Background
လူသားနှင့် သက်ရှိသတ္တဝါများ မှီတင်းနေထိုင်လျက်ရှိသော ကျွန် တော်တို့၏ ကမ္ဘာကြီးသည် တိုးတက် လာသောလူဦးရေအရ စွမ်းအင်အရင်း အမြစ်များ (အဆမတန်) ထုတ်ယူသုံးစွဲ ခြင်း၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံများ၏ ဓါတုအဆိပ် အတောက်များစွန့်ပစ်ခြင်း၊ သစ်တော များ ပြုန်းတီးခြင်း တို့ကြောင့် ကမ္ဘာကြီး သည် ပူနွေးလာပြီး ကမ္ဘာ၏ တစ်ဖက် ခြမ်းတွင် မိုးခေါင်ရေရှား ဖြစ်နေ သော် လည်း အခြားတစ်ဖက်ခြမ်းတွင် မိုး သည်းထန်စွာရွာသွန်း၍ ရေကြီးခြင်း၊ ကိုဘေးငလျင်(ဂျပန်)၊ ဟေတီငလျင်၊ ချီလီ ငလျင်ကဲ့သို့ ကြီးမားပြင်းထန် သော ငလျင်လှုပ်ခြင်းများ၊ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ဒီဇင်ဘာ ၂၆ တွင် အင်ဒိုနီးရှား တွင် ဗဟိုပြုခဲ့သော ဆူနာမီငလျင်၊ မြန်မာနိုင်ငံ၌၂၀၀၈ခုနှစ် မေလ(၂)ရက် နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော နာဂစ်မုန်တိုင်း နှင့် အမေရိကန်၌ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ကတ် ထရီနာ မုန်တိုင်းကဲ့သို့သော သဘာ၀ ဘေးဆိုးကြီးများ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး အယ်လ်နီညို၊ လာနီညာနှင့် အိုဇုန်းလွှာပေါက်ခြင်းတို့သည် ကမ္ဘာကြီး၏ မောပမ်းနွမ်းလျ နာမကျန်းမှု နိမိတ်လက္ခဏာများပင် ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းအခြေအနေကို ပညာရှင် များက အစဉ်အမြဲထောက်ပြခဲ့ပြီး လူ သားတို့သည်လည်း မိမိတို့ ၏ နားနေ ခိုနားရာ အိမ်သဖွယ်ဖြစ်သော ကမ္ဘာ ကြီး၏နွမ်းလျမှုကို နားလည်သဘော ပေါက်လာ ကြပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်း၊ စွမ်းအင် နှင့် အရင်းအမြစ် ချွေတာ သုံးစွဲခြင်းဖြင့် သက်ရှိအားလုံး မှီတင်းနေထိုင်ရာ "ကမ္ဘာ့အိမ်ကြီး" ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲ ရေးကို အထူးအလေးပေး လုပ်ဆောင် လာသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ လူသားတို့သည် တစ်နေရာမှ တစ် နေရာသို့ ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ခရီးသွား လျက်ရှိကြရာ အပန်းဖြေ အနားယူသူူ၊ လေ့လာသူ၊ ပျားရည်ဆမ်းခရီးထွက်သူ၊ ယုံကြည်ရာဘာသာအလိုက် ဘုရားဖူးသူ၊ အပျော် ခရီးသွားသူ စသည်ဖြင့် ခရီး သည် အမျိုးမျိုးနှင့်အတူ ခရီးသွား လုပ်ငန်း အသွင်သဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုး ပေါ် ပေါက်လာပါသည်။ ယင်းတို့အထဲတွင် နေရာဒေသတစ်ခုသို့ စွန့်စွန့်စားစား သွားလာတတ်သူ၊ သဘာဝကို ချစ်မြတ် နိုးသူ၊ မြို့ပြ၏ဘဝအမောများကို ခေတ္တ ကျောခိုင်းလိုသူများ၊ သဘာဝအလှကို ပကတိအတိုင်း ခံစားလိုသူ၊ ကျေးလက် ဒေသလူမှုဘဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုအထောက် အပံ့ပြုလိုသူတို့က မြို့ကြီး၊ပြကြီးထဲမှ ခွဲထွက်ပြီး ကျေးလက်၊ တောင်ပေါ်၊ တောတွင်းခရီးစဉ်များကို ရွေးချယ်သွား လာတတ်ကြသည်။ ဤသို့ဖြင့် သဘာ၀ အခြေခံခရီးသွားလုပ်ငန်း (Ecotourism) ဟူ၍ ခရီးသွားလုပ်ငန်း အမျိုး အစားသစ်တစ်ရပ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါ သည်။ သဘာဝအခြေခံ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဆိုသည်မှာ သဘာဝနယ်မြေအား နှောင့်ယှက်မှု (သို့မဟုတ်) ညစ်ညမ်းမှု မရှိစေဘဲ လေ့လာခြင်း၊ သဘာဝရှုခင်း နှင့် သဘာဝပေါက်ပင်၊ သားငှက် တိရစ္ဆာန်များအပြင် တည်ရှိနေသော ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့စရိုက်များအား တွေ့ကြုံ နှစ်သက် ခံစားနိုင်ရန် ရည်ရွယ် ၍ ခရီးသွားလာခြင်းကို သဘာ၀ အခြေခံခရီးသွားလုပ်ငန်းဟု အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုကြပါသည်။လူသားတို့၏ သဘာ၀ အရ နေ့စဉ်ရှင်သန်လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေ ကြရသည့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ငြီးငွေ့လာ ချိန်တွင် လူသားတို့ ဖန်တီးမှုများဖြင့် တန်ဆာဆင် ထားခြင်း မရှိသော သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို တောင့်တမိ တတ်ကြ သည်ချည်းပင်ဖြစ်ပါသည်။ အင်္ဂလိပ်စာပေတွင်ထင်ရှားသော ချော် ဆာ (Gepffreu Chaucer) ရေးဖွဲ့ ခဲ့သော ကန်တာ ဘာရီပုံပြင်များ (Canterbury Tales)၊ (၁၄)ရာစုနှောင်းပိုင်း၊ အင်းဝခေတ် မြန်မာစာပေတွင် ထင် ရှားခဲ့သောပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး တွင်အပါအဝင်ဖြစ်သောရှင်အုန်းညို၏ ဂါထာခြောက် ဆယ်ပျို့နှင့် ရှင်ဥတ္တမ ကျော်၏ တောလားတို့သည်လည်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အလှအပများ ၏ စေ့ဆော်မှုကြောင့် ခရီးသွားယင်း ရေးသားခဲ့ကြသော (Ecotourism) ဆိုင်ရာဂန္ထဝင်စာပေလက်ရာများပင် ဖြစ်ပါသည်။ အာရှဒေသတွင် ဂျပန် နိုင်ငံသည် အခြားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံများ နည်းတူ ယခုအခါတွင် ပတ် ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းမှုကို အထူး အလေး ထား ထိန်း သိမ်းဆောင်ရွက်နေသော နိုင်ငံ တစ် နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါ ဂျပန် နိုင်ငံသည် အာဆီယံအဖွဲ့အစည်း ၏ မိတ်ဖက်နိုင်င ံတစ်နိုင်ငံ အဖြစ် ပေါင်း စည်း လုပ်ကိုင်လျက်ရှိရာ အာဆီယံ-ဂျပန် စင်တာသည် အာဆီယံနိုင်ငံများ ၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ ရင်း နှီးမြှပ်နှံမှုနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတိုးမြှင့် ရေးတို့အတွက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များအား ပံ့ပိုးကူညီလျှက်ရှိရာ အာ ဆီယံခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ရေးအတွက် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ပွဲတော်များစီစဉ် ကျင်းပခြင်း၊ လူ့စွမ်း အားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆိုင်ရာ သင်တန်းများ၊ အလုပ်ရုံဆွေး နွေးပွဲများနှင့် လေ့လာရေးခရီးစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေး လျက်ရှိပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် စတင်၍ အာဆီယံ-ဂျပန်စင်တာ(AJC) သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အာဆီယံ-ဂျပန်ဗဟိုဌာန၏ အစီ အစဉ်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ခရီးစဉ် ဒေသများ ရေရှည် တည်တံ့ ဖွံ့ဖြိုး တိုး တက် ရေးဆင့်ပွားဆွေးနွေးပွဲ (Seminar on Sustaninable Develpment of Tourism Destination) ကို (၅.၃.၂၀၁၀) ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန် မြို့၊ အင်းလျားကန ်ဟိုတယ်၌ ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ဟိုတယ်နှင့်ခရီသွား ညွှန် ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဆောင်သော အရာထမ်းများ၊ ပြည် ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဟိုတယ် ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဈေးကွက်မြှင့်တင်ရေး ကော်မတီ၊ သစ်တောဦးစီးဌာနမှ အရာထမ်းများ၊ အမျိုးသား စီမံခန့်ခွဲမှု ကောလိပ်မှ ဆရာမများ နှင့် Wildlife Conservation Society မှအဖွဲ့ဝင်များ စုစုပေါင်း (၄၀)ဦး တက်ရောက ်ခဲ့ပါသည်။ ခရီးစဉ်ဒေသများ ရေရှည် တည် တံ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆင့်ပွားဆွေးနွေးပွဲ (Seminar on Sustaninable Develpment of Tourism Destination) သည် ၂၀၀၉ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ(၂)ရက် နေ့မှ (၆)ရက်နေ့အထိ အာဆီယံ-ဂျပန် ဗဟိုဌာန (Tourism and Exchange Division)၏ စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ တိုကျိုမြို့တွင်ကျင်းပ ပြုလုပ် ခဲ့သော ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာ နှင့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံများအတွက် ခရီးစဉ် ဒေသများရေရှည်တည်တံ့ ဖွံ့ဖြိုး တိုး တက်ရေးဆိုင်ရာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ (Technical Workshop on Sustainable Development of Tourism Destination for CLMV Countries)၏ နောက်ဆက်တွဲဆောင်ရွက်မှု အဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံတွင်ဆင့်ပွား ဆွေး နွေးမှုများ ထပ်ဆင့်ပြုလုပ်သော ဆွေး နွေးပွဲဖြစ်ပါသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၊ တိုကျိုမြို့တွင် ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့သော ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာနှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံများအတွက် ခရီးစဉ်ဒေသများ ရေရှည် တည်တံ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲ (Technical Workshop on Sustainable Development of Tourism Destination for CLMV Countries) သို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ် နှင့် ခရီးသွားလာရေးလုပ်ငန်း ဝန်ကြီး ဌာန၊ ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွား ညွှန်ကြားမှု ဦးစီး ဌာနမှ လက်ထောက်ညွှန်ကြား ရေးမှူး ဒေါ်ခိုင်မီမီထွန်း၊ မြန်မာ့ဟိုတယ် နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ လက်ထောက် မန်နေဂျာဒေါ်ညွန့်ညွန့်ခိုင်၊မြန်မာနိုင်ငံ ဈေးကွက်မြှင့်တင်ရေးကော်မတီဥက္ကဌ ဒေါ်စုစုတင် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံဈေးကွက် မြှင့်တင်ရေးကော်မတီမှ အလုပ် အမှု ဆောင် ဦးကျော်မင်းထင်တို့ ပါဝင် တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ယခုကျင်းပ သော ဆွေးနွေးပွဲ၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပခဲ့သော အလုပ် ရုံဆွေးနွေးပွဲသို့ ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့ သူများမှ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တက်ရောက် လေ့လာ ဆွေးနွေးခဲ့သောအတွေ့အကြုံ များကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း EcoTourism လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင် နေကြ သူများ၊ ဆက်စပ်ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြန်လည်ရှင်းလင်း တင်ပြ သွားရန်နှင့် Tourism Expert : Mr. Masaya Kusube မှ ဂျပန်နိုင်ငံ အတွင်း Eco-Tourism ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး လုပ်ဆောင်မှုအတွေ့အကြုံများနှင့် သဘော တရားများကို ထပ်ဆင့် ရှင်း လင်း ပြောကြားသွားရန်ဖြစ်ပါသည်။(ဆက်လက်ဖော်ပြသွားပါမည်)တေဇာဥုတ်ကျော် (ဟိုတယ်/ခရီး)
