Background
အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ရေနံမြို့တော်လို့ခေါ်တဲ့ ဟောက်စတန် (Houston)မြို့ကြီးမှာ အံသြရ လောက်အောင် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ် ငန်းတွေကို လုပ်ဆောင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ လိုက်စ်တက္ကသိုလ်မှ လူမှုရေး သိပ္ပံပညာရှင် စတိဗ် ကလင်းဘတ်ချ်က ဟောက်စတန်မြို့ကို ဦးဆောင် နေတဲ့လူကြီးတွေ သတိမမူခဲ့ တဲ့ ဖြစ်စဉ်အချို့ကို ဖော်ထုတ်တင်ပြခဲ့ပါတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လူမှုအကူအညီပေးရေး အစီ အစဉ်များတွင် အကျင့်ပျက်မှုများ ကျယ်ပြန့်စွာ စွဲကပ်လျက်ရှိသည်။ ယခင်ဝန်ကြီးချုပ် ရာဂျစ်ဂန္ဒီ က ထိုအစီအစဉ်များတွင် သုံးစွဲသည့်ကုန်ကျစရိတ် ၏ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ အထောက်အပံ့ ရထိုက် သူများထံ ရောက်သွားခဲ့သည်ဟု ပြောဖူးသည်။
အစိုးရက လွှဲပြောင်းပေးသော ငွေကြေး၏ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ဆင်းရဲသားများထံ အမှန် တကယ်ရောက်ရှိသည် ဟုလည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ စီမံ ကိန်းကော်မရှင်က ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ခန့်မှန်းခဲ့ သည်။ ယင်းမသမာမှုများသည် နိုင်ငံ၏ဘဏ္ဍာရေး အပေါ် ဖိစီးမှုပိုမိုကြီးလေးစေသည့်ပြင် ထိုမသမာ မှုများကြောင့် လူမှုအကူအညီပေးရေး အစီအစဉ် များကို ဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းစေသည်။အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အကြီးမားဆုံး လူမှုရေးလုပ် ငန်း အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် မဟတ္တမဂန္ဒီ ကျေး လက်အလုပ်အကိုင်အာမခံအက်ဥပဒေ(Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act, MNREGA) အရ ကျေးလက်အိမ် ထောင်စုများအတွက် ရက်ပေါင်း ၁၀၀ တိုင် လုပ်ခ ရရှိသည့် အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးကို အာမခံရန်ဖြစ် သည်။ အရွယ်ရောက်ပြီး အလုပ်လုပ်ချင်သူတိုင်း အရည်အချင်း ကန့်သတ်ချက်မျှမရှိစေဘဲ အလုပ် အကိုင်ရရှိစေရန်ဖြစ်သည်။ထိုအစီအစဉ်မှာ အလွန် ကြီးမားပြီး ၂၀၁၀-၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဗဟိုအစိုးရက ရန်ပုံငွေ ရူးပီး ၄၀၁ ဘီလီယံ (ဒေါ်လာ ၉ ဘီလီယံ နီးပါး) ခွဲဝေချထားခဲ့သည်။ အစိုးရ အသုံးစရိတ် စုစုပေါင်း၏ ၄ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးအထိရှိသည်။ ထိုမျှ ကြီးမားသော အစီအစဉ်တွင် အကျင့်ပျက်ခြစား မှုများ မည်သို့ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ကို သုတေသီများက လေ့လာဆန်းစစ်ခဲ့ကြသည်။ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်အရ အစိုးရ၏ လုပ်ခ သတ်မှတ်ချက်သည့် တစ်နေ့လျှင် ရူးပီး ၁၀၀ ဆိုပါ က ၅ ရက်အတွက် လုပ်ခရှင်းသည့်အခါ တစ်နေ့ လုပ်ခ ရူးပီး ၉၀ နှုန်းဖြင့် ရူးပီး ၄၅၀ သာ ထုတ် ပေးသည်။ ရူးပီး ၅၀ ကိုငွေထုတ်ပေးသည့် အရာ ရှိက ဖြတ်ယူထားသည်။ ထိုသို့ အကျင့်ပျက်ခြင်း သည် လုပ်ခလျှော့ပေးနည်း (Underpayment) ဖြစ်သည်။ နောက်တစ်နည်းမှာ အလုပ်လုပ်သည့် ရက်ကို ၅ ရက်အစား ၁၀ ရက်ဟု အစိုးရသို့ အစီ ရင်ခံပြီး၊ အပို ၅ ရက်အတွက် လုပ်ခရူးပီး ၅၀၀ ကိုခိုးယူခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းသို့အကျင့်ပျက်ခြင်းကို ရက်ပိုပြ အစီရင်ခံခြင်း (Over reporting) ဟု ခေါ်သည်။ လုပ်ခလျှော့ပေးခြင်းအတွက် အလုပ် သမားကို တိုက်ရိုက်နစ်နာစေသဖြင့် ယင်းသို့ အကျင့်ပျက်မှုကို သက်ဆိုင်ရာအလုပ်သမား တို့က စောင့်ကြည့်တိုင်ကြားရ မည်ဖြစ်သည်။ ရက်ပိုပြအစီ ရင်ခံနည်းဖြင့် အကျင့်ပျက်ခြင်းသည် အလုပ်သမား ကို တိုက်ရိုက်မထိခိုက်သဖြင့် အလုပ်သမားတို့က ဂရုပြုကြမည် မဟုတ်ပေ။ သို့သော်လည်း အခွန် ထမ်းပြည်သူတို့ကို ထိခိုက်နစ်နာစေပြီး၊ အစီအစဉ် အတွက်ရရှိသည့် ဘဏ္ဍာငွေတွင် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်စေသည်။ ယင်းသို့အကျင့်ပျက်မှုကို အစီအစဉ် ကြီးကြပ်သူအရာရှိများက စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးရန် တာဝန်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။အထက်မှ အောက်သို့ ကြီးကြပ်ခြင်းနှင့် အောက်ခြေမှ အထက်အဆင့်ဆင့်အား စောင့် ကြည့်စစ်ဆေးခြင်း နည်းလမ်း နှစ်မျိုးစလုံးသည် အခြားအခြေအနေများတွင် အကျင့်ပျက်မှု တိုက် ဖျက်ရေးအတွက် ထိရောက်သောနည်းလမ်းများ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ၂၀၀၇ခုနှစ်က လေ့လာချက်အရ အထက်မှအောက်သို့ အဆင့်ဆင့် စစ်ဆေးကြီး ကြပ်ခြင်းကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ လမ်းဖောက် လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွင် ခိုးယူခံရမှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းစေခဲ့ကြောင်း တွေ့ရသည်။ ရပ်ရွာ အခြေပြု အောက်ခြေမှအထက်သို့ စောင့်ကြည့်စစ် ဆေးမှုကြောင့် အစိုးရ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန်ပျက်ကွက်မှုများ လျော့ နည်းသွားစေခဲ့ကြောင်း ၂၀၀၉ ခုနှစ်က လေ့လာ ချက်တွင် တွေ့ခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း အိန္ဒိယ နိုင်ငံတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန်ပျက်ကွက်သော သူနာပြုဆရာမများအား ၂၀၀၈ ခုနှစ်က စောင့် ကြည့်လေ့လာခဲ့ရာတွင် ပျက်ကွက်သည့် သူနာပြု ဆရာမများအား အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းက အရေးယူရန် တွန့်ဆုတ်နေခြင်းကြောင့် မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။မဟတ္တမဂန္ဒီ ကျေးလက်အလုပ်အကိုင် အာမခံအစီအစဉ်တွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည့် သြရိဿ ပြည်နယ်မှ ခရိုင်သုံးခုနှင့် အန္ဒြာပရာဒက်ရှ်ပြည် နယ်မှ ခရိုင်တစ်ခုတို့တွင် အိမ်ထောင်စု ၃၀၀၀ ခန့်ကို လေ့လာခဲ့ရာ စစ်တမ်းကောက်ယူလေ့လာ ခဲ့သည့် ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ခုနှစ်များတွင် တင်ပြအစီ ရင်ခံသည့် အသုံးစရိတ်၏ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရက်ပိုပြအစီရင်ခံ အကျင့်ပျက် မှုကြောင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း တွေ့ရသည်။ လုပ်ခ လျှော့ပေးနည်းဖြင့် အကျင့်ပျက်မှုများမှာ အစပိုင်း တွင် မတွေ့ရသလောက်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၇ ခုနှစ် မေလတွင် ဥပဒေအရ သတ်မှတ်လုပ်ခကို တိုးမြှင့်ပေးလိုက်သည့်အခါ အကျင့်ပျက်မှုများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ထိုသို့တိုးမြှင့်ပေးလိုက်သည့် လုပ်ခထဲမှ တစ်ပြားတစ်ချပ်မျှ အလုပ်သမားတို့ထံ ရောက်မသွားတော့ပေ။အကျင့်ပျက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ဇီ၀ တိုင်းတာစစ်ဆေးနည်းဖြင့် အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူသို့ တိုက်ရိုက် ငွေထုတ်ပေးသည့်စနစ် (Biometri- cally-authenticated system) ကို စမ်းသပ် လျက်ရှိသည်။ ထိုသို့ နည်းပညာအသုံးပြုနိုင်ခြင်း ကြောင့် လုပ်ခလျှော့ပေးခြင်းကိုသာမက ရက်ပိုပြ အစီရင်ခံခြင်းနည်းတို့ဖြင့် အကျင့်ပျက်မှုများကို လျှော့ချနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ သို့တိုင် အောင် အလုပ်သမားများနှင့် နားလည်မှုယူပြီး အကျင့်ပျက်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့် အကျင့်ပျက်ခြင်းတို့အတွက် လုံးဝဥဿုံစိတ်ချရပြီ ဟုတော့ မဆိုနိုင်သေးပေ။Ref; The Economist
နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကဏ္ဍအသီးသီးနှင့်ပတ်သက်သည့် အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲများကို တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ရာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ဒေသခံပြည်သူများ၊ စီးပွားရေးပညာရှင် များ၊ လုပ်ငန်းရှင်များ၊ တောင်သူလယ်သမားများ၊ အလုပ်သမားများမှ အဆိုပါဆွေးနွေးပွဲများကို တက်ရောက်၍ မိမိတို့လုပ်ငန်း ကဏ္ဍအလိုက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ပါဝင်အကြံပြုဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဒေသအလိုက် စီးပွားရေးကဏ္ဍအလိုက် ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းများကို ဆွေးနွေးဖော်ထုတ်ကြမှာဖြစ်ပြီး၊ ထိုမှတစ်ဆင့် အမျိုးသား အဆင့်တွင် ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်မည့် မူဝါဒများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု သိရသည်။ အချို့သောလုပ်ငန်းများကို ဌာနဆိုင်ရာများ၊ အသင်းအဖွဲ့များ၊ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားပြည်သူများ စုပေါင်းအင်အားဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သလို၊ အချို့ဒေသများတွင် မိမိတို့တိုင်းရင်းသားလုပ်ငန်းရှင်များက ဝင်ရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ပါသည်။ တိုင်းရင်းသားလုပ်ငန်းရှင် များမှ ငွေကြေး အရင်းအနှီး၊ နည်းပညာစသည့် အကန့်အသတ်များကြောင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိသည့် လုပ်ငန်းများအား ပြည်ပရ င်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဖိတ်ခေါ်ဆွေးနွေး၍ အများပြည်သူဆန္ဒနှင့်အညီ လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟုလည်းသိရ သည်။ ပြည်သူများ မျှော်မှန်းလိုလားလျက်ရှိသော အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းနှင့် ဝင်ငွေများ ပိုမိုတိုးတက်စေကာ တစ်မျိုးသားလုံး၏ လူမှုစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အတွက် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနအလိုက်၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များအလိုက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနယ်ပယ်ကဏ္ဍ အလိုက် ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပမည့် အစီအစဉ်များနှင့် အမျိုးသားအဆင့် မူဝါဒများ ချမှတ်မည့်၊ ဆွေးနွေးမည့် အစီအစဉ်များ အား ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
ထရီပါရွှံ့နွံတောကြီးဟာ ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှာ ဆူနာမီလှိုင်းဒဏ်ခံခဲ့ရတဲ့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အာချီ ပြည်နယ်ရဲ့အလယ်ခေါင်မှာ တည်ရှိပါတယ်။ထရီပါ (Tripa) ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ကမ္ဘာမှာမျိုးသုဉ်း ပျောက်ကွယ်လုနီးပါးရှိနေတဲ့ ဆူမတ္တရာလက်တံ ရှည်လူဝံမျိုးတွေနဲ့ဆက်စပ်ပြီး ကမ္ဘာမှာ လူသိများ ခဲ့ပါတယ်။
ချမ်းသာကြွယ်ဝသည့် နိုင်ငံများတွင် သန္ဓေ တားသည့် ကုန်ကျစရိတ် သက်သာသည်။ မေရီ စတုပ်အင်တာနေရှင်နယ် အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ တွင် တစ်ဦးအတွက် ၂၅ ဒေါ်လာ ကုန်ကျသည့် ကိုယ်အင်္ဂါအတွင်း သန္ဓေတားပစ္စည်း ထည့်သွင်း သော အလုပ်ကို အလှူရှင်များက လှူဒါန်းကူညီ သည့်အတွက် တစ်ဒေါ်လာခွဲသာ ကုန်ကျသည်။
