် စိတ်ဝင်စားစရာတို့ဖြင့် အတိပြည့်နေပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာ လမ်ပူမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော (၂၄)ကြိမ်မြောက် အာဆီယံနိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီးများ၏ အစည်းအဝေးဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားသို့ တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တက်ရောက်ခဲ့ခြင်းသည် အာဆီယံ-တရုတ် ဆက်ဆံရေး၏ အဖွင့်နိဒါန်းကို စတင်ခြင်းဟုလည်း ဆိုနိုင်ပါ သည်။             ထိုအချိန်မှ အစပြုခဲ့သော အာဆီယံ-တရုတ်ဆက်ဆံရေးသည် ၁၉၉၇ အာရှငွေကြေးအကျပ်အတည်းကာလ၌ နှစ်ဖက်ပေါင်းစည်းမှု ပင်စည်ကို ပိုမိုခိုင်မာစေခဲ့ပြန်ပါသည်။ ၁၉၉၇ အာရှငွေကြေးအကျပ် အတည်းကြောင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအချို့ စီးပွားရေး ကသောင်း ကနင်းဖြစ်နေချိန်တွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းကိုယ်တိုင် ငွေကြေး အခက်အခဲဖြစ်နေသော်လည်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများကို အတတ်နိုင်ဆုံးအကူအညီပေးနိုင်ရန်အတွက် ၎င်း၏ယွမ်ငွေတန်ဖိုးအား ချမသွားရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြတ်သားစွာ ချမှတ်ခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ရပ်တည်ပေးခဲ့မှုသည် အာရှငွေကြေး အကျပ်အတည်းဒဏ် ခံနေရသော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား အဆိုပါငွေကြေး အကျပ်အတည်းမှ လျင်မြန်စွာရုန်းထွက်နိုင်ခဲ့သည့် အကြောင်းအရင်း တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်ဟု လေ့လာသူများကဆိုပါသည်။               ၁၉၉၇ အာရှငွေကြေး အကျပ်အတည်းကာလ ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး နောက် အာဆီယံ-တရုတ်တို့၏ဆက်ဆံရေးသည် အိမ်နီးချင်းကောင်း ဆက်ဆံရေးနှင့် အပြန်အလှန်အကျိုးစီးပွားကို ဖော်ဆောင်သည့် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးသို့ တက်လှမ်းခဲ့ပါသည်။ ၂ဝဝ၃ ခုနှစ်မှ စတင် ကာ အာဆီယံ-တရုတ် ဆက်ဆံရေးအား ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်အေး ချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဟူသော ၂၁ ရာစုနှစ်မျှော်မှန်းချက် တို့ဖြင့် ဘက်ပေါင်းစုံ မဟာဗျူဟာမြောက်ဆက်ဆံရေး အဆင့်သို့ တိုးမြှင့်သွားရန် ရည်ရွယ်ချက် ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ အမြင့်မားဆုံး အစီအစဉ်ဖြစ်သော အာဆီယံ-တရုတ် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုဒေသကို ၂ဝ၁ဝ ပြည့် နှစ်တွင် အပြည့်အဝအကောင်အထည်ဖော်ရန် သဘောတူညီမှုရရှိ ခဲ့ပါသည်။ အာဆီယံ-တရုတ် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် အာဆီယံ-တရုတ်ဘက်ပေါင်းစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ်များ အနက် အခြေခံအကျဆုံးနှင့် အရေးပါဆုံးသော ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်မှုပင်ဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံ၏ စီးပွားရေးကောက်ကြောင်း              အာဆီယံဟု အများသိကြ သည့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ အသင်းသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသရှိ နိုင်ငံများအနက် အရှေ့ တိမောနိုင်ငံမှအပ ကျန် ၁ဝနိုင်ငံဖြစ်သည့် ကမ္ဘောဒီးယား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ စင်ကာပူ၊ လာအို၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဘရူးနိုင်း၊ မလေးရှား၊ မြန်မာ၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ် တွင် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော အာဆီယံတွင် အင်ဒိုနီးရှား၊ စင်ကာပူ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဘရူးနိုင်း၊ မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ ပါဝင်ခဲ့ကြပြီး၊ အဆိုပါနိုင်ငံများကို အာဆီယံ၏ မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဟု အများက သတ်မှတ်ထားကြပါသည်။ မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှာ စီးပွားရေး အခြေခံအဆောက်အအုံကောင်းများ ရရှိထားပြီး၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအရှိန်ရနေပါသည်။ မူလအဖွဲ့ဝင် (၆) နိုင်ငံနှင့် ကျန်အဖွဲ့ဝင် (၄)နိုင်ငံတို့အကြား စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ ကွာခြားချက်ရှိ နေဆဲဖြစ်ပြီး၊ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ကွာခြားချက်နည်းနိုင်သမျှ နည်းအောင် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။                လက်ရှိအခြေအနေတွင် အာဆီယံ၏ စုစုပေါင်း ပြည်တွင်း အသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (ဂျီဒီပီ)မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉ ထရီလီယံအထိရှိပါသည်။ ၎င်းသည် အာရှရှိ စီးပွားရေး အင်အားကြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်းပြည်တွင်းအသားတင် ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုးထက် ပိုမိုပါသည်။ အာဆီယံရှိ စားသုံးသူဈေးကွက်ကို ကြည့်ပါက စုစုပေါင်းလူဦးရေ သန်း ၆ဝဝ ကျော်မျှရှိပြီး၊ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရှိ စုစုပေါင်းလူဦးရေ၏ နှစ်ဆနီးပါးမျှရှိပါသည်။ အာဆီယံ၏ လူတစ်ဦးချင်းပျမ်းမျှဝင်ငွေမှာ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားတစ်ဦးချင်း၏ပျမ်းမျှဝင်ငွေနီးပါး ရှိပါသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်မှစတင်ကာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှုန်းမှာ နှစ်စဉ် ၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိပါသည်။ အကယ်၍ အာဆီယံအား နိုင်ငံတစ်ခု အဖြစ် ရှုမြင်ကြည့်မည်ဆိုပါက အာဆီယံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် နဝမမြောက် စီးပွားရေးအင်အားကြီးနိုင်ငံ ဖြစ်လာပါမည်။ အာဆီယံသည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကုန်သွယ်မှုကို အဓိကအားထား နေရပြီး ၎င်း၏ ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး၌ ကုန်သွယ် မှုတန်ဖိုးပါဝင်မှုအချိုးမှာ လွန်စွာအားကောင်းလျက်ရှိပါသည်။ နဂါးကြီး၏ အားကြီးလာသည့် စီးပွားရေး             ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဦးရေအများဆုံး တရုတ်နိုင်ငံသည် လက်ရှိ အခြေအနေတွင် ကမ္ဘာ့ဒုတိယစီးပွားရေးအင်အား အကြီးဆုံးနိုင်ငံ အဖြစ် တက်လှမ်းလာခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် မြန်ဆန်စွာ ကြီးထွားနေသည့် စားသုံးသူဈေးကွက်ကြီးတည်ရှိရာ တရုတ်နိုင်ငံတွင် လူဦးရေသန်းပေါင်း ၁၃ဝဝ ကျော်ရှိပါသည်။ လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံ ၏ စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (ဂျီဒီပီ) မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ဝ ထရီလီယံကျော်ရှိပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ လူတစ်ဦးချင်းပျမ်းမျှဝင်ငွေမှာ ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၅၁၈ ဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့အဆင့်တွင် အဆင့် ၉၃ ၌ ရပ်တည်လျက်ရှိပါသည်။ ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဂျပန်နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံများကိုကျော်ဖြတ်ကာ ကမ္ဘာ့ပို့ကုန်အများဆုံးတင်ပို့သည့် နိုင်ငံ ဖြစ်လာပါသည်။ ဆယ်စုနှစ်သုံးခုအကြာ နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်မှုကို နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ ၁ဝ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဆက်လက်ထိန်းထား နိုင်သည့် တရုတ်နိုင်ငံသည် မကြာတော့မည့် အနာဂတ်ကာလ၌ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ခန့်မှန်းထားပါသည်။ လက်ရှိအနေအထား အရ စီးပွားရေးအင်အားကြီး တရုတ်နဂါးကြီးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲအာဆီယံ တို့၏ အနာဂတ်ပေါင်းစည်းဖြစ်ထွန်းမှုကို ကမ္ဘာက စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်လျက်ရှိပါသည်။ တိုးတက်နေသော အာဆီယံ-တရုတ် ကုန်သွယ်ရေး                အာဆီယံသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအင်အားကြီးနိုင်ငံများ၊ အခြား သော စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကုန်သွယ်မှု အများအပြား ဆောင်ရွက်နေသော်လည်း အာဆီယံ၏ အကြီးမားဆုံးသော ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံကိုပြပါဆိုလျှင် တရုတ်နိုင်ငံကိုသာ ညွှန်ပြရပါမည်။ ယင်းအချက်သည် အာဆီယံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ ခိုင်မာသည့် စီးပွား ရေးအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေမှုကို သက်သေပြလျက်ရှိပါသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံ-တရုတ်ကုန်သွယ်မှုမှာ ကုန်သွယ်မှု တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံသာ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ရာမှ လက်ရှိတွင် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ဝဝ ဘီလီယံ အထိ ရောက်ရှိဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။ တိုးတက်မှုအခြေ အနေမှာ အဆ ၄ဝ နီးပါး တိုးတက်လာခြင်းပင်ဖြစ်ရာ သိသာထင် ရှားလှပါသည်။ တိုးတက်မှုမှာ ထိုမျှနှင့် ရပ်တံ့နေမည်မဟုတ်ဘဲ လာမည့် ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံ- တရုတ်ကုန်သွယ်မှုအား အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅ဝဝ ဘီလီယံအထိ ရောက်ရှိအောင် တိုးမြှင့်သွား မည်ဟု နှစ်ဖက်စလုံးမှ ရည်မှန်းချက်ထား ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုတိုးတက်လာမှု အခြေခံအကြောင်းတရားများတွင် အာဆီယံ-တရုတ်လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုဒေသကို တည်ထောင် နိုင်ခဲ့ခြင်းသည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံတ ရုတ်လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုအစီအစဉ်ကို စတင်ခဲ့သည့် ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ်၏ ကုန်သွယ်မှုသည် ၎င်းအစီအစဉ် မစတင်မီ ၂ဝဝ၉ ခုနှစ်၏ ကုန်သွယ်မှုထက် ၃၇ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုတိုးတက် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်ဟုဆိုပါသည်။                အာဆီယံ-တရုတ် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုအစီအစဉ်၏ သဘောတူညီချက်အရ အာဆီယံနိုင်ငံများမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့သည့်ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် အကောက်ခွန်နှုန်းများကို ပျမ်းမျှအား ဖြင့် ၉ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းမှ သုည ဒသမ ၁ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချ ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံမှ အာဆီယံမူလ အဖွဲ့ဝင် (၆)နိုင်ငံသို့တင်ပို့သည့် ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် အကောက် ခွန်နှုန်းများကို ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၁၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းမှ သုည ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချပေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်သစ်(၄)နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှုပြုရာ၌မူ အကောက်ခွန်နှုန်းထားများကို အထူးအစီအစဉ်ဖြင့် တစ်ဖက်သတ် လျှော့ချ ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ အာဆီယံ-တရုတ် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုအစီအစဉ်အရ ထိုကဲ့သို့ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်း သည် နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် အကိုျးအမြတ်ကို ပိုမိုရရှိစေခဲ့ပါသည်။                ထို့ကြောင့်ပင်လျင် အာဆီယံ-တရုတ်လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုအစီ အစဉ်ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းအား Win -Win for All ဟု စီးပွားရေး ပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြပါသည်။ အနာဂတ် အလားအလာ               