စားသုံးသူကာကွယ်ရေး (Consumer Protection)ဆိုတာ လူသားတွေ အသုံးပြုနေတဲ့ စားသောက်ကုန် ပစ္စည်း၊ စက်ပစ္စည်း၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ဆေးဝါး၊ အလှကုန်နဲ့ အဝတ်အထည်စတဲ့ ကုန် ပစ္စည်း အားလုံးကို ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းစွာ သုံးစွဲနိုင်စေဖို့ စားသုံး သူတွေကို အကာအကွယ် ပေးခြင်း ဖြစ် ပါတယ်။အိမ်ရှင်မတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကျွန်မ အနေနဲ့ စားရေး၊ ဝတ်ရေးနဲ့နေရေးဆိုတဲ့ အရေး ၃ ပါးထဲမှာ စားရေး က အရေး ကြီးဆုံးလို့ထင်တာပဲ။ ဘာလို့လဲဆို တော့ ကျွန်မတို့တစ်တွေအားလုံး နေ့စဉ် အစားအစာကို မဖြစ်မနေစားနေ ကြ တာ မဟုတ်လား။ စားနိုင်မှ အင်အား ပြည့်မယ်၊ အင်အားပြည့်မှ အလုပ်လုပ် နိုင်မှာပါ။ မနက်လင်းလို့ မျက်စိနှစ်လုံး ဖွင့်ကတည်းက နံနက်စာ Breakfastနဲ့ စဖွင့်ရပြီလေ၊ ဒါကြောင့်အစားအစာ နဲ့ဆိုင်တဲ့အန္တရာယ်တွေကို ဘယ်လိုကာ ကွယ်ကြမလဲဆိုတာ အလေးထားစိတ် ဝင်စားမိပါတယ်။တိုးတက်ခေတ်မီနေတဲ့ ယနေ့ ခေတ်ကြီးမှာ ကျွန်မတို့ဘယ်လို အစား အစာတွေကို အဓိက စားနေကြ တာလဲ လို့ ဆန်းစစ်ကြည့်တော့ ချက်ရေး၊ ပြုတ် ရေးကို အချိန်မပေးနိုင်တော့တဲ့ အ လျှောက် Ready Made ခေါ်တဲ့ အသင့် စား အစားအစာ အမျိုးမျိုးကို လွယ်လင့် တကူဝယ်ပြီး စားနေကြတယ်။ အိမ်မှာ စားတာထက် အပြင် စားသောက်ဆိုင် တွေကို သွားပြီး၊ မြိန်ယှက်စွာ စားနေ ကြတယ်။ နိုင်ငံခြား ကဝင်လာတဲ့ စား သောက်ကုန် အဖုံဖုံ တွေကို နှစ်ခြိုက် စွာ စားသုံး နေကြတယ်ဆိုတာ ကိုယ် တွေ့ပါပဲ။တာရှည်ခံတဲ့ စားဖွယ်ရာတွေနဲ့ အသင့်စားစရာတွေကလဲ အရောင် အဆင်းရော အနံ့အရသာပါ ထူးကဲ လှပါရဲ့၊ အချိန်လည်းမကုန်၊ လွယ်လင့် တကူလည်း စားလို့လည်းရ၊ အမြင် လည်းလှ၊ အနံ့အရသာကလည်း ကောင်း မှ ကောင်းပေါ့ ရှင်။သို့ပေမယ့် ဒီစားသောက်ကုန် တွေမှာ ဘာတွေထည့်ထားလို့ ခုလို ကောင်းနေတာလဲဆိုတာ လေ့လာ ကြည့်တော့မှ လား....လား အ ရောင်ဆိုးဆေးတွေနဲ့ နိုက်ထရိုက် (Nitrite)ဆိုတဲ့ ဓာတုဗေဒပစ္စည်းတွေ ထည့်ထားတယ်ဆိုပါလား၊ စားစရာတွေ ထဲကို ချည်ဆိုးဆေး၊ အေဇိုဆိုးဆေး (AZO Dyes)တွေ ထည့်လိုက်တော့ အရောင်အဆင်းတွေတော့ လှပါရဲ့၊ သို့သော် ကင်ဆာရောဂါ ဖြစ်စေဖို့ အလားအလာတွေရှိပါသတဲ့ရှင်။ တစ်ခါ တာရှည်အထားခံ စေဖို့ ထည့်ထားတဲ့ နိုက်ထရိုက်ဓါတ်ကလည်း စားသုံးသူကို ကင်ဆာရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဓါတ်ပါပဲ တဲ့။ ဒီတော့မှ သိလိုက်တာက ကြာကြာ အထားခံအောင်ဓာတုဆေးတွေနဲ့ပြုပြင် ပြီး အမြင်လှပစေဖို့ ဓာတုဆေးတွေ ရောသမမွှေထားတဲ့ စားသောက်ကုန် တွေဟာ စားသုံးသူရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို တိတ်တဆိတ်ဝင်ရောက်နေတဲ့ လျှို့ဝှက် လက်နက်တွေ၊ အဆိပ်အတောက်တွေ ပါလား၊ ပြီးတော့ စားသောက်ဆိုင်တွေ မှာ စားမယ့်သူကမှာလိုက်တာနဲ့ အမြန် စီစဉ်ပေးနိုင်ဖို့ အတွက် အသားစင်းကော အလုံးတွေကို အဆင်သင့်ပြုလုပ်ထား ရာမှာ ကြာကြာ အထားခံ အောင်နဲ့ အရသာရှိစေဖို့ ဖြည့်စွက်ဓာတုဆေး တွေ အများကြီးထည့်ပြီး မွမ်းမံထားပါ သတဲ့။ ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်မတို့တွေ စားသောက်ဆိုင်မှာ မြိန်မြိန်စားပြီး မကြာခင်မှာ ရင်ပူလာတာ၊ ရေငတ်လာ တာကို ကြုံဖူးနေကြတာပေါ့။ဒါ့အပြင် သဘာဝ သစ်သီး မဟုတ်ဘဲ လိုချင်တဲ့သစ်သီးရဲ့အနံ့အရ သာဖြစ်စေဖို့ ဓာတုဆေးကို အသုံးပြု၊ အရောင်အဆင်းထည့်ပြီး အသင့်သုံး သစ်သီးဖျော်ရည်တွေ ပြုပြင်ထုတ်လုပ် ကြတော့ ကိုယ်စားချင်တဲ့သစ်သီးကို ရာသီမရွေးစားချင်တဲ့အချိန်မှာ စားရ သလို ကျေနပ်နှစ်ခြိုက်တဲ့ ခံစားမှုနဲ့ အားပေးသောက်သုံးမိပြန်ပါရော။တစ်ခါနို့နဲ့ နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေ မှာ မယ်လ်မင်းတွေ ထည့်ထားလို့ ကမ္ဘာ တစ်ဝန်းလုံး တုန်လှုပ်ခဲ့ ရတာမှ မကြာ သေးဘူး၊ ကျွန်မတို့နိုင်ငံကို အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံက ဓာတုကြက်ဥ (ကြက်ဥအတု) တွေဝင်လာပြန်ရော၊ ဒါ့ပြင်စားသုံးဖို့ မသင့်တဲ့ဆီတွေကို ဓာတုဗေဒပစ္စည်း တွေသုံး၊ အရောင်ချွတ် အမြင်လှ အောင် ပြုပြင်ပြီး ကျွန်မတို့နိုင်ငံကို စားသုံးဆီတွေအဖြစ် မှောင်ခိုသွင်းလာ တဲ့ သတင်းကိုလည်း ကြားသိရပြန်ပါရဲ့။ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းက လက်ဖက်၊ ငါးပိ၊ ငရုတ်သီးမှုန့် အပြင် ပဲနီလေး၊ ပဲဝါလေး ပါမကျန် ဆိုးဆေးတွေ ထည့်ထားလို့ ထိတ်ရ လန့်ရပြန်ပါရောလားရှင်။ကဲ- နေ့စဉ်နေ့တိုင်း လက်မှ ပါးစပ်သို့ (Hand to Mouth)ဝင်ရောက် နေတဲ့ ဖြည့်စွက်ဓာတုဗေဒပစ္စည်းတွေ ရဲ့အန္တရာယ်က ကြောက်စရာကောင်း လွန်းလို့ ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)ရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်ကို လေ့လာ ကြည့်တော့ စားသောက်ကုန်ဖြည့်စွက် ဓာတုဗေဒဆေးတွေရဲ့ လူသားတို့ ကျန်မားရေးအပေါ်ထိခိုက်မှုရှိ၊ မရှိ၊ စားသုံးရန် သင့်၊ မသင့်နဲ့ထည့်သွင်းရ မယ့် စံချိန်စံညွှန်းစတဲ့နည်းလမ်းဥပဒေ ကို ၁၉၅၈ ခုနှစ်ကစပြီး ပြဌာန်းထား တယ်။ စားသောက်ကုန်ဖြည့်စွက်ဓာတု ဆေးတွေကို နာတာရှည်အဆိပ်သင့် ရောဂါစမ်းသပ်ချက် (Chronic Toxicity Test)နဲ့တိုင်းတာဆန်းစစ်ဖို့ WHO က ဖော်ညွှန်းတယ်လို့သိရပါတယ်။သုံးခွင့်မရှိတဲ့ ဖြည့််စွက် ဓာတု ဗေဒပစ္စည်းကို အစားအစာထဲထည့်သုံး ခြင်း၊ ခွင့်ပြုတဲ့ဖြည့်စွက်ဓာတုပစ္စည်းဖြစ် စေကာမူ ခွင့်ပြုအတိုင်းအတာထက် ပိုမို ထည့်သုံးခြင်းတွေက ဥပဒေကိုချိုး ဖောက်နေတာပါပဲ။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အစား အသောက်နဲ့ ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေး အဖွဲ့ (Food and Drug Administration) ကလည်း ပြည်ပက တင်သွင်း ရောက်ရှိ လာတဲ့ စားသောက်ကုန်ပစ္စည်းများကို ဓါတ်ခွဲစစ်ဆေးပြီးမှ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချခွင့် ပြုခြင်း၊ ဈေးမှာရောင်းချနေတဲ့ စားသောက်ကုန် ပစ္စည်းများကို ရှောင်တခင် စစ်ဆေးခြင်းတို့ကို အား ထည့် ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။ သက်တမ်းကုန်ပြီးတဲ့ စားသောက်ကုန် ပစ္စည်းတွေကို မူလသက်တမ်း အပေါ် မှာ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ သက်တမ်းကို ကပ်ပြီးရောင်းချတာကလည်း "ဘယ်သူ သေသေ ငတေမာရင် ပြီးရော"ဆိုတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ပါ။ ဒီလိုမသမာလုပ် ဆောင်တာတွေကို ဖော်ထုတ်ပြီး ထိထိ ရောက်ရောက်အရေးယူပေးမှ စားသုံး သူတွေမှာ အန္တရာယ်ကင်းမှာပါ။ ဒါ့ အပြင် မှောင်ခိုဝင်ရောက်နေတဲ့ စား သောက်ကုန်တွေကလည်း Fit for Human Consumption Certificate မပါတဲ့အပြင် FDAကစစ်ဆေးခွင့်ပြု ချက်လည်း မရှိတဲ့ အတွက် အန္တရာယ် ကြီးပါတယ်။ မှောင်ခိုတားဆီးဖို့ကိစ္စက လည်း စားသုံးသူကိုကာကွယ်ပေးရာ မှာ အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုပါပဲရှင်။ကျွန်မတို့ စားသုံးသူကလည်း ပြုပြင် ဖြည့်စွက် ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ စားသောက်ကုန်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဗဟုသုတ ရှိထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ ကြောင့် ကျွန်မတို့ဝယ်ယူမယ့် စား သောက်ကုန် ပစ္စည်းတွေရဲ့ ထုပ်ပိုး ပစ္စည်းအပေါ်မှာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်၊ ပါဝင်ပစ္စည်းတွေရဲ့ အမျိုးအမည်နဲ့ အချိုးအစား၊ ထုတ်လုပ်တဲ့နေ့စွဲနဲ့ သက် တမ်းကုန်မယ့်နေ့စွဲ၊ ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီအမည်၊ လိပ်စာ၊ ဖုန်း၊ အီး မေးလ် စတာတွေပါရှိတဲ့ စားသောက် ကုန်မျိုးကို ဦးစားပေး ရွေးချယ်သင့် ပါတယ်။ Packing လှတာနဲ့ပဲ ကောင်းလိမ့်နိုးနဲ့ ရမ်းသမ်း မဝယ်သင့် ပါဘူး။ အပြင်ပန်း ထုပ်ပိုးမှုကောင်းမွန် လှပပြီး ဆွဲဆောင်မှု ရှိဖို့ အရေးကြီး သလို အတွင်းက ပစ္စည်းကလည်း စားသုံးသူကို အန္တရာယ်မဖြစ် စေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ကြော်ငြာကောင်း တိုင်း မစားမိဖို့ သတိထားသင့်ပါတယ်။ ရှိသင့်တဲ့သဘာဝအရောင်ထက် ပိုလှနေ မယ်၊ ပိုပြီးတောက်ပနေမယ်၊ တာရှည်ခံ တဲ့ကာလပိုရှည်ကြာတယ်ဆိုပြီး ဟန်ကျ ပြီလို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့၊ ဒီ စားသောက် ကုန်မှာ ဖြည့်စွက် ဓာတုဆေးတွေကို တရားဝင်ခွင့်ပြုထားတာ ထက် ပိုသုံး ထားနိုင်တယ်ဆိုတာ ချင့်ချိန်စဉ်းစား ပါနော်။စားသုံးဆီဆိုရင် ရေခဲ သေတ္တာ ထဲမှာ တစ်ညလောက်ထားကြည့်ပြီး နောက်တစ်နေ့မှာ ခဲမနေဘူး ဆိုရင် စားသင့်တဲ့ဆီပါပဲ။ ကိတ်မုန့်၊ ပေါင်မုန့် တို့လို မုန့်အစိုတွေဆိုရင်လည်း သုံး လေးရက်ကြာလို့ မှိုမတက်သေးဘူး ဆိုရင် ကောင်းလိုက်တာလို့ ချီးမွမ်း မစော လိုက်နဲ့နော်။ တာရှည်ခံပြီး နာမည်ရအောင် ဖြည့်စွက်ဓာတုဆေး တွေကို လိုတာထက် ပိုထည့်ထားလို့ မပျက်စီးတာလို့ သိလိုက်ပါ။ စားသုံးသူ တွေအနေနဲ့ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ် စားစရာတွေကို စား မယ်ဆိုရင် အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် စားခြင်းဖြင့် ဥပဒ်အနည်းဆုံးဖြစ်မှာပါ လို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ဒါကြောင့် အိမ်ကချက်ကျွေးတဲ့ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း သဘာဝစားဖွယ်ရာကို မိသားစုထမင်းဝိုင်းမှာ လက်ဆုံ စားပြီး၊ သဘာဝစစ်စစ် သစ်သီးနဲ့ သစ်သီး ဖျော်ရည်ကို သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့် အမေ့ လက်ရာပဲဖြစ်ဖြစ် အိမ်က ချစ်ဇနီးရဲ့ လက်ရာကိုပဲဖြစ်ဖြစ် အားပေးကြပါ။ အပြင်မှာ စားတာတွေ တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ပါလို့ အကြံပြုပါရစေ။ ဒါဆိုရင် ငွေ ကုန်လည်း သက်သာ၊ ဥပါဒ်လည်း ကင်း၊ မိသားစုလည်း ပိုပြီး စည်းလုံးနွေး ထွေးမှု ရှိစေတဲ့အတွက် ပိုမကောင်း ပေဘူးလားလို့ အိမ်ရှင်မ တစ်ဦးရဲ့ အမြင်ကို တင်ပြ လိုက်ပါတယ်ရှင်။ဒေါက်တာ ခင်ဦးမေ