မဲခေါင်မြစ်ကြီးဟာ ကီလိုမီတာ ၄၈၈၀ ရှည် တဲ့အတွက် အရှေ့တောင်အာရှမှာ အရှည်လျား ဆုံးမြစ်တစ်ခုဖြစ် ပါတယ်။တိဘက်ကုန်းမြင့် ကနေ စတင်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်၊ မြန်မာ၊ လာအို၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ တွေကိုဖြတ်သ န်းပြီး တောင်သမုဒ္ဒရာထဲကို စီး ဝင်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း အညာက ရွှေဘိုသားတစ်ယောက် ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့ကို ယခုလထဲ တာဝန်နဲ့ပြောင်းရွှေ့ ရောက် ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ ခရီးမိုင်အားဖြင့် မိုင် ၄၀၀ နီးပါး အလှမ်း ကွာလို့ ရွှေဘိုနဲ့ကယား အဆက်အစပ်သိပ်မရှိေ လာက်ဘူးလို့ အမြင် ကျဉ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လွိုင်ကော်မြို့လယ်က မြို့နမ်ရွှေစေတီတော် ကို ဖူးဖြစ်တော့မှ ရွှေဘိုသား အလောင်းမင်းတရားကြီး ဦးအောင် ဇေယျက ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၂၀၀ ခုနှစ်မှာ အယုဒ္ဓယမြို့ကို စစ်ချီ တော်မူစဉ်က သဲပုံစေတီတစ်ဆူအဖြစ် စတင်တည်ထား ကိုးကွယ်ခဲ့ ကြောင်း မှတ်သားလိုက်ရပါတယ်။
အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးရေးနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် တစ်ဦးကျ GDP တိုးတက်ရေး အတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးနိုင်မှုအခြေ အနေ တိုးတက်ကောင်းမွန်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ နိုင်ငံ၏ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးရှာဖွေနိုင်မှုအတွက် အလုပ်လက်မဲ့အခြေအနေအား ဦးစွာခန့်မှန်းတွက်ချက်ရန် လို အပ်ပါသည်။ မိမိတို့နိုင်ငံ၌ ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့် ဆင်းရဲနွမ်း ပါးမှုလျော့နည်းကျဆင်းရေးနှင့် ရည်မှန်းချက်များထားရှိရာ အလုပ် ကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးမှသာ မိသားစုအလိုက် ဝင်ငွေများ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်သည်။
အမြတ်များများပိုထွက်စေရန် အစီရင်ခံစာ များတွင် မမှန်မကန် ဖော်ပြခြင်းဖြင့် ဈေးကွက် အတိုးနှုန်းကို လိမ်လည်လုပ်ကြံမှု အတွက် ဘာ ကလေဘဏ်ကြီးအပေါ် ဒဏ်ငွေ ပေါင်သန်း၂၉၀ (ဒေါ်လာ ၄၅၃ သန်း) တပ်ရိုက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ အမှုကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်ခဲ့ရာတွင် ကမ္ဘာကျော် ဘဏ်လုပ်ငန်းကြီးများဖြစ်ကြသည့် စီးတီးဘဏ် (Citibank)နှင့် ဂျေပီမော်ဂန် (J.P. Morgan) တို့မှအစ ဟောင်ကောင်-ရှန်ဟိုင်း ဘဏ်လုပ်ငန်း ကော်ပိုရေးရှင်း (HSBC) နှင့် လွိုက်ဘဏ်လုပ် ငန်းစု (Lloyd’s Banking Group) တို့အထိ အလားတူ လိမ်လည်လုပ်ကြံမှုများ ဆောင်ရွက် ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ တစ်နည်းပြောရလျှင် စားသုံးသူများအား မထိခိုက်၊ မနစ်နာစေရေး အတွက် အကြီးအကျယ် တိုးမြှင့်ကာကွယ်ပေးရန် အရေးတကြီး လိုအပ်နေပြီဖြစ်ေ ကြာင်း ဧရာမ ဘဏ်လိမ်လည်မှုများက သတိပေးလိုက်ခြင်းဖြစ် သည်။
စားသုံးသူတွေမှာ အခွင့်အရေး အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီအခွင့်အရေးတွေ ရှိနေ တာကို မြန်မာနိုင်ငံကစားသုံးသူတွေ အားလုံးကတော့ သိချင်မှသိမှာဖြစ်ပါတယ်။ စားသုံးသူတွေက ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို အသုံးပြုတဲ့အခါ မှာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရမယ်၊ လုံခြုံစိတ်ချ ရမယ်။