အာဆီယံအနေဖြင့် စီးပွားရေးအင်အားကြီးမားပြီး အလား အလာရှိသည့် နိုင်ငံများဖြစ်သည့် အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ သြစတြေးလျ၊ ကနေဒါ၊ အိန္ဒိယ စသည်တို့နှင့်လည်းကောင်း ဒေသဆိုင်ရာ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော ဥရောပသမဂ္ဂစသော အင်အားကြီးအဖွဲ့များနှင့် လည်းကောင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင် ရွက်မှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသော်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ပိုမိုနီးစပ်စွာ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ဆိုသောအချက်ကို ကုန်သွယ်မှု ဆိုင်ရာ ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်များက ဖော်ညွှန်းပြသလျက်ရှိပါသည်။ ရှေ့ဆက်၍လည်း အာဆီယံနှင့် တရုတ်တို့သည် ပိုမိုပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်သွားမည့် အလားအလာများရှိနေပါသည်။ ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် (၁၃) ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ-တရုတ် ဆွေးနွေးပွဲ၌ အာဆီယံနှင့် တရုတ်တို့၏ ဒုတိယ ငါးနှစ်လုပ်ငန်းစီမံချက်ကို ရေးဆွဲပြီးစီးကာ ဆက်လက်အကောင် အထည်ဖော်သွားကြမည် ဖြစ်ပါသည်။                အာဆီယံ-တရုတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများတွင် ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းသာမက အခြားသောကဏ္ဍများဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေး၊ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ပတ် ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများ၊ စွမ်းအင်ရှာဖွေဖော်ထုတ် အသုံး ချရေးလုပ်ငန်းများ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများနှင့် အခြေခံအဆောက် အအုံဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုပူးပေါင်းဆောင် ရွက်သွားကြရန် နှစ်ဖက်စလုံးမှ အလေးထားပြင်ဆင်လျက်ရှိပါ သည်။                 အာဆီယံ-တရုတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို သုံးသပ် ကြည့်မည်ဆိုပါက ကာလရှည်ကြာစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်း မှာ အပြန်အလှန် အကျိုးဖြစ်ထွန်းနေမှုသည် ပဓာနကျသော အခြေခံ အကြောင်းအရင်းတစ်ရပ် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအပြင် ဒေသတွင်း ရေရှည်တည်ငြိမ်အေးချမ်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် နှစ်ဖက်စလုံးမှ လိုလားလျက် ရှိရာ ထိုအချက်သည်ပင်လျင် အာဆီယံနှင့် တရုတ်တို့၏ ဘုံရည်မှန်း ချက်ဖြစ်လာပါသည်။ အတိတ်ကို သမင်လည်ပြန် ကြည့်မည်ဆိုပါကလည်း နှစ်ဖက်စလုံးမှ အခက်အခဲ၊ အကျပ်အတည်းများ ပေါ်ပေါက် လာသည့်အခါတိုင်း တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ဖေးမကူညီခဲ့သည်သာ ဖြစ်ပါသည်။ အခြားတစ်ဖက်မှ ပြန်ကြည့်မည်ဆိုပါက အာဆီယံတ ရုတ် ဆက်ဆံရေးအား အဖုအထစ်ဖြစ်စေနိုင်သည့် အကြောင်း တရားများလည်း ရှိနေပါသည်။ သာဓကအားဖြင့် တောင်တရုတ်ပင် လက် ပြဿနာ၌ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ဗီယက်နမ်၊ မလေးရှား၊ ဘရုနိုင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်တို့နှင့်အတူ တရုတ်နိုင်ငံသည် ပါဝင်ပတ်သက်လျက်ရှိပြီး ၎င်းသည်အ ဖြေမထွက်သေးသည့် ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ်အနေဖြင့် ရှိနေဆဲဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် ယင်းအချက်ကြောင့် အာဆီယံ-တရုတ် ဆက်ဆံ ရေးအား ထိခိုက်စေမည့်အနေအထားမိုျး ရောက်ရှိလာနိုင်မည်မဟုတ် ဟု လေ့လာသူများက သုံးသပ်ထားပါသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အာဆီယံ-တရုတ်တို့၏ ဆက်ဆံရေးသည် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ် ဖက်ဆက်ဆံရေးအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး မည်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်သွားမည်ဆိုသောအချက် ကိုမူ အနာဂတ်တွင် ဆက်လက်ရှုစားသွားကြရပါမည်။ ကိုးကား-အင်တာနက်သတင်းများ