အစိုးရပိုင် ဆန်စပါးလုပ်ငန်း အဖွဲ့အစည်း များကပဲ ပြည်တွင်းဆန်စပါး ရောင်းဝယ်မှု ပမာဏ ရဲ့ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကို ချုပ်ကိုင်ထားဆဲပါ။ ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေက စပါးအခွံချွတ်စက် ပိုင်ရှင် တွေဆီက ရံဖန်ရံခါ တိုက်ရိုက်ဝယ်ယူရပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ ကုန်သည်တွေဆီကလည်း ဝယ်ပါ တယ်။ ဝယ်ယူရတဲ့ လုံးတီးဆန်တွေကို သူတို့ပိုင်တဲ့ ဆန်စက်တွေမှာ ဆန်အချောဖွပ်ပြီး လက်ကား ရောင်းသူတွေကို ပြန်လည် ရောင်းချပေးပါတယ်။ ဒီအရောင်းအဝယ် လမ်းကြောင်းပုံစံအတိုင်းပဲ ပုဂ္ဂလိကအပိုင်းမှာ ဆောင်ရွက်ကြပါတယ်။ လက် ကား ရောင်းဝယ်မှုကတော့ ပုဂ္ဂလိကတွေ လက်ထဲ မှာပဲ ရှိပါတယ်။ ပြည်တွင်းလက်ကား ရောင်းဝယ်မှု အပိုင်းမှာ ပါဝင်ကြသူတွေဟာ နှစ်ပေါင်းအတော် ကြာ ဒီလုပ်ငန်းတွေမှာ လုပ်ကိုင်ကြသူတွေ ဖြစ် ပေမယ့် ဆန်ဈေးကောင်းတဲ့အချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ လိုမှာပဲ ဝင်နှောက်ဈေးကစားတတ်ကြတဲ့ ကုန် သည်တွေလည်း ရှိကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ဆန်လက်လီရောင်းသူတွေကတော့ ဆန်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ကျွမ်းကျင်မှုရှိကြပြီး လက်ကားဈေး ကွက်များမှ ဝယ်ရောင်းကြပါတယ်။ ဆန်လက်လီ ဆိုင်တွေမှာ ဆန်အမျိုးအစားအလိုက် စုစုပေါင်း ၂၀ လောက်ကို ရောင်းဝယ်ဖေါက်ကားကြပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာလို စူပါမားကတ်တွေက တစ်ဆင့် ရောင်းဝယ်ကြတဲ့လုပ်ငန်းက ဖြစ်ဖြစ်မြောက် မြောက် မရှိကြသေးပါ။ ဗီယက်နမ်စားသုံးသူတွေ ကလည်း မြို့တွေမှာရှိတဲ့ ဆန်လက်လီဆိုင်တွေက တစ်ဆင့် ဝယ်ယူစာသုံးကြတာကို ပိုမိုနှစ်သက်ကြ ပါတယ်။ အချို့ စူပါမားကတ်တွေမှာ ၅ ကီလိုဝင် ဆန်အိတ်ငယ်လေးများကို ရောင်းချပေးတာကို တွေ့ရပြီး ဒီလိုအိတ်ငယ်နဲ့ရောင်းချတာမျိုး အခြား ဆန်လက်လီဒိုင်တွေမှာ မတွေ့ရပါဘူး။ လေ့လာ ချက်များအရတော့ စူပါမားကတ်တွေမှာ ရောင်းချ တဲ့ ဆန်ရဲ့အရည်အသွေးက များသောအားဖြင့် မြင့်မားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ လက်လီရောင်းချ တဲ့အခါ Branded ဆန်အိတ်များ ရောင်းချတာ မတွေ့ရပါဘူး။ ဗီယက်နမ်(မြောက်ပိုင်း)VINA Food ကတော့ စတိုးဆိုင်ငယ်တွေမှာ အထူးဆန် အမျိုးအစားတွေကို မြညေိနိ လုပ်ပြီး ရောင်းချ နေတာကို တွေ့လာရပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ဆန်ပြည်ပတင်ပို့မှုလုပ်ငန်းသက္ကရာဇ် ၂၀၀၂ ခုနှစ်ထိ ဆန်ပြည်ပတင်ပို့ မှုလုပ်ငန်းကို အစိုးရဆန်လုပ်ငန်း အဖွဲ့အစည်း ကသာ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိကပိုင်းမှ ဆန် ပြည်ပတင်ပို့သည့်လုပ်ငန်းကို စုစုပေါင်း ဆန်ပို့ကုန် ပမာဏရဲ့ ၁၀ရာခိုင်နှုန်းပဲ လုပ်ကိုင်နေကြပါတယ်။ VINA FOOD 2 သည် ပြည်ပတင်ပို့မှု စုစုပေါင်း ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လုပ်ကိုင်ပါတယ်။ ထိုင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံတို့မှာကဲ့သို့ ဆန်ပြည်ပတင်ပို့တဲ့အခါ ဆန်အမည်လုံးဝမရှိဘဲWhite Rice ၂၅ရာခိုင်နှုန်း စသည်ဖြင့်သာ အမည်တပ်တင်ပို့ပါတယ်။ ပြည်ပ တင်ပို့မှု ပမာဏကိုVFA ကပဲ ချုပ်ကိုင်ထားပြီး တင်ပို့ရတဲ့ပမာဏနဲ့ ဈေးနှုန်းမည်မျှ ဖြစ်သင့်သည် ကို အကြံပြုလေ့ရှိပါတယ်။ ပြည်ပတင်ပို့နိုင်မဲ့ ပမာဏကို နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း တွက်ချက်လေ့ရှိပြီး တွက်ချက်ရရှိထားတဲ့ အရေအတွက်ထက် ကျော် လွန်ပို့၍ မရနိုင်ပါ။VFA သည် အရင်လာ အရင်ပို့ စနစ်ဖြင့် ပြည်ပတင်ပို့ခွင့် ပါမစ်ကို သတ်မှတ်ထားသည့် နှစ်စဉ်ပမာဏအပေါ် မူတည်၍ ခွင့်ပြု ပေးလျက် ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအချက်ဟာ ဆန်ပြည်ပတင်ပို့ သူတွေအနေနဲ့ သံသယဖြစ်စရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး သူတို့ ကိုVFA က ခွင့်ပြုမှာလား၊ ခွင့်မပြုဘူးလား ဆို တာကိုသိရဖို့ တော်တော်ခဲယဉ်းပါတယ်။ ဒီအချက် ဟာ ပုဂ္ဂလိကပိုင်းမှ ဆန်စပါးလုပ်ငန်းတွေမှာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံလိုစိတ်တွေ တော်တော်လျော့ပါးစေပါတယ်။၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ VFA က ဆန်ပြည်ပတင်ပို့ရန် စာချုပ်တွေကို လက်ခံစာရင်း သွင်းဖို့ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါတယ်။ နောက်တစ်ဖန် ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ မေလမှာ ပြန်လည်လက်ခံမယ်လို့ ဆိုပါ တယ်။အဲဒီမှာ ပုဂ္ဂလိကအိတ်စ်ပိုတာတွေက မကျေ မနပ်နှင့် ထောက်ပြပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့ကို ဖေဖော်ဝါရီလမှာခွင့်ပြုခဲ့ရာ ဆန်ဈေးဟာ တစ်တန် မှာ USD၄၄၀ ရမှာဖြစ်ပေမဲ့ မေလထဲမှာ သူတို့ ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့တော့ ဆန်ဈေးဟာ USD ၄၀၀ အထိ ကျသွားခဲ့လို့ နစ်နာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းမှာ ပြည်ပတင်ပို့ဖို့ အတွက် ပြည်တွင်းမှာ ဆန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ချိန်က ဝယ်ယူခဲ့တာဖြစ်ပြီး သင်္ဘောတင်တဲ့အခါ အဆင် သင့်ဖြစ်အောင် လုပ်ထားပေမဲ့ မေလအထိ မတင် ဖြစ်တော့ နှစ်ခါနာသလို ဖြစ်နေပြီလို့ ဆိုကြပါ တယ်။ပုဂ္ဂလိက ဆန်ကုမ္ပဏီတွေဟာ ဆန်ပြည်ပ တင်ပို့ဖို့အတွက် ၁၀ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ အခွင့် အရေး ရတာဖြစ်ပေမဲ့ အိတ်စ်ပို့ပြုလုပ်ဖို့အတွက် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေကို ဆန်ပေးသွင်းနေရတဲ့ အခွင့်အလမ်းကတော့ ရရှိနေဆဲပါ။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှာ ဗီယက်နမ်အစိုးရက ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆန်ပေးသွင်းခြင်း စာချုပ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြင်ဆင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြင်ဆင်ချက်တော့ ဆန်ပေးသွင်းတဲ့အခါ လိုအပ်တဲ့ အချက်တွေကို ပြင်ဆင်သတ်မှတ်တာပါ။ အမှန်တကယ်တော့ ပုဂ္ဂလိက ဆန်တင်ပို့နေကြတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ သူတို့ကိုယ်တိုင် ပြည်ပတင်ပို့တာထက် ဆန်တင်ပို့ တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေကတစ်ဆင့် တင်ပို့ခြင်း က ဆုံးရှုံးမှုအန္တရာယ်နည်းတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။မောင်တိုင်ပင်
မလေးရှားနိုင်ငံ ACCCIM (Associated Chinese Chambers of Commerce and Industry of Malaysia) မှ ကိုယ်စားလှယ် ၃၂ ဦးပါဝင်သော ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ကုန် သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ချုပ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များ နှင့် တွေ့ဆုံပွဲကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ကို Kejuru teraan Wang Yuer Sdv-Bhd မှ ဥက္ကဋ္ဌ Mr.Tan Sri Dato'Soong Siew Hoong မှ ခေါင်းဆောင်၍ လာရောက် ခဲ့ခြင်း ဖြစ် ပါသည်။ အဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် သတင်းနှင့် နည်း ပညာကဏ္ဍ၊ စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍ၊ စက် နှင့် စက်ပစ္စည်းကိရိယာကဏ္ဍ၊ ဆောက်လုပ်ရေး ကဏ္ဍများအပြင် လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ သုတ်ဆေး၊ ယာဉ်စက်အရန်ပစ္စည်း၊ ဘက်ထရီ၊ စက်ဆီ ချောဆီ၊ လယ်ယာသုံးကိရိယာ တန်ဆာပလာ၊ ပရိ ဘောဂပစ္စည်းများ၊ နို့ဆီ၊ စူပါမားကက်အတွက် လိုအပ်သောပစ္စည်းများ၊ ချုပ်စက်များ၊ ပုံနှိပ်လုပ် ငန်း၊ စာအုပ် ထုတ်ပိုးပစ္စည်းများ၊ စာအုပ်ချုပ်စက် ပစ္စည်း ကိရိယာ၊ အိမ်သုံး ပစ္စည်းများ၊ ကလေး စားစရာများ ထုတ်လုပ်သူများ ပါဝင်ကြောင်း သိရ ပါသည်။အဆိုပါကဏ္ဍများအနက် စိုက်ပျိုးရေး လုပ် ငန်းသုံး ကိရိယာတန်ဆာပလာများ ရောင်းချသည့် Chiap Hup Agriuclture Development Sdv-Bhd. ကုမ္ပဏီမှ ဥက္ကဋ္ဌ Mr.Wee Chong Yan ကို ကောမတ်စ်က တွေ့ဆုံမေးမြန်းရာမှာ ၎င်းတို့ ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် ပဲ၊ ငရုတ်သီး၊ သခွားသီး၊ ရုံးပဒီသီး၊ ကန်စွန်း၊ ဘူးသီး၊ ကြက်ဟင်းခါးသီး၊ ခဝဲသီး၊ ဘုံလုံသီး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက် စသည့်သီးနှံ များ၏မျိုးစေ့များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာများအပြင် ပျိုးခင်းအတွက်ပျိုးဗန်း၊ သီးနှံများမရင့်မှည့်မီ အသီး စွပ်သော ထုတ်ပိုးပစ္စည်းများ ပံ့ပိုးမှုပေးပြီး သီးနှံ ထွက်ရှိသောအခါ အဆိုပါသီးနှံအား မလေးရှားသို့ ပြန်လည်တင်သွင်းသော စနစ်ကို ကျင့်သုံးနေ ကြောင်း။ လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့နှင့် မြေငှားရမ်းပြီး ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ရှင်းပြခဲ့ သည်။ တစ်နှစ်လျှင် မက်ထရစ်တန် ၂၀၀ ခန့််ကို တရုတ်နိုင်ငံမှ မလေးရှားသို့ ရေကြောင်းမှ ပြန် လည် တင်သွင်းလျက်ရှိကြောင်း၊ ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် ထိုင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံကဲ့သို့ပင် မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဆိုပါ သီးနှံများကိုစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်လိုသော ကြောင့် စိတ်ဝင်စားသူများကို ဖိတ်ခေါ်လျက်ရှိ ကြောင်း ၎င်းင်းက ဆက်လက်ရှင်းပြသည်။အဆိုပါတွေ့ဆုံပွဲသို့ တက်ရောက်လာသည့် ဦးမျိုးအောင် (မျက်မှောက်ရေးရာ မဂ္ဂဇင်း)က မြန်မာ-မလေးရှား နှစ်နိုင်ငံအရေး ဆွေးနွေးပွဲ အပေါ် ၎င်းင်း၏အမြင်ကို ပြောကြားရာတွင် "ကျွန် တော်က စာအုပ်စာပေဆိုင်ရာ ဆက်စပ်ပစ္စည်း တွေကို ဆွေးနွေးခဲ့တာပါ။ မလေးရှားဘက်က ဆွေးနွေးသူတွေက ပုံနှိပ်စက်တွေ ပရင်တာတွေ ရောင်းချင်ကြောင်း ပြောပါတယ်၊ အရည်အသွေး ပြည့်ဝတဲ့ စက်များရဲ့အကြောင်းကို စက်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာမခံချက်တွေနဲ့ရှင်းပြတယ်။ မြန်မာပြည်က ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေတဲ့လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီ တွေနဲ့ဆက်စပ်လိုက်ရင် အချိန်တိုအတွင်း စွမ်းရည် ပြည့် အရည်အသွေးရော အရေတွက်ပါ တက်လာ မယ်။ အကျိုးရှိနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် ပြည်တွင်း မှာရှိတဲ့ လက်တွေ့နယ်ပယ်က လူတွေနဲ့ ချိတ် ဆက်နိုင်ဖို့အတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်" ဟု ဆိုပါ သည်။ပြည်တွင်း စက်မှုထွက်ကုန်ဖြစ်သော အဝတ်အထည် ပိုမိုတိုးမြှင့် ထုတ်လုပ်တင်ပို့နိုင် ရေးကဏ္ဍအတွက်တော့ "ချုပ်စက်တွေ ရောင်းချတဲ့ ကုမ္ပဏီနဲ့ ဆွေးနွေးဖြစ်တယ်။ ကျွန်တော်တို့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းမှာ သုံးစွဲရင် အရည်အသွေး မြင့်တဲ့ အထည်တွေ ရလာနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် ဒီစက်မျိုးတွေကို တင်သွင်းပြီး လက်တွေ့လုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လေ့လာကာ လက်တွေ့နဲ့ ပေါင်းစပ် ဆောင်ရွက်နိုင်အောင် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ဖို့နဲ့ ဒီချုပ်စက်တွေကို ပြည်တွင်းမှာ Show Room တစ်ခုဖွင့်ပြီး စက် ပစ္စည်းရော နည်းပညာပါ ပြသနိုင်ဖို့ အထည်ချုပ် အသင်းနဲ့ပူးပေါင်းပြီး ဆက်လက် စီစဉ်ဆောင်ရွက် သွားဖို့ တိုက်တွန်းဆွေးနွေးခဲ့တယ်။ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေကိုလည်း ထပ်မံသတင်းထုတ် ပြန်ပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီစက်ပစ္စည်း ရောင်းချလိုတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကိုလည်း ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့လုပ်ငန်းရှင်များရဲ့ စက်ရုံတွေကို သွားရောက် လေ့လာပြီး ဈေးကွက်အခြေအနေကို ပြသဖို့ရှိပါ တယ်" ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင် များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမြင့်စိုးက ပြောပြသည်။မြန်မာနိုင်ငံ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းရှင် အသင်းက ဦးမြင့်ဇော်ကတော့"အခုလာရောက်တဲ့ မလေးရှား လုပ်ငန်းရှင်တွေက မျိုးဆက်သစ်တွေ များပါတယ်။ အရေအတွက်များသလို ကဏ္ဍအစုံ လည်းပါတယ်။ တကယ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ဖို့ရာ အခက်အခဲ အတားအဆီးတွေရှိနေလည်း ထဲထဲ ဝင်ဝင် လိုလိုလားလားလုပ်ကိုင်လိုစိတ် ပြင်းထန် နေကြပါတယ်။ အနာဂတ်မှာ ပူပေါင်းလုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ခွင့်ရမဲ့ အခြေအနေတွေရှိလို့ ဆွေးနွေး ရတာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပါတယ်" လို့ ၎င်းင်း၏ ဆွေးနွေးမှု အတွေ့အကြုံကို ပြောပြပါသည်။ "ဒီနေ့ မလေးရှားနဲ့ မြန်မာလုပ်ငန်းရှင် အချင်းချင်းတွေ့ဆုံတဲ့ပွဲမှာ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍ၊ သစ်တောထွက်ကဏ္ဍ၊ အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေးကဏ္ဍ၊ လက်လီလက်ကားစူပါမားကတ် ထူထောင်ရေးကဏ္ဍ၊ ပို့ကုန်^သွင်းကုန်ကဏ္ဍ၊ စက် နှင့် စက်ကိရိယာကဏ္ဍ စသည်ဖြင့် သွင်းကုန်ပိုင်း မှာ တော့တော့ကို အမယ်စုံပါတယ်။ ဆွေးနွေးလို့ လဲကောင်းပါတယ်။ အခုသစ်အချောထည် ဝယ်ယူ လိုသူတွေရှိတာမို့ မုံရွာစက်မှုဇုန်က ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ချိတ် ဆက်ပြီး ဆက်လက်တင်ပို့နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေ ကို ဆွေးနွေးကြပါတယ်။ ချိတ်ဆက်မှုလည်း ရရှိခဲ့ ပါတယ်။ ဝယ်သူ၊ ရောင်းသူ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်မှု ကြောင့် မလေးရှား-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုမှာ ပိုပြီးတိုးမြင့်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်" လို့ မြန်မာနိုင်ငံ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းရှင်အသင်းရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးပေါ ဟိန်းကလည်း ဆွေးနွေးပါသည်။ အဆိုပါ မြန်မာ-မလေးရှား စီးပွားရေးလုပ် ငန်းရှင်များအချင်းချင်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲက နှစ် နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများ ပိုမိုတိုးတက် စေဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေမည်ဟု ယုံကြည် ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။ WWN, KK
အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလFTA (AANZ-FTA)AANZ-FTA ကို ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်န ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင် အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။ ယင်FTAအောက်မှ မြန်မာ နိုင်ငံအတွက် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသည့် ကုန်စည်အလိုက် ဈေးကွက်အခြေအနေကို ရေးသားတင်ပြရန် ရည်ရွယ်ပါ သည်။ ထို့ကြောင့် သား ငါးဈေးကွက်အကြောင်း ရေးသားတင်ပြခဲ့ပါသည်။ ယခုအပတ်တွင် ပဲမျိုးစုံဈေးကွက် အကြောင်း တင်ပြမည်ဖြစ်ပါသည်။AFTA အောက်မှအရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတွင် ပဲမျိုးစုံပါဝင်မှု အခြေအနေFTA အစီအစဉ်အောက်တွင် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်း စာရင်း (ှSensitive List) နှင့် အလွန်အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းစာရင်း (Highly Sensitive List) တို့ကို ထားရှိခွင့်ပေးခဲ့ပါသည်။ပဲမျိုးစုံကို အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် သုံးနိုင်ငံသာ ရှိပါသည်။ ယင်းသုံးနိုင်ငံမှာ ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့ ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံအလိုက် အရေးကြီးကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ သော ပဲမျိုးစုံမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-မှတ်ချက်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် AFTA၏ စည်း မျဉ်းအတိုင်း ပဲမျိုးစုံ၏အခြေခံ အကောက်ခွန် နှုန်း ၁၅ရာခိုင်နှုန်းကို ၁-၁-၂၀၀၈ နေ့မှစ၍ ၅ရာခိုင်နှုန်းသို့ တရားဝင် လျှော့ချခဲ့ပြီးဖြစ်ပါ သည်။ကျန်အာဆီယံ ခုနစ်နိုင်ငံအနက် ဘရူနိုင်း၊ မလေးရှားနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့်အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာသုည ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့် အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၅ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၄၀ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးဖြစ် ပါသည်။ ယင်းတို့သည် မူလအာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများဖြစ် သဖြင့် အဆိုပါ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းများကို ၁-၁-၂၀၁၀ နေ့တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချ ပြီး ဖြစ်ပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ် သည့် အခြေခံအကောက်ခွန် နှုန်းမှာ ၃၀ ရာခိုင် နှုန်း ဖြစ်ပါသည်။ AFTA အစီအစဉ်၏ စည်းမျဉ်း အရ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်သစ် နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ယင်း အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းကို ၁-၁-၂၀၀၈ နေ့တွင် ၅ရာခိုင်နှုန်း၊ ၁-၁-၂၀၁၅ နေ့တွင် သုညရာခိုင်နှုန်း သို့ အသီးသီးလျှော့ချရမည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်များမြန်မာနိုင်ငံသည် လောလောဆယ်အားဖြင့် နိုင်ငံ ၂၀ခန့်သို့ ပဲမျိုးစုံတင်ပို့ ရောင်းချလျက်ရှိပါ သည်။ ယင်းနိုင်ငံ ၂၀ ခန့်တွင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၆ နိုင်ငံ ပါဝင်ပါသည်။ အဆိုပါ အာဆီယံအဖွဲ့ ဝင် ၆ နိုင်ငံမှာ စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် ယင်းနိုင်ငံ ၂၀ ခန့်တွင် အာဆီယံ၏ ဆွေး နွေးဖက်နိုင်ငံများဖြစ်သော အိန္ဒိယ၊ ဂျပန် တရုတ် နှင့် ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံတို့လည်း ပါဝင်ပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်းပဲမျိုးစုံ ပို့ကုန်၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ရောင်းချ ရပြီး၊ ကျန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို အာဆီယံနိုင်ငံများ အပါအဝင် ဂျပန်၊ တရုတ်၊ ကိုရီးယား၊ ဥရောပနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများသို့ ရောင်းချရပါသည်။ စင်ကာပူသို့ ရောင်းချရသော ပဲမျိုးစုံသည် စင်ကာပူ နိုင်ငံ၏ စားသုံးမှုအတွက် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် အခြေစိုက်သည့် ကုမ္ပဏီများက ဝယ်ယူ၍ တစ် ဆင့် ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာ့ ပဲမျိုးစုံပို့ကုန်အတွက် အကောက်ခွန်မရှိတော့သည့် အာဆီယံဈေးကွက်AFTA အစီအစဉ်အရ ၁-၁-၂၀၁၀ နေ့မှ စ၍ အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ထိုင်းနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့တွင် ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ် သည့် အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိသဖြင့် ယင်းနိုင်ငံများသို့ မြန်မာ့ပဲမျိုးစုံကို လွတ် လပ်စွာ အကောက်ခွန် အတားအဆီးမရှိ တင်ပို့ ရောင်းချနိုင်ပြီဖြစ်ပါသည်။ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့် အကောက်ခွန်နှုန်း မှာလည်း သုညမှ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်းသာရှိသဖြင့် အကောက်ခွန် အတားအဆီး လျော့နည်းသွားပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အကောက်ခွန် အခွင့် အရေးကို ထိထိမိမိ ရယူလျက် မြန်မာ့ပဲမျိုးစုံတို့ အာဆီယံနိုင်ငံ ဈေးကွက်များသို့ ပိုမိုတိုးချဲ့တင်ပို့ ရောင်းချရန် ကြိုးပမ်းသင့်ပါသည်။ပဲမျိုးစုံအတွက် မြန်မာနိုင်ငံက အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရမည့် သြစတြေးလျနိုင်ငံသြစတြေးလျနိုင်ငံသည် ပဲမျိုးစုံ အမြောက် အမြားတင်ပို့ရောင်းချသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် FTA ကို စတင်အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ ဖြစ်သဖြင့် အာဆီယံ ဒေသတွင်းရှိ ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်ကို မြန်မာ နိုင်ငံအနေဖြင့် လက်ဝါးကြီးအုပ်ထား၍ မရတောါ ပါ။ သြစတြေးလျနိုင်ငံနှင့် အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရောင်း ချရမည့်သဘော ဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် FTAအောက်တွင် ပဲမျိုးစုံကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ဝယ်ယူလျက် ရှိသော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ပဲမျိုးစုံဆိုင် ရာ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းများမှာ-အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သော်လည်း ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် သုညရာခိုင် နှုန်းသို့လျှော့ချသဖြင့် ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ် သည့် အကောက်ခွန်နှုန်း မရှိတော့ပါ။မလေးရှားနိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင် နှုန်းဖြစ်သဖြင့် အကောက်ခွန်မရှိ တင်ပို့ရောင်းချနိုင် သည့် ဈေးကွက်ဖြစ်ပါသည်။ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၂၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင် နှုန်းနှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းသို့ အသီး သီး လျှော့ချမည်ဖြစ်ပါသည်။စင်ကာပူနိုင်ငံသွင်းကုန် အကောက်ခွန်မရှိသော နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။ထိုင်းနိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၄၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်း သို့ လျှော့ချရမည်ဖြစ်ပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၃၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်း သို့ အသီးသီး လျှော့ချမည်ဖြစ်ပါသည်။သုံးသပ်ချက်အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှားနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံ တို့တွင် ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့် အကောက် ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ သည် ယင်းဈေးကွက်များသို့ သြစတြေးလျနိုင်ငံ နှင့် အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရောင်းချရမည် ဖြစ်ပါသည်။ အကောက်ခွန် အခွင့်အရေး တန်းတူဖြစ်သဖြင့် အရည်အသွေးနှင့် ဈေးနှုန်းအရယှဉ်ပြိုင်ရမည့် သဘောဖြစ်ပါသည်။ထိုင်းနိုင်ငံ ပဲဈေးကွက်မှာ သြစတြေးလျ နိုင်ငံအတွက် ၂၀၁၂ ခုနှစ်အထိ အကောက်ခွန် အတားအဆီးရှိနေသည်ဟု ဆိုရပါမည်။ သို့ရာတွင်AFTA အစီအစဉ်အရ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ပဲဈေးကွက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကောက်ခွန်မရှိတော့သဖြင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံ ထက် အကောက်ခွန် အခွင့် အရေး၊ အားသာချက်ရရှိနေပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းအားသာချက်ကို ကောင်းစွာအသုံးချပြီး ထိုင်း နိုင်ငံပဲဈေးကွက်၏ ဝေစုတိုးတက်ရရှိအောင်နှင့် ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပဲဈေးကွက်မှာ သြစတြေးလျ နိုင်ငံအတွက် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ အကောက်ခွန် ရှိနေသေးသဖြင့် အကောက်ခွန် အတားအဆီးရှိ နေဆဲဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်မူ AFTA အစီအစဉ်အရ လောလောဆယ် သုညမှ ၅ ရာခိုင် နှုန်းအထိ ရှိနေသော်လည်း ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် သုည ရာခိုင်နှုန်း ရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းအချိန်၌ သြစတြေးလျ ပဲမျိုးစုံပို့ကုန်အတွက် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံက ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း စည်းကြပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပဲဈေး ကွက်အတွင်း ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ သြစတြေးလျ နိုင်ငံထက် အကောက်ခွန်အခွင့်အရေး ရရှိမည် ဖြစ်သဖြင့် ယင်းအခွင့်အရေးကို ကောင်းစွာအသုံး ချပြီး ပဲဈေးကွက်ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက် သင့်ပါ သည်။ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ပဲဈေးကွက်မှာ သြစတြေး လျနိုင်ငံအတွက် ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ အကောက်ခွန် ရှိနေမည်ဖြစ်၍ အကောက်ခွန် အတားအဆီးရှိနေ မည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်မူ AFTAအစီအစဉ်အရ အကောက်ခွန် မရှိတော့သဖြင့် သြစတြေးလျ နိုင်ငံထက် သာလွန်သော အကောက်ခွန် အခွင့်အရေးကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ ရရှိ ခံစား ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းအကောက်ခွန် အခွင့်အရေးကို ထိထိမိမိအသုံးချပြီး ဖိလစ်ပိုင် ပဲဈေးကွက်ရရှိမှုကို ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက် သင့်ပါသည်။ဈေးကွက်ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက်ရာ၌ အဓိက အရေးကြီးသည့် ကိစ္စနှစ်ရပ်မှာ အရည် အသွေး စံချိန်စံညွှန်း ကောင်းမွန်ရန်နှင့် ပိုးမွှား ကင်းစင်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ သြစတြေးလျနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံဖြစ်သည့်အပြင် ကျန်းမာရေးနှင့် ပိုးမွှားအန္တရာယ် ကင်းစင်ရေးကိစ္စကို အလေး ထားသည့် နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် အရည်အသွေး၊ စံချိန် စံညွှန်းကောင်းမွန်ရန်နှင့် ပိုးမွှားကင်းစင်ရန် ကိစ္စ နှစ်ရပ်မှာ ယင်းနိုင်ငံ၏ ပုံမှန်ကျင့်စဉ်သာဖြစ်ပါ သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အထူးကြိုးစားပြီး ယှဉ် ပြိုင်ရမည့် ကိစ္စနှစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြရပါသည်။မောင်မောင်ရီ(ဘောဂဗေဒ)
ယနေ့ကမ္ဘာတွင် နည်းပညာမျိုးစုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ ICT အခန်းကဏ္ဍသည်လည်း မရှိမဖြစ် အရေးပါလျက်ရှိပါသည်။ ICT အခန်းကဏ္ဍတွင် ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာများဖြင့် သတင်းအချက်အလက်များ လိုအပ်သည့်ပညာ ရပ်များနှင့် ဗဟုသုတ များကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ (Real Time)သိရှိလေ့လာနိုင် စေရန် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းတို့ပါဝင်ပေသည်။နိုင်ငံတစ်ခုတွင်လည်း ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာဖြင့် အချိန်တိုတိုအတွင်း သတင်းနှင့်ပြန်ကြားရေးလုပ်ငန်းသည် အလွန်ပင် အရေးပါလှပါသည်။ ယခုအချိန် အခါ နည်းပညာများ တိုးတက်ထွန်းကားနေသည့်ခေတ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရတနာပုံ ဆိုက်ဘာမြို့တော်ကြီးကို တည်ထောင်၍ ICTနည်းပညာများ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်နိုင်ရန် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများတွင် အဓိကပါဝင်သည့် သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ် ရေးနည်းပညာ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်မည့် ရတနာပုံ Cyber City ကို မန္တလေးတိုင်း ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ် ပြင်စာကျေးရွာအနီး မိုင်တိုင်အမှတ် (၂၇/ဝ)နေရာ၌ အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ရတနာပုံ Cyber City ၏ Developing Project Area မှာ ဧက တစ်သောင်းကျော် ကျယ်ဝန်း၍ ဧကနှစ်ထောင့်နှစ်ရာစီ၌ ှSoftbase Area နှင့် ၤFactory ဧရိယာများ ခွဲခြားသတ်မှတ်၍ လုပ်ငန်းများ အကောင်အထည်ဖော ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ရတနာပုံ Cyber City Project ၏ အဓိကအဆောက်အအုံဖြစ်သော Yatanarpon Teleport Building ကို ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့တွင် အောင်မြင်စွာဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပြီး လုပ်ငန်းများ စတင်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိပါသည်။ ရတနာပုံ တယ်လီပို့တွင် ှSoftware Development Insourcing & Outsourcing လုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် Incubation Center အဆောက်အအုံ ခုနစ်လုံးကိုတည်ဆောက်၍ လုပ်ငန်းများ စတင်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့အပြင် ရတနာပုံ Cyber City တွင် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် Optical Fiber Production စက်ရုံများ G PON System နှင့်ပတ်သက်သည့် စက်ရုံများ Mobile Phone နှင့် Exchange များထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံများကို တည်ဆောက်၍ လုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြပါသည်။လက်ရှိဆောင်ရွက်နေမှုနှင့် တိုးတက်မှုများICT နည်းပညာများနှင့်ပတ်သက်၍ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ၊ ဟောပြောပွဲ များ၊ ICT ပြပွဲများကို ကျင်းပသွားနိုင်ရေးအတွက် ရတနာပုံတယ်လီပို့ ကုမ္ပဏီလီမိတက်မှ ဘက်စုံသုံး Cyber Hallအဆောက်အအုံကို ၂၀၀၉ခုနှစ် ဒီဇင် ဘာလ ၂၆ ရက်တွင်ဖွင့်လှစ်၍ (၈)ကြိမ်မြောက် ICT ရက်သတ္တပတ်ပွဲတော်ကို ကျင်းပပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ရတနာပုံတယ်လီပို့ကုမ္ပဏီကို နိုင်ငံတော်က ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပုဂ္ဂလိကမှ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း ပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရတနာပုံတယ်လီပို့ ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် လက်ရှိလုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နေလျက် ရှိသော ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများမှာ iPStar, WiMax, FTTH (Triple Play) လုပ်ငန်းတို့ပင် ဖြစ်သည်။ Triple Play Service ရရှိနိုင်မည့် ၤFiber To the Home လုပ်ငန်းကို ပြင်ဦးလွင်မြို့တွင် ရှေ့ပြေးစမ်းသပ် မှု အစီအစဉ်အဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်လျက် ရှိနေ ပါသည်။ Triple Play Service ဆိုသည်မှာ Optical Fiber Cable ပေါ်မှ လယ်လီဖုန်း၊ အင်တာနက်နှင့် တယ်လီဗွီးရှင်းတို့ကို တစ်ပြိုင်တည်းအသုံး ပြုနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိသုံးစွဲနေသော ADSL Connection တွင်ရရှိသည့် အမြန်နှုန်းထက် ပိုမိုမြန်ဆန်သော မြန်နှုန်းမြင့် အင်တာနက်ချိတ်ဆက်ဝန်ဆောင်မှုပင် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ရတနာပုံတယ်လီပို့ ကုမ္ပဏီလီမိတက်၏ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းအဖြစ် Solar Cell စက်ရုံအတွက် တည်ဆောက်လျက်ရှိပါ သည်။ လူသားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် သင်တန်းများ ကိုMCC Group နှင့်ပူးပေါင်း၍လည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါ သည်။ ၎င်းင်းသင်တန်းမှ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု ကွန်ပျူတာသိပ္ပံဘွဲ့၊ ကွန် ပျူတာမဟာသိပ္ပံဘွဲ့များ အထိပါ တက်ရောက် သင်ကြားနိုင်ပါသည်။ ရတနာပုံတယ်လီပို့တွင် Co-location Server များအတွက် ငှားရမ်းပေးခြင်း၊ Web hosting လုပ်ငန်း များDial Up လုပ် ငန်းများ BroadBand, WiMaz လုပ်ငန်းများလည်း လုပ်ကိုင် လျက်ရှိသည်။ ယခုလက်ရှိ အကောင်အထည် ဖော်လျက်ရှိသော Yatanapon Web Portal တွင် ပျော်ရွှင်ဖွယ်ရာ၊ စိတ်ဝင်စား ဖွယ်ရာ ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ်ရာကဏ္ဍပေါင်းစုံကို ကြည့်ရှုခံစားနိုင်ပါ သည်။ ထို့အပြင် (CA) Certification Authority Service သည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်သည့်အခါ ရောင်းသူဝယ်သူ အကြား စိတ်ချယုံကြည်စွာဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အာမခံချက်ပေးသော ဆက်သွယ်ရေးလုံခြုံမှုစနစ် တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ဖွံ့ဖြိုးဆဲကာလမြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရတနာပုံတယ်လီပို့တွင် ICT လုပ်ငန်း များကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေမှုမှာ ပထမအဆင့် အနေဖြင့် Fiber Cablel စက်ရုံများ၊ EXchanger စက်ရုံများ၊ Mobile Phone စက်ရုံများ စတင်လည်ပတ်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းင်းစက် ရုံတို့မှာ E-lite, Yatanarpon Fiber နှင့် Fisca Enterpriseတို့ပင်ဖြစ်သည်။အကောင်အထည်ဖော်မည့် လုပ်ငန်းများရတနာပုံတယ်လီပို့ကုမ္ပဏီအနေနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လုပ်ငန်း များကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းလုပ်ငန်းများအတွက် ရတနာပုံတယ်လီပို့ကုမ္ပဏီလီမိတက်တွင် Satellite R&D Deparment တစ်ခုတည်ထောင်၍ စတင်လုပ်ကိုင်နေပါသည်။ နယ်မြို့ များနှင့် ကျေးလက်များအထိပါ အင်တာနက်နှင့် တယ်လီဖုန်းများ အသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက်လည်း စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အင်တာနက်အသုံးပြုသူ လူဦးရေ တစ်နေ့တခြား များပြားလာသည်နှင့်အမျှ Bandwith လိုအပ်ချက် ပြည့်မီနိုင်ရေး အတွက်လည်းDWDMအသုံးပြုသည့် ှုIP Backbone များ တိုးချဲ့တည်ဆောက်လျက် ရှိနေပါသည်။ အနာဂတ်စီးပွားရေး မျှော်မှန်းချက်ရတနာပုံတယ်လီပို့ကုမ္ပဏီသည် ICT ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း များနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် Market Share အများဆုံး ရရှိထားသော ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ Productionလုပ်ငန်းများ တွင်Local Demand ကိုကြည့်ရှု၍ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ဈေး ကွက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ရန်အထိ လုပ်ကိုင်သွားရန် ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက် လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ အနာဂတ်မျှော်မှန်းချက်အနေဖြင့် မြန်မာ ပြည်တွင် ICT လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသာမကဘဲ သင်တန်း နှင့် လူသားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ရည်ရွယ်ဖွဲ့စည်း ထားခြင်းဖြစ်သောကြောင့် ရတနာပုံတယ်လီပို့ ကုမ္ပဏီလီမိတက်၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ မြန်မာ့သတင်းနှင့်ဆက်သွယ်ရေးကဏ္ဍ နယ်ပယ်တွင် ပိုမိုအရေးပါလာမည်ဟု မျှော်လင့်မိပါသည်။ ဇူးဇူး
ကျွန်တော့်နာမည် မောင်ရင်မောင် ပါ။ ပဲကုန်သည်တစ်ဦးပါ။ ကျွန်တော်က ပဲလောကသားဆိုပေမယ့် သိပ်ဝါရင့် ကြီးမဟုတ်တော့ ပဲလောကက နောင် တော့ နောင်တော်ကြီးများ လုပ်ပုံကိုင်ပုံ ကို ဆရာတင်ရတာပေ့ါဗျာ။ တချို့ပဲ ကုန်သည်ဝါရင့်ဆရာကြီးတွေ လုပ်တဲ့ ဈေးဆွဲတင် ဆွဲချ၊ လေရောင်းလေဝယ် နဲ့ အကျိုးအမြတ်ရှာအလုပ်ကိုတော့ ကျွန်တော်မကြိုက်ပါဘူး။ ကံကိုမှီကစား ရတဲ့အလုပ်ကြီးမို့ ကာရန်မသင့်ရင် အများကြီးဘဝပျက်သွားနိုင်တယ်။ ကျွန်တော်တို့လုပ်နေတဲ့ ပဲမျိုးစုံဆိုတာ ပြည်တွင်းမှာ အဓိကစားတဲ့ပဲတွေ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြည်ပကို ပဲရောင်း တာပါ။ ဒီတော့နှစ်စဉ် တောင်သူတွေ က ထုတ်လုပ်တဲ့ပဲတွေကို ပစ္စည်းမှန်၊ ဈေးမှန်၊ အရောင်းအဝယ်မှန်မှန်နဲ့ ပြည် ပကို တင်ပို့နိုင်ဖို့ပါပဲ။ ပြည်တွင်းဈေးက ကိုယ်သွားရောင်းရမဲ့ ပြည်ပဈေးထက် မြင့်နေပြီး ပြည်တွင်းမှာပါဆယ်ဂိမ်း ကစားသလို ကိုယ့်လက်သူ့လက်ပြောင်း ပြီး အကျိုးအမြတ်ရှာတဲ့အလုပ်ကတော့ ဈေးကွက်ပျက်တဲ့ အထိဖြစ်ရင် တာဝန်ရှိ သူတွေကလည်း လက်ပိုက်ကြည့်မနေပါ ဘူး။ ပြတ်ပြတ်သားသားပဲအရေးယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ပူပူနွေးနွေးဖြစ်ရပ် တွေက သက်သေခံနေပါတယ်ခင်ဗျာ။ ဒီနှစ်ကတော့ မြေကြီးကရွှေသီးတဲ့ နှစ်လို့ဆိုရမှာပါ။ အရင်ပေါ်တဲ့ပဲစင်းငုံ ကလည်း စပေါ်တည်းက တစ်တန်ကို ဒေါ်လာ ၈၀၀ ဝန်းကျင်မဆင်းတော့ဘဲ အထက်မှာပဲရှိနေတယ်။ ပဲတီစိမ်း၊ ပဲတီ ရွှေဝါကတော့ ပြောမနေနဲ့ တစ်တန် ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်မှာ မြဲနေလိုက်တာ ခရမ်း၊ သုံးခွဘက်ကတောင်သူတွေဆို ရင် ပဲတစ်တင်း ၄၀၀၀၀ ကျပ်ဆိုတော့ တစ်ဧကပဲ ၁၅ တင်းထွက်ရင် ရွှေတစ် ကျပ်သားရနေပြီလေ။ မတ်ပဲကလည်း သိတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ တစ်တန် ဒေါ်လာ ၇၀၀ ဖြစ်လိုက်တာခဏပဲ။ အခုတော့ ဒေါ်လာ ၉၀၀ ဝန်းကျင်မှာရှိနေလေရဲ့။ အဓိကပဲတွေကို ခြုံကြည့်ရင် ဈေး ကောင်းရနေပြီပေ့ါ။ ဈေးကောင်းရ တော့ ဝမ်းသာစရာတွေ မင်္ဂလာရှိစရာ ပေ့ါဗျာ။ ဒါပေမယ့် ပဲဈေးကောင်းလို့ အလုံးစုံမင်္ဂလာအပေါင်းနဲ့ခညောင်းပြီ လို့ ထင်ရပေမဲ့ ပြဿနာလုပ်တဲ့လူတွေ ကလည်း ရှိလာလေရဲ့။ ပဲကဈေး ကောင်းတော့ ပဲထဲကို အဖျင်းအမှော်၊ ဖုံ၊ သဲ၊ ခဲ ပါသင့်တာထက် ပိုရောချင် တဲ့ကိစ္စတွေ လက်စလက်နတွေ တွေ့နေ ရတယ်ဗျာ။ မောင်ရင်မောင်မှာ ပဲခူး၊ ဧရာဝတီနဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းက မြို့နယ်တွေ မှာ ပဲစိုက်တဲ့ တောင်သူ တွေ၊ ပွဲရုံပိုင်ရှင် တွေနဲ့ ပဲသန့်စင်စက်ရုံပိုင်ရှင် မိတ်ဆွေ တွေရှိပါတယ်။ ပဲထဲမှာ ခဲရောတဲ့ဆိုတဲ့ သတင်းကြားတော့မိတ်ဆွေ တောင်သူ တွေကိုမေးကြည့်ပါတယ်။ ပဲခူး အနောက်ခြမ်း လက်ပံတန်းကဆိုရင် အရင်တုန်းက ပဲကိုသဘာဝလေနဲ့ ေ>ခခဲ့ ပေမဲ့ ဒီနေ့မှာ စက်နဲ့နယ်ပြီး စက်နဲ့ ေ>ခကြလို့ ဖုံ၊ သဲ၊ ခဲက အရင်တုန်းက ထက်တောင် သန့်တဲ့အကြောင်း၊ သန့် အောင်လုပ်သွား တာတောင် ပွဲရုံတွေက ဇကာထပ်ချ ဖုံကိုစစ်ပြီး ပဲအပို ဆောင်း တောင်းချင်သေးတာမို့ မသန့်လို့ကိုမရ ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ တောင်ငူဘက်က ပွဲရုံလုပ်တဲ့မိတ်ဆွေကလည်း ဒီနှစ် တောင်သူတွေဆီက ပဲဝယ်တာ သဘာဝအလျောက် ပါသင့်ပါထိုက်တဲ့ အဖျင်းအမှော်နဲ့ ဖုံ၊ သဲ၊ ခဲ သာ ပါကြောင်း သူ့ပွဲရုံမှာ အဲဒီ ပဲကို ရန်ကုန် ကကုန်သည်ကြီးတွေလက်ခံတဲ့ အရည် အသွေးရောက် အောင် စက်နဲ့ပြန် သန့်ပြီးမှ တင်ပို့ကြောင်းပြောပါတယ်။ ဒါနဲ့ ရန်ကုန်က အိတ်စ်ပိုတာလဲဖြစ် ပဲသန့်စင်စက်လဲ ထောင်ထားတဲ့ မိတ် ဆွေကိုမေးတောမှ အဖြစ်မှန်ကိုသိရ တော့တယ်။ သူက ပဲဈေးတွေတက် လာတော့ ဝယ်တဲ့သူကလည်း မရမက ဝယ်တယ်။ ဒီနေရာမှာ တချို့ပွဲစား တွေကအရည်အသွေးကို ကစားချင် လာတာပေ့ါ။ မတ်ပဲတစ်တင်း ၃၀၀၀၀ ဆိုရင် တစ်ပိဿာ ၁၅၀၀ ကျပ် ကျတာပေ့ါ။ ဖုံ၊ သဲ၊ ခဲတစ်ပိဿာရော ရင်လဲ ပဲတစ်ပိဿာဈေးနဲ့ရတော့ ဖောက်ပြန်ချင်လာတဲ့သဘောပါ}}လို့ ရှင်းပြပါတယ်။ သူငယ်ချင်းက ဆက်ရှင်း ပြတာကတော့ "တို့ဆီမှာပြည်ပကို ပို့မဲ့ ပဲတွေကို FAQ အရည်အသွေးအတိုင်း ဖြစ်အောင် စက်တင်ပြီး သန့်ရပါတယ်။ ဒီတော့သတ်မှတ်ချက် ထက်ပိုတဲ့ အဖျင်း အမှော်၊ ဖုံ၊ သဲ၊ ခဲတွေ ထွက်ကျတာပေ့ါကွာ။ ဒါကလည်း သိပ် များလှတာမဟုတ်ပါဘူး။ ဘေးထွက် ပစ္စည်းလို့လဲခေါ်တယ်။ အောက်ကျလို့ လဲခေါ်ပါတယ်။ ဒါကိုအရင်က တိရစ္ဆာန် အစာ အတွက်ပဲ ရောင်းလိုက်တာပါ။ ပဲ စေ့သေးသေးလေးတွေပါတော့ တိရိစ္ဆာန် အစာတော့ရတာပေ့ါ။ အခုဖြစ်ပုံက အဲဒီဘေးထွက်တွေ ဝယ်ပြီး ပဲထဲကိုပြန် ရောတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းပါ" လို့ ဆိုပါ တယ်။ ကျွန်တော်လည်း ဆက်စုံစမ်း ကြည့်တော ပြည်ပ ကိုတင်ပို့တဲ့ ပဲတွေ ကိုတော့ Gravity Machine တွေ၊ ခေတ်မီသန့်စင်စက် တွေနဲ့ သန့်စင်ပြီးမှ ပို့တာဆိုတော့ ကမ္ဘာ့ ဈေးကွက်မှာ တော့အရည် အသွေးပြဿနာမရှိနိုင် ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ပါသင့်ပါထိုက်တဲ့ ပမာဏ ထက်ပိုတဲ့ အဖျင်းအမှော်တွေ ကို စက်နဲ့သန့်စင်ရတဲ့ ကိစ္စက အချိန် ကုန်၊ စရိတ်ကုန်တဲ့အပြင် စက်တွေရဲ့ သက်တမ်း ကပါ့ ထိခိုက် တယ်လို့ ဆိုပါ တယ်။ နောက်ဆက်တွဲကြားရတဲ့ အချို့ပဲ ထွက်တဲ့အရပ် ဒေသတွေမှာ အာဏာ ပိုင်ရဲ့ညွှန်ကြားမှု နဲ့ ကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့ အသင်းအဖွဲ့တွေ က ပဲ ထဲမှာ ဖုံ၊ သဲ၊ ခဲရောဖို့ ကြိုးစားတဲ့ပွဲစားတွေ၊ ပွဲရုံတွေကို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ် ဆိုတာ ကြားရတော့မှပဲ မောင်ရင်မောင် စိတ်အေးရပါတယ်။ မောင်ရင်မောင်တို့ ပဲသမားတွေ ကို သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိတဲ့သူတွေ တွေ့ဆုံတိုင်းမှာ ပစ္စည်းမှန်၊ ဈေးမှန်နဲ့ အရောင်းအဝယ် မှန်ကန်အောင် ညီညီ ညွှတ်ညွှတ်ဆောင်ရွက်ဖို့ အမြဲမှာပါ တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အာဆီယံတိုင်း ပြည်တွေမှာ ပဲစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ် တင်ပို့ တဲ့ ဦးဆောင်နိုင်ငံဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့မှာ ပဲမျိုးစုံဒုတိယအများဆုံး တင်ပို့တဲ့နိုင်ငံ လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဆင့်ကိုရောက် လာတာ အားလုံးကမှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ ဝိုင်းပြီးကြိုးစားခဲ့ကြလို့ပါ။ တာဝန်ရှိတဲ့ ဌာနဆိုင်ရာတွေကလည်း ပစ္စည်းမှန်ဖို့၊ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ ဈေးနှုန်းဖြစ်ဖိ့ု တနည်းအားဖြင့် အချိန်အခါနှင့် လိုက် လျောညီထွေရှိပြီး မှန်ကန်ဆီလျော်တဲ့ ဈေးနှုန်းဖြစ်ဖို့နဲ့ အရောင်းအဝယ်မှန် ကန်ဖို့ အကြိမ်ကြိမ် အသိပေးမှာကြား ထားပြီးဖြစ်တော့ဒီ စံနှုန်းတွေပျက်ပြား အောင်လုပ်တဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အတ္တအကျိုး စီးပွားကိုပဲ တဖက်သတ် ကြည့်တက် တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကတော့ မိမိလုပ်ရပ်နဲ့ညီ မျှတဲ့တန်ဖိုးကိုပေးဆပ်ကြရမှာပဲ မဟုတ် ပါလားခင်ဗျား။ မောင်ရင်မောင်
မျက်မှောက်ခေတ် နည်းပညာ ဆန်းသစ် တီထွင်မှုနှစ်ရပ်ဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်ကို တိုးမြှင့်စေနိုင်ကြောင်း တွေ့လာရသည်။ နည်း ပညာသစ် တစ်ရပ်မှာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများသို့ အ သေးစားချေးငွေ(Microcredit) ထုတ်ချေးသည့် စနစ်ဖြစ်သည်။ ချေးငွေယူသူ အများစုမှာ ခေါင်း ရွက်ဗျတ်ထိုးနှင့် လက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း ငယ်များ လုပ်ကိုင်နေကြသည့် အမျိုးသမီးများဖြစ် သည်။ ထိုနည်းဖြင့် ဆင်းရဲတွင်းမှ ရုန်းထွက်လာနိုင် သည်ကို တွေ့ရသည်။ ဒုတိယ နည်းပညာသစ်မှာ ကြိုးမဲ့ဆက်သွယ်နိုင်သော မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းတီထွင်မှု ဖြစ်သည်။ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်း တီထွင်လိုက်သဖြင့် ဘင်္ဂ လားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကဲ့သို့ နိုင်ငံများတွင် တယ်လီဖုန်း လေဒီ အများအပြားပေါ်ထွက်လာသည်။ မိုဘိုင်းလ် ဖုန်း ဝယ်ယူထားပြီး ကျေးလက်တောနယ်တွင် ဖုန်း ပြောလိုသူများအား အခယူငှားရမ်းသည့် အလုပ် ဖြင့် ဝင်ငွေအတော်အသင့်ရအောင် ရှာနိုင်ကြ သည်။သို့သော်လည်း အချို့ဆန်းသစ် တီထွင်မှုများ မှာမူ အမျိုးသမီးတို့အတွက် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ် စေကြောင်း တွေ့လာရသည်။ အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုး ဆဲ နိုင်ငံများ၌ ကျားမ ခွဲခြားရွေးချယ်မှုကြောင့် လတ်တလော ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အနည်းဆုံး အမျိုးသမီး အရေအတွက် သန်း ၁၀၀ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရ သည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ကြသည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စ အစောပိုင်းကာလမှာပင် သန္ဓေသား၏ လိင်အမျိုး အစားကို ခွဲခြားသိရှိစေနိုင်သည့် နည်းပညာသစ် ကြောင့် သားယောကျ်ားလေးကို သမီးမိန်းကလေးထက် ပိုမိုတန်ဖိုးထား ရွေးချယ်ကြသည့် နိုင်ငံများ တွင် မိန်းကလေး သန္ဓေလောင်းကို ဖျက်ချခဲ့ကြ သည်။ အင်တာနက်ကဲ့သို့ နည်းပညာ သစ်အချို့ သည်လည်း အမျိုးသမီး များထက် အမျိုးသားများ တွင် ပိုမိုအကျိုးပြုလျက်ရှိသည်။ ဥပမာ- အမျိုးသမီးများ အင်တာနက်အသုံးပြုသည့် အချိုးအစား တွင် အာဖရိက၌ ၂၅ရာခိုင်နှုန်း၊ အာရှတွင် ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ လက်တင်အမေရိကတွင် ၃၈ရာခိုင်နှုန်း နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာဆိုလျှင် ၆ ရာခိုင် နှုန်းသာ ရှိနေသည်။အမျိုးသမီးရေးရာ နိုင်ငံတကာသုတေသန ဌာနက "]အမျိုးသမီးများ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မား စေရေးနှင့် ပိုမိုတန်းတူညီမျှ ဖြစ်စေရေး တို့အတွက် နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှု စွမ်းအားကို မည်သို့ အသုံးချနိုင်သလဲ"ဟူသော မေးခွန်းဖြင့် လေ့လာ ဆန်းစစ်ခဲ့သည်။ သုတေသီများက မိုဘိုင်းလ်ဖုန်း နှင့် အသေးစားချေးငွေအစီအစဉ်အပါအဝင် ဆန်း သစ် တီထွင်မှုရှစ်မျိုးကို လေ့လာခဲ့ကြသည်။ သန္ဓေ တားဆေးကတ် တီထွင်ခြင်းသည် ဘာသာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာ စသည့် အရေးကိစ္စ များအရ ဝိဝါဒ ကွဲပြားငြင်းခုံမှု များရှိခဲ့သော်လည်း အခြား တီထွင်မှုများထက် အမျိုးသမီးများကို အကျိုး ပြုနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။ အော်တိုမက်တစ် အဝတ် လျှော်စက်တီထွင်ခြင်းသည်လည်း အမျိုးသမီးများ၏ အလုပ်ချိန် နာရီများစွာကို သက်သာလျော့ပါးစေ သည်။ ထို့ပြင် ပီရူးနိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီးများအား ဦးပိုင်အမည်ပေါက် မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့်ပြုခြင်းမှ တရုတ် ပြည်တွင်ခြေထောက်ကျပ်စည်းသည့်ဓလေ့ ပပျောက် ရေး လှုပ်ရှားမှုအထိ လူမှုရေးဆိုင်ရာ တီထွင် ဆန်း သစ်မှုများ (Social innovations)သည် အမျိုး သမီးထုအပေါ် ကြီးမားစွာ အကျိုးသက်ရောက်စေ ခဲ့ကြောင်း သုတေသီများ၏အစီရင်ခံစာတွင် ထည့် သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။အမျိုးသမီးများအတွက် အကျိုးရှိစေမည့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုတစ်ရပ် ထိရောက်အောင်မြင် စေရန်မှာ အခြင်းအရာအမျိုးမျိုး ပေါင်းဆုံ မိရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ တီထွင်ဆန်းသစ်မှု သည် စိတ်ကူးအကြံÓဏ်ကောင်းရုံဖြင့် မအောင် မြင်နိုင်ပေ။ ယင်းတီထွင်ဆန်းသစ်မှုကို လက်ခံ ကျင့်သုံးနိုင်စေရန် အတွက် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး အခြေအနေများ လိုက်လျောညီထွေဖြစ် နေရန်လည်း လိုအပ်သည်ဟု သုံးသပ်ထားသည်။ ထို့ပြင် ထိုတီထွင်မှုတွင် အမျိုးသမီးများ လိုလား လက်ခံမည့် တန်ဖိုးထားမှုလည်း တစ်ပါတည်း ပါဝင်နေစေရမည်ဟု ဆိုသည်။ သန္ဓေတားဆေးလုံး သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ရန် ကိစ္စတွင် ကာယကံရှင် အမျိုးသမီးများအား ဆုံးဖြတ်ခွင့်ပေးသကဲ့သို့ တန် ဖိုးထားမှုတစ်ရပ် လိုအပ်ခြင်းဖြစ်သည်။စူပါကပ်ဆိုင်ကယ်နှင့်အလားတူ စကူတာ မော်တော်ဆိုင်ကယ်ကလေးများ တီထွင်ခြင်းသည် အသစ်အဆန်းဟု မဆိုနိုင်တော့ သည့်တိုင် အာရှ အမျိုးသမီးများအား ပိုမိုလွတ်လပ်ခွင့် ရရှိစေလျက် ရှိသည်။ သန္ဓေတားဆေးအပါအဝင် တီထွင်ဖန်တီး မှုအချို့သည် အမျိုးသမီးများအတွက် သီးသန့်ရည် ရွယ်သော်လည်း အချို့မှာ အမျိုးသားနှင့် အမျိုး သမီး နှစ်မျိုးစလုံးအတွက် ဒီဇိုင်းထုတ်ဖန်တီးထား ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း အမျိုးသမီးဦးရေ အချိုးအစားအများစုက အကျိုးခံစားခွင့် ပိုမိုရရှိနေ တတ်သည်။ ဥပမာ-အသေးစားချေးငွေစနစ်သည် ဆင်းရဲသားယောကျ်ားများထက် မိန်းမများက ချေးငွေပြန်ဆပ်ရန် ပိုမိုစိတ်ချရသူများဖြစ်၍ ဆင်း ရဲသော အမျိုးသမီးအများစုနှင့်သာ အလုပ်ဖြစ်နေ ပေသည်။ အလားတူပင် စကူတာ ဆိုင်ကယ် ကလေးများသည်လည်း အမျိုးသမီး အများစု အတွက် အထောက်အကူပြုနေသည်။ ပညာရေး၊ စီးပွားရေးကိစ္စများအတွက် အလှမ်းဝေးသော နေ ရာများသို့ အမျိုးသမီးများ ကိုယ့်ဘာသာသွားလာ ရန် အားကိုးရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို မထိခိုက်စေနိုင် သော မီးဖို၊ ခြေနင်းရေတင်စက်၊ အသေးစား လုပ်ငန်းခွဲ လုပ်ကိုင်ခွင့်ပေးခြင်း (Microfranchising) နှင့် လူအများစု လုပ်ကိုင်နိုင်မည့် လုပ်ငန်းအပ်နှံ ဆောင်ရွက်ခြင်း(Crowdsourcsing)စသည့် နည်း ပညာ တီထွင်မှုများဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ဘ၀ မြှင့် တင်နိုင်မည့် အလားအလာကောင်းများ သမိုင်းတွင် မကြုံဖူးအောင် တွေ့နေရသည်ဟု သုတေသနအစီ ရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားလေသည်။Ref: The Economistဦးဟန်ထွန်း(အခွန်)
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စုစုပေါင်းအသားတင် ပြည် တွင်းထုတ်ကုန်နဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတန်ဖိုး (GDP)မှာ စက်မှုလက်မှုကဏ္ဍ ပါဝင်မှုအချိုးဟာ ၁၇ ရာခိုင် နှုန်းသာရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် တခြားနိုင်ငံတွေလို ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု သိသိသာသာ များပြား လာခြင်း မရှိတာ တွေ့ရပါ တယ်။ ဒါ့အပြင် လောလောဆယ် မြန်မာ တစ် နိုင်ငံလုံးမှာ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့မော်တော်ယာဉ် စီးရေ စုစုပေါင်းဟာ (၂)သိန်းခန့်သာ ရှိတဲ့ အတွက် အဲဒီမော်တော်ယာဉ်တွေက ကာဗွန်ဒိုင် အောက်ဆိုက်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု ဟာလည်း သိပ်များပြားစွာ မရှိသေးတာ တွေ့ရပါတယ်။မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိစီးပွားရေးဟာ လယ်ယာ ကဏ္ဍအပေါ်မှာ အခြေခံ ထားပြီး ဆောင်ရွက် နေတဲ့အတွက် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု သိသိသာသာကြီး များပြားလာနိုင် တဲ့အလားအလာမရှိကြောင်း ခန့်မှန်းရပါတယ်။မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စုစုပေါင်းမြေဧရိယာ စတုရန်း မိုင် ၂ ဒသမ ၆၁ သိန်းခန့်ရှိတဲ့အနက် သစ်တော ဧရိယာဟာ စတုရန်းမိုင် ၁ ဒသမ ၃၇ သိန်းရှိတဲ့အ တွက် စုစုပေါင်းမြေဧရိယာရဲ့ ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းဟာ သစ်တောတွေနဲ့ ဖုံးလွှမ်းလျက်ပဲ ရှိနေပါတယ်။အဲဒီ သစ်တောဧရိယာ ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းကို လည်း သစ်တော ကြိုးဝိုင်းအဖြစ် စနစ်တကျ သတ်မှတ် ထားရှိပြီး ထိန်းသိမ်းထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ သစ်တော ဦးစီးဌာနအနေနဲ့ နှစ်စဉ် ကျွန်းပျိုး ပင်ပေါင်း ၂၅သန်းမှ သန်း ၃၀ခန့်နဲ့ သစ်မာ ပျိုးပင်ပေါင်း သန်း ၃၀ မှ ၄၀ ခန့် တိုးချဲ့ စိုက်ပျိုး နေတာ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ၁၉၂၂ ခုနှစ် သစ်တောဥပဒေနဲ့ ၁၉၉၄ ခုနှစ် သစ်တောဥပဒေတွေ အရ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရှားပါး တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ ရှား ပါး သစ်ပင်တွေကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် သစ်တော ကြိုးဝိုင်း တွေရှိတဲ့ ၃၈ နေရာမှာ အမျိုးသား သဘာ၀ ဥယျာဉ်တွေ ထူထောင်ထား ရှိပြီး ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်နေတာလည်း တွေ့ရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း အပူပိုင်းဒေ သမှာ စိမ်းလန်းစိုပြေရေးစီမံကိန်းတွေ ရေးဆွဲ ပြီး ဖိဖိစီးစီးဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့အတွက် ယခုအခါ အဲဒီဒေသတွေမှာ သစ်ပင်တွေနဲ့ စိမ်းလန်းစိုပြေ လာတာကိုလည်း မြင်တွေ့ရပါတယ်။ကျွန်းနဲ့ သစ်မာပင်တွေကို ခုတ်လှဲခွင့်ပြုရာ မှာလည်း ပြောင်တလင်းခါ ခုတ်လှဲခြင်းကို ခွင့်မပြု ဘဲ ရေရှည်မှာ သစ်တောမပြုန်းတီး စေတဲ့ ခုတ်လှဲ တဲ့ စနစ်သတ်မှတ်ပေးထားတဲ့အပေါ် ရွေးချယ် ခုတ်လှဲတဲ့စနစ်အရ ပဲခွင့်ပြုထားပါတယ်။ကျွန်းပင် တွေကိုတော့ သစ်ကွက်ရှိ နှစ်ပြည့်(နှစ် ၅၀ ခန့်မှ ၁၀၀ ကျော်အထိ)နဲ့ လုံးပတ်ပြည့် ကျွန်းပင်တွေ ကိုသာ ပထမဦးစွာ သင်းသတ်ပြီး သုံးနှစ်ပြည့် မြောက်မှသာ ခုတ်လှဲခွင့်ပြုထားပါတယ်။ ယခင်က ဥပဒေစိုးမိုးမှု အပြည့်အဝမရှိသေးတဲ့ နယ်စပ် ဒေသတွေမှာ တရားမဝင် သစ်ခိုးထုတ်လုပ်မှုတွေ ကြောင့် သစ်တောပြုန်းတီးမှုတွေ အတော်အတန် ရှိခဲ့ပေမယ့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တောတွင်း လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ ဥပဒေဘောင် အတွင်း ဝင်ရောက်လာတဲ့အချိန်ကစပြီး နယ်စပ် ဒေသတွေမှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှု တွေ သိသိသာ သာ လျော့နည်းကျဆင်းသွားခဲ့တယ်လို့ သိရပါ တယ်။မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံအနှံ့အပြား မှာရှိတဲ့ စက်မှုဇုန်တွေကို စနစ်တကျ တည်ထောင် ပေးထားတဲ့အတွက် စက်မှုဇုန်တွေက ထွက်ရှိတဲ့ စွန့်ပစ်အညစ်အကြေးတွေကို စနစ် တကျ စွန့်ပစ်ကြဖို့ ညွှန်ကြားဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လယ်ယာကဏ္ဍ မှာလည်း လေထု၊ ရေထုညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ပိုးသတ် ဆေးအမျိုးမျိုး အသုံးပြုတာကို ကြီးကြပ်ဆောင် ရွက်နေတဲ့အတွက် တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ် ရင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး အခြေအနေဟာ ကောင်းမွန်တယ်လို့ ဆိုနိုင် ကြောင်းပါခင်ဗျား။Ref:IPCC Reportsမောင်ပုဆိုးကြမ်း
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပင်လယ်ရေကြောင်း သွင်း ကုန်၊ ပို့ကုန်ပမာဏမှာ လာမည့်ဆယ်စုနှစ်အတွင်း ယခုလက်ရှိကိုင်တွယ်ရသည့်ပမာဏထက် အနည်း ဆုံး နှစ်ဆခန့်တိုးမြင့်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားရာ ကုန်တန်ချိန်အနည်းဆုံး သန်း ၂၀ခန့် ကိုင်တွယ် ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပင်လယ်ရေကြောင်း သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတွင် အရွယ်ပမာဏကြီးမား သော ကုန်သင်္ဘောကြီးများကို အသုံးပြု၍ ကုန် ပစ္စည်းများများသယ်ပို့ခြင်းအားဖြင့် ကုန်သွယ်မှုပို့ ဆောင်ခစရိတ်များစွာ လျော့နည်းသက်သာမှု (Economy of scale) ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါ သည်။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံ ဆိပ်ကမ်းများတွင် ကိုင်တွယ်ရမည့် ကုန်စည်ပမာဏများစွာ မြင့်တက် လာချိန်တွင် အနည်းဆုံး ကုန်တန်ချိန် ၅၀၀၀၀ အထက်တင် ဆောင်နိုင်သော ကုန်သင်္ဘောကြီး များကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်၏စီးပွားရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်မည်ဖြစ်ရာ ၎င်းင်းသင်္ဘောကြီး များဆိုက်ကပ်နိုင်မည့် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများ တည် ဆောက်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိပါ သည်။ ရေနက်ဆိပ် ကမ်းကြီးများရှိခြင်းဖြင့် မိမိနိုင်ငံအတွက် ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်သာမက အခြားနိုင်ငံများအတွက် တစ် ဆင့် လွှဲပြောင်းကုန်စည်များကိုပါ ကိုင်တွယ်ရမည့် အလားအလာများရှိသဖြင့် ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်းများ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာ မည်ဖြစ်ပါသည်။ ရေနက် ဆိပ်ကမ်းများ တည်ဆောက်ရေးအတွက် စူးစမ်း လေ့လာမှုများကို ပြန်လည်စိစစ်သုံးသပ် ကြည့်မည် ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ပင်လယ်ကြောင်း သွင်းကုန်၊ ပို့ကုန်များကိုသာ ကိုင်တွယ်ရန်ရည် ရွယ်၍ ဆိပ်ကမ်းဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်များကို စီမံဆောင် ရွက်မည်ဆိုပါလျှင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများတည် ဆောက်ရန် စီမံကိန်းများကို နှစ်အတန်ကြာကာလ အထိ စောင့်ဆိုင်း၍ အချိန်ယူအကောင်အထည် ဖော်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ယူဆနိုင်ဖွယ်ရှိပါသည်။ သိ့ုရာတွင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများတွင် အခြား နိုင်ငံများအတွက် တစ်ဆင့်လွှဲပြောင်း ကုန်စည် (Trans Shipment Cargo) နှင့် နယ်စပ်ကိုဖြတ် ကျော်၍ အ ခြားနိုင်ငံများသို့ ပေးပို့ရမည့်ကုန်စည် (Transit Cargo) တို့ကိုပါ ထည့်သွင်းတွက်ချက်၍ ဆိပ်ကမ်းဖွံ့ဖြိုးမှုကို စီမံမည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံ တွင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများ တည်ဆောက် အကောင် အထည်ဖော်ရေးလုပ်ငန်းမှာ အချိန်ကာ လမစောင့်ဆိုင်းဘဲ အခြေအနေပေးသည့်အပေါ် မူတည်၍ မဆိုင်းမတွ လုပ်ဆောင်ရမည့်လုပ်ငန်းဟု မှတ်ယူနိုင်ပါသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်တင်ပို့ရမည့် ကုန်စည်များနှင့်ပတ်သက် ၍လည်းကောင်း၊ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများအနီး တည် ဆောက်ရန်ရှိသည့် စက်မှုနယ်မြေ (Industrial Zone) နှင့် လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်ခွင့် နယ်မြေ (Free Trade Zone) တို့အတွက် ကုန်ပစ္စည်း တင် သွင်းခြင်းနှင့် ပြန်လည်တင်ပို့ခြင်း တို့နှင့်ပတ်သက် ၍ လည်းကောင်း၊ အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ နှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ဆက်စပ်နေသော အခြားဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေများဆိုင်ရာ လုပ်ထုံး လုပ်နည်းများအပိုင်းတွင်လည်း ယနေ့ခေတ်ကာလ နှင့် လျော်ညီစွာ ပြဋ္ဌာန်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ် မည် ဖြစ်ပါသည်။ မိမိနိုင်ငံအတွက်ရော၊ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံသူ အဖွဲ့အစည်းများအတွက်ပါ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းနိုင်သော အခြေအနေ (win-win Situation) ကို ဖန်တီးခွင့်ပြုပေးနိုင်ပါက အာရှ ဒေသအတွင်း အချက်အချာကျသည့်နိုင်ငံဖြစ်၍ လိုအပ်သည်များနှင့်အညပိုမိုမြန်ဆန်စွာ အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လာနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်း တွင် ပင်လယ်ရေကြောင်းခရီးဖြင့် သယ်ယူပို့ ဆောင်လျက်ရှိရာ၌ ဆိပ်ကမ်းများသည် မရှိမဖြစ် အရေးပါသကဲ့သို့ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံအသီးသီး၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင်လည်း အချက်အချာ ကျသည့် ကွင်းဆက်တစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ကာ နိုင်ငံတိုင်းတွင် ဆိပ်ကမ်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလုပ် ငန်းများကို အထူးဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ကြကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ စွမ်းဆောင်ရည် ပြည့်ဝသော ဆိပ်ကမ်းများသည် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထိရောက်စွာ အကျိုးပြုနိုင်ပါ သည်။ ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်းများမှာ သီးခြားရပ်တည် မနေဘဲ ပြောင်းလဲတိုးတက်နေသော ရေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနည်းပညာနှင့် ကုန်ကိုင်တွယ် မှုသဘောသဘာဝကိုလိုက်၍ ချိတ်ဆက်မိအောင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲနေမှသာ ကုန်ကိုင်တွယ်မှု စွမ်း ဆောင်ရည်ပြည့်ဝပြီး စီးပွားရေးအရ တွက်ခြေ ကိုက်သော ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို လုပ် ဆောင်ပေးနိုင်သည့် ဆိပ်ကမ်းများအဖြစ် ရပ်တည် နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဤရည်မှန်းချက်ကို ဦးတည်၍ မြန်မာနိုင်ငံ ဆိပ်ကမ်းများကို ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အတွက် လိုအပ်ချက်များအနက် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ လိုအပ်ချက်များနှင့် လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်စေမည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊ စည်းမျဉ်းများ ရေးဆွဲ ပြဋ္ဌာန်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ စွမ်းဆောင်ရည်ပြည့်၀ သည့် ဆိပ်ကမ်းအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန် အတွက် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်း များ ပါဝင်ဆောင်ရွက်စေခြင်း၊ ခေတ်မီသတင်း အချက်အလက် နည်းပညာများကို သုံးစွဲခြင်းနှင့် ဆိပ်ကမ်းစွမ်းဆောင်ရည် မြင့်တက်စေရန်အတွက် လွတ်လပ်စွာနှင့် မျှတစွာ ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ကြီးကြပ် အားပေးခြင်း စသည့်လုပ်ငန်းများကို အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဗိုလ်ဇော်